PZC
Scheurend..
..het jaar door
2
"CtTüMirai.tfs^
Nonkel Bob
Kerstlikeur in
veertig dagen
Thuis
woensdag 5 november 2003
Bosatlas
Scheurkalenders
In de winkels verdwijnen de grote stapels
inmiddels als sneeuw voor de zon. Het ideale
relatiegeschenk. Leuk als cadeautje.
De scheurkalender.
Fred Ed
Schoenen van Fred
Grote cijfers
40 dagen likeur
Dit jaar is de driemiljoenste Grote Bosatlas
verkocht. Mooi aanleiding om een combi
set uit te brengen met De
Grote Bosatlas en De We
reld volgens de Bosatlas.
De laatste geeft een over
zicht van veranderingen
in de wereld vanaf 1877
aan de hand van authen
tieke Bosatlas-kaarten. Zo
kun je bijvoorbeeld zien
hoe de Zuiderzee met de eilanden Urk en
Marken in diverse stappen veranderde in
het IJsselmeer en de provincie Flevoland,
De set kost 59,90 euro.
- creativiteit
- rust
- bijbel
- een kat per dag
- een hond per dag
- wetenschappelijke
- nooit grappig
- hard gras
- de stamgasten
- pluk de dag
- rooie oortjes
- autoweek
- Loony Tunes
- wijn
- beleggers
- filosofie
- geschiedenis
- tuin
- Donald Duck
- financiële
- goede voornemens voor
iedere dag!
- geluk
- scheur je los
- Peter's zeurkalender
- Loesje
- onze taal
- juridische
-puzzel
- iedereen kan koken
- culinaire kalender
- de lightkalender
- rare jongens, die
Nederlanders
- gezondheidsnieuws
- een jaar lang koken
- Anne Geddes
- kalender van de klassieke
muziek
- quizkalender van de 20ste
eeuw
- Lord of the Rings
- 2004 Taschen calender
- Annie MG Schmidt
- iedere dag een mopje
- Nijntje
- literaire
- Mulligan's Law, golf
- Murphy's Law
- Doorzon Liefde en geluk
- verscheurkalender
- bridge
- Harry Potter
- Mr. Bean
- The Undetectables
- Simpsons
- rode kater'
- Garfield
- Bert en Ernie
Door ELLEN VAN DER HART
Deze scheurkalenders
staan vaak vol met
(grappige) oneliners.
En over bijna elk
onderwerp is er wel
een te vinden. Toch blijkt de
markt nog niet verzadigd want er
komen jaarlijks nieuwe edities
bij.
En de scheurkalender is inmid
dels ook niet meer alleen bedoeld
voor de muur. Het zogeheten ka-
lenderblock ligt onder meer op de
tafel en/of het bureau. In geen en
kele winkel is overigens een com
pleet aanbod te vinden. Er zijn er
teveel, de winkelier wil niet het
risico lopen om met een over
schot te blijven zitten. De houd
baarheidsdatum verloopt tenslot
te ongeveer op 1 januari 2004.
Al in 1860 waren er in onder
meer protestants-christelijke
kringen scheurkalenders met na
men als 'Kruimkens van 's Heeren
Tafel'. Een katholieke versie, de
Gerarduskalender van de paters
Redemptoristen uit Wittem, is
sinds 1935 op de markt. Een klein
formaat kalender met een ijzeren
bovenkant met op de blaadjes
(katholieke) wijsheden en mijlpa
len afgewisseld met de 'heilige
van de dag' en nette mopjes, raad
sels en weerspreuken.
Van Kooten en De Bie kwa
men in 1972 met de voorloper
van de huidige scheurkalen
der: de Bescheurkalender.
Maar na acht jaar was hun in
spiratie op, zo stelde het duo.
Even waren er geen scheurka
lenders totdat in 1994 teke
naar Peter van Straaten
zijn Peters Zeurkalen
der op de markt
bracht. Het hek
was van de dam
en inmiddels is er
een enorme diver
siteit.
Goedkoop is de
aanschaf niet. Met
de incidentele ka
lender rond de
zes euro, ligt toch
de gemiddelde
prijs tussen de
tien en vijftien
euro.
De scheurkalenders bij boekhandel Van Piere in Eindhoven worden 'per meter' verkocht.
Vijf kalenderblaadjes van 5 november 2004. Vlnr: Tuinscheurkalender van Romke van de Kaa Paul Geerts. Ci
taten, recepten en (tuin)wijsheden. Medische scheurkalender (samensteller Frans Meulenberg, tekeningen van
Fokke Sukke) met antwoorden, feiten trends. Taalkalender van Wim Daniëls met taalgrapjes, wetenswaar
digheden en de 'nieuwe' taal. Kwesties en vragen in de Wetenschappelijke scheurkalender. Scheurkalender van
het geluk met levenslessen, uitspraken en/of wijsheden. Foto's Vincent Wilke
Goed nieuws: smeren wordt leuk met het
broodbeleg van Fred Ed. Dat is een
nieuw kidsmerk, dat zich vooral richt op
de 6 tot 11-jarigen. Door tubes
te gebruiken, kliederen de kin
deren aan tafel stukken min
der. Wat stopt Fred Ed zoal
in een tube? Hazelnootpasta,
dubbelpasta, pindakaas, aard
beien en abrikozenjam. De tu
bes kosten 1,75 euro per stuk
Het nieuwe merk wordt gelan
ceerd door Food Sense, een
jong bedrijlje dat door drie ex
Unilevermensen op is gezet.
De collectie van Fred de la Brettonière lat
maar weer eens zien dat je als ontwerper
alle kanten op kunt met de laatste mode
trends. De puntschoen maakt plaats voor!
nieuwe vormen: de bolle neus rukt op. W
de De la Brettonnière collectie heeft een
serie motorlaarzen, het nieuwe hippe
schoeisel van dit seizoen. De laars tot ove
de knie is ook een succes en ontbreekt
daarom niet, hier is de neus ook bol. Voo:
de minder extremen onder ons zijn er wa
chiquere laarzen, met veters of met spits
neus in rood. Op
vallend is ook de
bruine pump met
jaren tachtig-
look: spitse neus
met veters en een
riempje.
Comfortabel draadloos telefoneren voor»
nioren. Dat biedt Siemens. De Gigaset EIS
is gebruiksvriendelijk voor senioren en
mensen met een lichte visuele of motori
sche handicap. Dat is te danken aan grott
toetsen met extra grote cijfers, een royaal
verlicht schermpje, meer volume en een
overzichtelijke menu-gestuurde bedienin:
Een speciale SOS-knop met vier voorgepro
grammeerde telefoonnummers biedt ext:
veiligheid. Bovendien zijn de beltonen ex
tra luid in te stellen. Ingebouwd is num-
merweergave om
te kunnen zien
wie er belt. Voorts
zit er een ant
woordapparaat in
de Gigaset. Vanaf
deze maand te
koop voor 269,95
euro.
Wat was hij oud geworden. De bolle
wangen van weleer waren ingevallen
wangen geworden. De dikke donkere
bos haar een dun wit vachtje. Hij
droeg een bril nu, die hij vroeger
niet nodig had. Maar de gelaatstrek
ken waren nog precies dezelfde en
de gitaar beroerde hij als vanouds:
'Vrienden, let eens even op. Zet het wer
ken nu maar stop. Hier komt ons pro
gramma, TipTop, Tip Tip Top. Staat het
beeld soms op z'n kop. Draai dan even.
aan de knop. Hier komt ons programma.
TipTop, Tip Tip Top.
Ik hoorde zijn stem vrijdagavond op
televisie, toen ik in de keuken de
krant zat te lezen. Ik liep naar de ka
mer om te kijken of mijn oren mij
niet bedrogen, en jawel hoor, daar
zat hij, als eregast in het jubileum
programma van de Vlaamse Radio
en Televisie, dat dezer dagen vijftig
jaar televisie viert: Bob Davidse, ofte
wel Nonkel Bob, mijn televisieheld
van vroeger.
Van vroeger ja, meer dan dertig jaar
geleden, toen wij - mijn broer, mijn
zus en ik - op woensdagmiddag stee
vast afstemden op de VRT (toen nog
BRT). Op die zender begon zo rond
vijf uur het programma van Nonkel
Bob: TipTop. Dat het avondeten daar
door in het gedrang kwam, was geen
probleem. Op woensdagmiddag
mochten de borden op schoot en
werd er in de kamer gegeten.
Anderhalf uur lang ontving Nonkel
Bob gasten. Er werd gezongen, er
werd gedanst en er werden spelletjes
gespeeld, maar hoogtepunt was al
tijd het feuilleton. Geen aflevering
wilden wij ervan missen: Kapitein
Zeppos, Fabian van Fallada, De
Maanvallei, Het Zwaard van Ardoe-
waan, De Kat en de absolute topper:
Johan en de Alverman. Allemaal van
Vlaamse makelij, met Vlaamse ac
teurs.
Hoe oud zou Nonkel Bob zijn? Ik heb
Door Susanne Groeneveld
redacteuren moeder van drie dochters
het niet meegekregen vrijdagavond,
maar ik schat ergens tussen de 75 en
de 80. Wat dat betreft was het weer
zien schrijnend, omdat niet alleen
hij ouder is geworden. De kinderen
met wie hij destijds danste en zong
(én die naar hem keken) zijn inmid
dels veertigers. Ook al grijzend en
ook al kalend
Nonkel Bob maakte mooie tv. Voor
die tijd tenminste. Nu zou hij het
niet meer redden. Niet cool, niet flit
send, niet snel genoeg. Welke kinde
ren gaan nog om een man zitten met
een gitaar die zingt over Vrolijke
Vriendenft'a, dat zijn wij)? Maar die
feuilletons, daarvan ben ik over
tuigd, die zouden nog steeds scoren.
Toen vorig jaar in de zomervakantie
Floris werd herhaald, zat heel jong
Nederland (én hun ouders) voor de
buis. Zelfde succes heeft op het
ogenblik de zoveelste herhaling van
Johan en de Alverman in Vlaande
ren.
Televisiemakers van nu peinzen zich
suf om de jeugd te boeien met iets
anders dan Amerikaanse tekenfilms
met veel geschreeuw en geweld.
Waarom geen nieuw feuilleton? Ge
woon een spannend verhaal in afle
veringen, waar iedere week naar uit
gekeken wordt.
Desnoods onder etenstijd. Dan mo
gen van mij de borden op schoot!
Net zoals vroeger, in de tijd van Non
kel Bob.
(voor 1 liter zelfgemaakte sinaasappellikeur)
1 weckfles of apothekersfles van V/2 liter
1 liter jonge jenever
1 sinaasappel met 40 gaatjes
40 koffieboontjes (mokka)
40 suikerklontjes (middel)
Maak de weckfles goed schoon met kokend
heet water en soda. Spoel na met heet wa
ter en laat uitdruipen op een schone thee
Borstel de sinaasappel onder de kraan lek
ker schoon en prik er met een vork 40
gaatjes in. De gemiddelde vork heeft 4 tan
den, dus 10 keer prikken.
Doe de sinaasappel, de jenever, de koffie
boontjes en de suikerklontjes in de weck
fles. Zet de fles weg in het donker, keer
hem af en toe, om zo de suiker door de je
never te mengen.
Heb nu minstens 40 dagen geduld. Giet li
keur door een zeef en schenk voorzichtig
over in een feestelijke karaf met goed slui
tende stop of in een schone hes met
schroefdop. Het resultaat: een heerlijke si
naasappellikeurtje dat verdacht veel
smaakt naar Grand Marnier. Lekker als di
gestief bij een kop koffie. Serveer er aman-
delkrullen, mokkaboontjes en sinaasappel
schilletjes in chocola bij.
Tip: |e kunt er ook fantastisch mee flam
ren. Warme flensjes, gevuld met Patjes
mandarijn en roomijs bij voorbeeld. Scheut
likeur erover, lucifertje erbij, spektakel.
Begint ze nu al over kerst. Sinterklaas
is nog niet eens gearriveerd. Hoe lang
duurt dat nog, kerst? Dat zal ik je ver
tellen: nog een dag of vijftig. Ben ik
zo'n kerstman dat ik al ben begonnen
met aftellen? Dat valt wel mee, maar
begin november krijg ik gewoon de
kriebels. Dan moet ik aan de slag met
de voorbereidingen voor mijn be
roemde '40-dagen likeur'.
Het recept heb ik van mijn oma, die
trouwens ook geen onverdienstelijke
Slivovic brouwde van de pruimen uit
haar volkstuin. Hun huisje kon bol
staan van de alcoholische dampen. In
het najaar leek het er wel een illegale
stokerij. Ze leven al lang niet meer,
mijn opa en oma. Eigenlijk waren het
hele matige mensen. Een citroentje
met suiker op zondag, en op verjaar
dagen een advocaatje met slagroom.
Dat was het. Waar al die flessen Slivo
vic dan bleven? Geen idee. Misschien
vulden ze er hun AOW-tje mee aan.
En oma's 40-dagen likeur? Die hoorde
net zo bij kerst als die overvolle boom
met 'gouwe' ballen en het gebraden
konijn uit de oven. Ik was achttien
toen ik eindelijk een glaasje mee
mocht nippen. Ze bleven me lang
zien als dat kleine meisje. Heerlijk
vond ik het, een godendrank. Wat
was ik verbaasd toen ik later, op va
kantie in Frankrijk, echte Grand Mar
nier proefde. Dat leek verdorie oma
d'r kerstlikeur wel, alleen zachter.
Een bezoek aan een likeurstokerij is
trouwens een aanrader; een feest
voor alle zintuigen. Zo was ik ooit in
het Normandische Fécamp in het
klooster waar de beroemde Bénédicti
ne Liqueur wordt gestookt met maar
liefst 27 planten en kruiden. De geu
ren die daar je neus bereiken, onbe
schrijflijk.
Was het ükeurstoken oorspronkelijk
voorbehouden aan monniken en apo
thekers, na de Franse revolutie kwam
het ook onder burgers in zwang. Iede
re stad had een eigen likeurstokerij.
Alleen de allergrootsten overleefden.
Grand Marnier, met het bekende rode
lakzegel, wordt nog steeds geprodu
ceerd bij Lapostolle, een cognacdistil
leerderij in Neauphle Le Chateau, bij
Versailles. Eikengerijpte cognac en
gedroogde sinaasappelschillen vor
men de basis.
Ook in Nederland kennen we een rij
ke likeurtraditie. Dat hebben we we
derom te danken aan ons roemruchte
scheepvaartverleden. Likeuren en
kruidenelixers werden meegenomen
Nu al aan de
slag voorde
kerst. Mini
maal 40 da
gen laten rij
pen, deze li
keur die ver
dacht veel
smaakt naar
Grand
Marnier.
Foto Karei
de Vos
op de lange zeereizen, als medicijn te
gen heimwee, scheurbuik en tal van
andere kwalen.
Pas in de achttiende eeuw gingen we
ze voor ons plezier drinken. Stokers j
als Bols, De Kuyper, Bootz en Van
Wees bezorgden ons een indrukwek
kend likeurenassortiment met de
meest bizarre namen. Wat te denken
van 'Hempje licht op', 'Bittere lijdens-
troost', 'Bruidstranen', 'Venusolie' en
'Papagaaiensoep'. Ik schrijf er graag'
nog een keer over, maar nu moet ik
toch echt aan de slag met mijn 40-da
gen likeur. Anders ben ik niet op tijd i
voor kerst.
Meer weten over likeur stoken? We
hebben een heus likeurmuseum: het
Likeur- en frismuseum Isidorus Jon
kers in Hilvarenbeek. www.likeur-ffis-
museum.nl
