Strijd om geld en macht begint
PZC
PZC
Politici ondermijnen vertrouwen in politie
Belangrijkste Nederlanders
Top in Brussel over Europese grondwet kan Unie verscheuren
Tabaksblat moest code
voor bonussen van
topman wel aanpassen
11 december 1953
donderdag 11 december 2003
door Hetty van Rooij
De duidelijkste waarschu
wing kwam eind vorige
week van Valérie Giscard d'Es-
taing, oud-president van
Frankrijk en architect van een
moeizaam bevochten Europese
ontwerp-grondwet. „Als de re
geringsleiders een gammel com
promis sluiten, nemen ze een
groot risico. Een grondwet die
niet deugt, kan ertoe leiden dat
de Europese Unie op termijn uit
elkaar valt."
Met die boodschap in hun oren
beginnen vijfentwintig rege
ringsleiders morgen in Brussel
aan een marathon-topconfei-
tentie die, als alles volgens plan
verloopt, de tekst van de eerste
Europese grondwet moet ople
veren. Het wordt een bikkel
hard gevecht om geld en macht.
Minister van Buitenlandse Za
ken Ben Bot, een nieuwkomer in
Den Haag maar een veteraan in
Brussel, zei eerder deze week
dat hij vijf schone overhemden
meeneemt en er op rekent dat hij
niet voor zondagmorgen vroeg
weer buiten staat. Maar of er
clan ook een Europese grondwet
ligt?
Bots Britse ambtgenoot Jack
Straw heeft de onderhandelin
gen vergeleken met de kubus
van Rubick, het draaipuzzeltje
dat pas voltooid is wanneer alle
zes zijden van de kubus in orde
zijn. Als er nog ergens een fout
zit, moet alles weer overhoop en
dat geldt ook voor de Europese
grondwet. Alles hangt met alles
samen en de lidstaten zijn op al
le mogelijke manieren verdeeld:
groot tegen klein, noord tegen
zuid, arm tegen rijk, neutrale
landen tegenover Navo-leden
en nieuwkomers tegen EU-lan-
den die al een halve eeuw lid
zijn.
Voetbaltermen
Wie het in voetbaltermen wil
definiëren, komt uit op cle wed
strijden Spanje-Polen en
Frankrijk-Duitsland. Spanje en
Polen steken de vlag uit wan
neer zij er tijdens de topconfe
rentie in slagen om de
stemmenweging in de Europese
ministerraad te behouden die in
2000 tijdens de top in Nice is af
gesproken. Beide landen ver
overden daar veel meer macht
clan waar ze gezien hun inwo
nertal recht op hebben, en voe
ren een gevecht op leven en
dood om die positie te behou
den.
Voor Duitsland is het feest wan
neer de uiterst ingewikkelde af
spraken uit Nice worden ver
vangen door het eenvoudige
voorstel uit cle tekst van Giscard
d'Estaing, waarin het inwoner
tal van een land doorslaggevend
is. De Fransen staan plichtsge
trouw aan de kant van hun
Duitse vrienden, maar naarma
te het uur van de waarheid na
dert, zingen steeds meer landen
de lof van het kreupele verdrag
van Nice. De Britse minister
Straw kwam zelfs met het idee
om een besluit over de stem
menweging naar 2009 of 2010 te
verschuiven. „Er is een sfeer ge
groeid van: 'laten we in hemels
naam een overeenkomst sluiten,
desnoods maar op basis van 'Ni
ce'. De Duitsers zullen daar in
het komende weekeinde vol
doende kracht tegen moeten
mobiliseren", analyseert een di
plomaat.
Veto
Tot voor kort zat Nederland in
de comfortabele positie dat het
niet zo veel te wensen had. Het
zag er immers naar uit dat er
geen enorme belangen op het
spel stonden, behalve dat Ne
derland in de grondwet het ve
torecht op de meerjarenbegro
ting wil behouden, om te
voorkomen dat de bijdrage aan
de Europese Unie de pan uit
rijst. Maar toen braken Frank
rijk en Duitsland met de strenge
begrotingsregels die de euro be
schermen (het stabiliteitspact).
Dat was zeer tegen de zin van
minister van Financiën Gerrit
Zalm. Daarom begon Neder
land plotseling hoog spel te spe
len. In de Europese grondwet, zo
verlangt het Nederlandse kabi
net, moeten garanties komen
waardoor EU-landen in de toe
komst hem eigen spelregels niet
meer straffeloos kunnen over
treden.
Veel steun kwam er niet, en het
is onduidelijk waartoe de Ne
derlandse ramkoers zal leiden.
Maar de hoge toon uit Den Haag
heeft wel een bescheiden succes
opgeleverd. In een compromis
voorstel dat Italië dinsdag op
tafel legde, staat plots de moge
lijkheid dat landen met een te
hoog begrotingstekort voor het
Europese Hof kunnen worden
gedaagd. En dat is een garantie
waar Nederland om heeft ge
vraagd.
Grillig
Een bijzonder onzekere factor is
het grillige voorzitterschap van
Silvio Berlusconi, die nauwe
lijks in de belangen van Europa,
maar vooral in die van Italië en
die van zichzelf is geïnteres
seerd. „Het interesseert de Itali
anen niets hoe een akkoord er
uit ziet, als er maar een overeen
komst wordt gesloten", zo ver
klaart een diplomaat die nauw
bij de onderhandelingen be
trokken is.
Premier Berlusconi wil de ge
schiedenis in als de architect
van de eerste Europese grond
wet. Maar hij wordt geconfron
teerd met een even banaal als
praktisch obstakel: er is geen
échte noodzaak om in het ko
mend weekeinde een akkoord te
bereiken. De tijdsdruk ont
breekt dus. Als het nu niet lukt,
zijn er nog een paar maanden
om onder Iers EU-voorzitter-
schap de onderhandelingen af
te ronden. En aangezien er
moeiteloos regeringsleiders te
vinden zijn die liever niet willen
dat de Italiaanse premier met de
eer gaat strijken, kan de afwe
zigheid van een tikkende klok
wel eens bepalend zijn voor de
afloop van de top. GPD
Silvio Berlusconi hoopt de ge
schiedenis in te gaan als de ar
chitect van de eerste Europese
grondwet. Er zijn evenwel di
verse regeringsleiders die liever
niet willen dat de Italiaanse
premier met de eer gaat strijken.
Dat kan wel eens bepalend zijn
voor de afloop van de top in
Brussel.
foto Gabriel Bouys/AFP
door Miranda Megens
Ondernemers, commissa
rissen, bestuurders en
aandeelhouders konden van
juli tot begin september rea
geren op de code voor goed
bedrijfsbestuur. In totaal
kreeg de commissie Tabaks
blat 257 reacties. Tabaksblat
heeft altijd gezegd dat de in
spraakronde weinig inhou
delijke aanpassingen zou op
leveren. Toch moest hij op het
punt van debonussen zijn co
de aanpassen.
Tabaksblat is oud-topman
van Unilever en werd een
jaar geleden door minister
Zalm aangesteld als voorzit
ter van de commissie behoor-
lijk ondernemingsbestuur.
Met een brede vertegenwoor
diging van alle belangheb
benden was de commissie
slim samengesteld. Door ver
volgens iedereen te laten
meepraten, wordt de code
ook breed gedragen, was de
gedachte. Eergisteren pre
senteerde Tabaksblat de de
finitieve code.
De bepalingen over de belo
ningen stonden speciaal in de
belangstelling. Om het ver
trouwen in het bedrijfsleven
te herstellen, moest er een
einde komen aan het graaien
door de top en de code moest
daarin voorzien. Tabaksblat
stelde voor dat de bonussen
niet meer dan 50 procent van
het totale salaris zouden mo
gen bedragen. Dat leverde
veel reacties op.
„We hebben heel veel discus
sies en bijeenkomsten ge
had", legt Tabaksblat uit.
„Ook met specialisten op be-
loningsgebied. Zij zeiden: je
loopt internationaal uit de
pas met die 50-regel en het
werkt niet in de praktijk.
Omdat beleggers, politici en
bedrijven er het zelfde over
dachten, hebben we de regel
aangepast. Bedrijven moe
ten trouwens wel motiveren
waarom ze de verhouding
variabele en vaste beloning
vaststellenVertel wat j e doet
en de aandeelhouder zalhE
oordeel vellen." Tabaksblai
zegt dat hij niet gebogens
voor druk, maar heeft
luisterdnaar kritiek. Ookcc
het punt van beleggen vo-r
bestuurders en commissaik
sen zwakte hij de code af.
Op andere cruciale puntg
heeft Tabaksblat zijn hooli
recht gehouden. Maxima:'
vijf commissariaten perpen
soon, opties worden alleen
toegekend bij prestatieerité
ria en aandeelhouders stem
men vooraf over de belong
van bestuurders.
Of de code de mentaliteit
de bedrijfstop echt vemi- i
dert, is nog afwachten. Ds
vraag is wie de mazen in 4
code ontdekt en daar creatie
mee om weet te gaan. Decoè
geeft aandeelhouders engr&
te institutionele beleggen
wel meer houvast om del»,
drijven die er niet aan vol
doen mee om de oren te slaan
Toch' moeten aandeelhoa-
ders in de toekomst veel mee
hun tanden laten zien o:
aandeelhoudersvergaderin
gen en van hun stemrechtge-
bruik maken.
Wat dat betreft staat actie:
meepraten van institutionele
beleggers nog in de kinder
schoenen. Op de aandeel
houdersvergadering
Ahold stemden de pensioen-
fondsen ABP en PGGM nor
voor een mega-salaris e
vertrekbonus van topman
Moberg. Dagen daarna
maanden zij de Ahold-top
het salaris in te dammen. Eet
beetje laat, maar beter laai
dan nooit.
Tabaksblat is wel bezorgd
over de geringe deelnam-
van aandeelhouders aan 4
besluitvorming op aandeel
houdersvergaderingen. Ia
Gi-oot-Brittannië is de deel
name van aandeelhoudersir
een aantal jaren van 38 naar
55 procent gegaan. „Dat
moet bij ons ook omhoog',
vindt Tabaksblat. Ook ie
kleine aandeelhouders me
ten actiever worden. Cre-
aal volgens Tabaksblat. GFc
door Marloes de Koning
De eenzijdige nadruk op straffen on
dermijnt het vertrouwen in politie
en justitie. Dat zal ex-toe leiden dat bur
gers steeds meer het recht in eigen hand
nemen. Dat zegt hoogleraar rechtspsy
chologie Peter van Koppen. „Op het
punt van criminaliteitsbestrijding
wordt het land bestuurd door onkundi
ge mensen."
Van Koppen vindt dat veel meer na
druk moet worden gelegd op preventie.
Hij hekelt de politiek, die doet alsof cri
minaliteit kan woi-den bestreden met
prestatiecontracten en extra blauw op
straat. Dat is een illusie, zegt Van Kop-
pen, hoogleraaj: ,in Leiden en vanaf
vandaag ook in Amsterdam. Door de
vei-wachting te scheppen dat het meer
zichtbaar blauw helpt, zullen mensen
woi-den teleurgesteld. „Het vertrou
wen van burgers in justitie neemt dan
af, in plaats van toe." Die ontwikkeling
kan ertoe leiden dat burgers het strafr
fen van criminelen zelf wel even rege
len, zoals twee medewerkers van
Albert Heijn in Amstei-dam met een
winkeldief deden.
Onlangs sloot minister Remkes van
Binnenlandse Zaken px-estatiecontrac-
ten af met de verschillende politie
korpsen. Ze moeten jaarlijks een
minimum aantal zaken aandragen en
boetes uitschrijven. Een onzalig plan,
Peter van Koppen gelooft er niets van dat de criminaliteit afneemt wanneer er meer blauw op straat verschijnt.
foto Cees Zorn/GPD
oordeelt Van Koppen. „Als het aantal
bonnetjes stijgt, betekent dat niet dat
de criminaliteit vermindert."
Het grotere aantal zaken zet de toch al
overbelaste rechters nog meer onder
druk. „Rechters moeten steeds effici
ënter werken. Een overval in tien mi
nuten, een moordzaak in een uur. Daar
door neemt de kans op fouten toe. Dat
zie je bijvoorbeeld bij de Puttense
moordzaak. Ook wordt tijdens het pro
ces minder naar de procespartijen ge-
luistei'd. Als iemand niet gehoord is,
heeft hij meer moeite een vonnis te aan
vaarden."
De mogelijkheid om aangifte te doen
via internet zal de positie van politie en
justitie nog meer bemoeilijken. „Dat
leidt tot meer aangiften. Mensen geven
zaken aan waai-van ze weten dat politie
ze tóch niet op kan lossen, zoals fietsen
diefstallen. Dat leidt tot een lager op
lossingspercentage van de poli tie en tot
gesprekken rond de kroegtafel waarin
wordt gezegd: 'Als de politie dit al niet
kan...'."
Politiestaat
De beoogde uitbreiding van de politie
met vierduizend agenten helpt volgens
Van Koppen niet.Extra politie helpt
pas als je op elke straathoek politie zet.
Dan creëer je een politiestaat, waarbij
de ene helft van de burgers de andere
helft controleert."
Het i-epressieve beleid van het huidige
kabinet wei-kt volgens Van Koppen
averechts. „Strafrecht is het sluitstuk
van de keten, niet het begin." Oplossin
gen liggen volgens de rechtspsycholoog
bij pi-eventie en vroeg ingrijpen. Hij is
enthousiast over het project Justitie in
de Buurt, waar nu op bezuinigd wordt.
„Actief optreden in probleemgezinnen
werkt. Als je één jongetje uit een gezin
vaker oppakt, kijk dan ook eens naar
zijn broertjes. En als uit één straat veel
probleemjongeren komen, pak dan de
hele straat gericht aan. Maar dit klinkt
in deze tijd als een boodschap uit de
softe jaren zestig." GPD
Begin december publiceei"-
den de GPD-kranten de re
sultaten van een onderzoek dat
zij hadden laten houden naar
het antwoord op de vraag wie de
Nederlanders beschouwen als
de belangi-ijkste Nedei-lander
aller tijden. Het onderzoek werd
gehouden naar aanleiding van
de verkiezing van de belang
rijkste Duitser en Engelsman
a lier tij den door tele visieki j kers
in Duitsland en Engeland. In
Duitsland weid de competitie
gewonnen door Adenauer, de
eerste naooxdogse bondskanse
lier en in Engeland door Chur
chill.
In Nederland won Willem van
Oi-anje, de vader des vadei'-
lands, met afstand. Na Willem
van Oranje kwamen, in volgor
de van belangi-ijkheid, Willem
Di-ees, Pim Fortuyn, Piet Hein,
Rembrandt, Michiel de Ruyter,
koningin Wilhelnxina, Joop den
Uyl, Erasmus, Joseph Luns, Jo-
han Cx-uijffVincent van Gogh,
prins Bern hard, Johan Rudolf
Thorbecke, Wim Kok, Aletta Ja
cobs en Kaï'el de Grote.
Met de eerste plaats van Willem
van Oranje kan naar mijn me
ning iedereen vrede hebben. De
rest van het li jstje getuigt vooral
van de totale historische onkun
de van de gemiddelde Neder
lander Niet alleen staan erop de
lijst veel te veel Nederlanders
uit het recente verleden, er
staan ook tal van personen op
die niets te zoeken hebben op
een lijst van de belangrijkste
Nederlanders aller tijden.
Laten we de lijst eens aan een
nader onderzoek onderwei-pen.
Willem Drees was een verdien
stelijke minister-president,
maar zeker niet de op een na be
langi-ijkste Nederlander aller
tijden. Hij wei-d vooral ge
noemd, omdat hij voor heel wat
oudere Nederlanders de popu
lairste politicus in hun hei'inne-
ring is. Drees is naar mijn me
ning niet eens de belangrijkste
Nederlandse minister-presi
dent sinds de invoering van de
parlementaire democratie. Dat
betekent dat hij de toptien van
belangrijkste Nederlandex-s al
ler tijden lang niet haalt.
De derde plaats van Pim For
tuyn is vooral lachwekkend.
Fortuyn valt te vergelijken met
andere onverwachte nieuwko
mers in de Nederlandse politiek
als M.W.F. Treub en Hans van
Miei-lo. Zulke figuren vertolken
tijdelijk het ongenoegen van
bepaalde groepen kiezers, maar
hebben geen onuitwisbare
invloed gehad op de histori
sche ontwikkeling van de
natie.
De vierde plaats van Piet Hein
valt slechts te verklaren door
zijn aanwezigheid in een oud,
maar nog steeds populair lied.
Van grote historische importan
tie is Piet Hein in het geheel niet.
Over een mogelijke plaats van
Rembrandt in de toptien valt op
zijn minst te twisten. De Ruyter
was een bekwaam admiraal,
maar de Nederlandse Republiek
had meerdere bekwame admi
raals en die hebben geen van al
len recht op een plaats onder de
tien belangrijkste Nederlan-
ders.
Wilhelmina's macht was be
perkt en als in haar plaats ie
mand anders Nederlands
staatshoofd was geweest was de
Nederlandse geschiedenis niet
anders vei-lopen. Den Uyl, Luns
en Ci'uijff hebben op de lijst
niets te zoeken, ook al is Cruijff
op dit moment de beroemdste
Nederlander van de wereld. De
roem van sportlieden is sterk
tij dgebonden en hun historische
invloed valt te verwaarlozen.
Erasmus daarentegen maakt
een goede kans, omdat hij zowel
in eigen tijd als in de volgende
eeuwen aanzienlijke invloed
heeft uitgeoefend, al was dat
voornamelijk op intellectuelen.
Dan de laatste zes personen.
Karei de Grote was geen Neder-
lander, om de simpele reden dat
zoiets als Nederland in zijn tijd
nog niet bestond. Prins Bern-
hard is een charmante schertsfi
guur zonder enig historisch
belang, Wim Kok was een routi
neuze minister-president, Alet
ta Jacobs is interessant, maar
niet van werkelijk belang, Van
Gogh zou eventueel op de lijst
kunnen en Thorbecke, de con-
structeur van de grondwet van
1848, hoort zonder twijfel tot de
toptien van belangrijkste Ne
derlanders aller tijden.
Wie moeten er dan eigenlijk wel
woiden gerekend tot de belang
rijkste Nederlanders aller tij
den? Ik zal slechts suggesties
doen, omdat ik eigenlijk niet ge
loof dat het mogelijk is een
nauwkeurige en niet-arbitraire
volgorde op een lijstje vast te
stellen.
Hoewel ik niets met de Oranjes
heb, denk ik toch dat ook Prins
Maurits en Prins Fredei-ik Hen-
di'ik vermeld moeten worden,
omdat zij de jonge republiek mi
litair bekwaam terzijde hebben
gestaan. Dat betekent onver
mijdelijk dat Johan van Olden-
barnevelt, jai-enlang de politie
ke leider van de jonge republiek
ook tot de belangrijkste Neder
landers moet worden gerekend.
Er valt over te twisten wie gro
tere verdiensten had voor de re
publiek, Van Oldenbarnevelt of
Johan de Witt, maar dat de laat
ste een briljante figuur was, en
niet alleen als politicus, is voor
geen twijfel vatbaar. Willem III,
de Nederlandse stadhouder die
koning van Engeland werd, mag
ook niet ontbreken.
Opvallend op het rare lijstje van
de gemiddelde Nederlanders is
de afwezigheid van weten
schappelijke onderzoekers en
uitvinders. Hugo de Groot,
Christiaen Huygens en Bene-
dictus Spinoza wai'en van totaal
ander formaat dan Fortuyn of
Piet Hein.
De ruimte ontbreekt voor een
verdei-e opsomming, maar laten
Van Hoogendox-p, Willem I,
Multatuli, en Abraham Kuyper
hier in ieder geval genoemd
zijn! Zou er niet toch eens wat
meer aandacht aan het geschie
denisonderwijs moeten worden
gegeven? GPD
RATTEN - Er zijn in Neder
land evenveel ratten als men
sen. Elke rat veroorzaakt per
dag voor een cent schade. Ge
rekend over een jaar is dat 33
miljoen gulden. In Zeeland
zijn onder meer in Kruining'en
en Goes grote kolonies ratten
aangetroffen. Bij de laatste
rattencampagne deden slechts
53 van de 101 Zeeuwse ge
meenten mee.
MEISJESWERK - De staats-
secretai'is voor sociale zaken
heeft voorgesteld bedrijfsar-
beid voor 14-jarige meisjes te
verbieden. Het verbod zal niet
gelden voor werk in het huis
houden of in de landbouw.
Aangezien het aantal meisjes
dat op 14"-jarige leeftijd int
onderneming gaat welkenbf
trekkelijk klein is, wordt» i
wacht dat het bestaande as- j
tal scholen voldoende isoiÉ j
meisjes op te vangen.
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzo.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag l/m vrijdag
gedurende de openingslijden;
zaterdags tot 12.00 uur
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceplgirobelaling geldt een
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315500
Fax; (0113)315669
E-mail redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 264
4380 AG Vlissingen
Tel. (0118) 493000
Fax (0118)493009
E-mail. redwalch@pzc.nl
Goes: Slationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 315670
Fax. (0113) 315669
E-mail; redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115) 645742
E-mail redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114) 372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax (0111)454657
E-mail. redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8,00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17 00 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BVis een onderdeel van het Wegener-conceffl.l
uaan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een besta nd dal wordt gebruik! vojj*
ze(abonnementcn)administratiecnom u te (laten) infofmeab over voor u relevante dUM»*
producten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig
teerde derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk nu-id»*
PZC, afdeling lezersservice. Postbus 3229.4800 MB Breda.
Behoort tot LjUEgEflBr
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217,00
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maandvoor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag:€ 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoor/
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel (0113)315555
Fax(0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel. (0113) 315540
Fax (0113) 315549
Rubrieksadvertenties (k!eint|«s
Tel. (0113)315550
Fax (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel: (0113) 315520
Fax: (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
lnternet:www.pzc.nl/adverleren
ra Dei*
WERKTUIGEN - De b&
"bouw op Schouwen-Duitr
land heeft! gisteren een
ding landbouwwerktuigen fe
ontvangst genomen op hel H:-
venplein in Zierikzee.
In totaal gaat het om 34 mach v;
nes inet een waarde van 90.08
gulden.
De werktuigen zijn een ge v;
schenk van het Zweedse
D eense Rode Kruis aan de ge v<
dupeerden van de water: te
noodramp.
