Grienen voor de wetenschap
PZC
Professor Ad Vingerhoets schreef boek over huilen
Alfex - Diesel - Fossil - Skagen
IPPY
puzzel
Heer Bommel en de Pronen
Casper Hobbes
recept
Kalfsvlees met lychees in limoensaus
het weer
O
O
at
dinsdag 2 december 2003
In landen waar zuigelingen op het lichaam gedragen wórden-
bestaan geen huilbaby's. De meeste mensen huilen thuis, tij
dens de avonduren. Tranen van geluk bestaan niet. Dat zijn
een paar bevindingen van professor Ad Vingerhoets. De huil-
professor is wereldberoemd onder vakgenoten. In een nieuw
boekje maakt hij zijn ontdekkingen duidelijk voor een groter
publiek.
door Peter Slavenburg
Het is weer eens wat anders:
huilen onder wetenschap
pelijk toezicht. Voor zo'n vijf
tien Tilburgse dames is dat ge
luk dezer dagen weggelegd.
Professor Ad Vingerhoets, 's we
relds enige deskundige op het
gebied van wenen en janken,
ontfermt zich tijdens de verto
ning van een 'zielige film' over
het traanvocht van de dames.
Wie mee wil doen aan het expe
riment heeft pech: de geleerde
heeft aanmeldingen genoeg om
bioscoopzalen mee te vullen.
Zoals alle goede wetenschap be
gon het onderzoek van Vinger
hoets met een vraag. „Op een
feestje vroeg iemand me 'Is hui
len echt gezond?' Ik kon daar
geen antwoord op geven. Maar
m'n interesse was meteen ge
wekt. Na wat onderzoek werd
me duidelijk dat er weinig be
kend is over het fenomeen hui
len. Hoog tijd om dat allemaal
eens uit te zoeken."
Dat was in 1988. Inmiddels is
Vingerhoets. hoogleraar klini
sche gezondheidspsychologie
aan de Universiteit van Tilburg,
een tranenspecialist; de huil-
professor is zijn koosnaam. Zijn
wetenschappelijke publicaties
bezorgden hem wereldfaam on
der vakgenoten. Het grote pu
bliek bereikt hij sinds kort met
het boek 'Huilen is menselijk.
De psychologie van tranen', dat
hij samen schreef met psycho
loog en wetenschapsjournalist
Ad Bergsma. Of huilen nu wer
kelijk gezond is, weet Vinger
hoets nog niet. „Althans niet ze
ker", zegt hij met professionele
voorzichtigheid. „Vaak zeggen
mensen dat huilen opluchtend
werkt. Maar er is ook een lange
re termijn. Het is heel goed mo
gelijk dat veel huilen een alge
meen gevoel van treurigheid
Advertentie
V juwelier
modeaccessoires
Langeviele 52/54 Middelburg
tel. 01 18-674102
teweegbrengt, misschien zelfs
depressie. Vermoedelijk is een
potje janken dus niet gezond."
Waar in de oudheid nog werd
verondersteld dat tranen recht
streeks uit de hersenen komen
en dat huilen de druk onder het
schedeldak verlicht, staat nu
wel vast dat huilen verbonden is
met verdriet en depressie. Dat
lijkt een open deur, maar enig
wetenschappelijk bewijs voor
die stelling ontbrak tot voor
kort. „Bovendien heb ik ontdekt
dat machteloosheid ook aanlei
ding kan zijn voor een huilbui;
situaties waaraan je niets kunt
veranderen, waarbij ander ge
drag niet helpt."
Vingerhoets stelde een uitge
breide vragenlijst samen en wist
die in 37 landen onder zesdui
zend studenten te verspreiden.
Dat gaf vooral inzicht over het
hoe, wanneer en waarom men
sen huilen. Hij stuitte daarbij op
interessante verschillen en
overeenkomsten. Zo wordt er in
landen rond de evenaar minder
gehuild dan in koele streken. De
meeste mensen huilen thuis, bij
voorkeur 's avonds en het liefst
onder het oog van hun partner.
Huilen in het openbaar is vrij
wel overal ongewenst en tranen
uit zelfmedelijden worden al
helemaal niet gewaardeerd.
Vrouwen huilen aanzienlijk
langer en vaker dan mannen.
„Vrouwen kunnen zich zelfs op
een huilbui verheugen; ze neste
len zich lekker voor de televisie,
de tissues onder handbereik.
Dat zullen mannen nooit doen."
Hoewel er nog twijfel bestaat
voor wat betreft olifanten en
mensapen, staat vrijwel zeker
vast dat alleen mensen huilen.
Vingerhoets verklaart dat door
het feit dat menselijke baby's
lange tijd volkomen hulpeloos
zijn. Huilen is voor een baby de
enige manier om duidelijk te
maken dat er iets aan schort.
„Honger, angst en pijn zijn een
duidelijke reden voor tranen en
gesnik. In landen waar baby's
een groot deel van de tijd alleen
in een wieg liggen, huilen zij ook
om aandacht. Ik noem dat een
akoestische navelstreng. In lan
den waar zuigelingen op het li
chaam gedragen worden be
staat het fenomeen huilbaby
niet. Huilen is vermoeiend, het
maakt dat een baby zich steeds
ellendiger voelt. Dat is reden
voor nog meer tranen en zo kan
het huilen erg lang duren."
„Naarmate kinderen meer
woorden tot hun beschikking
krijgen, verdwijnt de noodzaak
om te huilen. Maar de ervaring
dat een huilbui meestal leidt tot
een uitgestoken hand, een aai
over de bol, ofwel troost, zit er
dan al diep in en verdwijnt nooit
meer. Daarom huilen mensen
wel en dieren niet."
Groot geluk
Tranen van geluk bestaan niet,
ontdekte Vingerhoets. „Voor
mij staat nu wel vast dat iemand
die huilt op een moment van
groot geluk, bijvoorbeeld de te
rugkeer van een geliefdein feite
aan iets anders denkt; het eerde
re vertrek van die zelfde geliefde
misschienEen Olympisch kam
pioen die tranen met tuiten
huilde bij de prijsuitreiking, zei
later dat hij verdriet had dat zijn
kort daarvoor overleden moe
der die gebeurtenis niet had
kunnen bijwonen.
Het zelfde principe geldt vol
gens Vingerhoets voor ontroe
ring. „Er zijn wel mensen die zo
geraakt kunnen worden door
muziek dat er tranen verschij
nen. Maar in de meeste gevallen
maakt die muziek een gedachte
los die verdriet opwekt."
Tranen zijn het gevolg van ver
driet maar ontstaan ook door ir
ritatie van het oog; een stofje of
de damp van gesneden ui zijn
bekende voorbeelden. Momen
teel onderzoekt Vingerhoets of
er verschil bestaat tussen emo
tie- en irritatie tranen. „Ik heb
mensen kunstmatig aan het hui-
Professor Ad Vingerhoets
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Vergrootglas, schaakstuk,
ingedijkt land;
2. vogel, vetstof, tramstalling;
3. geestdrift, insectenwapen, talent;
4. ondeskundige, boomvrucht,
klokbloem;
5. vestingwerk, kaartterm,
zegeteken;
6. resonantie, eetketel, zinkerts;
7. lol, binnenste van een sigaar,
verschansing;,
8. wagenvracht, grondvlak, alom;
9. lastdier, uitzoeken, vrouwelijk
zoogdier;
10. wandelplaats, zeerover,
schouwburgrang.
1 23456789 10
Horizontaal:
1. Verlangen naar steun (5); 3.
Neergeslagen op de wijze van
een beer (5); 4. Dier in spiegel
schrift (4); 7. Deel van een let
ter uit de kunst (2,3); 10. Die
baby kan ook volwassen zijn
(9); 11Apart gemis van een
insect (8).
Verticaal:
1. Dat schilderij gaat niet op
(7); 2. Die dokter is in overtre
ding (5); 5. Niet van harte in
trek (6); 6. Helaas, in Duitsland
gaat hij voor! (6); 8. Bij schade
wordt de file gegroet (5); 9.
Heeft een feeks niets aan een
dans? (5).
Bij elkaar opgeteld zijn de leeftijden van Anne cn Brenda de helft van de leeftij
den van Brenda en Carola. Anne en Carola zijn samen zes jaar ouder dan Anne
en Brenda. Carola is acht keer zo oud als Anne. Hoe oud is Anne?
Oplossingen van gisteren:
Horizontaal: 1. G(r)eep; 4. ve(z)el; 7. (s)navel; 9. i(d)o; 11. kil(t); 12. pi(t); 13. e(p)os;
15. ere(n); 16. fri(e)s; 18. di(n)er; 19. (h)era; 20. k(r)eet; 22. (s)trip; 25. w(i)eg; 27.
(b)eer; 28. (a)al; 29. koe(k); 31. ra(p); 32. mar(i)ne; 34. te(l)er; 35. kro(o)t.
Verticaal: 1. G(e)rief; 2. (v)en; 3. p(l)ak; 4. vel(d); 5. (h)el; 6. (s)luier; 8. vin(k); 10.
(v)oordeel; 12. premier(e); 14. si(k); 15. (k)ei; 17. s(m)et; 18. dat(a); 20. kwart(s); 21.
(n)eg; 23. re(n); 24. p(a)raat; 26. kor(t); 29. kar(n); 30. (w)enk; 32. me(p); 33. er(f).
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Partij; 3. profs; 4. bond; 7. vaalt; 10. riolering; 11. passages
Verticaal: 1. Papaver; 2. tafel; 5. onding; 6. dinges; 8. aroma; 9. trens.
Charade: haar-speld-bocht
Toonder Studio's
Heer Bommel aarzelde geen ogenblik het voorbeeld van
Joost te volgen en klom haastig op de richel. Hij was maar
net op tijd, want toen hij na veel moeite op de rand lag, zag
hij de grond reeds diep onder zich. In de muur ertegenover
was een poort zichtbaar geworden en de deur die deze af
sloot, begon krakend en knersend omhoog te gaan. „Een
uitgang!", riep hij uit. „Ik had niet naar je moeten luiste
ren, Joost! Nu lig ik hier in levensgevaar, terwijl ik rustig
door die deur naar buiten had kunnen wandelen, als ik mee
naar beneden was gegaan." „Ik ben zo vrij dat te betwijfe
len, heer Olivier", zei de knecht beklemd. „Als u zo goed
wilt zijn een ogenblik stil te wezen, kunt u een vochtig ge
ruis horen. D-dat is g-geen gewone deur..." Op hetzelfde
door Bill Watterson
JE M'N JA
ZAKKEN NOA
NAGEKEKEN
V00RPAT JE
M'N S>R0EK
K>\N6 NA<&EN?J
ENHE0JEIET5...\ ZOAL57
EEH...VREEMP5
C.EV0NPEN?
LATEN WE HET EROP
HOU PEN PAT NE EEN PAAR
6R0TE HANP9CH0ENEN EN
EEN PIKKE 9T0K N0PI&
HE00EN...5NEL.
PÜ5 JE NEET
NIET NAAR PAT
IS/7?
Hans Belterman
Voor het gerecht van vandaag heeft
een Japans gerecht model gestaan.
Het is aan onze smaak aangepast en
leent zich goed om in een wok te worden
bereid.
Hoofdgerecht voor 2 personen:
2 kalfsschnitzels, elk ca. 100 gram, onge-
paneerd
11/2 eetl. bloem, gezeefd
witte peper uit de molen
1 eetl. (zonnebloem)olie
25 gram boter
2 dl (kalfs)vleesfond, uit potje
1/2 dl mirin, saké of droge sherry (fino)
1 eetl. limoensap, gezeefd
1/2 theel rasp van limoenschil
12 lychees, gepeld, eventueel uit blikje
ca. 1 theel. suiker
1 limoentje, in smalle partjes gesneden
eventueel enkele verse blaadjes van ci
troenmelisse
Maak het vlees droog met keukenpapier.
Snijd het vlees in lange smalle (ca. 5
mm.) repen. Schud in een plastic zak
bloem, zout en peper door elkaar. Leg
het vlees er bij en schud alles zolang tot
het vlees aan alle kanten bedekt is met
een dun bloemlaagje
Verhit een wok en voeg olie en boter toe.
Wacht tot het schuim van de boter gro
tendeels is weggetrokken. Laat het
mengsel even in de wok rond walsen.
Voeg het vlees toe en laat het, onder
voortdurend roeren en omscheppen 3 - 4
minuten bakken. Temper daarna de
Zeeland: Minder zacht
len gemaakt door een combina
tie van eucalyptus en kamfer op
een watje. Tijdens de filmverto
ning' in december wil ik ook tr
aanvocht verzamelen en clie tra
nen vergelijken met dat andere
vocht. Ik weet al wel dat de sa
menstelling anders is maar
nieuwe apparatuur maakt
nauwkeuriger onderzoek moge-
lijk.
Zelfonderzoek
Aan zelfonderzoek doet Vinger
hoets niet, hoewel hij zichzelf
omschrijft als 'een gevoelig
man'. Wel heeft hij na al die ja
ren nog lang niet genoeg van
zijn onderwerp. „Beroepsdefor
matie ja, dat ken ik. Toen mijn
dochter onlangs moest huilen,
was mijn eerste reactie, heel on
aardig: Verdorie, waaromheb ik
hier geen opvangbuisjes bij de
hand?" GPD
De temperaturen in Zeeland gaan de DoorReinout van derd
komende dagen geleidelijk omlaag. 0
Ook maken wolken langzaam wat meer ruimte voor de zon,,e
zit een overgang naar winterse omstandigheden er niet in. p.
Bepalend voor het weer de eerste dagen is een lagedrukget?;
dat met zijn centrum bij de noordwestpunt van Frankrijk ligL
de voorzijde van dit systeem worden met een zuidelijke win*
grote hoeveelheden zachte lucht naar het noorden gestuwd0-
met een bocht Nederland bereiken. Tegelijkertijd draaien w
zone's om het lagedrukgebied heen die ook onze regio aantn
Het weerbeeld ziet er vandaag dan ook bewolkt uit. Eerst isk
op de meeste plaatsen droog. Er zit echter een addertje ond^
het gras, want een (niet zo actief) koufront probeert later va^
daag vanuit het zuidwesten in onze richting op te dringen. F
systeem zou later in de middag nog wat regen of een buitje.V
nen veroorzaken. Grote hoeveelheden worden niet verwach11
waait bij dit alles een matige ls
oostelijke wind en de tempe- si
raturen komen vanmiddag uit
op een niveau van ongeveer 8
graden. Dat is een aantal gra
den lager dan gisteren, toen
het op veel plaatsen nog 10
graden werd. De komende
dagen lijkt die temperatuurda
ling nog verder door te zetten, j
Het weer komt onder invloed
van een hogedrukgebied
waarvan het centrum boven
de Noordzee en de Britse
eilanden komt te liggen. De as j
van dat hogedrukgebied trekt
Bewolkt
de komende dagen zuid
waarts over Nederland, maar
blijft noord van Zeeland.
Hierdoor handhaaft de oos
tenwind zich.
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdag
a*
vrijdag
zaterdag
max.
8°
8°
6°
6°
min.
3°
4°
3°
3°
wind
NO 4
NO 4
NO 4
N 4
vandai,
op8.2r
onderf
Maan
vandaa
op 14.2
onder li:
moment spoelde een krachtige waterstroom naar binnen
en de echo's van het geweld galmden akelig door de koker
achtige ruimte. „Tis een sluis!", riep heer Bommel met
overslaande stem. „Een ririvier! Kwil eruit! "Joost staarde
met uitpuilende ogen naar de vloed, die snel begon te stij
gen, maar hij bedwong zijn aandoening met grote geest
kracht. „Het gebodene st-staat ook mij t-tegen", sprak hij
bleek tot zichzelf. Intussen stond ver daar vandaan Tom
Poes in het maanlicht nog met Wammes Waggel te praten.
Hij had de handvatten van de kruiwagen gegrepen en zei zo
losjes mogelijk: „Als je mij dit vat geeft, krijg je van heer
Ollie een vaatje levertraan." „Denk je dat heus?", vroeg
Wammes. „Hihihi. Ja, Bommel zal daar gek zijn."
Nautisch bericht h
Op het water waait meest een matige oostelijke wind. Heti^
matig tot goed en de watertemperatuur is 9 graden.
Waterstanden
uur cm uu'cl
02.40 114 15.3fn
03.00 122 15.4PC
02.20 106 15.0»|
03.10 081 15.44-ij
03.44 077 16.2| f
04.00 093 16.3in
03.56 092 16.2L
03.19 136 16.0T,
03.50 091 16.2:
n
Laag wateM
uur cm uu:
04.05 116 16.5(2 j
04.25 124 17.0i*i{
03.50 108 16.3Le
04.40 085 17.0Cic
05.06 080 17.3f
05.15 096 17.4&
05.16 093 17.41.
04.40 138 17.2111
05.16 092 17.4Pr(
Ui
DINSDAG
Hoog water
2 DECEMBER
uur
cm uur
cm
Vlissingen
08.55
151 21.46
169
Terneuzen
09.16
172 22.06
189
Cadzand
08.31
143 21.25
160
Roompot Buiten
09.16
11621.55
138
Roompot Binnen
09.45
106 22.45
120
Zierikzee
10.05
120 23.00
142
Krammersl. West
10.16
132 23.00
149
Hansweert
09.40
183 22.28
204
Stavenisse/Yers.
10.06
126 23.06
142
WOENSDAG
Hoog water
3 DECEMBER
uur
cm uur
cm
Vlissingen
10.09
157 22.49
180
Terneuzen
10.30
178 23.09
200
Cadzand
09.45
148 22.30
171
Roompot Buiten
10.26
122 22.54
145
Roompot Binnen
11.06
108 -----
Zierikzee
11.20
124
Krammersl. West
11.26
135
Hansweert
10.56
188 23.36
215
Stavenisse/Yers.
11.20
129 -----
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
maiige sneeuw
zware sneeuw
lichle regen
matige regen
zware regen
rd
-In
-
isoutei
Europa: Niet winters
warmtebron en laat het vlees nog 2 - 3
minuten zachtjes sudderen.
Voeg daarna mirin, saké of sherry en
vleesfond toe. Roer alles krachtig door
en laat alles opnieuw 2 - 3 minuten zacht
jes sudderen.
Schep de lychees, ze moeten wel heel
blijven, er voorzichtig door en voeg sui
ker, limoenrasp en limoensap toe.
Presentatie: schep meteen schuimspaan
het vlees en de lychees in het midden op
voorverwarmde borden. Schenk de res
terende saus door een zeefje in een saus
kom.
Schik blaadjes van citroenmelisse tussen
het vlees en de lychees. Dien de limoen
partjes, saus en droog gekookte rijst
apart er bij op.
In Europa is het niet winters. Slechts in Midden-Zweden en
lokaal in Rusland blijft het overdag vriezen. Wel is het daar
tamelijk zonnig. In Polen wordt het rond 8, in Duitsland lok:
graden. Hier is het wisselend bewolkt. Een actieve depressi
boven Bretagne veroorzaakt vrij veel regen in oostelijk Frar
en delen van de Alpen, terwijl er in West-Frankrijk enkele ri
of onweersbuien tot ontwikkeling komen. Noord-Spanje kri
ook een enkele bui, maar elders op het Iberische schiereilar
schijnt de zon geregeld. Toch wordt het er maar 9 tot 14 gn
Het meest zonnige weer en de hoogste temperaturen treffe
aan in Zuid-ltalie en langs de Turkse Zuidkust, daar wordt h
a 21 graden.
