Groente beschermt
tegen borstkanker
Luisteren naar
signalen
woensdag 5 november 2003
Puberteit
Pianospelen
Darmen
Acne
Aorta-operatie
Al 70.000 jaar valt-ie ons
lastig: de hoofdluis. Toen we
besloten ons naakte lijf te
bedekken, inviteerden we
ongewild de luis op onze
levenswandel. De vraag is nu:
hoe komen we er vanaf?
Onderzoeker drs. Attie Bos:
„Kaalscheren is toch het
meest effectief."
Eetstokjes
Kopzorg om hoofdluis
Om in de puberteit te komen is de activiteit nodig van
het gen Gpr54. Beschadigingen aan dit gen leiden tot
het uitblijven van de puberteit. Dit schrijft S. Seminara
(Massachusetts General Hospital, Boston) in het me
disch tijdschrift New England Journal of Medicine op
basis van onderzoek bij mensen en muizen.
Al na 20 minuten
pianoles beginnen
in de hersenen ver
anderingen plaats te
vinden die ervoor
zorgen dat gehoorde
tonen automatisch
worden omgezet in
de juiste vingerbe
wegingen op de pia-
notoetsen. Deze veranderingen in de hersenen worden
sterker door verdere training. Dit concludeert M. Ban-
gert (Universitat Hannover) in het vakblad BMC Neuro-
science op grond van onderzoek bij 17 beginnende
pianoleerlingen.
De gruwel van ieder puber, acne, kan effectief worden
bestreden met laserlicht. Een eenmalige behandeling
levert binnen een paar weken een flinke verbetering
op die tot minstens drie maanden aanhoudt, schrijft E.
Seaton (Imperial College, Londen) in het medisch tijd
schrift The Lancet op grond van een onderzoek onder
31 mensen met milde tot ernstige acne.
Mensen die geopereerd moeten worden vanwege een
zwakke plek in hun grote lichaamsslagader (aorta
aneurysma) doen er goed aan van tevoren de chirurg
te vragen hoe vaak hij of zij deze operatie jaarlijks uit
voert. Als de chirurg de operatie jaarlijks meer dan
tien maal uitvoert, is het risico voor de patiënt om als
gevolg van de ingreep te overlijden namelijk 40 pro
cent lager dan bij een chirurg die zo'n operatie spora
disch uitvoert. Dit concludeert J. Dimiclc (University of
Michigan Medical Center, Ann Arbor) in het vakblad
Journal of Vascular Surgery op grond van een onder
zoek onder 3912 patiënten.
In de menselijke darmen huizen naar schatting 1200
verschillende virussoorten. Ongeveer de helft daarvan
is nog niet geïdentificeerd. De meeste bekende virus
sen blijken bacteriofagen, virussen die bacteriën do
den. Dit meldt M. Breitbart (San Diego State Univer
sity) in het vakblad Journal of Bacteriology op grond
van een genetische analyse van menselijke ontlasting.
Kennis van de mirco-organismen in onze darmen is
van belang voor de mogelijkheden darmaandoeningen
te behandelen of te voorkomen.
Door WILL GERRITSEN
Vrouwen die vier of meer porties groente en
fruit per dag eten, hebben vijftig procent
minder kans om borstkanker te krijgen dan
hun seksegenoten die twee of minder porties
groenvoer consumeren.Dit blijkt althans uit
een studie van de Oregon Health Science
University die door onderzoekers van deze
instelling op een congres over kankerpreven
tie in het Amerikaanse Phoenix is gepresen
teerd. „Vrouwen moeten hun eetgewoonten
veranderen en meer fruit en groente gaan
eten om borstkanker zoveel mogelijk te
voorkomen", stelt onderzoeksleider Jackilen
Shannon in een persverklaring.
Het onderzoek speelde zich af in Shanghai
waar de wetenschappers het voedingspa
troon van 378 vrouwen met borstkanker ver
geleken met dat van 1070 gezonde vrouwen.
Aanleiding voor het onderzoek is het ver
schijnsel dat borstkankerrisico's zich verdub
belen bij Chinese vrouwen die naar Hong
Kong of de VS verhuizen.
Dit gegeven duidt erop dat verschillen in
leefstijl en voeding zeker voor een deel als
boosdoener beschouwd mogen worden. In
het onderzoek bleek dat de vrouwen die het
meeste fruit verorberden nog het best tegen
borstkanker beschermd worden.
Het is al langere tijd bekend dat het voeding
spatroon van invloed is op kankerrisico's:
dertig procent van de kankergevallen in de
ontwikkelde landen komt voor rekening van
voeding, zo berekenden de beroemde epide
miologen Sir Richard Peto en Sir Richard
Doll in 1981.
Volgens de statistieken krijgt in ons land
een op de tien vrouwen en een op de 1500
mannen borstkanker. Bijna eenderde van al
le vrouwen die kanker krijgen, heeft borst
kanker.
Door ELLEN VAN DER HART
Er is meer tussen hemel en aar
de. Die kreet gebruiken we erg
makkelijk. Wat er is, weet nie
mand zeker. Steeds meer men
sen zijn op zoek naar het 'iets
anders' en 'iets meer' en steeds
meer mensen werken in deze
sector.
Het gevoel hebben gewaar
schuwd te worden door iets of
iemand. Een voorspellende
droom. Voortekenen. De Cana
dese Susan Scott wil mensen
aanleren te luisteren naar deze
signalen. Binnenkort heeft ze
twee bijeenkomsten in de ver-
gaderaccomodatie van het
Eindhovens Beursgebouw (11
november, 13.00 en 19.30 uur,
€8.) Deze bijeenkomsten kun
nen op verzoek in een work
shop verder uitgewerkt wor
den. Er is steeds meer vraag
naar dit soort 'levenslessen'.
Onlangs deed de Amerikaanse
Brandon Bays ook al Nederland
aan met haar methode, 'een
reis naar je binnenste, op ziels-
niveau'.
„Mensen zijn op zoek naar
rust. Zoeken naar een methode
om de huidige gejaagdheid en
drukte aan te kunnen. We ei
sen zoVeel van onszelf dat we
ons makkelijk over de kop
kunnen werken. En dat is niet
goed. We moeten leren naar
onszelf te luisteren." Susan
Scott windt er geen doekjes
om. Ze zegt te weten hoe deze
rust aan te leren is. „In mijn
bijeenkomsten leer ik de men
sen op een praktische manier
naar zichzelf te luisteren. Leer
ze niet te ontkennen wat ze
voelen, niet meteen alles te
analyseren maar wel te voe
len."
Sceptische mensen, zo stelt Su
san -Scott, vertrouwen zichzelf
vaak niet. „We hebben twee in
stincten: het intellect en het
gevoel. Met het intellect heb
ben we de neiging om alles te
analyseren. Met het gevoel voe
len we dingen zonder logica
aan. Zo ontkennen mensen
vaak wat hen in een droom
duidelijk wordt gemaakt om
dat we denken dat alles bewijs
baar moet zijn."
Ze werkt haar innerlijke rust-
theorie uit naar vier manieren
waarop mensen zaken primair
aanvoelen en kunnen commu
niceren met zichzelf:
-door het zien van beelden of
visioenen (helderziendheid).
Denk bijvoorbeeld aan een be
weging zien vanuit je ooghoe
ken terwijl er niemand is.
„Tenminste, zo lijkt het."
-door het horen van gedachten
kof ideeën (helderhorendheid).
Bijvoorbeeld het gevoel hebben
dat je geroepen wordt. „Ie
mand denkt dan aan je."
-door intuïtie. „Volg je die, dan
lukt het meeste wat je wil
doen. Ga je er over nadenken,
mislukken vaak zaken."
-door voorgevoelens, het gevoel
van binnen het zeker te weten.
„Luisteren naar je binnenste."
Bijvoorbeeld weten dat de tele
foon zo gaat rinkelen.
Ieder mens heeft alle vier ma
nieren om dingen aan te voe
len, vertelt Scott. „Een is welis
waar het sterkst. Deze gebruik
je hoofdzakelijk. Als je een
maal weet welke dat is, leer je
er ook beter op vertrouwen.
Het is de bedoeling dat deze je
op een gegeven moment gaat
leiden."
En dan wordt het leven heel
simpel, meent de Canadese.
„Een kind luistert vaak nog
puur naar de gevoelens, leeft
instinctief. Pas later nemen in
tellect, ervaring, twijfel en
angst het over. Loslaten vereist
heel waf oefening maar er zijn
technieken om dit te leren.
Leer bijvoorbeeld de lichaam
staal goed te bekijken en aan te
voelen. Uitstraling kan soms
meer zeggen dan duizend
woorden."
Beschermengelen helpen ons,
volgens de overtuiging van Su
san Scott. „Helpers, zielen of
welke naam je er ook aan wil
geven. Ik noem ze mijn be
schermengelen. Japanners noe
men hen de meesters van het
leven. De Indianen grote gees
ten en kinderen hun fantasie
vriendjes. Iedereen heeft een
beschermengel, niemand is
ooit alleen. En zij geven ons
onder meer die ideeën waarvan
we zeggen dat het lijkt of ze uit
de hemel zijn gevallen."
Susan Scott Foto Vincent Wilke
Door CORINE STUIVER
De strijd tegen hoofdluis is nog
lang niet gestreden. Volgens een
recent rapport van de Rijksuniver
siteit Groningen (RuG) is de mens
geen meter opgeschoten in zijn po
gingen de kleine kriebelaar te be
strijden. De huidige aanpak van
luizen is geen succes, zo blijkt uit
het rapport 'Hoofdluis, een blijven
de kopzorg?'. De wetenschapswin
kel Biologie van de RuG conclu
deerde afgelopen augustus dat ver
keerde informatie en inconsequent
beleid debet zijn aan een mislukte
bestrijding van hoofdluis.
Ouders deinzen nergens voor terug
in hun gevecht tegen de nietige on
verlaat. Sommigen doordrenken
het haar met baby-, sla- of olijfolie
en wikkelen het vettige hoofdje
ook nog eens in plastic folie. Ande
ren zetten het haar van hun kind
stijf met gel of haarlak, wassen het
gedurende weken niet of smeren
er een flinke kwak vaseline in. Een
complete sla-dressing wordt ook
niet geschuwd, 'de rest doe je ge
woon in de sla', stelt een moeder
op het internet laconiek.
Het is een veelgehoord misver
stand dat iemand die luizen heeft,
vies is. Het tegendeel is waar: als je
het haar een tijdje niet wast en het
dus lekker vet wordt, heeft de
haakvormige luizenklauw geen
grip op de haar en glijdt hij er zo
van af. Schoon en stug haar is dus
het perfecte klimrek voor een luis.
Het haar vies of vet maken is dus
niet eens zo'n gek idee. Maar de ul
tieme oplossing voor de oprukken
de luizenhorde is het niet. Luizen
middeltjes van de apotheek wer
ken redelijk goed, maar het pro-
Een stofkam is een probaat middel in de strijd tegen de hoofdluis.
manier om luizen kwijt te raken."
Na de oorlog waren bestrijdings
middelen als DDT gemeengoed. Bij
luizenlast werd met DDT gespoeld
en weg was het probleem, totdat
het middel werd verboden.
Tegenwoordig zijn er middelen te
gen hoofdluis op de markt die clai
men niet-toxisch te zijn en.puur
gebaseerd op plantaardige oliën.
Nare bijwerkingen en resistentie
zijn volgens de producenten ver
leden tijd. Biologe Bos heeft
haar twijfels: „Alleen aan
de hand
van onaf-
hanke-
luizen op hun arm en bestudeer
den zo door een gaasje het luizen
gedrag in een natuurlijke omge
ving." Met die oude informatie
moeten we het nu dus doen.
Gebrekkige informatie is een van
de oorzaken van de verloren strijd
tegen luizen. Een inconsequent be
leid werkt ook tegen. Veel scholen
hebben een luizenbrigade en een
luizendraaiboek, maar velen ontbe
ren welk plan dan ook. De voor
lichting is gesegmenteerd en ge
brekkig. Er is overal weliswaar veel
informatie te vinden, maar eenslui
dend is die niet. Bos stelt dan ook
een Landelijk Meldpunt Hoofdluis
voor, een overkoepelende instel
ling die het luizenprobleem cen
traal kan aanpakken.
Kaal
Vroeger ging het heel anders.
Voor de oorlog controleerden
moeders hun kroost dagelijks
op luis en ander gespuis. Onge
dierte was helemaal niet zo
vreemd en men was er alert op.
Een luizenkind kreeg een plons
petroleum over het hoofd of
werd helemaal kaalgeschoren.
„Daar kun je wel om lachen", zegt
Bos, „maar scheren is wel de beste
Foto Roger Dohmen
lijk onderzoek zou ik daar een me
ning over durven geven. Intensief
kammen met een luizenkam werkt
toch het beste. Althans, op kaal
scheren na." Hopelijk verandert de
stand van ons duel met deze piep
kleine opponent in ons voordeel
als de aanbevelingen uit het rap
port opvolging vinden: de mens
versus de hoofdluis: 1-1.
bleem is dat het kind resistent
wordt als het vaak wordt behan
deld met lotion of shampoo.
Schijn
Het lijkt of de jeulcveroorzakende
parasiet altijd in het najaar besluit
massaal op kinderhoofdjes rond te
kruipen en zich te vermenigvuldi
gen. Dat is echter schijn: luizen
zijn er altijd en overal. Althans, dat
wordt aangenomen. Het is verba
zingwekkend hoe weinig kennis er
bestaat over het fenomeen hoof-
luis, terwijl het een probleem is
waar we al tijden mee worstelen.
Zo is de werking van het hele scala
aan luizenbestrijders nooit weten
schappelijk onderzocht. Evenmin
is geïnventariseerd hoeveel kinde
ren jaarlijks luizen krijgen en of
het ene kind eerder last heeft van
hoofdluis dan het andere.
„We zijn haast niets wijzer gewor
den over deze parasiet en de be
strijding ervan", verwondert ook
biologe Bos zich. Sterker nog, het
hoogtepunt in het wetenschappe
lijk onderzoek naar de Pediculus
humanus capitis (hoofdluis) vond
aan het begin van de vorige eeuw
plaats. „Wetenschappers bonden
een pillendoosje met
Dagelijks eten met
eetstokjes in plaats
van met 'westers'
bestek, bevordert de
vorming van oste
oarthritis, beschadi
ging van de ge
wrichten, in de
hand waarmee de
eetstokjes worden gehanteerd. Dit meldde D. Hunter
(Boston University School of Medicine) tijdens een con
gres van het American College of Rheumatology in Or
lando op grond van een onderzoek onder ruim 2500
inwoners van Beijing.
