Zwemmend redden is pret
PZC
Z@pp&zo verkoopt
minder dan verwacht
Opera voor kinderen
moet ook deftig zijn
Slot Lord of the Rings
werd mediaspektakel
woensdag 3 december 2003
Het blad Z@pp&zo is minder
succesvol dan verwacht. De
verkoopcijfers van deze om-
roepgids voor kinderen, een ini
tiatief van de publieke omroe
pen en uitgever Sanoma, vallen
behoorlijk tegen. Een aantal re
cente wijzigingen moet het blad
populairder maken.
Bij de lancering van het tijd
schrift werd gemikt op een opla
ge van 50.000 stuks. Volgens
Z@ppelin-coördinator Cathy
Spierenburg gaan nu, een half
jaar later, zo'n 20.000 exempla
ren over de toonbank. Maar vol
gens officiële cijfers van Het
Oplage Instituut (HOI) is de be
taalde oplage 10.000 stuks.
Spierenburg erkent dat Z@pp
&Zo een geduchte concurrent
heeft in bladen als Fox Kids ma
gazine.
In de nieuwste editie van het
gidsje ontbreken de omroepge
gevens. „Kinderen blijken daar
helemaal geen behoefte aan te
hebben", aldus Spierenburg.
„Zij weten feilloos welke pro
gramma's wanneer worden uit
gezonden. In plaats van het
spoorboekje geven we kijktips."
Met het nieuwe grotere formaat
moet het blad in de schappen
van de winkels meer opvallen.
En onder meer om kosten te be
sparen verschijnt Z@pp&Zo
voortaan maandelijks in plaats
van tweewekelijks.
Spierenburg ziet de toekomst
van Z@pp&Zo overigens be
paald niet somber in. Ze onder
streept dat ouders en kinderen
het blad als waardering het cij
fer acht geven. Met de wijzigin
gen hoopt ze toch snel richting
de geplande oplage van 50.000
te gaan. GPD
Is het sport? Geen twijfel mo
gelijk. Het gaat om prestaties,
er is competitie, er zijn echte
kampioenschappen. Maar
zwemmend redden heeft ook
iets speels, tegen een ernstige
achtergrond. Wie Sjoerd de
Bruin (13) en Wouter Kempe
(13) bezig ziet tijdens de trai
ning zou de indruk kunnen krij
gen, dat het allemaal maar flau
wekul is, terwijl de toepassing
in de werkelijkheid een serieuze
aangelegenheid is.
Voordat je een echte Baywatch
bent, moet je heel wat gepres
teerd hebben," verklaart
Sjoerd. „Om te beginnen moet je
een hele rits diploma's en bre
vetten halen. En behalve in het
water, duiken we ook heel wat
uurtjes met onze neus in de the-
orieboeken. Best taaie kost,
maar het hoort er gewoon bij."
De beide leden van de Dr. A.
Stavermanbrigade zijn weke
lijks in het Vrijburgbad de ver
schillende vaardigheden aan
het oefenen. „Vette pret hoor,"
zegt Wouter. „Natuurlijk, het
presteren staat voorop, maar
dat betekent niet, dat je geen lol
kunt maken."
Klosgooien, het gebruik maken
van een tuigje of het werpen van
een zogenaamde torpedo zijn
vaste onderdelen tij dens de trai
ning. Maar het accent ligt toch
op het zwemmen. „Alle slagen
moet je onder de knie hebben,"
zegt Sjoerd. „Maar om drenke
lingen uit het water te halen,
moet je ook een aantal grepen
leren: een kopgreep, een okselg-
reep, een zeemansgreep of een
schouder-nekgreep. Welke je
gebruikt? Dat hangt af van de
situatie. Bovendien is het ook
wel handig, dat je een aantal be
vrijdingsgrepen kunt toepas
sen. Een drenkeling in paniek
kan een redder ook in proble
men brengen, snap je?"
Vorige maand werd Wouter tij
dens internationale wedstrij
den in Eindhoven negende,
terwijl Sjoerd in het eindklasse
ment op een vijftiende stek ein
digde. „De tegenstanders waren
jaren ouder, dus als je dat be
denkt, hebben we het nog niet zo
slecht gedaan."
Of Sjoerd in de voetsporen van
zijn vader treedt weet hij nog
niet. „Die werkt zomers als
strandwacht op het Vlissingse
badstrand. Dat is echt geen
'Baywatch in Flushing' hoor.
Lekker hangen in het zand, den
ken de meesten en genieten van
al het 'moois' om je heen. Ver
geet het maar. Het is gewoon
keihard werken, zeker de afge
lopen zomer."
Volgend jaar viert de Dr. A. Sta
vermanbrigade haar 80e ver
jaardag. Naast een reünie op
19 juni wordt het een feest, dat
vooral in het water gevierd
wordt. „We houden dan het Ne
derlands kampioenschap voor
ploegen," vertelt Wouter. Kan
sen? „Ja hoor, waarom niet? We
hebben een jonge ploeg, maar ik
denk dat het mogelijk is om een
medaille te pakken."
Op 3 januari komt een ploeg van
de Dr. Stavermanbrigade in ac
tie tijdens het Nederlands kam
pioenschap E.H.A.D., oftewel
Eerste Hulp Aan Drenkelingen.
„Mensen redden uit een auto
onder water of uit een omgesla
gen boot. Dat soort dingen.
Daar doen wij nog niet aan
mee," verklaren Sjoerd en Wou
ter. „Dat komt later nog wel."
Hans Segboer
Bart Visman: Ik heb er soms wel moeite mee dat je als componist
altijd in je eentje zit te schrijven." foto Robert van Stuyvenberg
weg zonder enkele tientallen
handtekeningen te hebben uit
gedeeld. Peter Jackson, de
Ring-master himself, bleef gro
tendeels onzichtbaar. Tot een
week voor de première was hij
nog bezig met de eindmontage
van de film, die hij pas op de ga-
la-avond voor het eerst volledig
af zou zien.
Maandag was de grote dag. De
première van The Return of the
King werd het grootste media
spektakel dat het land ooit heeft
gekend. Naar schatting hon
derdduizend 'kiwi's' waren naar
Wellington gekomen om spelers
en makers toe te juichen. Dwars
door het centrum was een par
cours afgezet voor een optocht.
De sterren werden per open auto
door de straten gereden, vooraf
gegaan door tientallen figuran
ten in hobbit-, ore- of elfen
dracht. Op Courtenay Place was
een rode loper van vijfhonderd
meter uitgerold, waarover de
genodigden naar het Embassy
Theatre konden lopen. De oude
bioscoop, tijdelijk voorzien van
een reusachtige Nazgul, was
speciaal voor de première volle
dig gerenoveerd. Peter Jackson
had persoonlijk het leeuwen
deel van de verbouwing voor
zijn rekening had genomen, zo
vastbesloten was hij om zijn
stadgenoten 's werelds eerste
voorstelling te geven.
Bloedstollende finale
Een zeer select gezelschap ver
trok na twee uur handenschud
den en handtekeningen uitdelen
dan eindelijk naar binnen, om
de kroon op vijf jaar hard wer
ken te bekijken. De pers had al
een dag eerder kunnen zien dat
Return of the King inderdaad
een glorieuze afsluiting van een
monumentaal filmproject is ge
worden. In ruim drie uur voert
Jackson zijn kijker naar een
bloedstollende finale, waarin
alle lijnen van het complexe
verhaal volmaakt samenvallen.
Actie, drama, spektakel en he
roïek, The Return of the King
biedt cinema van een praktisch
ongeëvenaarde klasse.
Mark van den Tempel
Vissersdochter Maaike (so
praan Maaike Poorthuis) zit
op de pier te treuren over haar
verdwenen vader. Dan ver
schijnt zeegod Triton met een
reusachtige schelp. Aarzelend
zet Maaike de kinkhoorn aan
haar mond. Uit de orkestbak
klinken machtige hoornklan
ken. Opeens gebeuren er won
derlijke dingen. Vier winden
verschijnen en voeren het meisje
over de hele aardbol naar haar
vader, die in allerlei hachelijke
situaties verzeild raakt.
In het Cultureel Centrum van
Harderwijk repeteert operage
zelschap Opera Trionf o De Roep
van de Kinkhoorn een gloed
nieuwe opera speciaal voor kin
deren. Componist Visman staat
vlakbij de orkestbak en houdt
het gebeuren nauwlettend in de
gaten. „Ik wil alles meemaken:
de jassen van de musici over de
stoelen, de pleisters voor gesto
ten tenen op het toneel. Fantas
tisch dat theatergevoel
Het is de eerste repetitie met or
kest en toneel. De jonge zangers
van Opera Trionf o, een gezel
schap dat vijf jaar geleden werd
opgericht om afgestudeerde vo
calisten opera-ervaring te bie
den, lijken er zin in te hebben.
Regisseuse Machteld van
Bronkhorst zoekt nog naar de
juiste vorm. Boem, daar zakt
zanger Mare Pantus (Maaikes
vader) door zijn strandstoel. Di
rigent Benoït Debrock tikt af:
„Kunnen jullie nog duidelijker
articuleren. Het moet preciezer
en scherper."
Verstaanbaarheid staat voorop:
het verhaal moet te volgen zijn.
„Opera? Daar kun je de tekst
nooit van verstaan!had
schrijver Paul Biegel uitgeroe
pen toen initiatiefneemster en
oprichtster van Opera Trionfo
Jeanne Companjen hem om een
libretto vroeg. „Bij ons wordt
het anders", had Companjen ge
antwoord.
Biegel liet zich overtuigen. Hij
toog aan het werk en schreef zijn
eerste opera-libretto. En reken
maar dat er dan een spannend
verhaal wordt verteld vol
sprookjesachtige gebeurtenis
sen, humor en dramatiek. De
78-jarige schrijver is met vijftig
boeken op zijn naam door de
wol geverfd.
Waarom een opera voor kinde
ren? Companjen: „Van de over
heid moeten we op zoek naar
een nieuw publiek. Dan kom je
snel bij de jeugd uit. Als drie van
de vierhonderd kinderen in de
zaal later een keertje naar de
opera gaan, is dat al winst. Kin
dertheater is er heel veel", zegt
ze. „Maar vaak krijg je de in
druk dat men voor kinderen het
beste niet nodig vindt. Het or
kest wordt vervangen door een
piano of een harmonica. Ik wil
de ze zo graag een keer een echte
opera laten zien."
Opera voor kinderen moet voor
al niet kinderachtig zijn, vindt
ook componist Visman. „Ik heb
er bewust voor gekozen geen
synthesizers te gebruiken of ci
taten uit de popmuziek. Ik wilde
een volwassen opera maken met
alles erop en eraan", vertelt hij
met een jongensachtig enthou
siasme. „Een beetje deftig."
Visman is niet op zijn knieën ge
gaan. Wel heeft hij zijn muziek
bewust toegankelijk gehouden.
Aanstekelijke walsklanken, pi-
ratenkoren met de kracht van
meezingers, sfeervolle zeemu-
ziek.,Ik heb me afgevraagd wat
ik zou hebben willen horen toen
ik zelf kind was. Alsof ik een
twaalfjarige Mozart was, maar
dan wel eentje die de film Bambi
gezien heeft."
Maanden lang werkte Visman
thuis bij Biegel aan de Amster
damse Keizersgracht. Hij bene
den aan de vleugel, de schrijver
boven aan zijn tafel. Alle tijd
voor overleg. Soms vroeg Vis
man om een regel extra tekst
maar meestal was Biegel onver
biddelijk: „Zo moet het wel
kunnen."
„Het was een enorme klus", be
kent Visman. „Anderhalfuur
muziek voor zangers en een en
semble van vijftien man, dat
zijn heel wat noten."
Maar hij heeft de smaak te pak
ken gekregen. Plannen genoeg
voor nieuwe projecten. Visman:
„Ik zou elke vijf jaar een opera
willen schrijven. Dan blijft er
genoeg tijd over om kamermu
ziek te componeren. Een opera
is zo grootschalig. Dan is het be
langrijk ook stukken met wei
nig noten te schrijven, om je
hoofd leeg te maken en de juiste
vragen te stellen."
Visman is afgeleid: uit de zaal
klinkt al weer zijn muziek. Het
werk roept, de puntjes moeten
op de 'i' worden gezet. Visman:
„Opera maken is vooral prak
tisch zijn."
Winand van de Kamp
Opera Trionfo met 'De Roep van
de Kinkhoorn' van Bart Visman.
Solisten, Vocaal Ensemble, en
Het Muziek Collectief o.l.v. Be
noït Debrock. Regie: Machteld
van Bronkhorst. Decor/kos
tuums: Fer Smidt. Op 7/12 in
Arnhem (Schouwburg), 14/12 in
Haarlem (Toneelschuur), 21/12
in Tilburg (schouwburg), 27/12
in Leiden (Schouwburg), 3/1 in
Amsterdam (Concertgebouw),
4/1 in Utrecht (Schouwburg),
10/1 in Zwolle (Odeon) en 11/1
in Rotterdam (Schouwburg).
Een goedemorgen met... compo
nist Bart Visman. Radio 4, 8.30
uur
De acteurs Dominic Monaghan, Elijah Wood, Billy Boyd, Orlando Bloom, Sir Ian McKellen, Liv Tyler,
Viggo Mortensen, Sean Astin (met dochter Alexandra) en Andy Serkis (vlnr) na de wereldpremière van
Lord of the Rings - The Return of the King in Wellington. foto Anthony Phelps.
Met de memorabele woorden
„I'm home" sluit Peter
Jackson zijn Lord of the Rings-
trilogie afWoorden die ook
veelvuldig te horen waren in de
dagen voorafgaande aan de we
reldpremière van The Return of
the King.
De première van de film, maan
dagmiddag, was één grote lief
desverklaring van Nieuw-Zee-
land aan zijn favoriete inwoner,
Peter Jackson, en de spelers uit
zijn epos. Vorige week druppel
den medewerkers als Viggo
Mortensen, Liv Tyler en Elijah
Wood Wellington binnen.
Fans wachtten geduldig voor
het Continental Hotel om een
glimp op te wachten van de ster
ren. Met name hoofdrolspeler
Wood en de razend populaire
Orlando Bloom kwamen niet
DE TAFEL VAN 2.
Sjoerd de Bruin, verkleed als Zwarte Piet, brengt zijn maatje Wouter Kempe op het droge.
foto Ruben Oreel
