De kerk ontbeert leiderschap Nominaties Zeeuwse Boekenprijs zeer divers ■MB Marktaandeel Zeeuwse boeken loopt terug Gedreven Leven lezers schrijven kunst 1< donderdag 30 oktober 2003 Terneuzen trekt meer grond uit voor glazen stad Baby Proefdieren Herdenking bevrijding op Sloedam Reacties van onze regioredactie TERNEUZEN - Het college van Terneuzen wil een veel groter areaal grond beschikbaar stel len voor glastuinbouw dan aan vankelijk de bedoeling was. Dit zei burgemeester J. Lonink gis teren tijdens een bijeenkomst van de Maatschappij voor Nij verheid en Handel in Nieuw- dorp. Tot voor kort rekende Terneu zen slechts op een uitgifte van zo'n zeventig hectare aan grond voor glastuinbouw, maar vol gens Lonink is de belangstelling zo groot dat nu voor de ontwik keling van een aanmerkelijk groter oppervlak is besloten. Lonink verwacht bovendien dat de glazen stad in de Kanaalzone een enorme impuls kan geven aan de werkgelegenheid in de regio. Wethouder A. van Waes (econo mische zaken en ruimtelijke or dening) wil vooralsnog geen commentaar geven op de uitla tingen van Lonink. „Er moeten nog besprekingen plaatsvinden met onder meer Zeeland Sea ports, de Rabobank en allerlei belanghebbenden. Het heeft geen zin om daar nu op vooruit te lopen." De wethouder bevestigde wel dat de belangstelling van kas- tuinbouwers groot is. Als alle opties op grond zouden worden toegewezen, kan de gemeente zo'n 150 hectare met kassen vol laten zetten. In de Koegorspol- der is daar niet genoeg ruimte voor, dus zou een deel van de kassen dan ook op een deel van de Axelse Vlakte moeten ko men. Van Waes ontkent niet dat aan die mogelijkheid wordt ge dacht, maar doet geen enkele voorspelling over de haalbaar heid. Hij nuanceert de belang stelling wel even. „Belangstel ling tonen is nog geen grond kopen." Hij herinnerde eraan twee we ken terug tijdens een commis sievergadering al gemeld te hebben dat de gemeenteraad in december of januari een voor stel tegemoet kan zien. „Deraad moet tenslotte bepalen waar en hoeveel glastuinbouw hij wil." In het voorstel van B en W zullen de verschillende mogelijkheden en gevolgen aan de orde komen. door A. J. Snel Het mankeert de rooms-katholieke kerk op dit moment aan goed lei derschap. Er is een gebrek aan kwali teit en spiritualiteit. Tot die slotsom komt minderbroeder-kapucijn Jan Scheffers, oud-industrie- en arbeids- pastor in Zeeland als hij het kerkelijk veld overziet. Volgende week verschijnt van zijn hand het boek Gedreven Le ven, als aflevering zestien in de Memo- Reeks Verhalen uit het katholiek leven van de Uitgeverij Valkhof Pers in Nij megen. Het levensverhaal van Jan Scheffers is doordesemd van de hang om binnen en buiten de kerk grenzen te verkennen en te verleggen. De auteur (Eindhoven, 1936) signaleert dat binnen zijn kerk de houding 'stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw' gemeengoed is geworden. „Terwijl de kerk als uitgangspunt moet hebben dat we opstaan, op weg gaan, de handen uit de mouwen steken. Het gaat niet alleen om troost en bemoediging, maar ook om het aanvaarden van een uitdaging. Ik zie nu een infantilisering van de kerk. De vroegere bisschop van het bis dom Breda, Ernst, die had kaliber. Met mensen van zijn slag zijn we een poos op de goede weg geweest. De huidige bis schop, Muskens, is impulsief, primair reagerend en makkelijk in de media, maar hij kijkt je niet aan. Hij maakt een vlot grapje en dan is het over. Of hij haalt de media met de uitspraak dat de paus moet opstappen en als je hem dan voorhoudt dat hij daar zelf ook aan zou moeten denken vanwege problemen met zijn gezondheid, dan maakt hij zich ervan af met de opmerking dat hij eerst zijn jubileum heeft te vieren." Scheffers heeft zich in de periode dat hij het industrie- en arbeidspastoraat in Zeeland bedreef leren kennen als een man die een bezonken oordeel prefe reerde boven het slaken van kreten, maar hij kon ook scherp zijn. Als het Jan Scheffers, minderbroeder kapucijn, schreef zijn levensverhaal. foto Mechteld Jansen ging om de vraag naar solidariteit met de Scheldewerknemers wier positie op de arbeidsmarkt in het begin van de ja ren tachtig ernstig werd bedreigd, koos hij geen omwegen. Zijn inzet en inle vingsvermogen waren niet minder dan die van een radicale vakbondsman. De betrokkenheid van Scheffers blijkt ook uit zijn levensverhaal Gedreven Leven. In het zeer lezenswaardige boek blijven de persoonlijke opvattingen van de minderbroeder-kapucijn gedurende de eerste decennia van diens leven enigs zins verhuld, hoewel hij zich af en toe wel laat kennen. Bij voorbeeld als het gaat over een periode in Helmond. Hij voelt zich dan gevangen. De tijd lijkt echter vaak iets af te doen aan de scherpte van de herinneringen en voor al aan de daarbij behorende kantteke ningen. Anders is het met de notities van later datum, over de moeilijke tijd die de Koninklijke Maatschappij De Schelde doormaakte als gevolg van het RSV-debacle. Scheffers wijdde zich met hart en ziel aan de gezamenlijke ac ties die werden ondernomen om De Schelde voor de ondergang te behoe den. Die acties mondden uit in een be trekkelijk goede afloop voor de scheepswerf in Vlissingen die in afge slankte vorm bleef bestaan. Scheffers heeft het over 'strijders' en intensieve vriendschappen die tijdens de acties ontstonden. Het is helder en klaar: de kapucijn houdt van het woord maar daar moeten wel daden bij worden ge voegd. In zijn boek zie je hem onverzet telijk vechten voor de mensen die hem lief zijn, de arbeiders die zonder organi satie geen stap verder komen. Zijn verhaal gaat over het zoeken naar ruimte binnen een instituut dat nogal wat grenzen stelt. Scheffers heeft geen sterke aanvechting gehad de kerk, die hem vaak als behoudend voorkwam, te verlaten. „Ik zie de kerk als een sleetse, maar wel goed passende jas, die je niet zomaar wegdoet", zegt hij. En hij schrijft dat zijn gedrevenheid wellicht voorkomt uit déze dubbelheid: „Ener zijds leven binnen kaders en daar ook deel van uitmaken, ingeordend zijn in de zekerheid van leefstructuren; en an derzijds ze geheel of gedeeltelijk weer loslaten, eruit breken, onrustig nieuwe grenzen verkennen en die ook over schrijden." Eén van die grenzen was die van het ce libaat. Scheffers deelt sinds jaar en dag het leven met de franciscanes Martine Buitink. „Die vorm die we hebben ge kozen, heeft de instemming van de broederschap en van het bisdom. Ik zie dat niet als revolutionair. Het is wel zo dat anderen bij ons te rade gaan over de manier waarop ze het leven kunnen de len, maar baanbrekend zou ik onze re latie niet willen noemen. Het is gewoon mogelijk binnen de kerk, zo is gebleken. De levenswijze van de kloosterlingen heeft veel positieve kanten: orde, regel maat, kunnen studeren, rust. Maar er is meer. Wij hebben ervoor gekozen geza menlijk op te trekken. Je ziet in mijn boek ook hoe ik de stilte van het kloos ter waardeer, maar ook graag reis en midden in de samenleving bezig ben. Het doet mij verdriet dat het arbeids pastoraat om financiële redenen is be ëindigd, dat geen jonge kapucijnen moet toetreden tot de broederschap en vooral dat de kerk geen inspirerende leiders heeft. We gaan door een periode van vervlakking heen, denk ik." Gedreven Leven door Jan W. Scheffers. Uitgeverij Valkhof Pers, Nijmegen. ISDN: 90 5625 154 6. Prijs: €18. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versch< nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactief beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet datd redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft, Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worfe niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden.Der: dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overoj weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. Ik wil reageren op het artikel van Maxima's zwangerschap, wat op dinsdag 28 oktober op de voorpagina van de PZC vermeld stond. Volgens verloskundige F. Schouten van het AMC 'is dit natuurlijk geen gewone baby. Hiermee wacht je niet tot het einde, daar ga je bij helpen'. Het is nog al een uitspraak van deze man. Ik ben zelf een moeder die haar dochter heeft verloren, ze is maar 3 weken oud geworden. Naar mijn mening hebben ze haar te lang laten zitten in mijn buik. Ik was ruim 41,5 week, hierdoor heeft mijn baby een ecoli bacterie opgelopen door ontlasting in het vruchtwater. En dan lees ik het artikel over Maxima dat deze mijnheer Schouten verwacht dat de art sen Maxima niet laten wachten tot de 42ste week met de beval ling omdat het een hele belang rijke baby is. Toen ik dit las, brak er iets in mij: was mijn ba by dan niet belangrijk? Word er onderscheid gemaakt tussen baby's? Ik hoop dan pok dat deze man, werkzaam bij het AMC, gecorrigeerd word en terug zal komen op deze uitspraak want anders is deze man totaal niet geschikt voor het vak van ver loskundige. Esther Fischer Vliedberg 18 Vlissingen De volgende reden voor een Par tij voor de Dieren heeft zich aangemeld in de PZC van 27 ok tober. Hierin wordt gemeld dat het aantal proefdieren is geste gen met nog eens 10.000 tot 702.994. Veel mensen staan niet stil bij deze tak, omdat bijna ie dereen denkt dat de proefdieren worden ingezet voor het testen van medicijnen. Zou het zo zijn dat dieren vergelijkbaar zijn met mensen, dan zou hier nog iets voor te zeggen zijn. Echter, dieren zijn zo compleet ver schillend van mensen zodat het overgrote deel van de proevi nutteloos is. Wat nog veelei» is, is dat er zo ontzettend^ dieren opgeofferd worden® tests met schoonmaakmidjj len, wasmiddelen, cosmetica) sigaretten. Dit is bij velenoi kend en men reageert veelal® ongeloof op deze informal) Helaas is het de waarheid i konijnen (ze hebben geentraai klieren) diverse bijtende stofij in hun ogen gedruppeld krijga terwijl ze met hun kop vaste) ten. De huiden van diverse® ren worden kaalgeschoren i allerlei bijtende stoffen opuitl testen. De LD 50-test is bijvooi beeld ook zo'n erge. Er woij gekeken wanneer er 50 procd van de dieren sterft die eenU paalde stof in hun maag gegoï krijgen. De konijnen kind hun ogen niet sluiten, maan mogen ze niet sluiten voor a onrecht wat deze dieren aana daan wordt. J.W.H. Ht Sint Jacobsstmt ARNEMUIDEN - Op dt Sloedam herdenken za terdag oud-strijders dt bevrijding van Walche ren. Er staan drie monumei- ten. Eén voor gesneuvelde Franse militairen die daa' in mei 1940 hebben vochten, één voor gesneu velde Schotse soldaten ea één Canadees monument Canadezen en Schottel hebben eind oktober, be gin november 1944 strijd geleverd met de Duitóen om Walcheren te bevrij den. De herdenking be gint om half elf 's och tends. door Ernst Jan Rozendaal MIDDELBURG - De auteurs Pieter Brouwer, Jan J.B. Kui pers, Kees Slager, Hans Verha gen, Carolijn Visser en Annejet van der Zi\\ zijn genomineerd voor de eerste Zeeuwse Boeken prijs. Commissaris van de ko ningin Wim van Gelder maakte de nominaties gisteren in Mid delburg bekend. De prijs wordt vrijdag 19 december uitgereikt in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg. De Zeeuwse Boekenprijs is een initiatief van het Zeeuws Tijd schrift. Hoofdredacteur Paul van der Velde is secretaris van de jury, Van Gelder is voorzitter. De overige juryleden zijn Wil- fried Uitterhoeve, voormalig uitgever bij Sun in Nijmegen, en de schrijvers Piet Meeuse en Nelleke Noordervliet. Zij heb ben zes boeken genomineerd die nauwelijks met elkaar zijn te vergelijken: een dichtbundel, een biografie, een reisboek en drie volstrekt verschillende ge schiedenisboeken. Het begrip Zeeuws is op zijn breedst geïn terpreteerd. Zowel boeken over een Zeeuws onderwerp als boe ken die geschreven door uit Zeeland afkomstige auteurs, komen voor de boekenprijs in aanmerking. Het minst Zeeuws is wellicht Eeuwige vlam, de verzamelde gedichten van de in Vlissingen geboren en getogen Hans Verha gen, zij het dat zijn afkomst in een aantal gedichten een be langrijke rol speelt. Zonder meer is hij de bekendste schrij ver onder de genomineerden. Zijn debuut Rozen Motoren slaat bij verschijning in 1963 in als een bom. Met de bundels Co con (1967), Sterren cirkels bel len (1968) en Duizenden zons ondergangen (1971) bevestigt Verhagen zijn talent. Tegelij kertijd manifesteert hij zich ook als journalist, televisiema ker, filmer en manager van Dra gonfly, de enige Zeeuwse pop groep vóór Blof die kan bogen op enige landelijke betekenis. In 1984 gaat Verhagen schilde ren en raakt de poëzie tijdelijk op de achtergoncl. Sinds eind ja ren 90 is zijn productie echter hoog. Aanvankelijk zijn de re acties op zijn latere poëzie nog verdeeld, maar de bundeling van al zijn gedichten in Eeuwige vlam, doet literair Nederland beseffen dat Verhagen een van onze belangrijkste naoorlogse dichters is. Hij is dit jaar geëerd met een schrijversprentenboek en een tentoonstelling in het Letterkundig Museum in Den Haag en heeft onlangs de Thermphos Cultuurprijs Vlis singen gekregen. De in Leiden geboren en in Mid delburg opgegroeide Carolijn Visser is een van de bekendste Nederlandse auteurs van reisli teratuur. Het genomineerde boek Tibetaanse perziken gaat weliswaar over een reis door Ti bet, India, Neppl en China, maar het heeft wél degelijk een Zeeuws tintje. Visser heeft na melijk de sporen van Samuel van de Putte (1690-1745) ge volgd, een Vlissingse notabele die van 1721 tot zijn dood de Oost bereisde. In een interview in de PZC, een half jaar geleden, zegt Visser: „Tijdens mijn reis probeerde ik zo dicht mogelijk bij de mensen te komen. Na tuurlijk is de taal een obstakel. Maar ik probeer bruggen te slaan en in mijn boek wil ik de complexe wereld van de Tibeta- nen duidelijk maken. De onder drukking, de ballingschap. Sa muel van de Putte heeft mijn reis een historische achtergrond bezorgd. En hij heeft keuzes voor me gemaakt." Het derde genomineerde boek dat buiten Zeeland minstens zo veel aandacht heeft getrokken als in de provincie is Anna, de biografie over Annie M.G. Schmidt door Annejet van der Zijl. Het meeslepende boek maakt duidelijk dat Schmidt het sprookje van de verlegen Vlissingse bibliothecaresse die het min of meer per ongeluk tot de populairste schrijfster van Nederland bracht, zelf heeft verzonnen. Van der Zijl laat er bovendien geen misverstand over bestaan dat Schmidt Ka- pelle, het dorp waar ze geboren werd en waar ze opgroeide, haatte. Puttend uit Schmidts privéarchief heeft Van der Zijl op een ronduit spannende ma nier het leven van de schrijfster gereconstrueerd, waarbij dui delijk wordt dat de boeken en liedjes waar heel Nederland nog steeds mee wegloopt, nauw zijn verbonden met de persoonlijke lotgevallen van Annie M.G. Hier was eens Capelle is het mo nument dat schrijver/journalist Kees Slager heeft opgericht foto Mechteld Jansen Annejet van der Zijl foto Mark Kohn Hans Verhagen foto Ruben Oreel Carolijn Visser foto Mechteld Jansen Jan J.B. Kuipers foto Lex de Meester door Ernst Jan Rozendaal MIDDELBURG - Het aanbod van nieuwe Zeeuwse boeken stagneert. Mede daardoor loopt de verkoop relatief gezien terug. Acht jaar geleden, toen voor het eerst een Week van het Zeeuwse Boek werd georgani seerd, was vijftien procent van de in Zeeland verkochte boeken Zeeuws, nu is dat acht procent. Directeur Dick Anbeek van De Drukkerij in Middel burg noemt vooral het vermin- derde aanbod aan Zeeuwse boe ken 'zorgelijk'. Anbeek zei dat gisteren bij de opening van de negende Week van het Zeeuwse Boek, op het terras van koffieschenkerij St John in Middelburg. Volgens hem is in absolute cijfers het aantal Zeeuwse boeken dat jaarlijks wordt verkocht vrijwel gelijk gebleven, maar hebben andere sectoren terrein gewon nen. Het Zeeuwse boek ligt net achter op het kinderboek (tien procent) en vrijwel gelijk met het spannende boek. Dat in de sector van het Zeeuw se boek geen groei is waar te nemen, komt volgens Anbeek onder meer omdat het steeds moeilijker wordt Zeeuwse boe ken uit te geven. „De markt is klein. Dat maakt het uitgeven van een boek een kostbare zaak. Verder zien we een duidelijk te rugloop in de bijdragen van al lerlei fondsen. Die hebben hun geld in het verleden in aandelen belegd en die zijn de laatste ja ren sterk gedaald. Wij merken dat. Ook trekken de Zeeuwse overheden zich terug. Ze zijn minder bereid Zeeuwse uitga ven te subsidiëren. Desondanks voorziet Anbeek een succesvolle Week van het Zeeuwse Boek. Het bijbehoren de geschenk is geschreven door Lo van Driel, van wie vorige week ook Een leven in woorden verscheen, de biografie van J.H. van Dale. Van Driel overhan digde het manuscript van De kwestie Jobse gisteren aan Nel Jobse van Koffieschenkerij St John. De uitspanning speelt een rol in Van Driels boekje. Hij ver telde dat het manuscript af wijkt van het uiteindelijke ge schenk, omdat op verzoek van de Zeeuwse boekverkopers een seksscène is geschrapt. Het eer ste exemplaar werd voor de ver andering niet aangeboden aan commissaris van de koningin Wim van Gelder maar door hem. Hij gaf het aan zijn chauffeur, Nels echtgenoot Jan Jobse. Zoals alle boekenweken duurt de Week van het Zeeuwse Boek tien dagen, dus tot en met vol gende week zaterdag. voor het laatste verdroul dorp van Zeeland. Het in Vierbannenpolder op Dui land gelegen dorp werd in bruari 1953 verzwolgen doa golven. Van de ruim honden! woners kwamen er 42 omhei ven. Het dorp mocht nieti bouwd worden en de resten huizen en de begraafplaats» den zelfs verkeerd aanged met het naambord Kapelle Hier was eens Capelle ret strueert Slager aan de hand gesprekken met overleven niet alleen de ondergang van dorp maar ook het dorpsleve de eerste helft van de twintj eeuw. In het aangrijpende b concludeert hij bovendien het officiële dodental van Ramp onjuist is. Niet 1835® 1836 mensen verloren in Zü West Nederland het leven. Van een heel andere ordei Paeremes van Pieter Brom Het boek gaat over het ontst en de ontwikkeling van Zeeuwse paardenmes. La tijd werd dat door vrijwelifl een in de Zeeuwse landbous dragen, in de zijnaad van Zeeuwse broeken zat daan zelfs een speciale zak. Broir schrijft over het gebruik van mes, hoe het werd gemaakt welke symboliek eraan is v bonden. „Dat in Zeeland get rende een paar eeuwen i stukje plattelandscultuur een uniek karakter tot ontt keling en bloei is gekomen." dit moment vrijwel niet bekend", aldus Brouwer in' boek. „Zelfs jongeren diege ren zijn op het Zeeuwse pk land hebben er, een enkele' zondering daargelaten, f weet meer van.Met 't Paerti heeft Brouwer in die lef voorzien. Ook Kuipers heeft zich in' verleden verdiept. Hij is ge mineerd met het fraai vore geven boek Maritieme gesc' denis van Zeeland; Water, irt glorie en avontuur. Ten beho van de opening van het zeeum in Vlissingen heeft' pers daarin bevindingen® eerder optekende in een drie' over de rol die water in Ze» speelde, samengevat en breid. Zo wordt uitvoerig" dacht besteed aan de k" mans- en regentenfa® Lampsins en het naar hei! noemde complex waarin Muzeeum is gehuisvest. Kö? naam prijkt nog twee keer»? lijst van twintig boeken® jury heeft doorgenomen t merkelijk is dat Hans Wal niet is genominieerd, niet1' zijn geruchtmakende G® dagboek 2001, noch voor' Verzamelde gedichten, zijn beide wel ter beoorf® ingezonden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 36