Aantal banen in
Zeeland gedaald
Verder kijken dan je vingers lang zijn
Leven vol superieure
woorden over woorden
17'
Gezondheidsdienst gaat zich bekommeren om schade die het milieu toebrengt
zaterdag 25 oktober 2003
Benefietavond
Cambodja levert
113.000 euro op
Verstandig
Uitzendkrachten
Werkstraf voor inbraak
Hoofdofficier Eland vertrekt
Hulp voor Thoolse asielzoekers
Museum nationaal monument
GGD: Zeeland is niet zo veilig
rlnnrMaurits Sep
GOES - Zeeland is niet zo
schoon en veilig als veel mensen
denken. Daarom wil de GGD
Zeeland (Gemeenschappelijke
Gezondheidsdienst) zich weer
bekommeren om de schade die
bet milieu toebrengt aan de ge-
zondheid. De GGD heeft daar
zeven jaar niks aan kunnen
doen omdat de gemeenten er
«een geld voor over hadden.
GOES - De benefietavond in de
Grote Kerk in Goes heeft giste
ren bijna 113.000 euro
opgebracht voor de Stichting
Sawasdee ('Zeeland helpt Cam
bodja'). Het geld is bestemd
voor het opzetten van een hore-
caschool in Sihanoukville in
Cambodja.
Pater Johan Visser, de drijvende
kracht achter de beroepsoplei
dingen die Sawasdee in Siha
noukville voor kansarme
kinderen opzet, nam de cheque
persoonlijk in ontvangst. De
voorbereiding voor bouw van de
school is in volle gang.
Aanleiding voor de avond was
het twintigj arig.bestaan van het
'Goese restaurant De Stads-
schuur. Dat werd gevierd met
een uitgebreid diner in de Grote
Kerk en optredens van artiesten
zoals Anita Meyer. Belangstel
lenden konden voor 150 euro
per couvert aanschuiven.
De 50.000 euro die het diner op
leverde, werd door de Nationale
Commissie voor Internationale
Samenwerking en Duurzame
Ontwikkeling (NCDO) verdub
beld tot 100.000 euro. Daar
naast was er een kunstveilinkje,
waarbij een schilderij van Hel-
maKotoun en een sculptuur van
de Waalse kunstenaar Felix
Roulin werden aangeboden. De
veiling bracht 12.900 euro op.
Het Middelburgse bedrijf De
Jonge Sebra kocht het doek, ho-
reca-ondernemer Won Yip de
sculptuur.
Directeur V. Slenter van de
GGD wijst erop dat de provincie
wel groen en open is, maar tege
lijkertijd veel schadelijke indu
strie heeft. Het milieu wordt on
der meer vervuild door fijn stof
en zwaveldioxide. Daardoor
kunnen mensen last krijgen met
ademhalen. De landbouw ver
oorzaakt eveneens gezond
heidsklachten door bijvoor
beeld stankoverlast. Bovendien
kleven aan de industrie in het
Sloegebied en de Kanaalzone en
aan de scheepvaart op de Wes-
terschelde veiligheidsrisico's.
Maar ook het milieu in en rond
huis heeft direct invloed op de
gezondheid. „Het binnenmilieu
is zo mogelijk nog belangrijker
dan het buitenmilieu", stelt
Slenter. De verwarming, venti
latie, isolatie en inrichting (bij
voorbeeld vloerbedekking of
tegelvloer) van een huis, de af
stand van de woning tot de weg
(in verband met geluid en tril
ling) en de inrichting van een
woonwijk kunnen gevolgen
hebben voor lichaam en geest.
Slenter: „Als je in huis last hebt
van geluid en trilling van ver
keer dat langsrijdt, kun je
slaapproblemen krijgen. Dat
kan leiden tot weer andere
klachten. En als binnen gerookt
wordt, moet er ook goed worden
gelucht."
loor Jeffrey Kutterink
0ES - De werkgelegenheid in
Mand is voor het tweede aeh-
ereenvolgende jaar gedaald,
iet aantal arbeidsplaatsen bij
Ie ruim 29.600 bedrijven en in-
itellingen is het afgelopen jaar
ifgenomen met 3000 tot 167.500
■1,8 procent).
ie belangrijkste dalers zijn be-
Irijven in de bouw, bank- en
'erzekeringswezen, vervoer en
iommunicatie. Het aantal ba
len in de gezondheidszorg en
let onderwijs is daarentegen
net 600 en 230 gestegen.
Dat blij kt uit de uitkomsten van
iet Ribiz-onderzoek dat jaar
lijks de ontwikkeling beschrijft
van de Zeeuwse werkgelegen
heid. Het afgelopen jaar is het
aantal banen in het onderwijs
!+2,5 procent), de gezondheids
welzijnszorg (+2,5 procent)
en de overige dienstverlening
+1,3 procent) gegroeid. Deze
laatste sector beslaat een breed
palet aan bedrijven zoals bevei-
ligings-, schoonmaakbedrijven,
kappers en fotografen.
Met name in de bouw (-700),
financiële dienstverlening
0) en vervoer en communi
catie (-800) gaan banen in Zee
land verloren. De afname van
het aantal banen in de bouw is
volgens de Kamer van Koop
handel onder meer het gevolg
van de af ronding van de Wester-
scheldetunnel en het uitblijven
van nieuwe grote bouwprojec
ten, De verandering van de fis
cale regelgeving, fusies en reor-
bied zouden rijden, zouden door
onder meer Goes en Kapelle zijn
gekomen. Zij hadden daar ge-
luids- en trillinghinder veroor
zaakt. „Wij hadden een studie
kunnen doen naar de gevolgen
voor de gezondheid."
De GGD krijgt wel vragen van
merisen over gezondheids
klachten en of die verband hou
den met het milieu in huis of in
de omgeving. Dat zijn ongeveer
twintig telefoontjes per jaar. De
gezondheidsdienst heeft echter
geen mensen om daar antwoord
op te geven en moet bellers
doorverwijzen naar de milieu
inspectie of de gemeente.
Tot 1996 hield de GGD zich wel
bezig met de 'medische milieu
kunde'. Onder druk van bezui
nigingen die door de Zeeuwse
gemeenten werden opgelegd
aan de gezondheidsdienst,
moest daarmee worden gestopt.
Het dagelijks bestuur van de
GGD wil dit werk weer hervat
ten. Volgens Slenter groeit bij
enkele gemeenten de aandacht
voor de relatie tussen het milieu
en de volksgezondheid. Het al
gemeen bestuur van de GGD
moet op donderdag 6 november
een besluit nemen. Als medische
milieukunde weer in het taken
pakket wordt opgenomen, kost
dat de gemeenten 29 eurocent
per inwoner. Dat komt voor heel
Zeeland uit op ongeveer
110.000 euro.
Ifpi
Om al deze redenen zou het ver
standig zijn gezondheidseffect-
onderzoeken te doen, vindt
Slenter. „Die worden nu niet ge
daan in Zeeland. Bij nieuw
bouwprojecten wordt vooral
gekeken hoe woningen zo effici
ent mogelijk gebouwd kunnen
worden. Wij krijgen echter
nooit de vraag van gemeenten
om actief mee te denken over de
effecten van een ontwerp op de
gezondheid van de bewoners.
Terwijl dat wel een flinke ge
zondheidswinst kan opleve
ren."
Volgens Slenter had de GGD
ook een belangrijke rol kunnen
vervullen in de onderzoeken
naar de aanleg van de Wester-
schelde Container Terminal. De
goederentreinen die van en naar
de containerkade in het Sloege-
K 7'
ganisaties hebben een negatief
effèct op het bank- en verzeke
ringswezen. De daling van de
werkgelegenheid in de sectoren
vervoer en communicatie is
vooral het gevolg van het ophef
fen van de veerdiensten en de
verschuiving van werkgelegen
heid bij drukkerijen en post- en
distributiecentra.
TJit het Ribiz-onderzoek blijkt
verder dat er een verschuiving
heeft plaatsgevonden in de ver
houding van parttime en fullti
me arbeidsplaatsen. Het totaal
'aantal parttime arbeidsplaat
sen is met 2600 (7 procent) ge
daald en het aantal fulltime ba
nen (meer dan 15 uur per week)
is met bijna 400 (0,3 procent) ge
stegen. Het aantal uitzend
krachten is met ruim 800
(15 procent) gedaald.
Bij een krimpende arbeids
markt zijn het vaak de uitzend
krachten waarbij de terugloop
het sterkst te zien is. In alle sec
toren is ook een daling te zien
van het aantal parttimers. Voor
al in de sectoren handel- en re
paratie (+550), horeca en toeris
me (+200), zorg en onderwijs
(+300) is het aantal fulltime ba
nen gestegen met minimaal 3
procent. Verder blijkt dat één op
de vijf werkenden in Zeeland
een dienstverband heeft van
minder dan 15 uur per week.
Van het totaal aantal arbeids
plaatsen in Zeeland wordt 42
procent ingevuld door een
vrouw en 58 procent door een
De twee kleine bronzen beelden in een ruime cirkel staan symbool voor zowel de positieve als de negatieve aspecten van de VOC.
foto Lex de Meester
door Nadia Berkelder
MIDDELBURG - Het nieuwe monument
voor de Verenigde Oostindische Compagnie
(VOC) in Middelburg is bescheiden. De twee
kleine bronzen beelden in een ruime cirkel
staan symbool voor zowel de positieve als de
negatieve aspecten van de VOC. Handen
met specerijen aan de ene kant en een luiste
rend en kijkend hoofd aan de andere kant.
Gisteren werd het monument officieel ont
huld.
„Als je iemand lang niet gezien hebt, kijk je
hem in de ogen", verklaarde kunstenares
Anne-Marie van Sprang voor de plechtig
heid. „Als je op winst uitbent, kijk je wat ie
mand in zijn handen heeft." De handen van
brons zijn gevuld met specerijen, peper, ka
neel, nootmuskaat en foelie, de handels
waar die reizen op de Oost zo aantrekkelijk
maakten. „Het hoofd staat voor de verrij
king die de VOC ons gebracht heeft en dan
vooral op geestelijk en cultureel gebied."
Vorig jaar was het vierhonderd jaar geleden
dat de VOC werd opgericht. Middelburg
was belangrijk voor de compagnie, in de
stad was één van de handelskamers geves
tigd. Veel gebouwen herinneren daar nog
aan, maar ze zijn vooral een herinnering aan
de rijkdom die de VOC bracht. De gemeente
Middelburg en de Werkgroep VOC 2002
vonden dan ook dat de stad een beeld moest
krijgen om uitdrukking te geven aan de be
tekenis van de VOC voor Middelburg.
Als het beeld een eeuw eerder was gemaakt,
zei kunstcriticus Cor Blok, dan had het er
beslist anders uitgezien. Dan had er nu een
schip met bollende zeilen op de Loskade ge
staan. „Mensen van mijn generatie kregen
op school te horen dat het allemaal geweldig
was. We kregen niet te horen dat de Hollan
ders net zo verschrikkelijk tekeer zijn ge
gaan als de Spanjaarden in Zuid-Amerika.
t UAR.M
rpv als ik pan 25? 'n "t/
ochétr &t
vatë&n ~2/e jcom&s
voet ik me ood
COR DE JONGE
h€t week wepkt ook n/et müa f
sneeuu/ /n okto&sk Tjec-CSfs <5V//y
al m'ln 5on\üefhblp ó&dp ik haaz-
half h6d6fiand haak dp an7/- qoppe. ft m
kei her vooeut tucht van esv we&c&wwemst
in oe hükaztsenpóst schfjlf /k mezt'lf gen
pcós §e&>aat voc(2-
MIDDELBURG - Een 38-jarige vrouw uit Sint-Maartensdijk
is gisteren door de Middelburgse politierechter J. Hopmans
voor een bedrijfsinbraak veroordeeld tot honderd uur werk
straf. De verdachte had volgens officier van justitie R. Jeuken
opdracht gegeven aan haar schoonzoon en een kennis om goe
deren uit een loods van Hako Produkten Service in Scherpe-
nisse weg te nemen. „Het is een gigantische inbraak geweest.
Er zijn honderden kilo's aan levensmiddelen gestolen. Er is
vier keer heen en weer gereden." De goederen werden 31
maart vorig jaar gevonden in de woning van verdachte. De of
ficier hield er rekening mee dat de vrouw in die periode in een
benarde positie zat.De vrouw heeft vijf dagen vastgezeten
voor de inbraak. In de strafmaat werd ook nog een belediging
van een buurvrouw, die ze voor 'vuile NSB-er' had uitge
scholden, meegenomen.
MIDDELBURG - Hoofdofficier J. Eland wordt vrijwel zeker
hoofdofficier van Justitie in Groningen. Hij volgt daar H. Mo
raal op die sinds 1 november 1998 die functie vervult. Eland is
sinds januari 2001 werkzaam als hoofdofficier van justitie in
Middelburg. In 1989 werd hij substituut-officier van justitie
in Roermond. Daarvoor was hij onder meer werkzaam in het
wetenschappelijk onderwijs. In 1995 volgde zijn benoeming
tot officier van justitie in Breda. Vier jaar later werd hij
plaatsvervangend hoofdofficier van justitie in Middelburg
om al na twee jaar G. Bouman op te volgen als hoofdofficier
van justitie in het arrondissement Zeeland. Moraal begon na
zijn raio-opleiding in 1987 als substituut officier van Justitie
bij het Parket in Rotterdam. Daar werd hij in 1988 benoemd
tot officier van Justitie. In 1994 volgde zijn aanstelling tot of
ficier van Justitie le klas bij het Parket te Zwolle. De offciële
benoeming van Eland wordt binnenkort verwacht.
SINT-MAARTENSDIJK - Tholen stelt 30.000 euro beschik
baar voor hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers in de ge
meente. De meerderheid van de raad stemde deze week in met
het voorstel daarvoor. Alleen de VVD was tegen. Het geld
wordt, via de stichting Inlia, gebruikt voor onderdak en eten
voor asielzoekers die uitgeprocedeerd zijn en al langer dan
vijf jaar in Nederland wonen. Het gaat om een eenmalig bud
get. In januari moet er een landelijke regeling zijn voor deze
vluchtelingen. De WD stemde tegen het voorstel omdat het
probleem van uitgeprocedeerde asielzoekers volgens deze
partij valt onder landelijk beleid. „Mensen hebben hun recht
verspeeld en wie zijn wij dan om tegen het rijksbeleid in te
gaan", aldus R. Ravensteijn van de WD.
OUWERKERK - Het Zeeuwse Museum Watersnood 1953 in
Ouwerkerk wordt donderdag 6 november tot nationaal mo
nument verklaard. Dit gebeurt tijdens een internationaal
congres in Amsterdam over watermanagement en bestrijding
van rampen. Aan dit congres neemt ook prins Willem-
Alexander deel. Het congres is de afsluiting van het herden
kingsjaar van de Ramp. Op 6 november is het precies vijftig
jaar geleden dat het laatste dijkgat van de watersnoodramp
werd gesloten met het plaatsen van vier caissons in Ouwer
kerk. In een van deze caissons werd in 2001 het Zeeuwse wa
tersnoodmuseum gerealiseerd. Het museum is op die dag ge
opend van 18.00 tot 24.00 uur. Op 7, 8 en 9 november is het
museum geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Daarna zijn de deu
ren in verband met het winterseizoen gesloten tot begin april.
Daar werd toen niet over gepraat." Tegen
woordig wordt de geschiedenis van de VOC
wat genuanceerder verteld. „En daarom
staat er nu geen groot dik monument", zei
Blok. „Het is zelfs geen beeld uit één stuk.
Uiteindelijk kun je de wereld ook niet van
uit één standpunt bekijken. Het is een beeld
dat zegt dat er in de wereld veel te luisteren
valt en niet alleen veel te halen. Het hoofd
leert ons om verder te denken dan onze vin
gers lang zijn."
Wethouder Adrie van 't Westeinde sprak de
wens uit dat het monument een plek van be
zinning wordt. Ook hij benadrukte dat de
VOC behalve voorspoed ook ellende heeft
voortgebracht. „De VOC deinsde er niet
voor terug om de handelsbelangen op grove
wijze te verdedigen. Ook voor het personeel
was de VOC niet zo lief. In totaal hebben er
een miljoen mensen voor de VOC gewerkt,
daarvan zijn er zeshonderdduizend op zee
gebleven."
door Raymond de Frel
SLUIS - Of Johan Hendrik van
Dale een groot man is voor Lo
van Driel? „Nee", antwoordde
de auteur van de biografie 'Een
leven in woorden. Johan Hen
drik van Dale, schoolmeester,
archivaris, taalkundige' gister
middag tijdens het drukbezoch
te symposium 'De Grote van
Dale?' in het Belfort in Sluis.
„Hij had geen geniale visie, was
geen originele lexicograaf en
heeft geen nieuwe perspectie
ven gebracht."
Niet echt een verkooppraatje
van de Zeeuwse letterkundige,
die gisteren het eerste exem
plaar van zijn werk overhandig
de aan burgemeester J. Sala van
de gemeente Sluis. Hoefde ook
helemaal niet, want al tijdens
het symposium kreeg Van Driel
te horen dat de eerste druk was
uitverkocht.
In de geboorteplaats van Van
Dale (geboren 1828, gestorven
1872) vroeg Van Driel zich in ge
sprek met journaliste A. Tani-
hatu af wat de achterliggende
ambitie van de grondlegger van
het Groot Woordenboek der Ne
derlandse Taal is geweest. „Tij
dens het schrijven van het
woordenboek vroeg het ge
meentebestuur van Sluis hem
een boek te schrijven over de
historie van zijn geboortestad.
Dat deed hij in negen maanden,
waarna hij vier maanden over
spannen was. Waarom deed hij
dat? Was hij zó volgzaam? Hij
had toch kunnen weigeren?"
Van Driel kreeg van directeur
R van Sterkenburg van het In
stituut voor Nederlandse Lexi
cologie de Mathias de Vries
penning opgespeld. De tekst op
de penning gaf aan waarom Van
Driel deze prijs verdiende: 'Een
leven vol superieure woorden
over woorden'. Van Sterken
burg, burgemeester Sala en de
Vlaamse schrijver G. van Is-
tendael stonden ieder op hun
manier stil bij Van Dale en het
begrip 'taal'.
Van Istendael noemde het geen
toeval dat juist Van Dale voor
het schrijven van het woorden
boek werd gevraagd. „Hij sprak
het West-Vlaams, in de kerk
hoorde hij Nederlands. Hij was
een Vlaming in Nederland en
een Nederlander in Vlaande
ren", merkte hij op.
Op verzoek van Van Driel
brachten bariton R. van dei
Meule en pianist L. de Boekert
specifiek werken uit de negen
tiende eeuw. Zo passeerden
composities van Franz Schu
bert, Robert Schumann en Jo
hannes Brahms de revue.
Advertentie
Strandpaviljoen - Pizzeria
Kaapduinseweg, duinovergang Kaapduin
Heerlijk eten aan het strand in Dishoek..
Maandmenu:
Kerriesoep
Biefstuk champignon in rode wijnsaus
Koffie Kaapduin
17,50
Koffie met huisgemaakt appelgebak
€3,50
Wij zijn geopend van 11.00-23.00 uur
(Keuken is geopend tot 20.00 uur)
Voor reserveringen 0110-551643/06-25175020
Vóór meer info: www.kaapduin.nl
