Het gaat om bewustwording
PZC
Zonder woorden meer zeggen
PZC
Tweedeling ontstaat
in Zeeuwse landboui
Strijkers staan Danny Vera bij
MS,lil'
0800 - 0231 231 (GRATIS)
Actie voor
Amnesty
Agressieles
kunst
Twee Zeeuwen in race titel Kunstenaar van het jaar
ZEEUWS VEILINGHUIS
Vandaag veiling
Kunst antiekveilingen:
Wo3dec,; 19,00 uur
Do 4 dec.; 13.30 uur
Do 4 dcc.: 19:00 uur
Kijkdagen:
Wo 3 dec.: 10-18 uur
Do 4 dcc. 10-12 uur
info: www.zeeuwsvcilinghuis.nl
of 0118-650680.
Adres: Herengracht 74,4331 PX Middelburg.
Advertentie
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnement?
door Raymond de Frel
Na een derde klap gooit hij mij op de
grond. Rothoer, kankerwijf,
scheldt hij. Harde, confronterende en
vooral niet al te nette taal. Het is dan
ook niet voor niets dat docente verzor
ging Tonni Gubbens haar brugklasleer
lingen na het voorlezen van dit stukje
vraagt wat dit voorbeeld gevoelsmatig
met hen doet. Scholengemeenschap De
Rede in Terneuzen startte deze week
een lesproject om de agressie in en rond
de school te verminderen. Aanleiding:
een steekpartij, waarbij een dertienja
rige leerling een veertienjarige scholier
met een mes in zijn buik stak.
Dat incident gebeurde eind september
in de nabijgelegen Akkerwindelaan.
Alweer een tijdje geleden dus, maar het
trieste voorval heeft nog altijd een ze
kere impact op veel leerlingen van de
Terneuzense middelbare school. Op de
een wat meer dan de ander, en iedere
scholier gaat er op zijn of haar eigen
manier mee om. „Feit is in ieder geval
dat iedereen in het schoolgebouw de
dader kende, puur omdat hij hier les
volgde. Naar aanleiding van dit inci
dent vonden we dat er zo snel mogelijk
een lesproject moest worden opgestart.
Om zo de geweldsproblematiek in en
rond onze school kordaat aan te pak
ken. En vooral om kinderen bewust te
laten worden van hun eigen reacties in
bepaalde situaties", vertelt Gubbens,
die samen met een orthopedagoge aan
de wieg stond van het project.
Een gymnasiumbrugklas krijgt deze
dinsdagochtend de eerste les uit een se
rie van vijf. Datzelfde traject volgen
ook alle andere onderbouwklassen. De
hogere klassen worden alleen aan een
enquête onderworpen. ,,Het moment
dat je met geweld in aanraking komt, is
adembenemend. Alles wat je je had
voorgenomen om. in zo'n situatie te
doen, vergeet je dan vaak. En geweld
kan ook heel kleinschalig zijn. Bijvoor
beeld als er op de trap op school iemand
aan je tas gaat hangen, of je een schop
geeft. Hoe reageer je dan?", zet Gub
bens het onderwerp neer.
Zij weet op dat moment dat de meeste
van deze leerlingen in een vrij be
schermde omgeving zijn opgegroeid.
„Dat is op vmbo-niveau dikwijls totaal
anders. Zo heb ik na het steekincident
met één klas ruim twee uur gesproken,
omdat alle leerlingen innerlijk vrese
lijk onrustig waren. Er zitten op deze
school best wat kinderen die in de
thuissituatie zijn opgegroeid met ge-
GOES - Engel Reinhoudt en
Vertelkring Midden-Zeeland
dragen op dinsdag 9 december
waargebeurde verhalen voor
van mensenrechtenactivisten
uit diverse landen. Dit gebeurt
in het kader van de Internatio
nale Dag voor de Rechten van de
Mens.
De verhalen geven een beeld van
wat de activisten dagelijks doen
en de moeilijke omstandighe
den waaronder ze vaak moeten
werken. Het evenement is van
10.0Ö tot 16.00 uur te bezoeken
op de kerstmarkt in de Grote
Kerk, waar ook Amnesty-werk
groep Goes met een stand aan
wezig is. De actie is bedoeld om
handtekeningen in te zamelen.
De handtekeningen worden
aangeboden aan regeringen van
landen waar mensenrechtenac
tivisten grote risico's lopen, zo
als de Filipijnen, Wit Rusland en
Israël. Met de handtekeningen
actie probeert Amnesty Inter
national de aandacht te vesti
gen op het in 1998 opgestelde
verdrag ter bescherming van
mensenrechten verdedigers
Amnesty wil de regeringen van
de risicogebieden oproepen om
de mensenrechtenactivisten te
steunen en te beschermen. Ook
via sms en de website van Am
nesty kunnen mensen hun steun
betuigen. De actie in Goes is on
derdeel van de landelijke inza
melingsactie, verspreid over
250 plaatsen.
Advertentie
woensdag 3 december 2003
door Rinus Antonisse
KOUDEKERKE - De Zeeuwse
landbouw is op weg naar een
tweedeling. Er ontstaat een on
derscheid in twee typen bedrij
ven. Inzet van het provinciaal
bestuur blijft alle agrarische ac
tiviteiten te ondersteunen, want
voor Zeeland vormt de land
bouw nog altijd een belangrijke
bedrijfstak.
Gedeputeerde A. Poppelaars
(CDA, landbouw) zei dat giste
ren tijdens een bijeenkomst van
de Zuidelijke Land- en Tuin
bouw Organisatie, afdeling
Walcheren, in Koudekerke. Hij
onderstreepte dat 80 procent
van de grond in de provincie
voor de landbouw wordt ge
bruikt en daarvan is weer circa
80 procent akkerbouw.
Poppelaars gaf aan dat onge
veer 30 procent van de boeren
zich met hun bedrijven gaat
richten op de wereldmarkt.
Daarvoor is een bepaalde
schaalgrootte noodzakelijk.
Het overgrote deel van de be
drijven, 7 0 procent, is te klein en
kan de concurrentie op wereld
niveau daardoor niet aan. Deze
boeren zoeken andere wegen.
Poppelaars maakte duidelijk
dat de provincie deze verbrede
landbouw steunt via het project
Vitaal Platteland Zeeland (en
ook door mee te werken aan
komst van landschaps- en boe-
renboscampings)
De gedeputeerde onderstreepte
dat provinciale hulp aan de gro
tere boeren niet eenvoudig is.
„Het stimuleren van schaalver
groting - ook door bijvoorbeeld
kavelruil - blijkt weerbarstig.
Hoewel het aantal bedrijfsop-
volgers scherp daalt en er
grond lijkt vrij te komen, zij
mogelijkheden voor aanl
vrij beperkt en incidenteel'
dus Poppelaars.. „Dé bottlei
is de hoge grondprijs." Hij
het meest in samenwerkin
zelfs fusie van bedrijven.
De provincie is doende nie
sociaal-economische onti
kelingen voor de Zeeuwse]?
bouw in kaart te breii
deelde Poppelaars mee. Het
derzoek moet in de eerste 1
van volgend jaar klaar zijn.
keken wordt onder meert
mogelijkheden voor versterl
van de keten producent-cor
ment (niet alleen in de bioli
sche landbouw, maar ook it
gangbare). Daar hoort biji
derzoek naar de positie vat
zogeheten agribusiness.
Voorts wordt bekeken wt
mogelijkheden er zijn voor
troductie en vermarktingi
kansrijke nieuwe teelten. B?
bij dacht de gedeputeerde oit
meer aan zoetwaterlandbo:
maar ook aan tradition
Zeeuwse producten. Tenslc
wordt nagegaan hoe de prov
cie een rol kan spelen binnet
vernieuwing van kennis, vo
lichting en onderwij s
Poppelaars herinnerde aam
discussie over de Wet op
Openluchtrecreatie en daip
name het kamperen bij debt
Hij wees erop dat het dagef
provinciebestuur tegen ven
ming van het aantal kampt
eenheden op cle boerderij tol
is. „Wel willen we de mogeï
heden onderzoeken of de:
breiding van 10 naar 15 eet
den voor het hele jaar, ali&9
komende seizoen kan wok
toegestaan."
Demonstratie tassenhangen tijdens een agressieles op scholengemeenschap De Rede.
foto Camile Schelstraete
weid. Dat vraagt om een gedegen, indi
viduele aanpak. Vaak hoor je via via dat
een kind met geweld te maken heeft.
Het is als klassenmentor heel lastig om
zoiets aan te pakken. Want hoe raak je
in gesprek als het kind zelf niets laat
blijken? Deze gymnasiumleerlingen
herkennen wel het gevoel, maar meer
ook niet. Hoewel het mij opvalt dat ook
hier veel kinderen weieens met geweld
te maken hebben gehad."
Zo is één van deze twintig scholieren
eens bedreigd met een mes, omdat hij
niet precies deed wat een relschopper
graag zag. Een ander werd eens door
leerlingen uit de tweede klas tegenge
houden, waarna hij op de vlucht sloeg.
,Ik had nog nooit zó hard gefietst"her
innert hij zich. Gubbens: „Ja, in angst
situaties ben je soms tot dingen in staat,
die je nooit voor mogelijk hield.
Het lesproject 'Geweld en Veiligheid'
draait om bewustzijn, om het juiste
handelen in bepaalde situaties. Het
gaat over het verschil tussen pesten en
plagen -„Om plagen kun je allebei la
chen, om pesten niet"-, over geweld in
de directe omgeving en over angstge
voelens op school. „Als ik word gepest,
reageer ik niet, want ze vinden het juist
leuk als je iets zegt", zegt één van de
kinderen. „Of ze gooien er dan juist een
schepje bovenop", kaatst Gubbens de
bal terug. Om maar aan te geven dat ie
dere situatie om een andere aanpak kan
vragen. „Mijn moeder zegt altijd dat ik
dan met mijn mobieltje naar huis moet
bellen, maar in zo'n situatie durf je dat
niet altijd", weet een meisje.
Het is dus praten, praten en nog eens
praten geblazen tijdens dit wekelijkse
mentoruurtje. Ervaringen uitwisselen,
van elkaar leren. Gubbens: „Praten is
heel belangrijk. Je merkt ook regelma
tig dat ouders van een kind dat op straat
met geweld te maken heeft gehad, him
telg meegeven er vooral niet over te
praten. 'Want voor hetzelfde geld pak
ken ze hem of haar weer', zo is de ge
dachte. Maar echt, verzwijgen is niet de
juiste aanpak." De Rede staat vanaf
volgend schooljaar tijdens de
verzorgingslessen aan brugklassen
structureel stil bij de geweldsproble
matiek. Het personeel van de school
wordt in een later stadium gevraagd
naar zijn veiligheidsgevoel. Hoe en in
welke vorm dat gebeurt, is nog niet be
kend.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Voor het con
cert dat hij volgende week vrij
dag geeft in het Arsenaaltheater
in Vlissingen laat Danny Vera
zich behalve door zijn begelei
dingshand bijstaan door zes
strijkers. Bovendien zingt hij
voor het eerst live een duet met
Toni Willé, de voormalige zan
geres van Pussycat. De Middel
burgse zanger beseft dat het een
bijzonder optreden gaat wor
den. Daarom gaat een camera
ploeg opnamen maken voor een
dvd.
Hij is altijd in voor iets nieuws.
Zo is ook het idee voor dit con
cert ontstaan. „Vorig jaar heb ik
mijn cd. For the light in your eyes
in het Arsenaaltheater gepre
senteerd. Dat was een prachtige
avond. Laatst sprak ik de eige
naar, Bart Stinenbosch, en hij
vroegme: 'Moet je niet weer eens
bij mij in het Arsenaal komen
spelen?' „Ik dacht meteen:
'Graag. Super.' Het leek me al
leen een goed idee om niet het
zelfde te doen als vorig jaar. Wel
dezelfde liedjes, maar op een
andere manier. Ik heb eerst aan
blazers gedacht, maar daar heb
ik toch niet zoveel mee. 'Waar
om geen strijkers?', dacht ik
toen. Dat is natuurlijk moeilijk,
maar wel heel mooi.
Vera benaderde het Amster
damse gezelschap Colla Voce.
Met vier violen, één altviool en
een cello denkt hij goed uit de
voeten te kunnen. Op zijn de
buutalbum staan vijf liedjes
met een begeleiding van strij
kers. Voor het eerst krijgt hij nu
de kans die liedjes uit te voeren
zoals ze op de plaa.t zijn gezet.
Voor veel van zijn andere num
mers heeft hij speciale strijkers
arrangementen geschreven.
„En we gaan ook een aantal
nieuwe liedjes doen."
Toen hij eenmaal besloten had
iets anders te doen dan het ge
bruikelijke rock 'n' roll-concert,
rijpte er nog een ander plannetje
in zijn hoofd. „Als ik toch zes
strijkers erbij vraag, bedacht ik
dat ik ook wel kon proberen To
ni Willé te strikken." Zij is de
voormalige frontvrouw van
Pussycat met wie Vera op zijn
album het hartverscheurende
lied 'Heart half empty' vertolkt.
„Ik heb dat duet live nog nooit
gezongen. Dat wordt super. Toni
Willé is niet de eerste de l)p
Zij heeft in de j aren zeventig
een dikke nummer één-hiif
had. In de muziekbusi
wordt nog steeds hoog n
haar opgekeken."
Een belangrijk verschil melj
vorige concert in het Arsee
theater is dat het publiek!
keer niet kan blijven staan..'
wordt een theaterachtig
eert. Ik vind het leuk om te'
ken of we dat ook kunnen,
op een festival sta, kan ik:
zes ballads achter elkaarspi.
Nu kan ik elk nummer sp
dat ik zelf mooi vind. En ai
dens een gewoon concert dej
op zijn kop staat, wil ik it
vuur van het spel nog web
een verkeerd akkoord pal-
Dat gaat hier niet gebeuren
les moet perfect zijn. Het ft
een eenmalig concert. Ik
dat niet zo snel nog een keef
ganiseren. Vandaar dat ib
laat registreren. Het zou:
zonde zijn als ik het zot
voorbij zou laten gaan."
Concert Danny Vera m.rn.vl'
Voce en Toni Willé, vrijdag I-
Arsenaaltheater Vlissingen
vang 20.00 uur. Info wioiv.dan'
ra.com. i
door Jan van Damme
MIDDELBURG - Deze week is
in Zeeland voorliet eerst de ani
matiefilm Les Triplettes de Bel
leville te zien. Een fantasievolle,
met liefde gemaakte film die ei
genlijk een groot publiek ver
dient, oordelen de meeste recen
senten.
^Regisseur Sylvain Chomet is na
een succesvolle, release in
Frankrijk al gewend aan loftui
tingen. Vijf jaar heeft hij inten
sief gewerkt aan zijn Triplettes.
Dat lijkt lang. „Maar", zegt hij,
„mijn eerste film La vieïlle da
me et les pigeons kostte tien
jaar werk. Les Triplettes is met
80 minuten vier keer zo lang
en in de helft van de tijd ge
maakt."
Chomet (in 1963 geboren in
Maisons-Laffite) was in sep
tember te gast in Vlissingen,
waar zijn film de afsluiting was
van de vijfde editie van het fes
tival Film by the Sea. Daar ver
telde hij over zijn achtergrond
als striptekenaar en zijn fasci
natie voor animatie. Als zijn ou
ders en zijn tien jaar oudere
halfzus hem geen fabeltjes op de
mouw hebben gespeld, dan
openbaarde zijn liefde voor te
kenen zich al toen hij 2,5 jaar
was. „Mijn moeder gaf me toen
een potlood en papier, en ik be
gon te tekenen. In de kamer
hadden we een televisietoestel
staan met een beeldje erop. Ik
moet nog echt jong geweest zijn
toen ik daarvan studies maakte.
En ik was heel vroeg gefasci
neerd door animatie. Ken je die
kleine projectoren die je vroeger
had, Cinimax? Door aan een
wieltje te draaien kon je de beel
den laten bewegen. Ik heb de
projector opengemaakt omdat
ik wilde weten hoe dat werkte.
Binnenin kon ik elk afzonder
lijk framepje zien. Dat vond ik
prachtig." Die kennelijk aange
boren aanleg is volgens Chomet
overigens slechts één deel van
zijn succesverhaal. „Een goede
animatiefilmer moet iets heb
ben van een sporter of een
professioneel musicus. Door
zettingsvermogen, heel veel oe
fenen, anders kom je er niet."
Hij kreeg zijn opleiding op de
'cartoonschool' van Angoulê-
me. In Frankrijk heeft dat insti
tuut een goede naam. „In elk ge
val zo goed", zegt Chomet, „dat
ik er altijd van ben uitgegaan
dat ik als tekenaar mijn brood
zou kunnen verdienen." In de
praktijk bleek dat inderdaad
het geval, een groot aantal afge-
foto Lex de Mee
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Een in Zee
land woonachtige en een in Zee
land geboren kunstenaar beho
ren tot de acht genomineerden
voor de titel Kunstenaar van het
jaar. Toos van Holstein uit Mid
delburg en Jacques Tange uit
Schiedam (in 1960 geboren in
Vlissingen) horen 16 december
in de Jaarbeurs in Utrecht of zij
de winnaar zijn van de competi
tie die dit jaar voor het eerst
wordt gehouden.
De verkiezing is georganiseerd
door de Business Art Service,
een organisatie die kunst
verhuurt en verkoopt aan be
drijven. Ook de Federatie
Kunstuitleen - de koepel van
kunstuitlenen in Nederland -
werkt mee. Vanaf 1 juli kon het
Nederlandse publiek via inter
net een stem uitbrengen op een
kunstenaar.
Op 1 oktober leverde dat een
groslijst van honderd genomi
neerden op. Daarop kon het pu
bliek tot 30 november stemmen.
De acht kunstenaars die per 1
december het klassement aan
voerden, maken kans om tijdens
het Nationale Kunstgala op 16
december tot kunstenaar van
het jaar te worden gekozen. De
winnaar ontvangt 10.000 euro.
Naast Van Holstein en Tange
zijn Karei Appel, Corneille,
Emeke Buitelaar, Casper Faas-
sen, Riekus en Tinkebell geno
mineerd.
De genomineerden doen mee
aan de Top Art Expositie die van
12 tot en met 16 december in de
Jaarbeurs in Utrecht wordt ge
houden.
Danny Vera, vorig jaar in het Arsenaaltheater in Vlissingen.
zwarte, hoekige kleerkasten ge
tekend. Ze zijn volstrekt emo
tieloos. Dat in tegenstelling tot
de figuren in het kamp van
Champion. Alleen de hond al is
een gang naar de bioscoop meer
dan waard. En dan gaat het niet
eens om de vondst om hem als
reservewiel te gebruiken. Nee,
het gaat om de manier waarop
hij zich schor blaft tegen elke
passerende trein. Ook gaat het
om de blik in zijn ogen, als hij de
trilling in huis voelt als er weer
een trein aankomt. Je ziet hem
dan nogal zwaarlijvig naar bo
ven scharrelen. Chomet: „Van
buitenaf .gezien zijn alleen
Bruno's ogen boven de venster
bank zichtbaar. Duidelijk in af
wachting van het moment, dat
hij kan losbarsten. Ik heb veel
honden geobserveerd, bijvoor
beeld de manier waarop de ogen
bewegen. Heel veel expressie bij
mensen en dieren begint bij de
ogen. In mijn film dus ook. Van
uit de ogen verspreidt de emotie
zich over de rest van het li
chaam. Als je dat kan laten zien,
dat is voor mij de magie van de
animatie."
,Mijn films zijn in eerste instan
tie niet voor kinderen bedoeld.
De meeste mensen denken dat
animatie kinderspel is en dus
ook alleen voor kijkers onder de
tientwaalf j aar bestemd isVeel
van mijn collega's proberen
eerst kinderen te bereiken en
hopen dan via hen ook een vol
wassen publiek te krijgen. Zo
werk ik niet. Ik richt me na
drukkelijk op volwassenen.
Overigens blijken kinderen,
zelfs al zijn ze nog maar 4 jaar
oud, mijn Triplettes prachtig te
vinden. Die kijken naar de be
wegende tekeningen alsof het
om het echte leven gaat."
Les Triplettes de Belleville draait 5
en 6 dec om 19.30 uur, 7 dec om 20
uur en 10 en 17 dec om 14 uur in film
theater Schuttershof in Middelburg
envanl8t/m21 dec om 20.30 uur in
't Beest in Goes.
studeerden vond werk in de ani
matie-industrie. Met de - veelal
gewelddadige - films, die naar
China en Korea konden worden
gestuurd, viel goed geld te ver
dienen. Zonder daarover deni
grerend te willen doen, was dat
niet het animatiewerk dat Cho
met voor ogen had. Hij week uit
naar Engeland, waar hij de
'kunst' van animatie ontdekte.
Het verschil tussen de Franse en
Engelse studio's moet vooral
gezocht worden in stijl en diep
gang. In Engeland, zou je kun
nen zeggen, bewegen de teke
ningen niet alleen, maar zijn ze
ook bezield.
Chomet: „Dat was een fantasti
sche ervaring. Je maakt vijftig
tekeningen en je ziet een figuur
tje, een karakter bewegen. Dat
is een droom. Voor mij is er een
wereld van verschil tussen
strips en tekenfilm. Dat heeft
met lijnvoering te maken, met
de manier waarop je surrealisti
sche elementen veel beter in een
film dan in een strip kunt invoe
ren. Cartoons, dan heb je het
over vorm en kleur. Voor anima
tie ga je de beweging van men
sen en dieren bestuderen."
In Les Triplettes is die benade
ring duidelijk terug te zien. Het
verhaaltje, het avontuur zo men
wil, is van ondergeschikt be
lang. Het eenzame jongetje
Champion en zijn grootmoeder
Madame Souza zijn de hoofd
personen. En hun hond Bruno,
niet te vergeten. Champion ont
dekt al op jonge leeftijd dat hij
in de wieg is gelegd om een groot
fietser te worden. Zijn groot
moeder steunt hem in die ambi
tie en traint hem tot hij sterk
genoeg is om aan de Tour de
France mee te doen. Tijdens de
Tour wordt Champion met een
aantal andere renners gekid
napt. Madame Souza weet hem
met hulp van een stel bejaarde
musicalzangeressen (Les Tri
plettes) te bevrijden.
Nogmaals, het verhaaltje, ach.
Waar het veel meer om gaat is de
bezieling van elk afzonderlijk
personage. Het zit hem in het ui
terlijk. Gangsters worden als
Filmregisseur Sylvain Chomet tijdens het festival Film by the Sea. foto Lex de Meester
