PZC
PROBLEMEN?
P
van der wijst advocaten
Groep afstammelingen van slaven in Ulcinj sterft uit door integratie
DFDQHNBEI Ct
Latina tandarts
Heer Bommel en de Pronen
Casper Hobbes
Poached salmon and fresh herbs
O
puzzel
recept
het weer
donderdag 13 november 2003
bellamypark 27, VLISSINGEN
TEL.: 0118-414910-fax: 0118-413263
Sao Paulo
12
15
16
19
24
25
Toonder Studio's
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
Europa: Stormwinden
Vooruitzichten
Zeeland: Onbestendiger
De laatste Montenegrijnse zwarten
door Cees van Zweeden
Voor een rossige dame met
puur Slavisch bloed draagt
Jasmina Arap (49) een ongewo
ne achternaam. Arap is Afri
kaans voor 'vrijgelaten slaaf'.
Maar die naam wordt begrijpe
lijk zodra Jasmina een portret
toont van wijlen haar man.
Gianni Arap was geheel zwart.
„Zijn voorvaderen", zegt Jas
mina, „waren hier slaven."
Gelegen in het uiterste zuiden
van Montenegro, is Ulcinj een
bizarre minestrone van etnische
groepen. Het heeft misschien
geen Egyptenaren zoals Ohrid
of Walachijers zoals Krusevo.
Maar het is de enige stad in Eu
ropa met een inheemse zwarte
bevolking. Jasmina verhaalt
wat haar man overkwam toen
hij zich op het appèl meldde bij
het leger, dat destijds nog Joe
goslavië diende. Toen het zijn
Advertentie
■J |fl| lil ibBmbP
WIJ ADVISEREN IN ARBEIDS- EN ONTSLAGZAKEN
beurt was, riep hij: „Gianni
Arap, MontenegrinDe com
mandant gaapte hem aan en
sprak na enkele seconden: „Ik
ben zelf ook vrij donker. Maar u
overdrijft."
Er waren in die tijd nog enkele
tientallen mensen die overdre
ven. Maar de zwarte bevolking
van Ulcinj wordt steeds witter,
een gevolg van de integratie. Vo
rig jaar stierf Riso Shurdha op
de 8 2 -j arige leef tij d, de enige in
woner van Ulcinj wiens beider
ouders nog zwart waren. Shur-
da was eigenlijk de laatste der
Mohikanen. Gianni Arap was
even zwart als Shurdha, zijn
oom.Maar zijnmoederwas een
blanke Montenegrijnse", zegt
Jasmina, de weduwe. „Kenne
lijk waren haar chromosomen
weinig dominant."
Ulcinj dankt zijn etnische di
versiteit aan de grillen der ge
schiedenis. Het stadje werd ge
sticht door de Grieken, bestierd
door de Byzantijnen en de Otto-
manen, en verkwanseld door
het Westen. Het belandde in
1878 door een onbesuisde pen
nenstreek van een dronken Bis
marck in Montenegro, hoewel
vrijwel de gehele bevolking Al
banees was. Dat is waarom er nu
een aanzienlijke Montenegrijn
se minderheid woont.
De Afrikanen arriveerden vijf
honderd jaar geleden, toen de
stad onder Constantinopel viel.
De Ottomanen gedoogden
enkele honderden Algerijnse pi
raten in Ulcinj, die koopvaar
dijschepen van het vijandige
Venetië mochten overvallen.
Het waren deze piraten die de
zwarte Afrikanen als slaven
naar de stad haalden.
Het cliché wil dat de Balkan een
explosieve cocktail van volke
ren is, maar vreedzame coëxis
tentie is er de regel. Ulcinj is
daarvan het ultieme voorbeeld.
„Er zijn hier geen problemen
tussen islamitische Albanezen
en christelijke Serviërs", zegt
Ismet Karamanaga, zelf een
moslim, ,,'s Zomers liggen Alba
nese en Servische meisjes hier
zij aan zij op het naaktstrand."
De afstammelingen der slaven
waren gedwongen de integre
ren, omdat hun aantal te klein
was. Rond 1900 was de groep
uitgedund tot een kleine hon
derd gezinnen. In hun huizen
werd tot Allah gebeden, in Ul
cinj de populairste god. Maar ze
spraken Servisch, de hoofdtaal
van hun land. En ze trouwden
buiten hun gemeenschap. „De
Afrikanen hier integreerden
heel goed", zegt Jasmina. „Maar
dat is waarom ze als etnische
groep nu vrijwel uitgestorven
zijn." GPD
Jasmina Arap met een foto van
haar man Gianni in het Mon
tenegrijnse Ulcinj, de enige stad
in Europa met een inheemse
zwarte bevolking,
foto Cees van Zweeden/GPD
Bent u ook op uw hoede als u naar 'achterlijke'
zuidelijke landen reist? Ik vroeger wel. Als je
de reistips van de GGD mag geloven zet je met het
eten van sla in de (sub)tropen 'je leven op het
spel'. 'Verhit het voedsel door en door. Bij tempe
raturen rond de 100 graden gaan bacteriën dood
en worden de schadelijke stoffen die ze maken af
gebroken', luidt het devies voor wie 'reizigersdi-
arree' in warme landen wil voorkomen.
Wie opgegroeid is in het 'superieure' Nederland
laat niets aan het toeval over. Daarom ging ik hier
aanvankelijk nooit naar de tandarts. De wand
van een kies kon afbreken of een vulling uitval
len. Ik zwoer bij mijn Nederlandse vakman.
Trouw liet ik mijn moeder maanden voor het
jaarlijkse bezoek aan Nederland een afspraak
maken. Totdat ik een 'inheemse' vriendin kreeg.
Ze bewoog hemel en aarde om mij naar Denise te
krijgen. Maar ik hield angstvallig vast aan mijn
oude vertrouwde tandarts. Mijn rotsvaste over-
Standplaats
tuiging raakte echter ondermijnd toen mijn
vriendin een kroon kreeg. „Pas als die in Neder
land als vakwerk wordt betiteld, ben ik bereid
naar Denise te gaan", hield ik mijn latere echtge
note voor. Dus opende ze vol gêne haar mond bij
een gezamenlijk bezoek aan Nederland. Het oor
deel van mijn tandarts: dat ziet er picobello uit.
Het was de laatste maal dat ik hem heb gezien.
In de stoel bij Denise is een nieuwe wereld voor
me opengegaan. Niks geen lange wachttijden in
het 'achterlijke' Brazilië. Een 'vierdaagse' werk
week voor tandartsen is hier nog onbekend. Een
belletje en je kunt nog dezelfde dag komen. Con
troles worden niet in rekening gebracht.
De uitleg van Denise: „Kijken kost geen geld."
Een Latina als tandarts is een verademing. Het in
Nederland doodnormale pijnlijden - omdat het
verdoven voor de behandeling van een enkele
tand of kies kennelijk te tijdrovend is - valt voor
Denise onder de noemer 'schending van de men
senrechten'. Elke ingreep - klein of groot - gaat in
het kader van de consumentenvoorlichting ver
gezeld van een les in tandheelkunde. Snel afraf
felen zoals in Nederland, omdat de wachtkamer
vol zit of omdat een nieuwe patiënt op punt van
arriveren staat, is er bij haar niet bij. Denise
neemt haar tijd. Op het zetten van een enkele vul
ling laat ze rustig anderhalf uur 'vakvrouw-
Horizontaal: 1. Baguette; 9.
maangodin; 10. gast; 11. tande
loos zoogdier; 12. rivier in
Oostenrijk; 14. muzieknoot; 15.
kwaadaardig; 17. zwarte delf
stof; 19. lange smalle ondiepte
in zee; 21. roem;.22. trotse hou
ding; 23. voor; 25. ambacht; 27.
snuifje (Fr.); 30. syjnbool luteti-
um; 32. geladen deeltje; 33.
soort slee; 34. palmsoort; 36.
Oudnoors prozawerk; 38. van
een goudlaagje voorzien.
Verticaal: 1. Aframmeling; 2.
scheeps touw; 3. voorvoegsel;
4. bijbelse naam; 5. riv. in Italië;
6. deel v.d. bijbel; 7. grond
soort; 8. brede landweg; 13.
gevangenis; 15. lus; 16. bridge-
wedstrijd; 18. Europeaan; 20.
Iers Republikeins Leger; 23.
Turks gerecht; 24. het leven
betref-fend; 26. mohamme
daanse bijbel; 28. sieraad; 29.
gauw; 31. stonde; 33. groet; 35.
bijwoord; 37. de dato.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
13
1
1
17
18
20
21
22
23
26
1
28
29
1
30
31
32
33
34
35
36
37
38
JP40
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindlet
ters van het eerste woord zijn
meteen de beginletters van het
tweede woord.
Horizontaal:
5. Meteen bezig? (8); Slonzige
vallei (3);
6. Hele verandering die
gepaard gaat met drukte (6);
Oorlogshandeling? (7);
7. Geen ouderwetse kwestie?
(7); Misleidende kleding (4);
8. Steek geld in ham en kaas!
(5); Houdt dit verhaal geen
inhoud over? (7).
Verticaal:
1. Bierbrouwer? (6); De wijze van een ouder orgaan (6);
2. Die staat en zit op een voetbalveld (4); Wegen ter aansporing (7);
3. Het grondzeil van de zoldering (7); Geven uitzicht aan schatten (5);
4. Men slaapt er goddelijk in (8); Om met vaart naar Mekka te gaan (4).
In deze charadepuzzel zoeken we een woord dat bestaat uit vier lettergrepen.
Elke lettergreep én het woord zelf zijn hieronder min of meer cryptisch omschre
ven. Wat is het gezochte woord?
De eerste is een ronde verder
De tweede is niet nabij
De derde is een jongen die even op de grond ligt
De vierde is een club van schrijvers
En al met al is 't een kwestie van je aanschaf weer kwijt zien te raken
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Dinar, boter, paars, fazant, draad, pluim, draai, koord, knaap, bruin, kroot, gallon,
kroon, patat. Het citaat is van Eric van der Steen: "Elegance is de kunst om hetzelf
de anders te doen".
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Vuurbol; 5. afkammen; 7. ijlen; 9. sari; 10. spruiten.
Verticaal: 1. Buffel; 2. orkaan; 3. commissie; 6. narren; 8. eppe.
Letterrebus: verg-rijzing
Kraak de Code: 3-5-4-6-1-6
©JFS.NL
De vier agenten traden op heer Ollie toe, en de voorste, die
dank zij een opleiding bij doctorandus Zielknijper de rang
van brigadier bekleedde, sprak hem op strenge toon aan.
„In naam der wet", zei hij. „Ik sommeer u mee te gaan en
geen verzet te bieden." „Wacht even", suste heer Bommel,
terwijl hij op een kist ging zitten. „Ik vraag inspraak. Ik
ben een cliënt-in-nood, die dringend begeleid moet wor
den in zijn strijd tegen het kwaad, als u begrijpt wat ik be
doel." Deze woorden verwarden de brigadier en daarom
trok hij zich haastig een eindje terug met zijn onderge
schikten. „Orde en tucht!zei de agent Tm. „Die moeten er
zijn. Dat zegt de begeleidende commissaris altijd." „Aan
de andere kant is hier een konfliktsituatie", verklaarde
HIER STA IK, GELUKKIG
EN TEVREDEN
MAAR NIET
EUFORISCH
DUS NU BEN IK NIET TEVREDEN
MEER. IK BEN ONGELUKKIG.
MIJN HELE DAG IS VERPEST.
V
Hans Belterman
Er is een tijd geweest dat er vanuit het
noorden van Schotland vrijwel dage
lijks een trein met koelwagons werd inge
zet om verse zalmen naar Londen en
andere grote steden in het zuiden te trans
porteren. Nu is men er, net als bij ons, aan
gewezen op zalmen uit de kweekvijvers.
Hoofdgerecht voor 4 personen:
4 moten verse zalm, elk ca. 175 gram
1 liter visbouillon
3 dunne schijfjes limoen of citroen
8 takjes (blad)peterselie, grof gesneden
1 klein laurierblad, verkruimeld
2 sjalotjes, gesnipperd
1 eetl. fijngehakte (blad)peterselie
1/2 eetl. fijngesneden verse kervel
1/2 eetl. fijngesneden verse dragon
25 gram bloem, gezeefd
3 dl (kook)room
1/3theel. mosterdpoeder (Colman's)
1 eierdooier
112 theel. limoen- of citroensap
1 eetl. fijngesneden verse bieslook
Spoel de vis onder stromend koud water.
Breng de bouillon aan de kook en voeg li
moen- of citroenschijfjes, peterselie en
laurierblad toe. Leg na 10 minuten de vis in
de bouillon. Temper onmiddellijk daarna
de warmtebron en houd alles 8 - 9 minuten
tegen de kook aan. Neem hierna de zalm
uit de bouillon en houd de moten warm.
Zeef de bouillon en houd hem daarna
apart. Smelt voor de saus 30 gram boter in
schap' los. Daar waar je bij de jachtige Neder
landse tandarts uit de stoel stapt met een klomp
in je kies die zich pas na dagen zet, beeldhouwt
Denise iedere vulling met uiterste precessie tot
boven- en onderkies minutieus op elkaar aan
sluiten. Dit met op de achtergrond rustgevende
New Age muziek.
Logisch dat ik Denise ben gaan aanprijzen bij
Nederlandse kennissen, die in mijn woonstad
werken voor een vaderlandse firma. Maar ook zij
hebben last van het GGD-syndroom. Tot verle
den maand een van de echtgenotes belde vanwe
ge een spoedgeval.
„En, hoe vond jouw man haar?", vroeg ik later.
Bleek dat Denise het gat een half uur bestudeerd
had om het - wegens tijdgebrek - pas bij een
tweede afspraak te dichten. Zijn reactie tegen
over zijn vrouw: „In Nederland hadden ze in dat
halve uur er al drie vullingen in geknald." Kijk,
dat bedoel ik nou. GPD
Frans Lindenkamp
max.
min.
wind
12°
8°
ZW 6
11°
7°
W 5
10°
6°
W 4
10°
6°
ZW 5
vandaag
op 19.19
onder 121
De zuidwestelijke wind is boven de Scheldemondingen matig,
tegen de avond mogelijk vrij krachtig. Goed zicht.
brigadier Krl. „Die vraagt een nieuwe attitude." In grote
onzekerheid spraken de politieambtenaren enige tijd door
elkaar en heer Ollie keek glimlachend toe. „Zie je wel, dat
mijn list werkt?" vroeg hij trots. „Ik wil wedden, dat het
voor elkaar komt. En kijk, daar ligt de motorboot die ik ge
huurd heb. Er zit een mooie, sterke luidspreker op..." Op
dat moment werd hij gestoord door de nadering van briga
dier Krl. „We hebben besloten tot hulpverlening", ver
klaarde deze. „Maar om te kunnen manipuleren, moeten
we je motivatie kennen. Ik heb de leiding gekregen." „De
begeleiding", verbeterde de agent Tm. „Uitstekend", zei
heer Bommel tevreden. „Ik stel voor om aan boord te gaan,
dan kunnen we praten terwijl we varen."
DONDERDAG
Hoog
water
Laag water
13 NOVEMBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
Vlissingen
04.09
215
16.26
219
10.26
16622.36
Terneuzen
04.32
239
16.43
243
10.57
17323.09
Cadzand
03.46
209
15.59
213
10.05
161 22.15
Roompot Buiten
04.12
166
16.26
169
10.15
122 22.25
Roompot Binnen
05.26
137
17.40
138
11.25
111 23.35
Zierikzee
05.35
158
18.00
161
11.40
129 23.45
Krammersl. West
05.36
170
17.43
170
11.45
130 23.57
Hansweert
04.57
250
17.12
255
11.15
188 23.30
Stavenisse/Yers.
05.40
165
17.56
165
11.46
128 23.44
VRIJDAG
Hoog
water
Laag water
14 NOVEMBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
Vlissingen
04.42
204
16.58
207
10.56
162 23.05
Terneuzen
05.02
227
17.17
231
11.26
169 23.35
Cadzand
04.15
199
16.31
202
10.29
157 22.46
Roompot Buiten
04.41
158
16.58
162
10.45
122 23.00
Roompot Binnen
05.50
131
18.05
132
11.54
111
Zierikzee
06.05
151
18.25
154
12.05
128
Krammersl. West
05.54
163
18.15
164
12.10
130
Hansweert
05.27
238
17.46
244
11.46
185 -.-
Stavenisse/Yers.
06.16
157
18.25
159
12.16
128
door Bill Watterson
IK MOET OPHOUDEN
MET DENKEN ALS DE
DAG IS BEGONNEN.
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
_AA_
Koufront
Warmtefront
Samengesteld front
zonnig
licht bewolkt
zwaar bewolkt
te lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
7^
103C-
een reeds verhit pannetje. Laat de sjalot
ten er 5 minuten met het deksel op de pan
in smoren. Voeg peterselie, kervel en dra
gon toe. Roer alles krachtig door en voeg
tijdens het roer de gezeefde bloem toe.
Schenk er vervolgens de room en 3 eetle
pels visbouillon bij en blijf hierna nog zo
lang roeren tot een gebonden saus is ver
kregen. Laat de saus 3 - 4 minuten zachtjes
sudderen. Klop het mosterdpoeder door
de saus en voeg wat zout en/of peper toe.
Neem daarna het pannetje van de warm
tebron en klop eerst eierdooier en daarna
limoen- of citroensap door de saus.
Presentatie: leg de gepocheerde zalmmo
ten op voorverwarmde borden. Schenk de
saus er naast. Bestrooi met bieslook.
Terwijl het in het overgrote deel van Europa vrij kalm novel®
weer is, wordt het op de Britse eilanden in de loop van vang
dag behoorlijk onstuimig. Een felle depressie trekt richting"r
zuidwesten van Ierland en gaat vanavond tot en met vrijdag
avond stormwinden teweegbrengen. Uiteraard gaat dat gepa»-
met stortbuien. Buien zijn vandaag ook actief in het uiterste
zuidoosten van het continent, met name in delen van
Griekenland. Boven Duitsland en de noordelijke Alpen lig1 ee
band met bewolking en enige regen. Dat is de neerslagzone^;
gisteren in de loop van de middag geleidelijk Nederland bin"
trok. De koude lucht bevindt zich oost van die zone, met in"1'
vanmiddag amper 3 graden.
Meteo Consult
De regenkansen in Zeeland zijn de Door: Reinout van dent
komende dagen wat groter dan de
afgelopen tijd, maar tot een overtuigende doorbraak van de lie
wil het toch nog maar niet komen. Daarvoor zijn de neerslaghot
veelheden te gering en de droge perioden tussendoor te langde
rig. Ook vandaag zullen die droge perioden weer overheersen,;
bevinden ons aan de achterzijde van een storing die gisteravor:
en vannacht is gepasseerd en mogelijk wat lichte regen heeft
gebracht. De dag start mogelijk nog bewolkt, maar naarmatet
tijd vordert, neemt de kans op opklaringen weer toe. Vanmiddï
kan een enkele bui vallen. Er waait een matige zuidwestelijke»)
en de temperaturen lopen op tot ongeveer 11 graden. Komena
nacht is het droog. Wolkenvelden en opklaringen wisselen elis
af en de wind trekt aan. Verder wordt het ook niet meer zo kou
als de afgelopen nachten. Het minimum komt op ongeveer8tt
den uit. Morgen dringt een volgende wolkenzone vanuit het»?
ten de regio binnen. In de och
tend zijn er nog opklaringen
later trekt het dicht. Aan het
begin van de middag nemen
ook de regenkansen toe.
Opnieuw wordt echter niet
veel verwacht. De zuidwestelij
ke wind trekt aan en wordt op
het water krachtig. De tempe
raturen komen met 12 graden
nog iets hoger uit. En ook na
morgen houdt dat licht wissel
vallige weer aan. Tijdens het
weekeinde wisselen wolken
velden en opklaringen elkaar
af. Op het water waait nog
steeds een vrij krachtige tot
krachtige wind uit zuidwest tot
west en af en toe valt er een
bui. De temperaturen handha
ven zich daarbij op 11 graden.
Wolken en zon -
zw3 r
nacb
Minimumtemperatuur voor de komende
weer
vrijdag
zaterdag
zondag
maandag
vandaag
op 7.58
onderis
801
