Fietser niet veilig op Schouwen
Een zeep die nooit opraakt
PZC
Lyrische landschappei
en abstracte bronzen
Vlamingen ruziën
over toekomst vai
natuurreservaat
51ste Matthaus Passion in Aardenburg
«ra;»
kunst
Terneuzen
kiest voor
pekel tegen
gladde weg
Winterfair
Franse
kerstviering °c°
V erkeersveiligheid
inspecteur ironisch aan de kaak
te stellen, terwijlhij hem tegelij
kertijd gehoorzaamt. De stuk
ken zeep zijn namelijk echt te
koop en doordat ze er zo geloof
waardig uitzien, zullen ze best
aftrek vinden.
Sanitair
Dat de installatie nu staat opge
steld bij GHL, zorgt voor een ex
tra betekenis. Dat is namelijk
uitgerekend een expositieruim
te waar de spullen nooit met
prijskaartje en al aan het pu
bliek worden getoond. Tenslotte
bevat het project nog allerhan
de knipogen naar de kunstge
schiedenis.
De keramische objecten van
Van den Berg hebben vaak iets
met sanitair van doen. Dat roept
meteen herinneringen op aan
Marcel Duchamp, de avantgar-
dische kunstenaar die aan het
begin van de vorige eeuw een
urinoir omkeerde en tentoon
stelde. En wat te denken van de
rijen zeep en zeep verpakkin
gen? Ze doen ogenblikkelijk
denken aan de soepblikken van
Andy Warhol.
Van den Bergs installatie prik
kelt de gedachten, precies zoals
de kunstenaars van de Middel
burgse Atelier Stichting dat
willen in hun Gedachtengang.
De exposities duren daar maar
kort. Na vrijdag is het werk van
Van den Berg weer weg. Maar in
januari wordt op het plein voor
GHL een beeld van hem ont
huld. Dat staat er dan echt per
manent.
Expositie: Permanent soap van Ge
rard van den Berg, t/m 5 dec in GHL,
Gravenstraat 63, Middelburg (even
aanbellen).
Advertentie)
ZEEUWS VEILÏNOHUIS
Vandaag kijkdag
10-20 uur
Kunst antiekveilingen:
Wo 3 dec.: 19.00 uur
Do 4 dec.: 13.30 uur
Do 4 dec.: 19.00 uur
Overige Kijkdagen:
Wo 3 dec.: 10-18 uur
Do 4 dec. 10-12 uur
info: www.zeeuwsvcilinghuis.nl
of 0118-650680.
Adres: Herengrachl 74,4331 PX Middelburg.
dinsdag 2 december 2003
door Euqène Verstraeten
TERNEUZEN - De gemeente
Terneuzen moet flink investeren
om de gladheidsbestrijding in
de gemeente overal op dezelfde
manier te laten verlopen.
Burgemeester en wethouders
vragen de gemeenteraad 65.000
euro beschikbaar te stellen voor
het aanpassen en aanschaffen
van zoutstrooiers.
In de voormalige gemeenten
Axel en Sas van Gent werden
gladde wegen bestreden door
droog zout over de straten te
strooien. De voormalige ge
meente Terneuzen hanteerde de
methode van natstrooien: zout
gemengd met water, waardoor
een dunne pekellaag op straten
wordt gelegd.
B en W vinden het wenselijk om
voortaan overal op dezelfde ma
nier de gladheid te lijf te gaan.
Zo kan de uitvoering door de di
verse strooiploegen beter op el
kaar afgestemd worden en is er
duidelijkheid voor de inwoners.
Volgens het college heeft nat
strooien grote voordelen ten op
zichte van droogstrooien.
Omdat nat zout minder snel ver
waait, is het geschikter voor
preventief strooien. Natstrooi
en gaat sneller, nauwkeuriger
en is dus zuiniger. Het lagere
zoutverbruik is beter voor het
milieu. Overstappen op nat
strooien sluit bovendien aan bij
de methode die andere wegbe-
heerders (Rijkswaterstaat en de
provincie) hanteren.
Om te kunnen natstrooien moe
ten twee strooiers worden aan
gepast en twee andere worden
vervangen. Het gaat om strooi
ers die twintig jaar oud zijn. Het
merendeel van het huidige ma
terieel is volgens B en W ge
schikt om nat te strooien. Ook
een grote investering als een
zoutmenger is al gerealiseerd.
NISSE - Werk-en leerboerderij
De Akkerwinde in Nisse houdt 6
december een Winterfair waar
eigen producten getoond en ver
kocht worden.
door Wout Bareman
RETRANCHEMENT - In
Vlaanderen is een discussie los
gebarsten over de toekomst van
natuurreservaat Het Zwin.
Aanleiding is een uitspraak van
het Vlaams parlement dat het
reservaat door de Vlaamse over
heid moet worden aangekocht.
Het parlement schaarde zich
eind vorige week achter een mo
tie van de SP.A'er André Van
Nieuwkerke.
Het socialistische parlements
lid vreest aantasting van het
reservaat door de herinrich
tingsplannen van de huidige
eigenaar, de Compagnie Het
Zoute en mede-eigenaar burge
meester Leopold Lippens van
Knokke-Heist. Volgens Van
Nieuwkerke blijkt dat uit een
negatieve milieu-effectrappor
tage (mer). Conservator Kris
Struyf veegt in een boze reactie
de vloer aan met het standpunt
van de parlementariër. Hij zou
de motie gebaseerd hebben op
eerdere concepten van de mer,
die inmiddels zijn achterhaald
door een nieuwe, aangepaste
versie. Bovendien is de officiële
rapportage nog niet afgerond.
Er wordt inmiddels anderhalf
jaar aan gewerkt.
Ook volgens een woordvoerder
van de Vlaamse milieuadmini
stratie (Aminal) is het nu nog te
vroeg om al een oordeel te vellen
over de milieu-effecten van de
herinrichting. De discussie over
het ontwerp-rapport begint pas
deze week en wordt medio de
cember afgerond. Conservator
Struyf wijst erop dat het na
tuurgebied buiten schot blijft;
de herinrichting richt zich im
mers voornamelijk op het be
zoekerscentrum en het nabijge
legen vogelpark. Het centrum
en het park zijn vijftig jaar oud
en toe aan een grondige moder
nisering. Daarvoor heeft Com
pagnie Het Zoute zeven miljoen
euro gereserveerd. Vernieuwing
was nodig omdat het bezoekers
aantal de laatste jaren drastisch
daalde. Passeerden in,de jaren
zeventig gemiddeld nog zo'n
350.000 bezoekers de kassa
afgelopen jaren waren hel
nauwelijks nog 200.000.
Vlaams minister Ludo Sam_
van Leefmilieu oordeelt dat-
aankoop van het resell
voorlopig geen sprake kan iM-
simpelweg omdat de eigeif
het niet te koop aanbiedt.
gens Sannen is het niet bela-4
rijk wie Het Zwin bezit, zolj I
het maar wordt erkend als:
tuurreservaat. Overigens f
de minister vorige week de!
bijgelegen Zwinbosjes, eenjdf
hectare groot natuurgebied.;'^"
aan als reservaat. En dat gel Tl
is sinds vorig jaar wél eigenó dt
van de Vlaamse overheid,
wordt nu een beheersplan op*e
steld, waarin onder meer de:v0
blieke toegankelijkheid wc-de
vastgelegd. in
De Vlaamse Administratie
terwegen en Zeewezen wilfm:
loop van volgend jaar bijjM
Panne, aan de zuidzijde vat hi
Vlaamse kust, beginnen iMze
aanleg van een nieuw Zvbe
Door twee bressen te slaanh
oude dijk van het Westhoeijp
servaat kan daar zeewater tlPr
henstromen. De plannen ©n
een slufter in het reservaat dtp1
ren al uit 1995. De twee bresiW(
worden aangebracht op enP1'
honderden meters van elkP'
waarna ook een deel van|^e
duingebied wordt afgegravi^1"
De duinen rondom de tweeIjfp
sen worden wél verstevigd!^'
overstromingen te voorkoE.ric
Over de bressen worden tfei
bruggen aangelegd, Het pro$e
kost zo'n 750.000 euro. p
',Wc
KLOETINGE - De Alliiiy
Francaise houdt donderdag
december een soiree over df
woonten en gebruiken ronf Pr'
kerst in Frankrijk. Wim Wm£
naar zal een lezing houdent sc^
la fête Noël. Tevens worak
kerstliederen gezongen. De!na
ree in het Geerteshuis inKwc
tinge begint om 20.00 uur. na
door Emile Calon
Schouwen-Duiveland is samen met
Tholen en Sint Philipsland het ge
vaarlijkste stukje Zeeland, zegt Jan Mi-
davaine met grote zekerheid. Sterker
nog, het noordelijk deel van de provin
cie is volgens de voorman van de Fiet
sersbond zelfs de meest onveilige regio
van heel Nederland. Die wetenschap
baseert hij op de ongevalcijfers van vo
rig jaar toen heel wat verkeersongeval
len daar gebeurden.
Als gekeken wordt naar het aantal do
den en ziekenhuisopnamen als gevolg
van het verkeer scoort 'noord' in 2002
inderdaad ronduit slecht. Per 100.000
inwoners telde dat gebied toen 119 do
den en ziekenhuisopnamen. Als alleen
gekeken wordt naar Schouwen-Duive
land is dat onveiligheidsgetal nog dra
matischer; namelijk 137. Daarmee pas
seerde Schouwen-Duiveland in 2002
West-Zeeuws-Vlaanderen als het
meest onveilige gebied van Zeeland.
Henk Rhebergen van het Regionaal Or
gaan Verkeersveiligheid Zeeland (RO-
VZ) weet niet zeker of Midavaine
Schouwen-Duiveland als het meest on
veilige stukje Nederland mag betitelen.
Als alleen maar gekeken wordt naar de
provinciale cijfers over verkeersonge
vallen klopt Midavaines stelling. Rhe
bergen weet echter niet of er niet ergens
een subregio is waar nog meer doden en
gevonden vallen.
De secretaris van het ROVZ vindt het
gevaarlijk om af te gaan op de cijfers
van alleen één jaar. Een ernstig ongeval
met één busje bouwvakkers kan im
mers voor een heel vertekend beeld
zorgen. Als hij echter de cijfers van de
laatste vijf jaar erbij haalt blijkt dat
Midavaines zorgen terecht zijn. Het ge
middelde onveiligheidsgetal (doden en
ziekenhuisgewonden per 100.000 in
woners) komt dan voor Noord-Zeeland
uit op 133 en voor Schouwen-Duive
land alleen op 153 Voor heel Zeeland
geldt 112 als het gemiddelde onveilig
heidsgetal voor de laatste vijf jaar.
Rhebergen tekent bij de cijfers wel aan
dat West-Zeeuws-Vlaanderen pas vo
rig jaar is ingehaald door Schouwen-
Duiveland als het onveiligste gebied.
Dat is het gevolg van al de maatregelen
die in het kader van Duurzaam Veilig
genomen zijn om het zuidwestelijke
deel van Zeeland verkeersveiliger te
maken.
Zeker één op de drie verkeersdoden en
ziekenhuisgewonden op Schouwen-
Duiveland zijn fietsers, vervolgt Mida
vaine. Deze kwetsbare verkeersdeelne-
Jan Midavaine vindt dat fietsers veel beter moeten worden beschermd.
foto Dirk-Jan Gjeltema
heid, waardoor ze in het verkeer een on
voorspelbaar gedrag vertonen. Alleen
door veel praktijkervaring leren ze hoe
ze zich veilig kunnen gedragen in het
verkeer.
De gevolgen van het tekort aan erva
ring zij n te lezen in de statistiekenIn de
afgelopen tien jaar zijn erin Nederland
achthonderd schoolkinderen, oftewel
drie hele basisscholen, in het verkeer
omgekomen. Daarnaast raakten er nog
eens 11.000 kinderen gewond. In Zee
land kwamen in die periode 21 kinde
ren in de leeftijd van vier tot en met
twaalf jaar door een verkeersongeval
om het leven en belandden 274 kinde
ren in het ziekenhuis.
Midavaine vindt dan ook dat wegbe-
heerders hun verantwoordelijkheid
moeten nemen en aan de slag moeten
met het aanleggen van veilige fietsrou
tes.
AARDENBURG - Vorig jaar
werd vanwege het vijftigjarig
bestaan de Matthaus Passion in
Aardenburg tweemaal uitge
voerd.
De 51ste editie is weer eenmalig.
De traditie om elk jaar de Mat
thaus Passion uit te voeren op de
zaterdag voor palmzondag
wordt gewoon voortgezet.
Het Bach Comité Aardenburg
heeft voldoende subsidies,
sponsoring en financiële steun
gekregen om de traditionele
jaarlijkse uitvoering te laten
doorgaan op zaterdag 3 april.
De uitvoering begint om 14.00
uur in de Sint Baafskerk in Aar
denburg. Medewerking verle
nen koor en orkest van de Ne
derlandse Bachvereniging, die
al enkele decennia de Matthaus
volgens de authentieke uitvoe
ringspraktijk brengt en dit jaar
geleid wordt door Jos van Veld
hoven. Hij vroeg weer de Jon
gens van het Kathedrale koor
Sint Bavo Haarlem om het ope
nings- en slotkoor uit het eerste
deel mee te zingen. Als solisten
treden op: Gerd Türk (tenor,
evangelist), Henk Neven (bas,
Christus), Johanette Zomer (so
praan), Matthew White (contra
tenor), Charles Daniels (tenor)
en Stephan MacLeod (bas). Al
leen bas MacLeod zong mee in
de editie 2003. In de 51ste editie
wordt de altpartij weer gezon
gen door een counter. Informa
tie en kaartverkoop loopt via D.
de Pooter in Aardenburg of
www.bachcomite.nl.
mers moeten volgens hem dan ook veel
beter worden beschermd. Hij pleit voor
ruime, comfortabele en veilige fiets- en
wandelpaden. Het trekken van witte
strepen op het asfalt, al dan niet onder
broken, wijst hij van de hand omdat
zulke strepen zorgen voor een schijn
veiligheid. Zeker op de lange en rechte
polderwegen op Schouwen-Duiveland
waar volgens hem gewoon te hard
wordt gereden door het merendeel van
de automobilisten. Het lijkt wel of bijna
elke Zeeuwse automobilist geboren is
met een baksteen op z'n rechtervoet. De
zelfbeheersing die bijvoorbeeld Deense
autobestuurders hebben, 'daar kan je
heerlijk rustig fietsen', is Zeeuwen
vreemd.
Maatregelen zijn volgens hem hard no
dig omdat de meeste slachtoffers in
Noord-Zeeland vallen op die platte
landswegen. Dat zijn ook de wegen die
juist in trek zijn bij mensen die zorgen
voor een economische impuls; de toe
risten en recreanten. Als fietsverhuur-
der merkt hij maar al te goed dat zijn
gebied zeer in trek is bij fietsers. Als ze
zich echter niet veilig kunnen verplaat
sen kan die groep misschien wel eens
afhaken en een andere regio opzoeken.
Dat zou volgens hem jammer zijn om
dat Schouwen-Duiveland, sinds de
Westerscheldetunnel in gebruik is ge
nomen, ook steeds meer Belgische wie-
Ierrecreanten mag verwelkomen.
Extra veilige fietspaden zijn volgens
hem niet alleen nodig om het toeristen
en recreanten naar de zin te maken. Hij
wijst erop dat er momenteel een gene
ratie kinderen opgroeit die veel minder
fietservaring heeft dan de voorgaande.
De zogenoemde achterbankgeneratie is
minder stuurvast en heeft veel minder
verkeerservaring dan in vroeger tijden,
vooral omdat deze kinderen heel vaak
per auto van en naar school wordt ge
bracht. Het verkeersritme hebben ze
niet door te bezorgde en te gehaaste ou
ders, zegt hij.
Kinderen zijn impulsief en hebben een
kleiner gevoel voor verantwoordelijk-
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Gedach
tengang van het Middelburgse
kunstenaarsgebouw GHL is de
zer dagen veranderd in een klei
ne supermarkt. De Utrechtse
kunstenaar Gerard van den
Berg biedt grote groene stukken
1 eep te koop aan. Hpt is zeep van
keramiek. De zeepblokken ogen
en voelen echt, maar je kunt je er
niet mee wassen. Voordeel is wel
dat het zeep is die nooit opraakt.
Van hardboard heeft Van den
Berg winkelschappen gemaakt
waarin de zeep ligt uitgestald.
De kast staat helemaal scheef,
net als de hardboard kassa die in
de gang is opgesteld. In één oog
opslag weet de bezoeker daar
door dat er iets mis is. Achterin
de gang ligt nog een pallet met
een laag zeepdozen. De bood
schap is duidelijk: er is nog ge
noeg.
Van den Berg speelt met een
aantal betekenissen. Dat blijkt
onder meer uit de titel van zijn
tentoonstelling die ook de titel
van zijn zeepmerk is: perma
nentsoap, Dat duidt niet alleen
op een zeep die nooit opraakt -
wat een absurde tegenstelling is
- het kan ook worden opgevat
als een soap die niet ophoudt.
Op allerlei plekken kan Van den
Berg zijn geintje blijven herha
len.
Humor is onderdeel van de ten
toonstelling, maar het geheel
heeft ook een serieuze toon. Van
den Berg is tot zijn project geko
men na een bezoek van de belas
tinginspecteur. Die benadrukte
dat hij als kunstenaar ook on
dernemer is en als zodanig dient
hij dus voortdurend zijn omzet
en winst te vergroten, anders
wordt hij wellicht gekort op zijn
subsidie. 'Dan ga ik dus een
commercieel product maken',
heeft Van den Berg gedacht. Het
mooie van zijn project is dat hij
een manier heeft gevonden om
de zienswijze van de belasting-
De grote groene zeepblokken van kunstenaar Gerard van den Berg ogen en voelen echt. foto Ruben Oreel
door Anita Tournois
CLINGE - Hendrik van Veenen-
daal en Jacob Hordijk sluiten
als laatste exposanten het jaar
2003 in Galerie Esprit af. Deze
tentoonstelling laat, zoals ge
woonlijk, een fraaie combinatie
zien van lyrisch abstracte land
schappen in olieverf op linnen
en abstract figuratieve bronzen.
Werk, gebaseerd op aloude oer
vormen, van kunstenaars met
een stevige signatuur.
Van Veenendaal exposeert reeds
voor de vijfde maal in Esprit.
Zijn serie De erotiek, van het
landschap geeft aan dat het
landschap voor hem een onuit
puttelijke bron van inspiratie
blijft. In het bijzonder de land
schappen van Zuid-Frankrijk
en Spanje worden door hem
weergegeven. „Het landschap,
zelfs daar waar ik regelmatig te
rugkeer, blijft mij steeds weer
boeien, omdat ik er telkens op
een andere manier naar kijk. Op
het doek ben ik eigenlijk voort
durend bezig mijn eigen land
schap te creëren", legt van
Veenendaal uit. „Zo is de serie,
die ik ooit maakte over een park
in de Spaanse Pyreneeën weer
anders dan dit werk, waarin ik
mensen de erotiek ofwel prikke
ling van de natuur wil doen er
varen".
Voor deze werken staat dan ook
niet één landschap centraal
maar put hij uit herinneringen,
opgeslagen indrukken. Opge
slagen op een schijf die nooit
crasht, aldus de kunstenaar.
Met het voordeel dat alles wat
onnodig is, weggelaten wordt en
sfeer de belangrijkste compo
nent vormt in zijn landschap
pen.
Helderheid, lichtval en het con
trast van koele en warme tinten
zijn opmerkelijk. Een kleurge
bruik waarin het lijkt of de zon
meestal schijnt, hetgeen warm
aandoet of de hoofdtoon nu
blauw, groen, rood of oker is.
Van Veenendaal: „Ik ben altijd
bezig mijn vormtaal te vernieu
wen. Op het ogenblik werk ik
veel en graag met cirkel- en el
lipsvormen."
Lijnvoering
Ook de bronzen van Hordijk,
waarvoor mens en dier model
staan, worden gekenmerkt door
een sterk gevoel voor vormge
ving. Zijn robuuste str;
bronzen met een sierlijke
vende belijning zijn uitgevi
in een fraai patin. Ingetfl
werk maar met speelse
morvolle aspecten en titels
Playing Time, De zot en 0n|
beach. Werk met een bijzo:;
fascinatie voor de uil, te zi^
enkele beelden, getiteld 1'
De vleugel is dan ook eenv
die regelmatig terugkeert,
voorbeeld in Salka en JusU,
dy.
Tijdens het bekijken van:
werk kregen wij de stem
Hordijk te horen op de act
grond.
Hij zingt namelijk solopat
in een Byzantijns koor. Enri
te een eigen bronsgieterij tf
zo het scheppingsproces vat'
gin tot eind te kunnen bel
sen. Een gedreven man, ne:
mede-exposant Van Vee:;
daal, die zelfs naar Italië'
om er de juiste kleur te bent!
tigen.
Tentoonstelling t/m 14 decefi,'
Galerie Esprit, Gravenstraat
Clinge.
Openingstijden: do. t/m zo. I
17.30 uur, do. avond ook van'
21.00 uur.
Hendrik van Veenendaal met op de achtergrond een van zijn schilderijen. Naast hem staat het li:
Owl van Jacob van Hordijk. foto Wim Kooijit-
