Reünie verbreekt stilzwijgen slachtoffers Ramp
geen geld voor
Deltawateren
Lekker samen drummen
Visserijsector moet
vangst van te kleine
schol zelf beperken
Minder omzet ondanks
hoge aanvoer garnalen
Antilliaanse
dag in
fourageergebieden vogels kunnen veranderen in slikken of open water
maandag 10 november 2003
Museum 1953
haalt 50.000e
bezoeker binnen
Overleefd
hJa te
Schrijnend
Landbouw
Vrachtwagen valt van krik
Zuivering
Ruitentikker gepakt
Inbrekers Zoutelande op televisie
Inbraak in benzinestation
Betrapt op rijden onder invloed
J
Zeestijging bedreigt schorren
rinnrRinus Antonisse
GOES - De waardevolle schor
ren langs de Westerschelde kun
nen in de toekomst bedreigd
«orden door de stijging van de
zeespiegel. Als er niet meer vol
doende slib en fijn zand aange
voerd worden en er ingrijpende
baggerwerken plaats vinden -
zoals voor verruiming van de
vaargeul - gaat het mis.
Dit blijkt uit een doctoraatstu
die van de geograaf Stijn Tem
merman, verbonden aan de
[Universiteit van Leuven. Hij
onderzocht 25 schorgebieden
vanaf de monding van de Wes
terschelde bij Vlissingen, tot de
zoetwaterschorren in de buurt
van Temse. Met de gegevens
OUWERKERK - Het jaar 2003
is voor Museum Watersnood
1953 een jaar vol mijlpalen. Af
gelopen week werden de cais
sons en het omliggende gebied
uitgeroepen tot Nationaal Mo
nument watersnood 1953. Tot
slot haalde het zaterdag de
50.000e bezoeker binnen.
Heel even leek het erop dat de
50.000e bezoeker die dag niet
meer gehaald zou worden. Tot
het moment waarop J. Bakelaar
uit Dirksland tegen sluitings
tijd nietsvermoedend het muse
um binnenstapte.
Bakelaar is niet zo'n museum-
ganger, bekende hij nadat voor
zitter C. Geluk hem had gefeli
citeerd. „Maar ik had hiernaast
een feestje. Ik had gehoord dat
dit museum zeer de moeite
waard was. En ik heb nogal be
langstelling voor techniek, van
daar dat ik toch maar eens
kwam kijken. Ik ben er vaak ge
noeg langs gereden, maar nog
nooit in geweest."
Afgelopen seizoen kreeg het
Watersnoodmuseum gemiddeld
250 bezoekers per dag te ver
werken.
maakte Temmerman een model
waarmee de ontwikkeling van
een schor te voorspellen is.
De schorren - opgeslibde bui
tendijkse gebieden - komen
doorgaans alleen bij springtij,
grofweg tweemaal per maand,
volledig onder water te staan.
Dat maakt ze tot waardevolle
natuur met een bijzondere plan
tengroei en ze spelen een be
langrijke rol als rust- en foera-
geergebied voor (trek)vogels.
Nu de zeespiegel aan het stijgen
is (mede door de klimaatveran
dering) lopen de schorren de
kans vaker te worden over
stroomd. Volgens Temmerman
staat de Schelde al tot een halve
meter hoger dan vijftig jaar ge
leden. Als schorren meer onder
water komen te staan, kunnen
ze op termijn veranderen in slik
ken of zelfs open water.
De geograaf onderzocht of de
ontwikkelingen echt zo drama
tisch zullen zijn. Hij stelde vast
dat de door hem bestudeerde
schorren de (snelle) waterstij
ging van de afgelopen halve
eeuw goed overleefd hebben.
Naarmate het waterpeil steeg,
werd er ook meer slib en fijn
zand meegevoerd, waardoor de
schorren hoger kwamen te lig
gen.
Op basis van zijn onderzoekge-
gevens ontwierp Temmerman
een nauwkeurig wiskundig mo
del. Daarmee kan aangeduid
worden hoe een schor er over
een langere termijn gerekend,
uit zal zien. Aan de hand van het
model kan ook worden gesteld
dat de Scheldeschorren - uit
gaande van de huidige omstan
digheden - de geschatte stijging
van de zeespiegel de komende
tijd kunnen overleven.
Dat overleven gaat alleen goed
als aan enkele voorwaarden
wordt voldaan. De stijging van
de zee mag niet nóg sneller gaan
dan nu al het geval is. En de aan
voer van slib en fijn zand moet
zodanig zijn, dat de ophoging
van de schorren gelijk opgaat
met de verhoging van het water
peil. Temmerman geeft aan dat
anders voor de schorren langs
de Schelde problemen kunnen
ontstaan.
Wanneer er in de Westerschelde
ingrijpende baggerwerken wor
den uitgevoerd - bijvoorbeeld
voor het verdiepen van de vaar-
fERNEUZEN - In buurthuis
't Schelpenhoekje aan de Ter-
leuzense Dokweg wordt zon
dag 30 november een Antilli-
»anse dag gehouden.
Deze keer staat het Antilliaanse
gezelschapsspel bonkuné, een
soort bingo, centraal.
Belangstellenden kunnen vanaf
15.00 uur een potje bonkuné
spelen. De avond is gereser-
feerd voor swingende salsa en
Merengue van de band Xplosi-
jn.
De Terneuzens Antilliaanse
Vriendenclub 't Schelpenhoekje
doopt in het vervolg elke maand
sen Antilliaanse dag te houden.
- :i I'"éih
f r'-.,/.
lp."! s
K v - - V
J. Stoutjesdijk en Th. van Mullekom (r) halen bij het Watersnoodmuseum herinneringen op aan hun reünie.
door Piet Kleemans
OUWERKERK - Bijna vijftig jaar lang
zat het diep weggestopt, voorbestemd
om nooit meer boven te komen. Het
weerzien met Griendtsveen, de plaats
waar ze destijds werden heengebracht
om bij te komen, verbrak het stilzwij
gen bij de deelnemers aan een reünie
van slachtoffers van de watersnood
ramp van 1953. „We hebben allemaal
tranen met tuiten gehuild", blikt initia
tiefnemer van de reünie Th. van Mulle
kom terug.
Veertien jaar was Van Mullekom toen in
1954 een aantal kinderen uit het door
de watersnoodramp getroffen Zeeland
naar een barakkenkamp in Van Mulle-
koms toenmalige woonplaats
Griendtsveen werden gebracht voor
een korte vakantie. Hoe diep dat in zou
grijpen in zijn persoonlijk leven besefte
Van Mullekom pas later. De landelijke
publiciteit naar aanleiding van de Na
tionale herdenking schudde de herin
neringen wakker.
Herinneringen aan het groepje kinde
ren in het algemeen en Jannie Stoutjes
dijk in het bijzonder. „Zij is nooit uit
mijn hoofd en hart weggeweest. Ik
moest haar gewoon een keer terug
zien." Van Mullekom slaagde erin haar
terug te vinden en uit dat aanvankelijk
nogal afstandelijke contact groeide het
idee voor de reünie.
Op weg naar de reünie kwamen de emo
ties al snel los. „De meeste mensen had
den elkaar heel lang niet gezien en door
de herinneringen die onderweg opge
haald werden kwam heel veel los. Het
was één groot feest van herkenning.
Maar dan wel met een lach en een traan.
Er waren heel blije, maar ook heel ver
drietige momenten. Niemand schaam
de zich om te huilen."
Schrijnende verhalen over verbijste
rende gebeurtenissen kwamen naar bo
ven. Zoals dat van Ieke Verboom die
voor haar ogen verschillende dierbaren
zag verdrinken. Van Mullekom: „Die
zei op gegeven moment dat de reünie
meer losmaakte dan de 49 jaar van ge
sprekken met psychologen en psychia
ters die eraan vooraf gingen. Wat aan-
foto Marijke Folkertsma
geeft hoe heilzaam deze bijeenkomst is
geweest."
Hoewel de reünie pas achter de rug is
kijkt Van Mullekom er nu al met wee
moed op terug.
„Ik heb op de laatste reüniedag in een
toespraak iedereen opgeroepen om, nu
we elkaar allemaal weer gevonden heb
ben, elkaar niet los te laten. Ik hoop dat
we elkaar minstens één keer per jaar
kunnen blijven zien."
Van Mullekom stak samen met Marie
van der Maas-Heijboer (Oosterland),
Coby Goudzwaard-de Rijke (Ooster
land), Corrie van der Sluis-Van der
Klooster en Jannie Knulst-Stoutjes-
dijk zeven maanden voorbereiding in
de reünie. „Maar dat het zoveel los zou
maken hadden we niet verwacht.
joor Harmen van der Werf
BOES - Voor het herstel van de
Mtawateren is zeker tot 2010
jeen geld beschikbaar. Staats
ecretaris Schultz van Haegen
ran Verkeer en Waterstaat heeft
ïnancieel de handen meer dan
'ol aan verhoging van de veilig-
•eid langs de grote rivieren. Het
erste grote natuurherstelpro-
®d in de Delta, het gedeeltelijk
•penstellen van de Haringvliet-
Juizen, ligt politiek ook stevig
•nder vuur.
•chultz van Haegen onderkent
'e dat er problemen zijn in het
'tagebied. Zij noemt met na-
Be het Volkerak-Zoommeer
'aar blauwalgen de laatste ja-
jen toeslaan in de zomer, waar-
or vijfduizend vogels vorig
aar de dood vonden. Zij laat
Biter in het midden of zij in
Baat is een oplossing voor het
kerak-Zoommeer finan-
aeren.
'nor het gedeeltelijk openstel-
en van de Haringvlietsluizen,
'aardoor de oude verbinding
Bssen Haringvliet en Noordzee
'ordt hersteld, is al wel geld be-
baar: 35 miljoen euro.
aar dat is te weinig. Zeker 30
rjoen euro extra is nodig. On
russen 's de politieke weer-
nu °ok toegenomen.
'enge week diende WD-Ka-
ipt een motie in om
e Plan te 'heroverwegen', met
de bedoeling het project van ta
fel te krijgen. De motie kan op
een meerderheid rekenen van
WD, CDA en LPF. Schultz van
Haegen lijkt er niet gelukkig
mee. „Ik kan er niet alleen over
beslissen"laat zij weten.,Ik zal
overleg moeten voeren met het
Ministerie van Landbouw en de
regionale partners."
De drie provincies die een jaar
geleden een toekomstvisie op de
Deltawateren presenteerden,
willen vasthouden aan het Ha-
ringvliet-project. Ook Zuid-
Holland blijft voor, ondanks dat
Zuid-Hollandse waterschap
pen hebben aangegeven het Ha
ringvliet als zoetwaterreservoir
niet te kunnen missen. Het ge
deeltelijk openstellen van de
Haringvlietsluizen voor zout
zeewater is volgens hen een gro
te bedreiging.
Zeeuws provinciebestuurder T.
Kramer, voorzitter van het Del
ta-overleg tussen Zeeland,
Zuid-Holland en Noord-Bra
bant, wenst zich niet uit het veld
te laten slaan. Hij onderkent dat
staatssecretaris Schultz van
Haegen financieel niet gemak
kelijk zit. „Ik ben niet jaloers op
haar."
Dat er iets aan de Deltawateren
moet gebeuren, staat naar zijn
mening echter vast. „Anders
zou de Europese Unie zich wei
eens met de waterkwaliteitsbe-
heersing in het Volkerak-
Zoommeer kunnen gaan be
moeien. Krijg je hetzelfde als
met de natuurcompensatie
langs de Westerschelde, die
Brussel onvoldoende vindt."
De veiligheidsproblemen in het
grote rivierengebied kunnen,
aldus Kramer, niet worden los
gezien van de problemen in de
Delta wateren.,Het water uit de
grote rivieren komt tenslotte op
den duur bij ons terecht."
Het herstel van een open verbin
ding tussen Grevelingenmeer en
Noordzee, waardoor het getij op
het meer terugkeert, kan bij
voorbeeld bij de afvoer van het
rivierwater helpen. Hetzelfde
geldt voor het herstel van een
zoet-zout verbinding met de
Oosterschelde, waar het afkal
ven van zandplaten het grootste
vraagstuk is.
Kramer realiseert zich dat met
name de landbouw tegen het
herstel van oude zoet-zout ver
bindingen is gekant, langs het
zoete Haringvliet en het zoete
Volkerak-Zoommeer. In het ka
der van de toekomstvisie Delta
wateren wordt onderzocht hoe
de zoetwatervoorziening be
houden kan blijven.
Hij hoopt dat de landbouw oren
zal hebben naar die studie.
„Maar helaas is het vaak zo dat
tegenstanders zich wel laten ho
ren en voorstanders, bijvoor
beeld vissers, buiten beeld blij
ven."
Sil van Liere uit Kruiningen houdt de dirigent goed in de gaten.
door Mieke van derJaqt
HANSWEERT - De jeugdslagwerkdag bij mu
ziekvereniging De Scheldegalm in Hansweert is
voor de tweede maal een doorslaand succes ge
worden. Twintig jongeren uit heel Zeeland, bijna
allemaal met een compleet drumstel achterin de
auto, waren naar Kaj Munk in Hansweert geko
men om meer te leren over slagwerk. Leden wer
ven doet De Scheldegalm met het evenement nau
welijks. Maar zieltjes winnen voor het drumstel
des te meer.
Om mee te doen met de slagwerkdag hoef je niet te
kunnen drummen. Een gedeelte van de deelne-
geul - dan is het zeer aanneme
lijk dat het waterpeil flink om
hoog gaat. Er kan dan meer
water de zeearm in (en uit).
Door maatregelen, zoals water
zuivering op de zijrivieren van
de Schelde, is het mogelijk dat
er minder slib stroomafwaarts
arriveert. De sehorrengebieden
zouden niet langer de gelegen
heid hebben om zich geleidelijk
aan te passen en zouden dus als
het ware verdrinken, aldus
Temmerman, die zijn docto
raatstudie vandaag presenteert.
foto Willem Mieras
KOEWACHT - Bij een bedrijfsongeval in Koewacht is zater
dag rond 14.00 uur een 17-jarige jongen uit de gemeente Ter-
neuzen gewond geraakt. De zoon van de eigenaar was bezig
met werkzaamheden onder een vrachtwagen. Een stuk hout,
waar de krik van de vrachtwagen op stond, kon het gewicht
van de wagen niet dragen en spleet doormiddenHierdoor viel
het voertuig van de krik waarbij de vrachtwagen op de enkel
van de jongen terecht kwam. Hij werd met een zwaar bescha
digde enkel overgebracht naar het ziekenhuis.
ZIERIKZEE - Op de Weg naar De Val heeft de politie zater
dagavond een 24-jarige man uit de gemeente Schouwen-Dui-
veland aangehouden. De man had vanuit zijn auto al rijdend
twee ramen van een horecabedrijf aan de Driekoningenlaan
vernield. Later bleek dat dezelfde man bij zes panden aan
achtereenvolgens Sint Antoniesdam, Rodedorp, Korte No-
belstraat en Lange Nobelstraat ruiten had vernield.
ZOUTELANDE - Het televisieprogramma Opsporing Ver
zocht besteedt vanavond aandacht aan een inbraak die op 11
juni van dit jaar heeft plaatsgevonden in Zoutelande. Bij de
inbraak in een vakantiewoning werd toen een bankpas gesto
len. Later diezelfde avond probeerden twee mannen om met
de pas te pinnen bij de geldautomaat van de Rabobank in het
dorp.
In de uitzending zijn vanavond beelden te zien die gemaakt
zijn bij de pinautomaat. Het programma wordt uitgezonden
op Nederland 1 om 19.30 en om 22.00 uur. Dinsdagmiddag
wordt het programma herhaald.
MIDDELBURG Bij een inbraak in een tankstation aan de
Schroeweg in Middelburg is voor duizenden euro 's aan goede
ren gestolen. De inbraak vond plaats in de nacht van zaterdag
op zondag, even na drie uur. De inbrekers hebben sigaretten,
dvd's, telefoonkaarten en geld meegenomen.
TERNEUZEN - In de nacht van zaterdag op zondag hield de
politie in Zeeland diverse alcoholcontroles. In Sas van Gent
werden op de Westkade en het Bolwerk drie automobilisten
betrapt op rijden onder invloed. Twee bestuurders kregen een
rijverbod van drie en vier uur. Een automobilist had bijna drie
keer de toegestane hoeveelheid alcohol gedronken. Hij kreeg
een dagvaarding en moest zijn rijbewijs inleveren.
In Terneuzen werden op de Scheldeboulevard, de Churchill-
laan, de Axelsestraat en de Schuttershofweg zes automobilis
ten betrapt op rijden onder invloed. De overtredingen vari
eerden van iets te veel tot 2,5 keer de toegestane hoeveelheid.
De bestuurders kregen een rijverbod van één tot vijf uur.
In Sint Jansteen werd op de Verrekijker ook een bestuurder
betrapt op rijden onder invloed. Hij had anderhalf keer te veel
gedronken en moest zijn auto drie uur laten staan. Op de Kin
derdijk in Axel was het ook raak. Een automobilist had even
eens anderhalf keer te veel op en kreeg ook een rijverbod.
In de Oranje Nassaustraat in zijn woonplaats kreeg een
26-jarige automobilist uit Arnemuiden zondagochtend een
rijverbod van vier uur. Hij had tweemaal de toegestane hoe
veelheid alcohol gedronken maar was ook nog eens vergeten
om zijn autolichten aan te doen.
door Harmen van der Werf
RIJSWIJK - De Nederlandse
visserijsector moet initiatieven
nemen om de vangst van te klei
ne, ondermaatse schol terug te
dringen. Volgens directeur G.
van Balsfoort van het Product
schap Vis in Rijswijk is dat
noodzakelijk om te voorkomen
dat het scholquotum voor vol
gend jaar drastisch wordt ver
laagd.
Visserij biologen bepleitten eind
oktober een scherpe daling van
het scholquotum. Volgens hen
staat de scholstand er in de
Noordzee veel slechter voor dan
vorig jaar nog werd veronder
steld. Dit zou te wijten zijn aan
een overschatting van de hoe
veelheid volwassen schol sinds
1996, aan een lagere groeisnel-
heid van jonge schol én grotere
vangsten van ondermaatse
schol.
Onder vissers is de boodschap
van de visserijbiologen ingesla
gen als een bom. Van Balsfoort
realiseert zich dat vissers daar
om weinig zullen voelen voor
het opstellen van eigen maatre
gelen om de vangst van te kleine
schol te beperken. Hij ziet ech
ter geen andere mogelijkheid
om de Europese visserijminis
ters, die half december over de
visquota beslissen, gunstig te
kunnen stemmen.
Actie is niet alleen noodzakelijk
om te voorkomen dat het
scholquotum drastisch wordt
verlaagd. Een verlaging van het
scholquotum zal ook gevolgen
hebben voor het tongquotum,
ook al staat de tong er veel beter
voor. Schol en tong, de belang
rijkste vissoorten voor de Ne
derlandse vissers, worden vaak
samen gevangen.
Visserij biologen stelden ook een
vangstverbod voor kabeljauw
voor. Uit besprekingen in Brus
sel heeft Van Balsfoort de in
druk overgehouden dat de Eu
ropese Commissie daar weinig
voor voelt, laat hij in het vak
blad Visserijnieuws weten. De
volwassen kabeljauwstand is
nog veel te klein, maar is sinds
vorig jaar wel gegroeid. En een
Europees herstelplan voor de
kabeljauw is nog maar sinds be
gin dit jaar van kracht. Het her
stelplan moet zich nog waarma
ken.
Kabeljauw is voor de Neder
landse visserij niet zo belang
rijk. Schotland en Denemarken
hebben een veel groter aandeel
in de kabeljauwvisserij.
mers kon dat ook niet. De kinderen werden inge
deeld in twee groepen: beginners en gevorderden.
Ook bij de beginners waren kinderen met een
compleet drumstel. Ze trommelen daar graag op
maar weten niet precies hoe het moet. De slag
werkdag bracht daar flink wat verandering in.
Voor de gevorderen viel er ook veel te leren. Oefe
nen op het drumstel doen de meesten in hun eentje
en naar elkaar luisteren bleek dan ook het moei
lijkst. De groepen studeerden een gezamenlijk
stuk in, waarin ieder om de beurt een solo mocht
drummen. Het kwam neer op kijken naar de diri
gent en luisteren naar de buurman. Zo kwam er
toch een heel aardig drumconcert tot stand, waar
bij iedereen versteld stond van zijn eigen kunnen.
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - De garnalen
visserij heeft dit jaar tot eind
september veel meer garnalen
aangevoerd, maar minder om
zet gedraaid. De Nederlandse
Vissersbond meldt dit.
Het maken van aanvoerafspra-
ken in de garnalensector is sinds
begin dit jaar verboden. De Ne
derlandse Mededingingsautori
teit (NMa) legde handel en vis
serij een miljoenenboete op,
omdat de prijzen kunstmatig
hoog gehouden zouden worden.
Garnalenvissers zijn sindsdien
gaan vissen wat ze konden vis
sen, met als resultaat: meer wer
ken voor minder geld.
De garnalenaanvoer steeg van
4,67 miljoen kilo in de periode 1
januari 30 september 2002 naar
6,05 miljoen kilo in dezelfde pe
riode dit jaar. De gemiddelde
prijs zakte echter van 3,69 naar
2,56 euro per kilo. De garnalen
visserij zag al met al de totale
verdiensten dalen, ondanks de
hogere aanvoer, van 17,2 mil
joen euro in de eerste negen
maanden van 2002 naar 15,5
miljoen euro tot eind september
dit jaar. Of de consumenten hier
iets van hebben gemerkt, is on
duidelijk.
Tegen de NMa-boete heeft het
bedrijfsleven nog een procedure
lopen. De Europese Unie is in
middels in principe bereid een
internationale producentenor
ganisatie van Nederlandse,
Duitse en Deense garnalenvis
sers toe te staan, zodat zij op
nieuw de visserij kunnen regu
leren én op die manier ook de
visserij druk kunnen verminde
ren.
De garnalenhandel die eerder
veel invloed had op de aanvoer,
moet daar buiten blijven.
