>zc
meer
stads vogels
De Groene Papagaay biedt smakelijke huisvlijt
luziënde
roodborstjes
Wat eten ze?
TOP 10
WINTERVOGELTELLING
2002
ooo
§©ooo
@o©
O
§®oo
®iOO
«tooiooi
idactie: 0113-315680
rt.pzc.nl
l-redactie@pzc.nl
psiuus 314460 AA Goes.
Ivertentie-exploitatie:
Cord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Luws-Vlaanderen: 0114-372770;
Xtionaal: 020-4562500.
[roensdag 10 december 2003
wmmaKÊÊÊmÊÊÊÊÊm
Wie niet op wintersport gaat en zijn
kerstvakantie toch nuttig wil besteden, kan
meedoen aan de nationale wintervogeltelling:
elke dag tussen 15 december en 1 maart vijf
minuten vogels turven in de tuin. Daarbij kun je
tegenwoordig steeds interessantere
vogels tegenkomen.
Door MARTIJN HOVER
Voor een modern stads
mens is het moeilijk
voorstelbaar, maar ooit
was de merel een schu
we vogel die de nabij
heid van de mens zo veel
mogelijk meed. In de negentiende
Moord en doodslag, dat is waar het om
draait in de roodborstengemeenschap.
Roodborstjes hebben een heftige territo-
riumdrang en gaan iedere indringer woe
dend te lijf.
Hoewel hij niet schroomt ook andere vo
gelsoorten te lijf te gaan, moeten met na
me andere roodborstjes het ontgelden.
Het begint ermee dat de vogel die zijn
territorium verdedigt, de indringer aan
valt door hem met poten en vleugels te
slaan. Naarmate de strijd heviger wordt,
beginnen ze over de grond te rollen waar
bij ze elkaar met hun klauwtjes proberen
te verwonden en tegen de grond te wer
ken.
Het eindigt ermee dat de winnaar de ver
liezer driftig met de snavel op het hoofd
pikt, vooral rond de ogen. Niet zelden
komt het voor dat de vogel die het onder-
I spit delft, zo'n gevecht met blindheid of
de dood moet bekopen.
Roodborstjes vormen paartjes die hun ter
ritorium gezamenlijk verdedigen, hoewel
mevrouw roodborst geen afkeer heeft van
vreemdgaan. Daar staat tegenover dat
vrouwloze mannetjes er niet voor terug
schrikken onwillige vrouwtjes te verkrach
ten. Er spelen zich in een tuin met een
roodborstje dus heel wat opwindende ta
fereeltjes af.
eeuw zag je hem alleen maar in het
bos, en dan moest je nog goed oplet
ten ook.
Daar is de afgelopen eeuw wel veran
dering in gekomen. Nederland telt in
tussen meer dan een miljoen merel-
broedparen. Daarmee is het de talrijk
ste broedvogel in Nederland gewor
den. Hij is de laatste vijfentwintig jaar
zelfs de ooit zo alomtegenwoordige
huismus voorbijgestreefd, meldt het
rijk geïllustreerde naslagwerkje 'Tuin-
vogels in beeld'.
Het boekje is onlangs uitgegeven door
de vereniging voor veldbiologie (KN-
NV), de vereniging voor natuur- en
milieu-educatiè (IVN) en de stichting
vogelonderzoek Nederland (Sovon).
'Tuinvogels in beeld' is mede bedoeld
als geheugensteuntje voor landgeno
ten die willen meedoen aan de natio
nale wintervogeltelling, die van 15 de
cember tot 1 maart wordt gehouden
onder auspiciën van KNNV en Sovon.
Zo'n telling wordt steeds interessan
ter, weet schrijver en Sovon-mede-
werker Harvey van Diek.
„Vogels als reigers en sperwers, die
nog niet zo gek lang geleden vrijwel
uitgestorven leken, zijn bezig aan een
indrukwekkende come-back", meldt
hij. „Je ziet ze tegenwoordig steeds va
leer, waarbij vooral opvalt dat ze de
menselijke leefomgeving niet langer
lijken te mijden." De blauwe reiger is
weliswaar in onze tuinen nog geen al
ledaagse verschijning, maar eigena
ren van een vijver kunnen hem voor
al 's winters toch regelmatig op be
zoek krij-gen. De reiger mag in mage-
Door Rien van Reems
zaden, vetbol
vruchten
Q insecten
Q wormen en andere bodemdieren
slakken
Q brood(kruimels)
Q etensresten
Q vis en andere (sloot)dieren
0 andere vogels
föiri
mm-
O
Kokmeeuw
V
Spreeuw
re tijden namelijk graag een goudvis
verschalken.
De sperwer is een roofvogel die even
eens aan een enorme opmars bezig is.
Zijn aantallen zijn sinds de jaren ze
ventig verviervoudigd. Dat komt door
dat het Nederlandse landschap, met
ouder wordende bossen en veel bos
schages in parken en tuinen, voor
sperwers steeds aantrekkelijker
wordt.
Hoe fraai de sperwer ook mag zijn,
toch is het niet overal een graag ge
ziene gast. Hij heeft het namelijk
vooral voorzien op andere vogels en
veel tuinbezitters vinden het een ver
ontrustend gezicht als een roofvogel
zich op de meesjes en roodborstjes op
hun voederplankje stort. Sperwerda
mes, die anderhalf keer groter zijn
dan hun mannetjes, versmaden zelfs
lijsters en duiven niet. Omdat ze zo
veel groter, en bijgevolg minder
wendbaar zijn, zie je ze in de stad
echter minder vaak dan mannetjes-
sperwers.
Desondanks zijn sperwer en reiger
Pimpelmees J
nog ver verwijderd van een plekje in
de nationale tuinvogel-toptien, zoals
opgesteld door de Vrije Vogel Club
aan de hand van tellingen door zijn
leden. Daarin staat de huismus nog al
tijd fier bovenaan, hoewel de vogel-
turvers het aantal huismussen de af
gelopen tien jaar over het hele land
met zeker de helft hebben zien dalen.
Een vergelijking van de toptien van
het afgelopen jaar met die van 1991
leert dat de kauw, de turkse tortel en
de houtduif de afgelopen twaalf jaar
een flinke opmars hebben gemaakt
als stadsvogel. Dat is gegaan ten koste
van wilde eend, de roodborst en de
kramsvogel, die in 2002 uit de toptien
verdwenen waren.
De topvier heeft wel enigszins stuiver
tje gewisseld, maar blijft betrekkelijk
stabiel. Huismus, koolmees, merel en
spreeuw maakten er ook twaalf jaar
geleden al deel van uit, zij het in een
wat andere volgorde.
Opmerkelijk is de opkomst van kau-
Wen, eksters en zelfs gaaien (voor
heen vlaamse gaaien) als stadsvogels.
Turkse Tortel
Houtduif
flï) 7>
Graphic M. v, Roessel
Een vogel als de ekster is inmiddels
een echte cultuurvolger geworden.
„Daardoor hebben mensen nogal de
neiging om zich op hun aantallen te
verkijken", aldus Van Diek. „Je ziet ze
in de stad weliswaar steeds vaker,
maar dat weegt niet op tegen de afna
me van hun aantallen in landelijke
gebieden."
Dat met name deze kraaiachtigen het
in de stad zo goed doen, heeft waar
schijnlijk alles te maken met hun ge
brek aan kieskeurigheid. Ze eten ei
genlijk zo'n beetje alles wat ze voor
de snavel komt.
Een interessant feit is dat sommige
vogels die we 's winters in de tuin
zien, niet dezelfde exemplaren zijn
die zich er 's zomers ophouden. Rood
borstjes en spreeuwen bijvoorbeeld,
trekken in de winter naar warmere
streken. Die uit Nederland trekken
's winters naar Zuid-Europa en Enge
land, om plaats te maken voor soort
genoten uit Noord- en Oost-Europa.
Wie wil meedoen aan de Nationale
Wintervogeltelling kan een deelna
meformulier aanvragen bij KNNV
of Sovon (www.knnv.nl
of www.sovon.nl), of rechtstreeks
via de website
www.wintervogeltelling.nl.
Titel: Tuinvogels in bééld. Tekst: 'Harvey
van Diek. Illustraties: Martin Hogeweg.
Uitgeverij KNNV. ISBN 90-5011-178-5.
Prijs: 4,75.
Gaai
Eetcafé, lunchroom, petit restau
rant, de scheidslijnen zijn vaag en
voor de gast is het vaak onduide
lijk wat hij kan verwachten. Het
zelfde geldt trouwens voor begrip
pen als grand café en brasserie en
dan heb je nog eeterij en gasterij,
zo langzamerhand raak je het
spoor bijster.
0p een donderdagavond stap ik
binnen bij De Groene Papagaay in
Middelburg, duidelijk een eetgele
genheid in ontwikkeling. Hier is
de stap gezet van lunchroom naar
eenvoudig restaurant en niet zon
der succes dacht ik.
Hoewel de donderdag een uitzon-
erlijke dag is in Middelburg
(markt en koopavond) meen ik
toch een aardige indruk te krijgen.
De uitbater heeft er alles aan ge
daan om het de gast naar de zin te
maken.
Goedgedekte tafels, aangenaam
verlicht en tegen een beschaafd de
cor. Een vriendelijke ontvangst
valt mij ten deel en ik mag gaan
zitten waar ik wil al zijn er wel
wat reserveringen, zo word ik ge
waarschuwd.
De reserveringen hebben voorna
melijk betrekking op de vaste
klandizie van neringdoenden die
op de donderdagse koopavond te
gen een schappelijk tarief de pau-
zetijd tussen middag- en avondver
koop vullen met het nuttigen van
een dagschotel. Er is keuzemoge
lijkheid maar de meesten hebben
kennelijk vooraf besteld. Sommi
gen, die hun winkel wellicht niet
lang onbeheerd kunnen laten, ma
ken gebruik van een soort afhaal-
systeem. Zij krijgen de maaltijd in
witte papieren zakken aangereikt.
Het gaat allemaal geruisloos en
vlot, zoals alles hier deze avond op
rolletjes loopt. De bestelde gerech
ten komen snel op tafel en toch is
van gehaast geen sprake. Een goed
georganiseerde zaak is mijn in
druk.
De Groene Papagaay heeft een ge
varieerde lunchkaart met tosti's,
sandwiches, baguettes, maaltijdsa
lades en huisgemaakte soepen
waaronder een 'rijkelijk gevulde'
Zeeuwse vissoep (5,- euro).
Specialiteiten zijn onder meer:
Heerentoast met gebakken cham
pignons, ui, ananas huisgemaakte
kipsaté met brood of friet (beide
7,- euro). Zeeuws visbordje met ge
rookte paling, zalm en garnalen
(11,50 euro), huisgemaakte groen
tekroketten (5,75 euro) en huisge
maakte viskroketten (6,50 euro).
De term 'huisgemaakt' kom ik een
paar maal tegen en het aalct me
nieuwsgierig.
Gelukkig staan de viskroketten
ook op de grote kaart, bij de war
me voorgerechten samen met on
der meer gegratineerde Zeeuwse
mosseltjes in kruidenboter (5,50
euro), een warm geitenkaasje met
honing op een bedje van salade
(6,50 euro) en een pasteitje gevuld
met een ragout van vlees (6,- euro).
Over de hoeveelheid vis in de drie
kroketjes mag ik niet klagen, mis
schien zou wat meer bechamel ze
smeuïger maken. Er zit een lekker
krokant korstje omheen en de keu
ken levert er een pittige mosterd
saus bij. De dosering is royaal, je
zou er je lunch mee kunnen doen.
De hoofdgerechten behoren tot de
bekende verschijningen in onze
vaderlandse horeca, zoals gegrilde
vissoorten zalm, heek, tilapia met
tuinkruidensaus (13,50 euro), tong-
filet-rolletjes gevuld met zalm en
garnalenroomsaus (14,50 euro),
drie sliptongen in roomboter ge
bakken (15,50 euro), verse paling
in roomboter gebakken (16,50 eu
ro) en gamba's met een pittige to-
matenknoflooksaus of naturel ge
bakken in de olijfolie met knof
look (23,- euro). Verder spareribs
met verschillende sausjes (12,50
euro), mixed grill van vleessoorten
(13,50 euro), entrecöte gegrati
neerd met roombrie (13,50 euro),
ossenhaaspuntjes met Cognacsaus
(17,50 euro).
Ik kies de lamshaasjes met gerook
te knoflooksaus (19,50 euro), het
zijn drie en ze zijn uitstekend ge
bakken zodat ze nog een tikje rosé
zijn binnen. Lekker mals vlees en
met een prima saus. Ook de groen
ten, broccoli, worteltjes en spruit
jes, mogen er zijn en de gefrituur
de aardappeltjes zijn weer eens
wat anders dan de obligate gebak
ken krieltjes. Met nog een schaal
tje aardappelgratin mag de aardap
pelliefhebber niet klagen. In de
rauwkost tref ik tot mijn plezier
verse rode uiringen. Een ffisse
huisrosé vormt de begeleider van
een goede maaltijd die de degelij
ke eenvoud van De Groene Papa
gaay naar mijn mening typeert.
Restaurant De Groene Papagaay
Langcviele 61
4331 LS Middelburg
Tel. 0118-616140
Sluitingsdag: maandag
Geopend vanaf 10.00 uur, keuken open
vanaf 11.00 uur
Van 5 tot 28 januari gesloten voor ver
bouwing serre
Geen creditcards, wel pinnen
Vegetarisch: verschillende gerechten
Kinderen: kindermenuutjes
Rolstoel: ja, mogelijk
Roken: niet gescheiden
