PZC
e Grote Speelgoed
Ui??-
Grootste kluns kan een surprise maken
"Ir
Nepperd
woensdag 26 november 2003
W
f ff
Geomag
y
Kinderen van Catan
Cranium
Ballenbaan
Robotbeestjes
Vervolg grote speelgoedtest
l - ^fW^H
i
Vroeger sloopte je een fietsdynamo en wat lagers
en had je het mooiste speelgoed van de wereld:
een stevige magneet en een handvol stalen knik
kers. Goed voor uren verantwoord speelplezier
want al rotzooiend ontdekte je van alles over
magnetisme, noord- en zuidpolen, aantrekkings
kracht et cetera.
Het is grappig om dit alles te herontdekken in
Geomag, 'magnetisch' speelgoed voor kinderen
vanaf 7 jaar. In Nederland was het spul al een
paar jaar op de marlet maar nu timmert de im
porteur wat steviger aan de weg. Onder andere
met een groter assortiment aan dozen.
Wij hebben doosje Geomag 42, met daarin 18
roestvrij stalen balletjes en 24 magnetische staaf
jes. Bij elkaar nog geen twee handen vol
maar je raakt er niet mee uitgespeeld,
i zo verschrikkelijk leuk is het. jong en
oud klikken zonder voorbeeldboek de
fraaiste figuren in elkaar, van heel
simpel tot complete piramides en mo
lecuulachtige structuren.
Minpuntje is alleen dat het instructie
boekje geen Nederlandse pagina's be
vat. De knutselvreugde is er niet min
der om maar voor 19,99 euro had dat er
best bij mogen zitten. In die paar pagi
na's staan namelijk heel aardig de ba
sisbeginselen van het speelgoed uitge
legd. Belangrijk ook als je echt hele
grote constructies wilt gaan maken
zoals de afgebeelde Eiffeltoren. Daar
heb je dan wel heel veel doosjes
voor nodig. Maar sinterklaas gaat er graag
voor sparen want zelfs kinderen van boven de
veertig raken hier niet snel op uitgekeken.
Rapportcijfer:
Geomag (Sablon)
Prijs: Het goedkoopste doosje (14 stuks) kost 5,99 euro,
die met 42 stuks 19,99 euro. De grootste doos telt
184 staafjes en balletjes.
aanvullingen op Kolonisten van Catan kun je on
derhand een halve kamer volleggen.
Opmerkelijk genoeg is er van dit verslavende
spel dit jaar pas een kinderversie op de markt ge
komen: de Kinderen van Catan, geschikt voor
kinderen van 4 tot 6 jaar. Net als het origineel
draait het spel om grondstoffen (hout, graan en
stenen) waarmee een dorp gebouwd moet wor
den. Een ingewikkeld principe dat echter buiten
gewoon helder en fraai is uitgewerkt voor kinde
ren. Zo duidelijk dat het testpanel na het lezen
van het spelregelboekje zonder enige ouderlijke
hulp meteen kan beginnen. En ook niet onbe
langrijk voor een (lcinder)bordspel: binnen een
stief kwartiertje is het meestal al afgelopen.
Het spel is verder zeer fraai afgewerkt met prach
tige pionnen, 'grondstoffen' en huisjes om het
dorp te bouwen - allemaal van hout. En da's ook
fijn, weer eens een spel te ontdekken waar géén
batterij in hoeft (want zelfs bordspelletjes kun
nen tegenwoordig niet zonder).
Als meespelende ouders vragen we ons af of het
spel op de wat langere duur niet gaat vervelen
omdat er in onze ogen toch te weinig uitdaging
en variatie in zit. Maar de kinderen vinden van
niet en blijven het met veel plezier spelen. En an
ders kunnen ze altijd nog overstappen naar de
grote kolonisten.
Rapportcijfer:
De Kinderen van Catan (999 Games)
Prijs: 39,25 euro.
Aan deze speelgoedtest werkten mee: Sophie en Thom van Alebeek; Bram van de Heijden, Teun van Lith, Sophie van de Rakt; Marissa van
Donzel, Debora Schouten en Sarah de Vries; Joris de Man en Pepijn van de Meulenreek; Paul Geerts John van Uden c.s. Foto's Mare Bolsius
Tussen alle nieuwe bordspelletjes die elk jaar be
dacht' worden, zit maar heel af en toe een 'nieu
we klassieker'. Risk, Triviant en de Kolonisten
vait' Catan hebben die status inmiddels al wel be
reikt, Een succes dat maximaal wordt uitgemol
ken met allerlei varianten en aanvulsets. Met de
Het spel voor iedere hersencel. Dat is de onderti
tel van Cranium. Uit onderzoek zou zelfs blijken
dat spelers grotere hersenen krijgen, zo is te le
zen op website www.cranium.com. Dat klinkt al
lemaal wetenschappelijker dan het is.
Om te beginnen bij de spelregels.
Geen lange omschrijvingen, maar een Wr
heldere, puntsgewijze opsomming. In
nog geen vijf minuten kunnen de spe
lers aan de slag. De voorgeschreven
leeftijd is vanaf 12 jaar, maar het test
panel bestaat uit spelers waar
van de leeftijd ligt tussen
9 en 41 jaar.
Al na enkele beurten
'\T blijkt dat de makers
het niet hebben gezocht
in originaliteit. Elementen uit Pic-
tionairy. Knetter, Party Co en Tri
vial Pursuit buitelen over elkaar. De
deelnemende teams moeten afwisse
lend vragen beantwoorden, tekenen of opdrach
ten uitvoeren. De gekleurde speelvelden komen
overeen met vier categorieën met namen als Poe-
kie Palet, Knappe Kop, Show Spetter en Woord
Wurm. Einddoel is Cranium Centrum. Daar moe
ten de teams in iedere categorie een kaart verza
melen. Is dat gelukt dan mogen de tegenstanders
nog één opdracht uitkiezen.
Wordt die ook goed uitgevoerd, dan is het spel
voorbij. Dat van het in 1998 verschenen spel in
Amerika al miljoenen exemplaren over de toon
bank gingen is niet vreemd. Cranium is afwisse
lend en humoristisch. Vooral de bijgelever
de homp klei, waarmee personen of
dingen geboetseerd moeten worden, is
hilarisch. Maar tè jonge spelers komen
bedrogen uit, omdat de liedjes die moeten wor
den geneuried of gefloten vaak te oud zijn. jgj
Niet getreurd. In Amerika zijn al drie varianten
voor kinderen verkrijgbaar. En voor wie niet zo
snel vier spelers bij elkaar krijgt? Ook een uitvoe
ring voor twee spelers (Hoopla) is al gemaakt.
Rapportcijfer:
Cranium (Sablon)
Prijs: 55 euro.
V
„De Airtivity Ballenbaan
maakt gebruik van een
nieuwe techniek, lucht
druk. Dat geeft voor het
kind een leuk en verras
send effect. Zintuigen
worden geprikkeld zowel
door de onverwachte
richting waarin de ballen
bewegen als door de leu
ke liedjes en geluiden."
Zo oordeelde de jury van
de Speelgoed van het
Jaar-verkiezing.
De mooie volzinnen zul
len Jens (3) worst wezen. Zet hem een ballenbaan
voor de neus en hij raakt mateloos gefascineerd.
Intuïtief mept hij op de rode startknop waarna
de gekleurde ballen een halve minuut circuleren,
erin en eruit. Steeds meer raakt Jens in de ban
van de ballen, die herhaaldelijk door de kamer
vliegen. Hij probeert de ballen terug te proppen
waar ze uitploppen, want dat is natuurlijk het al
lerleukste. Rust krijgt de ballenbaan geen secon
de, want Jens slaat acuut weer op de startknop.
Of-ie het leuk speelgoed vindt? Dat is een
overbodige vraag.
Maar verrassend effect? De ballen floepen
er telkens hetzelfde uit. Daarin zit geen
variatie. Die is er wel in de tien muziek-
deuntjes. Alleen overstemt het motor
tje, dat de broodnodige luchtdruk produceert,
H die riedeltjes irritant. „Eigenlijk hoef je niks te
p doen", constateert moeder Angelique. „En wat
stimuleert het eigenlijk?", vraagt ze zich af. Ant
woord: de oog-hand-coördinatie. Dat zal voor ba
by's vanaf 9 maanden, voor wie de 75-jarige
Playslcool de Airtivity-producten maakt, vast
kloppen. De stemmers van de Speelgoed van het
Jaar-verkiezing waren ook vol lof. De luchtige
ballenbaan kreeg de meeste stemmen in de cate
gorie 0-4 jaar.
Rapportcijfer:
Airtivity Ballenbaan (Playskool)
Prijs: 24,95 euro, exclusief vier dikke batterijen
Cool zijn die robotbeestjes. Bram, Sophie en
Teun (alle drie elf jaar) hebben verschillende do
zen voor zich: een insect, kangaroe en konijn
met fluorescerende kleurtjes. Eerlijk loten ze om
te bepalen wie wat mag gaan bouwen. Bij het uit
pakken ziet Bram het al meteen. „Dit gaat nooit
in een kwartiertje lukken", zucht-ie. In no time
ligt er een berg schroefjes, asjes, stiftjes, draad
jes, tandwieltjes, bodemplaatjes, schroeven-
draaiertjes en veel onduidelijk spul op tafel. Man
moedig klappen de drie de gebruiksaanwijzing
open. Da's slikken, want hij is in het En
gels. Dus dat wordt goed kijken naar de
tekeningen.
Teun stuit op een serieus probleem. „Kijk,
moet ik bij dit pijltje lijm gebruiken? Maar dat
kan niet, want dan draait het asje niet meer."
Het symbooltje dat Teun bedoelt staat voor 'grea
se'. De knutselaars barsten spontaan in musical
gezang uit, maar weten niet dat grease smeerolie
betekent.
Sophie steekt een stroomdraadje door een oogje
en moet dat vastzetten met een ringetje, dat on
mogelijk over het oogje past. Gelukkig weet va
der raad met een tang en voelt zich al doende
een beetje onmisbaar.
Robo Craft,
want zo heet
het beesten
spul, is ge
schikt voor
kinderen van
tien jaar en
ouderen met
enig gevoel
voor techniek,
zegt de impor
teur. Dat is
een optimisti
sche inschat
ting. Een
woensdagmid
dag is te kort
voor de drie
proefkonij
nen. Maar za
terdag zien we
het insect van
Teun door de kamer hupsen. Iedereen blij.
Rapportcijfer: t
Robo Craft (Tamiya,
importeur Reyne en
Zonen), Prijs: 16,95 euro voor konijn en
kangaroe en 34,95 voor het insect.
Het viel me voor het eerst op
toen ik een jaar of zes was: de
schoolsint had lang niet zo'n
prominente neus als de televisiesint.
Mijn moeder had daar wel een verkla
ring voor. Sint kon onmogelijk in
zijn eentje alle scholen in Nederland
bezoeken en daarom maakte hij ge
bruik van hulpsinten. Dat klonk aan
nemelijk. Ik bleef de sint in elk geval
nog zeker drie jaar trouw.
Oudste en Middelste weten inmiddels
ook dat de Enige Echte wordt ge
steund door een heel regiment hulp
sinten. Want hoe leg je anders al die
verschillen uit in lengte, omvang en
stem? Om nog maar te zwijgen van
de loshangende wenkbrauwen, de
scheve baarden en de wegzakkende
snorren?
Ik ben het de voorbije jaren allemaal
tegengekomen. De eerste sint die ik
met Oudste bezocht had een veel te
korte jurk aan. Zijn spijkerbroekspij
pen staken opzichtig onder de witte
kant uit. Hij droeg een grijze baard
en zijn gezicht was wit geschminkt.
Alsof hij een Pierrot moest uitbeel
den.
Diens opvolger was zo rond als een
tonnetje. De beste man woog zeker
vijftig kilo meer dan de sint die een
dag eerder met de stoomboot in Ne
derland was aangekomen. Onder zijn
bolle hamsterwangen hing een zielig,
vaal snorretje dat hij steeds moest
aandrukken. Verder nog gezien: een
kleine sint, wiens mijter constant
over zijn oren zakte. En verder nog
geroken: een oude sint in een smoe
zelige tabberd die stonk naar sigaren
rook, zweet en bier.
Er zijn veel van die klungelaars. Zo
veel dat het Sint Nicolaas Genoot
schap al eens cursussen heeft georga
niseerd voor heren (en dames?) die in
.a.
grote gezelschappen voor goed heilig-
man willen spelen. Les 1 die ze daar
meekrijgen: probeer er geloofwaardig
uit te zien. Dus investeer in mooie
kleding en zorg voor een degelijke
baard en snor.
Gelukkig zijn er ook Klazen die geen
cursus nodig hebben. Hun dikke
boek zit vol spiekbriefjes. Ze spreken
een paar woordjes Spaans voor het
geval kinderen daarnaar vragen en ze
zien er verzorgd uit: schone, passen
de kleding, keurig gekamde baard,
witte handschoenen, een blinkende
ring en soms zelfs goudkleurige
schoenen - ieder kind is ervan onder
de indruk.
Met één enkel zinnetje kunnen ze
een wankel geloof weer helemaal in
balans brengen. Toen Oudste en Mid
delste twee jaar geleden die dikke
Klaas in zijn rijtuiggie door het dorp
zagen rijden, waren ze allebei teleur
gesteld. „Dat is de echte niet", riep
Oudste meteen. „Da's een nepperd",
voegde Middelste daaraan toe.
Twee weken later stonden ze tegen
over een andere sint, van wie ze na
afloop zeker wisten dat hij de Enige
Echte was geweest. „Maar jij bent
toch dat meisje dat bierdopjes
spaart?", wilde hij van Oudste weten.
„En jij schminkt toch zo graag?",
vroeg hij aan Middelste.
Beiden knikten opgetogen. Zoiets
kan een nepperd toch niet weten?
Door LO VAN DER WAL
Surprises. Voor sommigen
een uitdaging, voor velen
een jaarlijks terugkerende
ellende. Melkpakken, boter
vlootjes en andere spullen
die doorgaans in de grijze
container verdwijnen zijn
op eenvoudige wijze om te to
veren tot originele en verras
sende cadeaus. In iedereen
schuilt een knutselpiet.
De bewondering voor ingenieu
ze staaltjes van huisvlijt heeft
ook een keerzijde. Familieleden
die zijn begiftigd met twee lin
kerhanden komen er bekaaid af
op een sinterklaasavond die is
verworden tot het heerlijke
avondje. Wat zij, vaak met veel
gevloek en getier, in elkaar heb
ben geflanst kan al bij voorbaat
niet in de schaduw staan van
het creatieve geweld van die o
zo handige oom. Op hun surpri
ses wordt met enige meewarig
heid gereageerd. Op z'n gun
stigst kan er een beleefd ap
plausje af. Voor de moeite.
Sinterklaasavondjes met grote
surprisewinnaars en nog grote
re verliezers zijn doorgaans
geen lang leven beschoren. Ze
gaan ten koste van de gezellig
heid en daar hoort het juist om
te draaien op pakjesavond.
„Het hoeft ook niet zo perfec
tionistisch, het kan heel een
voudig", meent José I<aats(41),
schrijfster van 'Sinterklaas Sur
priseboek' waarvan vijfdui
zend exemplaren over de
toonbank gingen.
Het met kleurige
afbeeldingen ver
luchte boekje is
op het lijf geschre
ven van mensen van het
Van dozen en doosjes valt van alles te maken, zoals een gsm,
een snoepje of een horloge. De mobiele telefoon ziet er pro
fessioneel uit, maar hij is vrij simpel in elkaar te zetten: pak
het doosje, waarin je je cadeautje hebt gedaan in met zwart
papier, knip de toetsjes en het schermpje uit zilverkleurig
stickerpapier en plak ze op het doosje. Maak met stiften de
letters en de cijfers. De antenne bestaat uit een satéstokje,
gewikkeld in zilverkleurig stickerpapier.
Niet alleen prinsen kunnen worden veranderd in kikkers, dat geldt ook vw,i!
erdozen. Verf de doos van binnen en van buiten groen en plak twee dopp«
de plaats van de ogen. Plak daarop de pupillen die uit groene ribbelkarton3
geknipt. Teken op groen ribbelkarton een model kikker net iets groter dand:
eierdoos. Knip hem uit en plak de eierdoos erop.
De hand achter de eierdoos, die voor allerlei surprisedoeleinden kan worde":
bruikt, is een huishoudhandschoen waarin gips is gegoten. Het knutselboek
al naar gelang voor wie het cadeau is bestemd ook een trouwboek, een pa*'
poort of een schoolrapport kan worden is een oud boek, waarvan de kaft aa"
de binnen- en buitenkant is beplakt met wit (sticker)papier.
type 'wat mijn ogen zien kun
nen mijn handen niet maken'.
Er staan allerlei ideeën in om
op eenvoudige wijze toch een
leuke surprise te maken. Ook
handig dus voor al die vreselij
ke drukke mensen die in de
cember nog aan hun surprise
moeten beginnen. Meestal
hoeft alleen iets te worden ge
lijmd, geplakt, geverfd, geknipt
of in elkaar te worden gerold.
Duur is het evenmin. José Kaats
maakt gebruik van plastic bo
tervlootjes, eierdozen, blikken
en ander huishoudelijk 11
materiaal.
Sinterklaas surpriseboek doen
Kaats, uitgever CantecW
ISBN 9021332450
