Reddingsactie mijnwerkers in
Rusland is race tegen de klok
Russische justitie vervolgt
oliemagnaat Chodorkovski
Mobieltje nekt
terroristen Italië
Coalitie Frankrijk
vertoont scheurtjes
Bewaken afgelegen
nederzettingen leidt in
Israël tot verdeeldheid
Amerikaanse onderminister van Defensie doelwit van rakettenregen
Colombianen twee dagen naar stembus
maandag 27 oktober 2003
Niet verwacht
Hoog tijd
Iran zou nog
doorgaan met
verrijken van
uranium
Moskou - De Russische auto
riteiten hebben zaterdag de
"ikste man van het land opge
pakt en aangeklaagd wegens
fraude en belastingontduiking.
Onderbetaald
China laat gedetineerden werken
Javanen laten slangen los op ratten
Kenia schorst 829 boswachters
Iraanse dieven opgehangen
Amerikaan doodt vier mensen
Architecten
'11 september'
zouden volledig
hebben bekend
Wolfowitz ontsnapt aan aanslag
pzc
van
onze redactie buitenland
BAGDAD - De Amerikaanse
onderminister van Defensie
ffolfowitz heeft gisteren de da
gelijkse aanslagen op de Ameri
kaanse troepen in Irak aan den
Ujve kunnen ondervinden,
ffolfowitz onstnapte in de vroe-
«e ochtend ongedeerd aan een
aanslag op het Rashid hotel in
Bagdad waar hij logeerde. Een
Amerikaanse militair kwam
Baarbij wel om het leven.
Be aanslag werd uitgevoerd
Boor onbekende aanvallers die
een twintigtal raketten afvuur
den. Vijftien personen raakten
gewond. Onder hen zijn Ameri
kaanse militairen en burgers,
een Brit en drie andere buiten
landers.
De daders ontkoppelden de ra
ketwerper, vermomd als gene
rator, in de buurt van het hotel
maar raakten enkele minuten
later verwikkeld in een vuurge
vecht met de bewakers die hen
in de gaten kregen.
Wolf owitz liet later gisteren we
ten dat de bewakers mogelijk
een ernstigere ontploffing heb
ben weten te voorkomen, omdat
zij de daders ervan wisten te
weerhouden alle raketten af te
vuren. Hij zei dat de Verenigde
Staten 'doorgaan met onze mis
sie, dat is het Iraakse volk hel
pen zich te bevrijden van dit
soort criminelen'.
Het Amerikaanse leger haastte
zich gisteren te verklaren dat
Wolfowitz niet het doelwit was
van de aanslag, omdat de daders
hun actie al maanden van te vo
ren zouden hebben voorbereid.
De raketwerper stond gepar
keerd in een straat die slechts
enkele dagen eerder was open
gesteld.
Zaterdag waarschuwden de VS
nog dat militante moslims een
aanslag beraamden op een hotel
in Bagdad. Zij repten toen over
een mogelijke zelfmoordaan
slag met een autobom.
Het Amerikaanse leger moest
zaterdag ook het verlies incas
seren van een helikopter. De
Black Hawk werd door een gra
naat uit de lucht geschoten ten
westen van de stad Tikrit. Na
dat het toestel de aarde raakte,
werd het beschoten. Een mili
tair raakte gewond. Wolfowitz
had eerder het gebied rond Ti
krit, waar het verzet tegen de
Amerikaanse aanwezigheid
zeer hevig is, bezocht.
Zaterdag kwamen ook drie bur
gers om het leven toen de auto
waarin zij zaten op een bom reed
bij de plaats Habbaniya, 80 ki
lometer ten westen van Bagdad.
De nationaliteit van de slacht
offers is nog onbekend. Twee
mensen raakten gewond.
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Powell gaf
gisteren voor de omroep NBC
toe dat de Amerikaanse rege
ring niet had verwacht dat de
aanslagen in Irak zo lang zou
den duren en zo intensief zou
den zijn. Powell zei er wel in te
vertrouwen dat de problemen
zullen worden opgelost.
De Amerikaanse bestuurder in
Irak Paul Bremer verklaarde
gisteren overigens dat de aan
slagen niet zullen stoppen als de
voormalige Iraakse president
Saddam Hoessein eenmaal ge
vangen is genomen. Saddam is
tot nu toe onvindbaar. Bremer
verklaarde dat hij denkt dat de
voormalige Iraakse leider in le
ven is en in Irak verblijft. AN-
P/RTR/AFP
Boor Henk Glimmerveen
PARIJS - Van een breuk wil nie
mand nog spreken maar het is
zonneklaar dat het tussen de
Franse regeringspartijen UMP
enUDF geen koek en ei meer is.
ÜDF-leider Francois Bayrou
dreigt dat de UDF zich half no
vember van stemming zal ont
houden als de Assemblee over
Be begroting van de regering-
Raffarin stemt.
De UMP is woest over het drei
gement. „Als je deel uitmaakt
van de meerderheid, dan staat
onthouding gelijk aan tegen
stemmen. En tegenstemmen is
een oorlogsverklaring", liet
JMP-woordvoerder Francois
laroin weten.
Bayrou grijpt de afschaffing
van een voorziening voor werk-
ozen en de verhoging van de
lenzineprijs aan om de hakken
nhet zand te zetten. Partijge-
loten van de UDF-leider zeg-
;en in de wandelgangen dat het
iayrou er vooral om te doen is
debuitenwacht duidelijk te ma
ren dat de Assemblee niet een
lelletje ja-knikkers is.
Iayrou weersprak dat hij links
bi de kaart speelt. „Het gaat er
uist om de kiezers duidelijk te
maken dat kritiek op regerings
maatregelen niet alleen door de
linkse partijen of door uiterst
rechts wordt verwoord."
Het merendeel van het UMP-
kader wil echter niets weten van
politieke spelletjes. Daar geldt
Bayrou vooral als een verrader
die op zijn nummer moet wor
den gezet. De daad werd bij het
woord gevoegd door de kandi
datenlijsten voor de regionale
verkiezingen en de verkiezingen
voor het europarlement te her
zien. UMP en UDF zouden met
een gezamenlijke lijst uitko
men. De belangrijkste verande
ring lijkt er aan te komen in het
departement Rhöne-Alpes
waar aanvankelijk Anne-Marie
Comparini van de UDF de geza
menlijke conservatieve lijst zou
aanvoeren. UMP-coryfee Ber
nard Accoyer kondigde aan dat
de minister van Landbouw Her-
vé Gaymard de UMP-lijst gaat
aanvoeren en dat er voor me
vrouw Comparini geen plaats
meer zal zijn. „Bayrou moet niet
vergeten dat wij twaalf keer zo
veel afgevaardigden hebben
dan hijdreigde hij
Wanneer Bayrou half november
voet bij stuk houdt en zich bij de
begrotingsbehandeling van
stemming onthoudt, dan gaat
rechts begin volgend jaar ver
deeld de verkiezingen in. GPD
BOGOTA - Kiezers staan in de rij bij een stembureau in de Colombiaanse hoofdstad Bogota. In Colombia waren gisteren verkiezingen voor
burgemeesters, gouverneurs, regioparlementen en gemeenteraden. Het referendum over de politieke hervormingen dat een dag eerder
werd gehouden, lijkt uit te lopen op een tegenvaller voor president Alvaro Uribe. Het leek er gisteren op dat minder dan een kwart van de
kiesgerechtigden heeft gestemd. Met een opkomst onder de 25 procent is de volksraadpleging ongeldig.
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - Het Israëlische le
ger heeft in de Gazastrook drie
in aanbouw zijnde dertien ver
diepingen hoge gebouwen op
geblazen. Palestijnse milities
zouden vanuit de flats militai
ren hebben geobserveerd in de
Israëlische nederzetting Netza-
rimbij Gaza-stad.
De zo verkregen informatie zou
zijn gebruikt bij een aanval op
de nederzetting, waarbij vrij-
drie soldaten sneuvelden.
Door deze zaak is in Israël de
discussie weer opgelaaid over
geïsoleerde nederzettingen als
Netzarim.
Het is uitgesloten dat premier
Ariel Sharon de ministerraad
zelfs maar laat discussiëren
over dat onderwerp. Samen met
minister van Defensie Shaul
Mofaz vindt Sharon dat het op
geven van een nederzetting 'een
verkeerd signaal aan de terro
risten' zou zijn. Het duo betreurt
log altijd de onvoorwaardelijke
Israëlische militaire terugtrek
king uit Zuid-Libanon in 2000,
die de Palestijnen zou hebben
aangemoedigd hun intifada te
beginnen. Sharon en Mofaz me
nen dat aanvallen zoals die op
Netzarim in de toekomst kun
nen worden voorkomen met mi
litaire middelen.
familieleden van de twee omge
komen vrouwelijke soldaten
hebben zware kritiek geleverd
op de militaire leiding. Enkele
weken geleden liet de comman
dant van de basis in Netzarim
uit beïzuinigingsoverwegingen
de wapens innemen van alle
vrouwelijke soldaten. Of het
dragen van wapens zou hebben
geholpen is de vraag, want de
vrouwen werden getroffen door
geweervuur van een binnenge
drongen Palestijnse militant
toen ze lagen te slapen.
Niet alle ministers en politici
hangen de lijn-Sharon/Mofaz
aan. Minister van Justitie Josef
Lapid van de centrum-partij
Shinui zei dat het hoog tijd is om
de toekomst van Netzarim seri
eus te bespreken. „Is het logisch
dat er een heel bataljon militai
ren op de been wordt gehouden
om een nederzetting te bewaken
waar slechts 60 gezinnen wo
nen?" Lapid wees erop dat vol
gens opiniepeilingen een ruime
meerderheid niets ziet in het
handhaven van dergelijke ge-
isoleerde nederzettingen.
Critici verweten de regering dat
de tijd kennelijk nooit rijp is
voor het opgeven van nederzet
tingen. Als er een dreiging be
staat zou het een signaal van
zwakheid afgeven, en als alles
rustig is, is er geen reden iets te
veranderen. GPD
foto Ricardo Mazalan/AP
TEHERAN - Iran is nog niet ge
stopt met het verrijken van ura
nium. Dat zei gisteren een
woordvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken van
in Teheran.
„We bespreken en onderzoeken
hoe we het verrijken kunnen op
schorten", aldus de zegsman.
Hij trok daarmee een eerdere
opmerking dat Iran het ge
wraakte proces al heeft ge
staakt weer in.
Iran liet dinsdag na een bezoek
van de ministers van Buiten
landse Zaken van Duitsland,
Frankrijk en Groot-Brittannië
weten dat het stopt met het ver-
rij ken van uranium. Ook stemde
de islamitische republiek in met
strengere en onaangekondigde
controles van haar nucleaire in
stallaties. AFP/RTR/DPA
Reddingswerkers begeleiden een naar boven gehaalde mijnwerker.
foto Misja Japaridze/AP
door Frank Hendrickx
NOVOSJACHTINSK - In het
Zuid-Russische mijnwerkers
stadje Novosjachtinsk wist ie
dereen dat de mijn Zapadnaja
Fin onze redactie buitenland
Na een voorgeleiding besloot
rechtbank in Moskou om
Michaïl Chodorkovski, de top
man van oliemaatschappij Yu-
*os, op verzoek van de aankla-
§ers in voorarrest te'plaatsen,
®ddt het Russische persbureau
faterfax.
éigens justitie heeft Chod-
orkovski zich schuldig gemaakt
ian zeker zeven criminele fei-
■W. Een woordvoerder van het
OM heeft gezegd dat Chod
orkovski 'de maatschappij voor
mogelijk een miljard dollar
heeft opgelicht'.
De 40-jarige Chodorkovski
werd zaterdag door gemaskerde
geheim agenten opgepakt op het
vliegveld van Novosibirsk. Zij
bestormden zijn privé-vliegtuig
toen het bij een tussenlanding
aan het tanken was. Volgens
ooggetuigen werd Chod
orkovski, toen hij om een arres
tatiebevel vroeg en weigerde
vragen te beantwoorden zonder
de aanwezigheid van zijn advo
caat, grof bejegend, zo meldden
Russische media. Zijn persoon
lijke bezittingen werden afge
pakt en hij zou zijn geslagen.
Chodorkovski werd naar Mos
kou overgebracht. Zaterdag
middag verscheen hij voor een
onderzoeksrechter, waar aan
klagers vroegen om zijn onmid
dellijke opsluiting. De recht
bank willigde dit verzoek in. In
eerste instantie kan een ver
dachte in Rusland twee maan
den in voorarrest worden ge
houden. Het OM kan daarna
verscheidene keren om verlen
ging vragen, tot maximaal an
derhalf jaar.
Sommige analisten geloven dat
de aanhouding van Chod
orkovski het gevolg is van een
machtstrijd binnen het Kremlin
over de controle over Yukos. Het
bedrijf fuseert met branchege
noot Sibneft en wordt zo de op
drie na grootste oliemaatschap
pij ter wereld. ANP/RTR/AFP
levensgevaarlijk was. Donder
dag sloeg het noodlot toe.
Alles rond de steenkoolmijn
'Zapadnaja Kapitalnaja' lijkt
ouder dan het is. Ook de men
sen. Kijk naar Anatoli Goesjev,
naar de gaten in zijn gebit en de
grijzende haren. Luister naar
zijn gehoest en de bitterheid in
zijn stem als hij zegt: „Iedereen
wist dat dit kon gebeuren."
De gepensioneerde kompel
tuurt naar de mijningang, een
zwart gat tussen twee verroeste
schuifdeuren. Zijn 29-jarige
schoonzoon Roman Antonov zit
sinds donderdag met 45 anderen
vast op 700 meter diepte. Water
uit een ondergronds meer
stroomde de mijn in. In februari
liep de 'Zapadnaja' ook al on
der. „Ze hebben er niets tegen
ondernomen", gromt Anatoli
Goesjev.
De mijnwerkers gingen na de
bijna-ramp van februari ge
woon verder. Iedere dag zes uur
onder de grond, hoewel ze al zes
maanden worden onderbetaald.
De ene keer kregen ze 30 procent
van hun salaris, de volgende
maand 20 procent, dan weer 30
procent. „Genoeg om niet te
sterven, te weinig om te leven",
zegt de jonge mijnwerker Oleg
Chomjak.
Sinds de privatisering is alles
slechter geworden. Voor niets is
er geld, ook niet voor onderhoud
en veiligheid. De ene na de an
dere mijn is gesloten. Drie zijn
er overgebleven, waaronder de
gevaarlijkste: de 'Zapadnaja'.
Deze ligt uitzonderlijk diep en is
gevoelig voor overstromingen.
„Die jongens zijn de dood in ge
stuurd", zegt Anatoli Goesjev.
Een groep van 33 mijnwerkers,
onder wie de schoonzoon van
Anatoli Goesjev, wordt zater
dagmorgen gevonden. Het wa
ter is gezakt. De mannen kun
nen kruipend naar de kleine in-
spectielift, de enige die na de
overstroming nog werkt. Om de
veertig minuten komen er drie
of vier naar boven.
Steeds is er een uitbarsting van
geluk, zoals bij de jonge vrouw
die eindelijk haar man ziet.
„Kolja", roept ze met brekende
stem. Het zwarte gezicht lacht.
Kolja probeert zich groot te
houden. De reddingswerkers
mogen hem niet ondersteunen.
Dan willen zijn benen niet meer
en valt hij tegen de ambulance.
Ljoebov Tkatsj huilt van smart.
Haar man Sergej hoort bij de
dertien mijnwerkers die nog
spoorloos zijn. De speurtocht
wordt gestaakt. Er is een giftig
gas aangetroffen. Twee red
dingswerkers worden met ver
giftigingsverschijnselen afge
voerd. Het water stroomt weer
krachtiger, met 25.000 kubieke
meter per uur, naar binnen.
Zondag wachten alleen de fami
lieleden van de dertien ongeluk-
kigen nog bij de mijn. „Mijn
man wilde niet meer naar bene
den", jammert Ljoebov Tkatsj.
„Hij vond het verschrikkelijk,
maar bleef doorwerken voor
zijn pensioen. Nog een jaar had
hij te gaan. Vroeger kreeg hij
tenminste nog salaris en zes ton
steenkool per jaar. Nu hebben
we niet eens genoeg kolen om
het eigen huis te verwarmen.
Hoe kunnen ze een mijn open
houden als ze niet eens de men
sen kunnen betalen?"
Drie orthodoxe priesters leiden
een mis bij de mijn. Ljoebov
Tkatsj zingt: „Heer redt ons,
Heer redt ons." Gouverneur
Vladimir Tsjoeb komt eveneens
in gezelschap van een ortho
doxe priester naar een spoed
overleg bij de mijn. Het nieuws
wordt er niet beter op. Als het zo
doorgaat, is dinsdag de hele
mijn ondergelopen. GPD
PEKING - China staat binnenkort toe dat gedetineerden in
werkkampen betaald werk zoeken. Volgens de krant Beijing
Daily van zaterdag gaat het om mensen die al erg lang in een
werkkamp zitten opgesloten. Een experiment leverde goede
resultaten op.
In de proef mochten twintig gedetineerden bij een naburig be
drijf ongeveer 100 euro per maand bijverdienen. In China
geldt opsluiting in een werkkamp (ofwel 'heropvoeding door
arbeid') als een lichte straf in een proces zonder strafrechtelij
ke vervolging, zoals bij prostitutie en lidmaatschap van de
verboden Falun Gong-beweging. In heel China zijn er naar
schatting driehonderd van zulke werkkampen met in totaal
300.000 gevangenen. Het is niet bekend wanneer de maatre
gel voor alle kampen gaat gelden. ANP/AFP
JAKARTA - Het stadsbestuur van Yogyakarta op het Indone
sische eiland Java laat in rijstvelden driehonderd slangen uit
zetten om ratten te bestrijden. De lokale bewoners hebben te
horen gekregen dat ze de reptielen niet mogen doden, zo meld
de het persbureau Antara zaterdag.
Het idee is afkomstig van de heerser van Yogyakarta, Ha-
mengkubowomo X. De sultan experimenteerde vorig jaar
met de slangen en wil ze volgende maand uitzetten. Ook vijf
uilen gaan jacht maken op de ratten, die grote schade kunnen
aanrichten aan de rijstplanten. ANP/DPA
NAIROBI - De Keniaanse regering heeft 829 medewerkers
van het bosbeheer geschorst omdat zij misbruik maakten van
hun positie. De wouden van Kenia zijn bijna volledig verdwe
nen door illegale houtkap.
De 829 functionarissen werden per direct verplicht met verlof
gestuurd. Nog maar 1,7 procent van het Keniaanse oppervlak
is bebost, een schril contrast met het internationaal aanvaar
de minimum van 10 procent.
Veel bossen, vooral in de buurt van de stroomgebieden bij
Mount Kenya en de Oost-Afrikaanse Slenk, zijn verkocht of
geschonken aan politici en mensen met politieke connecties.
Milieubeschermers waarschuwen dat de ongecontroleerde
houtkap (voor de verkoop van houtskool) de zoetwatervoor
ziening in het land met 30 miljoen inwoners bedreigt. AP
TEHERAN - Twee Iraanse mannen zijn wegens moord en
diefstal opgehangen. Van een andere dief zijn vier vingers ge
amputeerd. Dat hebben Iraanse kranten zaterdag gemeld.
Een 29-jarige man is in het openbaar opgehangen in Zahedan,
in het zuidoosten. Een ander werd in de stad Shiraz opgehan
gen wegens moord op een politieman en een gewapende over
al, aldus de krant Javan. Een derde moest vier vingers af
staan, omdat hij een aantal malen iets had gestolen.
Sinds begin oktober zijn zeker twaalf mensen geëxecuteerd,
onder wie een vrouw.Iran kent de doodstraf voor een groot
aantal misdrijven en overtredingen ANP/AFP
WASHINGTON - Een Amerikaan heeft vrijdagavond in de
staat Idaho in een bar zijn ex-vriendin en drie cafébezoekers
doodgeschoten. Daarna pleegde hij zelfmoord.
De schutter sloeg toe na een ruzie met zijn voormalige vrien
din, zo meldden Amerikaanse kranten zaterdag. ANP/DPA
door Hans Geleijnse
ROME - Het mobieltje van een
in maart gearresteerde terroris-
te heeft de Italiaanse geheime
dienst Digos in staat gesteld de
harde kern van de links-extre
mistische Rode Brigades te
arresteren. Vier van de acht op-
gepakten zijn het afgelopen
weekeinde in staat van beschul
diging gesteld voor de moord in
Rome op regeringsadviseur
Massimo D'Antona, vier jaar
geleden.
In maart werd na een schietpar
tij in de trein van Rome naar
Florence, waarbij een terrorist
en een politieagent omkwamen,
de 38-jarige Nadia Desdemone
Lioce gearresteerd. Zij gold als
de 'verbindingsofficier' in het
netwerk van de nieuwe Rode
Brigades. Ze communiceerde
via ultramoderne laptops en
palmtop computers.
Lioce maakte de fout haar mo
biele telefoonnummer achter te
laten bij een Romeinse winkel
waar zij haar palmtop-compu
ter had gebracht om een pro
bleem op te lossen. Dankzij dat
nummer en de niet gewiste ar
chieven van de telefoonmaat
schappij kon Digos achterhalen
met wie Lioce (schuilnaam Rita
Bizarri) de afgelopen jaren com
municeerde.
Het parket in Rome beschouwt
Marco Mezzasalma, één van de
vorige week vrijdagmorgen ge
arresteerden, als de leider van
de nieuwe Rode Brigades voor
het Herstel van de Strijdende
Communistische Partij. Zijn
aanhouding en bij Lioce gevon
den sleutels brachten de politie
bij een Romeinse flat, die vol
gens de autoriteiten ook is ge
bruikt toen Mezzasalma poogde
zijn groep te laten samengaan
met drie andere links-extremis
tische organisaties. Hij zou ook
de verbindende schakel zij n tus
sen de nieuwe Rode Brigades en
hun voorgangers uit de periode
1970-1985 toen de Rode Briga
des tal van moordaanslagen en
bankovervallen pleegden en de
christen-democratische partij
leider Aldo Moro ontvoerden en
later vermoordden.
Opvallend is dat sommige gear
resteerden al jaren een onopval
lend burgerbestaan leidden. De
meeste arrestanten zwijgen.
Uitzondering is de 4 3 -j arige Ro
berto Morandi, ziekenhuisme
dewerker en vader van een zes
tienjarige dochter. Morandi liet
zijn ondervragers weten 'mili
tant' van de Rode Brigades te
zijn en zich te beschouwen als
'politieke gevangene'.
Volgens het linkse dagblad La
Repubblicca tellen de verschil
lende onderling verdeelde links
extremistische groepen hooguit
100 leden. De onderzoeksrech
ter in Bologna verwacht dat de
aanhoudingen ook zullen leiden
tot oplossing van de moord vo
rig jaar in Bologna op een ande
re regeringsadviseur: Marco
Biaggi. Ook hij werd op straat
doodgeschoten. Net als D'Anto
na werkte hij aan door de vak
bonden heftig bestreden her
vorming van de ondernemings-
en arbeidswetgeving. GPD
HAMBURG - De twee verdach
te Al Qaeda-terroristen die het
brein zouden zijn achter de aan
slagen van 11 september 2001
hebben volledig bekend. Dat
heeft de Duitse krant Der Spie
gel zaterdag gemeld op gezag
van Amerikaanse en Duitse vei
ligheidsfunctionarissen.
De twee, Khalid Sheikh Mo
hammed en zijn rechterhand
Ramzi Binalshibh, zitten vast.
Mohammed geldt als de derde
man van Al Qaeda en zou net als
Binalshibh de aanslagen in de
Verenigde Staten hebben geco
ördineerd.
Volgens de krant heeft het duo
de politie verteld dat er al in
1996 plannen bestonden om
vliegtuigen op Amerikaanse
doelen te laten storten. Moham-
meds idee was toen om daarvoor
kleine vliegtuigjes te gebruiken.
Het was echter Osama bin La
den zelf die besloot passagiers
vliegtuigen in te zetten. Het duo
heeft nu verteld dat Bin Laden
daarbij zei: „Waarom een bijl
gebruiken als je ook een bulldo
zer kunt pakken."
Later, in februari 2001, kreeg
Binalshibh van Bin Laden te ho
ren wat de precieze doelwitten
waren: het World Trade Center,
het Pentagon maar ook Capitol
Hill, waar het Amerikaanse
Congres zetelt. Binalshibh
sprak met zelfmoordpiloot Mo
hammed Atta af om voor de
aanslagen de code 'Porsche 911'
te gebruiken. ANP/DPA
