PZC
Veiliger scheepvaart
bij diepere vaargeul
Provincie Zeeland
is een witte vlek in
Rijksnota Ruimte
Kinderen bezingen wereldschool
Berkelbike maakt dwarslaesie draaglijker
Ikommen!
Debat goederenvervoer
17
Lamswaarde heeft website
voor nieuws en roddels
Gebruikte staven kerncentrale Borssele passen niet in nieuwe bunker Covra
donderdag 27 november 2003
WCT
Hometrainer
Geen gevoel
Prijs landbouwgrond keldert
Plan voor Thomashuis in Hulst
Brandje in Oost-Souburg
Schaatsen op markt Terneuzen
Zitten, meevieren en winnen!
Voorkeur voor opwerken splijtstof
rinorMaurits Sep
BORSSELE - EPZ neigt er naar
om door te gaan met het laten
opwerken van kernafval uit de
terncentrale Borssele.
De kerncentrale Borssele voer
de gisteren een lading gebruikte
splijtstofstaven af naar Frank
rijk. Daar wordt het nog bruik
bare plutonium eruit gehaald.
Het afval dat overblijft wordt
verpakt in glascontainers en
wordt over enkele jaren opge
slagen in het ((hoog-radioactief
afval behandelings- en opslag
gebouw) habog bij de Covra.
Exploitant EPZ van de kern
centrale moet voor het einde
van het jaar beslissen of zij
doorgaat met het opwerken van
kernafval. Het contract met het
Franse Cogéma loopt door,
maar EPZ kan het dit jaar kos
teloos ontbinden. Dat komt
doordat de centrale aanvanke
lijk eind dit jaar zou sluiten.
Directeur J. Bongers van EPZ
heeft nog geen besluit genomen,
maar neigt nadrukkelijk naar
voortzetting van opwerking.
Het alternatief is directe opslag,
maar het habog bij de Covra is
niet geschikt voor de langere
splijtstofstaven van EPZ. Een
nieuw gebouw kost honderden
miljoenen euro's. Bovendien
zijn de gevolgen voor het milieu
volgens hem niet veel groter dan
bij directe opslag. Ook Covra-
directeurH. Codée vindt opwer
king een betere keus, omdat het
afval dan geen plutonium meer
bevat en veel sneller minder
schadelijk is.
Greenpeace stelt echter alles in
het werk om een einde te maken
aan opwerking. De milieuorga
nisatie heeft zowel staatssecre
taris Van Geel van Milieu bena
derd, als de aandeelhouders van
EPZ: Delta en Essent. Green
peace vindt opwerken slecht
voor milieu en veiligheid en in
strijd met internationale af
spraken.
Van Geel heeft volgens A. Holt-
kamp van het ministerie van
Vrom geen juridische mogelijk
heden om EPZ te dwingen met
opwerken te stoppen. De staats
secretaris zal spoedig met het
bedrijf overleggen over opwer
king én over sluiting van de cen
trale in 2013, kondigde Holt-
kamp aan.
Essent zegt zich nog te verdie
pen in de kwestie. In tegenstel
ling tot Delta, dat de beslissing
volledig aan de directie van EPZ
laat en zich niet actief met de
discussie bemoeit, rekent Es
sent het wel tot haar maat
schappelijke plicht mee te pra
ten. J. Veenstra: „Je kunt je als
aandeelhouder niet verschuilen
achter de directie. Je hebt ermee
te maken, dus je hebt er ook iets
van te vinden."
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Verdieping van
de vaargeul in de Westerschelde
tan leiden tot meer veiligheid in
bet scheepvaartverkeer. Als
Antwerpen beter bereikbaar
wordt voor grotere schepen, be
tekent dat volgens J. Blomme
van het havenbedrijf Antwer
pen een geringere groei van het
aantal schepen die de Wester-
ichelde bevaren.
Tijdens informatie- en in
spraakbijeenkomst over de
aanzet voor het milieueffecten-
rapport Ontwikkelingsschets
2010 Schelde-estuarium, gis
teravond in Vlissingen, erkende
Blomme dat afgelopen zomer
twee ernstige aanvaringen in
het Nauw van Bath hebben
plaatsgehad. Hij wees er achter
#p dat het aantal incidenten in
het scheepvaartverkeer op de
Westerschelde gering is, wan
ner het over een langere reeks
van jaren wordt bekeken.
Blomme onderstreepte dat de
afgelopen tientallen jaren is ge
bleken dat een toename van de
theepsgrootte leidt tot afname
;an aantallen. Hij illustreerde
lat met cijfers: in de periode
[980-2003 is de goederenover
slag in Antwerpen toegenomen
van ruim 70 miljoen ton tot 140
miljoen ton. In diezelfde tijd is
het aantal zeeschepen dat Ant
werpen binnenloopt, gedaald
van 18.000 tot 15.000.
Een van de bezoekers van de bij -
eenkomst vond dat niet de af
metingen van de vaargeul in de
Westerschelde een knelpunt
vormen, maar de ontwikkeling
dat schepen steeds groter wor
den. Hij wees erop dat reders uit
het oogpunt van kostenbespa
ringen steeds krappere beman
ningen op schepen zetten met
alle risico's van dien. Hij pleitte
er daarom voor serieus te kijken
naar de mogelijkheid de havens
van Vlissingen en Zeebrugge te
gebruiken als terminals voor
Antwerpen.
Een ander drong erop aan ook te
bekijken of in dat geval wegen,
spoorlijnen en binnenvaartver-
bindingen kunnen worden ver
beterd op een zodanige manier
dat de Zeeuwse economie ervan
profiteert. Iemand wist een ra
dicale oplossing om het karak
ter van de Westerschelde te spa
ren én de bereikbaarheid van
Antwerpen voor te verbeteren:
een kanaal van Terneuzen
dwars door Zeeuws-Vlaande-
ren naar Antwerpen.
door Rinus Antonisse
GOES - In de nieuwe nota
Ruimte van het Rijk vormt Zee
land een witte vlek. Geen kan
sen voor Zeeland Seaports als
derde haven van Nederland.
Aanwijzing van de provincie als
Nationaal Landschap groten
deels verdwenen. Maatregelen
voor gezondmaking van de zie
le deltawateren afwezig.
In de door de Tweede Kamer
versmade ruimtelijke visie van
oud-minister Pronk (PvdA)
kwam Zeeland heel wat beter
uit de verf, erkende gedeputeer
de H. van Waveren (CDA, ruim
telijke ordening) gisteren in
Goes in een inleiding voor het
departement Zeeland van de
Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel. „We
moeten er komende maanden
hard aan werken als Zeeland
weer herkenbaar te zijn."
Het ontbreken van ontwikke
lingsmogelijkheden in de rijks
nota geeft de provincie wel meer
raimte om zelfstandig plannen
temaken.Maar als j e niet op de
waart staat, komt er ook geen
;eld uit Den Haag", aldus Van
daveren. Ter verdediging van
auidig minister Dekker (WD)
van Vrom voerde hij aan dat zij
weinig anders kan dan wegstre
pen in de plannen van haar
voorganger Pronk. „Ze heeft
ook veel minder geld beschik
baar."
Hegedeputeerde zei dat uit oog
punt van de internationale con
currentiepositie Zeeland Sea-
Ports op de kaart moet komen.
Gok de uitvoering van de toe
komstvisie deltawateren hoort
!t0P thuis. Aanwijzing van de
provincie tot Nationaal Land-
^Hap achtte hij alleen goed als
but geen beperkingen geeft voor
be ontwikkeling van het platte
nd, maar juist kansen.
Gver de aanleg van de Wester-
schelde Container Terminal
AVCT) merkte Van Waveren op
bat Nederland te laks is omge
sprongen met Europese richtlij-
f®. „Daar zijn we met de WCT
beihard tegenaan gelopen."
Hij was blij dat over de uitleg
jun de richtlijnen langzamer-
?und wat meer duidelijkheid
joint. Die heeft de provincie no-
om een nieuwe WCT-proce-
dure te kunnen overwegen. Van
uit de vergadering kwam de
klacht dat het bedrijfsleven te
weinig betrokken is bij de ont
wikkelingsschets, anders dan
bijvoorbeeld de Zeeuwse Milieu
Federatie (ZMF). J. Mandos
(Hogeschool Zeeland) waar
schuwde voor de invloed van de
ZMF, die hij een 'ondemocrati
sche verzameling enorm conser
vatieve mensen' noemde.
De gedeputeerde kaatste de bal
terug. „De ZMF brengt met een
kleine club mensen uitstekend
de belangen van natuur en mi
lieu naar voren."
Hij beklemtoonde dat het be
drijfsleven de hand in eigen
boezem moet steken. „Het heeft
het bij de WCT volledig laten af
weten. Het is té gemakkelijk af
te geven op een club die het wel
goed doet."
Leerlingen van de Vossenburch zingen het lied 'Allemaal anders',
door Nadia Berkelder
MIDDELBURG - Basisschool
De Vossenburch is al een tijdje
een 'wereldschool'. Sinds gis
teren is dat ook officieel, toen
onthulde commissaris van de
koningin W. van Gelder een
bord voor aan de muur. Het
predikaat wereldschool is een
initiatief van het landelijk bu
reau ter bestrijding van ras
sendiscriminatie. De openba
re school in Dauwendaele is de
eerste Zeeuwse wereldschool.
„Een wereldschool is een
school die binnen de eigen
grenzen discriminatie, voor
oordelen en pesten probeert
tegen te gaan", vertelt groeps
leerkracht Margaret Schuit.
„Kinderen ondertekenen alle
maal een pestcontract. Maar
het is natuurlijk niet zo dat het
allemaal lieverdjes zijn." Een
wereldschool probeert boven
dien verder te kijken dan het
leslokaal.
„We kunnen het leed op de we
reld niet veranderen, maar we
staan er wel bij stil. We hebben
bijvoorbeeld vorig jaar een
schoonmaakactie in de buurt
gehouden voor War Child. Dit
jaar willen we iets doen met
Unicef."
Kinderen blijven kinderen,
dus ook op een wereldschool
wordt heus wel eens gepest.
„Maar er zijn nu kinderen die
elkaar op dat gedrag wijzen,
het hoeft niet meer alleen maar
van ons, de leerkrachten, te
komen. Vaak ben je pestge
drag voor door er over te pra
ten voor er echt een conflict
is." Rond de regels die zijn af
gesproken wordt elke week
een les gegeven. Bij Schuit in
de klas is er bovendien veel
aandacht voor andere landen
en culturen. Soms over het
land waar de leerlingen van
daan komen, maar dat hoeft
niet. „We hebben laatst een
project gedaan over een land.
foto Ruben Oreel
De kinderen mochten zelf kie
zen welk. Een leerlinge uit So
malië stelde voor om het over
Noorwegen te doen. Dat is het
ook geworden."
Voor de kinderen was het gis
teren feest. Verkleed als prin
ses, brandweerman, indiaan
of Harry Potter, zongen ze
liedjes van Sjef Hermans. 'Al
lemaal anders, dat maakt het
juist leuk' en 'Ik ben ik en jij
bent jij'. De directeur van de
openbare basisscholen op
Walcheren, C. van Kuyvenho-
ven, zei dat hij trots was op de
kinderen. „Eigenlijk zou elke
school een wereldschool moe
ten zijn".
GOES - De afdeling Goes van de
Partij van de Arbeid houdt ko
mende dinsdag een openbaar
debat over de problematiek van
de Zeeuwse spoorlijn.
Aanleiding is de toename van
het goederenvervoer per spoor
door Zuid-Beveland.
Wethouder Th. 't Hart en
H. Admiraal, lector onder
gronds ruimtegebruik aan de
Hogeschool Zeeland en direc
teur van het Centrum Onder
gronds Bouwen, houden een in
leiding. Daarna is er een debat
onder leiding van Peter Bolder
man en Willem Sloots.
De bijeenkomst wordt gehou
den in de foyer van theater De
Mythe en begint 's avonds om
half acht.
Fini de Pauw: Als je fietst, merk je dat je
beenspieren aanspannen. Het is wel gek,
want eigenlijk kun je niets meer in je be
nen voelen." foto Wim Kooyman
door Eugène Verstraeten
SLUISKIL - Fini de Pauw uit Sluikil is
een van de tien proefpersonen die een
nieuwe Nederlandse vinding testen, de
Berkelbike. Dat is een fiets die het leven
van mensen met een dwarslaesie aan
zienlijk moet veraangenamen.
Het vervoermiddel - genoemd naar de
uitvinder ervan, Rik Berkelmans - kan
worden aangedreven met armen en be
nen. Met behulp van elektronica en een
soort wielrennersbroek waarin elektro
den verwerkt zijn, kunnen de beenspie
ren met stroompulsjes aangestuurd wor
den.
Door middel van deze zogenaamde
Functionele Electro Stimulatie (FES)
kunnen bij het fietsen de benen weer ge
bruikt worden.
Door het gebruik van deze speciale fiets
neemt onder meer de spiermassa toe en
wordt ook de huid gestimuleerd, wat
wondjes als gevolg van doorliggen voor
komt. Uiteraard is de lichaamsbeweging
ook goed voor de conditie en lichamelijke
gezondheid.
Fini de Pauw kwam in aanraking met de
Berkelbike in zijn hoedanigheid van
voorzitter van de Algemene Nederlandse
Gehandicapten Organisatie. Toen hij
vernam dat er nog proefpersonen nodig
waren om de fiets te testen, hoefde hij
niet lang na te denken. Zelf is De Pauw
als dwarlaesiepatiënt al bijna twintig
jaar aan een rolstoel gekluisterd. Hij doet
sinds augustus met het onderzoek mee en
zegt nu de effecten al goed te kunnen
merken. „Als je fietst, merk je dat je
beenspieren aanspannen. Ik kan dat
moeilijk onder woorden brengen. Het is
wel gek, want eigenlijk kun je niets meer
in je benen voelen. Wat vooral ook op
valt, is dat je benen een stuk dunner wor
den. Dus de vochtafvoer is verbeterd. En
ik heb nog niet zo'n slechte conditie als ik
dacht."
De Berkelbike koppelt het principe van
de al bestaande 'handbike' aan de be
proefde methode van elektrostimulatie.
FES wordt al jarenlang in de Verenigde
Staten toegepast in revalidatiecentra.
Tot nu toe kon deze therapie niet thuis
worden gevolgd vanwege de grote en
kostbare apparatuur. Dat zette Rik Ber
kelmans aan het denken en het resultaat
is een driewielige ligfiets, waarbij zowel
de armen als de benen zorgen voor de
aandrijving.
Het apparaat kan binnen worden ge
bruikt als hometrainer, maar ook buiten
als vervoermiddel.
Handig daarbij is dat het voorstuk afge
koppeld kan worden, zodat er een rol
stoel overblijft.
Volgens onderzoekers Petra Heesterbeek
en Dick Thijssen zijn er mensen die na
een maand trainen met de Berkelbike
zelfstandig met hun benen kunnen fiet
sen. Heesterbeek verwacht dat bij het
fietsen uiteindelijk voor 30 procent de
kracht uit de benen zal kunnen komen.
„Ik voel nu het verschil al", zegt De
Pauw. „Mijn armen worden minder snel
moe. Dat betekent dat mijn benen mee
werken."
Het principe is volgens Dick Thijssen
vergelijkbaar met de apparaatjes die op
de commerciële televisiezenders worden
aangeprezen om de buikspieren te trai
nen. „Die werken ook met stroomstoot-
jes. Of bijvoorbeeld de elektrostimulatie
bij een fysiotherapeut om een tennisarm
te behandelen. Dan praat je over 30 mil-
li-ampere en dan moet je al even op je
tanden bijten van de pijn. Hier bij de Ber
kelbike praten we over maximaal 150
milli-ampere. Dat moet, anders heeft het
geen effect. Zo'n hoge dosis kan alleen
maar omdat de benen van dwarslaesie-
patiënten gevoelloos zijn."
De proef met de Berkelbike duurt zestien
weken. Met de gegevens wordt gepro
beerd de zorgverzekeraars zo ver te krij
gen dat ze de aanschaf van zo'n apparaat
vergoeden, of deels vergoeden. Want een
investering van zo'n 10.000 euro is niet
voor iedereen weggelegd. „Maar is het
wel een apparaat dat de kwaliteit van je
leven doet toenemen", vindt Fini de
Pauw. „In de praktijk is het toch meestal
zo dat mensen met een dwarslaesie rond
moeten komen van een uitkering. Als de
zorgverzekeraars niet bijspringen, zul je
heel wat andere dingen moeten opgeven
om zo'n fiets te kunnen aanschaffen.
GOES - De grondprijs in de landbouw is het eerste halfjaai
van 2003 fors gedaald, landelijk met bijna acht procent en ir
het zuidwestelijk akkerbouwgebied (Zeeland en de
Zuid-Hollandse eilanden) met 13,2 procent. De Dienst Lan
delijk Gebied (DLG) heeft dit gisteren bekend gemaakt. Dt
prijsdaling volgt op een stabilisatie van de grondprijs in dt
tweede helft van 2002 en al een daling in de eerste helft var
dat jaar. Van 1993 tot en met 2000 is de grondprijs constanl
sterk gestegen. Volgens de DLG is de prijsdaling in het zuid
westelijk akkerbouwgebied logisch. De prijs was er te hoog
geworden. In de eerste helft van 2001 ging een hectare land
bouwgrond in het zuidwestelijk akkerbouwgebied nog vooi
gemiddeld 38.491 euro van de hand, in de eerste helft van dil
jaar is de gemiddelde prijs gezakt tot 31.185 euro. Een oor
zaak van de prijsdaling is waarschijnlijk dat de rijksoverheic
niet meer zo actief is op de grondmarkt om grote werken aar
te leggen, zoals de Betuwelijn en de hogesnelheidslijn.
HULST - Stichting Thomashuizen Nederland in Gouda heefl
plannen voor het opzetten van een Thomashuis in Zeeuws-
Vlaanderen. Hier is plaats voor zes tot acht mensen met eer
verstandelijke beperking. Onder de naam Thomashuizer
worden overal in het land kleinschalige woonvoorzieninger.
geopend, waar mensen met een verstandelijke beperking zc
zelfstandig mogelijk wonen.
De stichting is vorig jaar begonnen en heeft inmiddels zes
Thomashuizen .Naar verwachting zullen er daar volgend j aai
vijftien bijkomen waaronder één in Zeeuws-Vlaanderen. Dt
stichting wil uiteindelijk in een periode van vij f jaar uitgroei
en tot een keten van honderd kleinschalige woonvoorzienin
gen in het land. Elk Thomashuis wordt geleid door ervarer
mensen in de zorg, die voor zichzelf zijn begonnen. De zelf
standige zorgondernemers bieden 24-uurs zorg aan hun be
woners, die deze begeleiding inkopen met een Persoonsge
bonden Budget.
OOST-SOUBURG - In een nieuwe nog op te leveren woning ir
de Gouwestraat te Oost-Souburg heeft gistermiddag branc
gewoed in de meterkast. De oorzaak was een technische foul
in de meterkast. In de woning ontstond flinke roetschade
Ook in de bovengelegen, nog onbewoonde nieuwe woning
was roetschade. De schade wordt geschat op vijfduizend euro
Niemand raakte bij de brand gewond.
TERNEUZEN - De Markt in Terneuzen is van zaterdag 13 de
cember tot en met zondag 4 januari het domein van schaats
liefhebbers. De Stichting Terneuzen On Ice zorgt er voor da'
er in die periode evenals de afgelopen twee j aren weer een ij s-
baan (12 bij 40 meter) op de Markt ligt, aangekleed met eer
tent waar versnaperingen te krijgen zijn en een poffertjes
kraam. Hoewel het er vooralsnog naar uitziet, dat de gemeen
te Terneuzen dit jaar niet meer met geld over de brug komt oir
de exploitatie van de schaatsbaan rond te breien, slaagt dt
stichting er volgens Jan Dieleman van de organisatie dankzi
bijdragen van sponsors zeer waarschijnlijk toch in de begro
ting voor de attractie sluitend te krijgen. Helemaal zeker is de
rol van de gemeente overigens niet, want het bezwaar van de
stichting tegen de afwijzing van de subsidieaanvraag is niel
afgehandeld. Het verzoek van de stichting moet nog door de
gemeenteraad behandeld worden, zodat er een kansje is dal
de gemeente toch bijdraagt in de kosten, aldus Dieleman.
door Frank van Cooten
LAMSWAARDE - Lamswaarde
heeft sinds kort een eigen dorps
website die de rol om nieuwtjes
en roddels uit te wisselen moet
overnemen van de verdwenen
dorpssuper.
Initiatiefnemer is Jurgen Buys-
rogge: „Hoewel Lamswaarde
nog geen zeshonderd inwoners
telt, beschikt het toch over een
flink aantal verenigingen. Ik tel
er gauw 28 en dan ben ik er vast
nog een paar vergeten.
Twee keer per jaar verschijnt
het clubblad van de plaatselijke
voetbalvereniging SDO met
daarin wedstrijdverslagen.
„Het is echter leuker een wed
strijdverslag al na een paar da
gen te kunnen lezen dan een hal
jaar nadien. Voor de tafeltennis
vereniging gold hetzelfde", al
dus de initiatiefnemer van de
website.
Buysrogge krijgt van de voet
balelftallen en de tafeltennis
vereniging wekelijks een ver
slag dat hij op de website
plaatst. „Maar alles wat eer
vereniging kwijt wil, kan wor
den geplaatst op www.lams-
waarde.com."
Op de website staat ook bijvoor
beeld het bericht dat een dure
rekenmachine is gevonden er
waar de eigenaar het kan opha
len. Voor de laatste roddels is of
de website de rubriek 'Wist i
dat' opgenomen.
President Rooseveltlaan 772
Vlissingen
Tel.: 0118-416188
Noorwegendagen in onze Stressless® studio
27-28-29 nov. Bij Van Belle Meubelen
Vanavond extra koopavond!
Advertentie
Ontdek het comfort van de Stressless* fauteuils
en win een waardevolle hotelbon voor 2 personen
in een van de 14 hotels in Europa.
