PZC
bij
Officier acht Thoolse
fotograaf schuldig
aan plegen ontucht
Voorstellen van Donner leiden
tot wildgroei in softdrugshandel
Ik ben vaak
benauwd.
Wie helpt mij
daarmee om
te gaan?
Streek moet meer doen met bekendheid van samensteller woordenboek
weekenddiensten
vrijdag 24 oktober 2003
Themahotel
Kuiken
Suggestief
Huisartsen
Tandartsen
Apotheken
Dierenartsen
Wijkverpleging
Huisartsen
Tandartsen
Dierenartsen
Oosterschelde
Thuiszorg
Astma Fonds advieslijn
Bel: 0800-2272596 (gratis;)
Van Dale keert terug in Sluis
Een standbeeld, een grafsteen,
de Johan Hendrik van Dale-
school en het pas gerenoveerde
hotel-restaurant De Dikke van
Dale. Sluis staat op bescheiden
wijze stil bij Johan Hendrik van
Dale, één van zijn beroemdste
inwoners ooit. De grondlegger
pan het Groot Woordenboek der
Nederlandse Taal - beter bekend
als De Dikke van Dale - zag 175
jaar geleden het levenslicht. De
Zeeuwse letterkundige Lo van
Driel wijdde daarom een bio
grafie aan het leven van de
schoolmeester, stadsarchivaris
en taalkundige, die vandaag tij
dens een symposium in het
Sluisse Belfort wordt gepresen
teerd. Dat boek handelt over het
verleden, maar heeft Van Dale
ook nog toekomst in het vesting
stadje?
door Raymond de Frel
SLUIS - Johan Hendrik van
Dale was een workaholic. Hij
schreef talloze schoolboekjes en
wetenschappelijke en populaire
publicaties over de geschiedenis
van Sluis en West-Zeeuws-
Vlaanderen. Hij ontwikkelde
zich gaandeweg tot taalkundi
ge, wat in 1867 leidde tot het
verzoek van drie uitgevers om
een bestaand handwoorden
boek - het Nieuw woordenboek
der Nederlandsche taal van I.M.
en N.S. Calisch - te bewerken.
De uitgave van dat tijdrovende
werk heeft de Sluissenaar zelf
nooit meegemaakt. Hij bezweek
op 44-jarige leeftijd in 1872 aan
de pokken. Het woordenboek
was toen tot de Y gevorderd, zijn
assistent Jan Manhave voltooi
de het karwei.
De wetenschappelijke beteke
nis van Van Dale is minder groot
dan wel eens wordt gedacht, zo
concludeerden de cultuuramb
tenaren van de gemeente Sluis.
Maar de naam Van Dale is geniet
desondanks grote bekendheid.
Wat kakkestoelemeien is? 'Kijk
maar even in de Van Dale'. En
stengelaaltje? 'De Dikke weet
raad'. Vrijwel iedere Nederlan
der of Belg kent het begrip 'Dik
ke Van Dale', maar dat de beste
man uit Sluis kwam, weet nage
noeg niemand. Helemaal fout,
zo vindt het gemeentebestuur.
En dus worden er plannen ge
smeed om J.H. op een passende,
maar prominente manier te
eren. Cultuurwethouder Leen
Wille en zijn ambtelijk gevolg
bogen zich over het verleden
van Van Dale, net zoals de uit
baters van het onlangs geopen
de viersterrenhotel De Dikke
van Dale aan de Sint Anna-
straat dat deden. De één deed
dat om cultureel Sluis een im
puls te geven, de ander - en dat
geven ze grif toe - om commerci
ële redenen. Overkoepelende
factor: de toekomst van Van
Dale in de vestingstad.
Sluis mag best prat gaan op wat
en wie het heeft voortgebracht,
vindt cultuurwethouder Leen
Wille. „Wat denk je van pater
Brugman, waar de uitdrukking
'praten als Brugman' vandaan
komt? Kwam uit Sluis. En Vors-
terman van Oyen, die van enorm
belang is geweest voor de land
bouw? En dan hebben we ook
nog Van Dale, die alles zodanig
heeft neergezet dat de Dikke
Van Dale nu een begrip is. Sluis
heeft alleen maar een stand
beeld en steen op de begraaf
plaats, dat aan hem herinnert.
That's it. Die trots is dus heel erg
verstopt." Onterecht, vindt ook
cultuurambtenaar Arco Wille-
boordse. „Kijk, Michiel de Ruy-
ter is de bekendste Zeeuw ooit,
maar Van Dale is toch zeker een
goede tweede."
De naamsbekendheid van Van
Dale moet worden uitgebuit, zo
valt te lezen in de gemeentelijke
cultuurnota voor de komende
vier jaar. Een literair centrum,
vernoemd naar Van Dale, moet
Sluis meer naamsbekendheid
geven. Die link én het feit dat
West-Zeeuws-Vlaanderen een
smeltkroes is van Vlaamse en
Nederlandse talen, maken Sluis
tot dé ideale plaats voor de op
richting van zo'n centrum.
Symposia, een permanente ten
toonstelling, lezingen, kortom
alles wat met literatuur of Van
Dale van doen is, kan bij het ini
tiatief worden betrokken.
Maar, zoals de ondertitel van de
cultuurnota ook al aangeeft:
'een dot veren kan pas vliegen
Het hotelcomplex De Dikke Van Dale, met op de voorgrond het woordenboek waar het zijn naam aan ontleent.
foto's Camile Schelstraete
Momenteel is deze zerk vrijwel het enige wat herinnert
Zeeuwse afkomst van J.H. van Dale.
als er een vogel in zit' (Bert
Schierbeek, red.). In dit geval is
nog niet duidelijk wat voor
soort vogel het wordt. Het ei
moet immers nog worden uitge
broed. Wille en Willeboordse
doen daar flink hun best op en
laten hun gedachten met regel
maat de vrije loop. „Ik weet niet
of er in Sluis behoefte is aan een
literair centrum (Willeboordse:
„Ik kan mij niet voorstellen dat
er geen behoefte is."), maar dat
mag het doel ook niet zijn. Het
centrum is een middel om Van
Dale levend te houden. Om zo
Sluis op de kaart te zetten", zegt
Wille. Willeboordse: „Je kan
aan Van Dale een heleboel the
ma's ophangen. Schrijversacti
viteiten, onderwijs... Van Dale
is een kapstok, het gaat echter
om veel meer. Ons idee is ont
staan vanuit twee gedachtes: we
hebben Van Dale en we willen li
teraire activiteiten ontplooien."
Een stichting Dikke van Dale,
die moet worden gedragen door
vooraanstaande Nederlandse
en Belgische literaire cracks,
moet het literair centrum en
aanverwante activiteiten in
goede banen leiden.
„Het moet een mix worden van
populaire bijeenkomsten en wat
moeilijkere zaken. Deze bijeen
komsten moeten wat mij betreft
niet plaatsgebonden zijn, op een
permanente tentoonstelling na,
natuurlijk. Ik denk bijvoor
beeld aan een jaarlijkse bijeen
komst over dialecten, een avond
met zangers die uitblinken door
hun taalgebruik en een voor
ronde van het Groot Dictee der
Nederlandse Taal. Stel je voor:
het groot dictee in de stad van de
grondlegger van Nederlands
bekendste woordenboek! De
Belgen zijn verzot op dat soort
dingen. Spelletjes als 10 voor
Taal, dat is over de grens
pure cult. Echt, daar smullen ze
van!"
Laten de uitbaters van hotel De
Dikke Van Dale daar nou pre
cies hetzelfde over denken. Ho
tel-directeur Bram van de Berge
en de Belgische exploitant Ju
lian D'Herde hadden al ver ge
vorderde plannen om hun hotel
tot 'themahotel' te dopen - zo is
er bijvoorbeeld het idee om ie
dere kamer de naam van een
schrijver te geven - toen zij afge
lopen zomer de cultuurnota on
der ogen kregen. „Wij willen
hier al een tijd op inspringen,
voornamelijk omdat taal in Bel
gië heel populair is. Daarnaast
geniet Sluis bij de Vlamingen
grote bekendheid. Ik sprak met
ideeënmaker Jean van den
Bergh, die met deze suggestie op
de proppen kwam. Wat een gro
te plus is, is dat ons hotel de
naam Van Dale al draagt. Veel
buitenlandse gasten vragen
zich af waarom ons hotel 'Fat
Van Dale' heet. Dat is dus een
groot voordeel voor Sluis, wat
alleen nog maar kan worden
vergroot: de massa gaat de link
tussen Van Dale en Sluis leggen.
Nu weet nog geen 5 procent van
dat verband af", aldus D'Herde.
Van de Berge en D 'Herde gingen
vorige week in gesprek met
Leen Wille, die al snel tot de
conclusie kwam dat beide par
tijen met elkaar moeten optrek
ken. „Het bedrijfsleven en de
gemeente mogen in deze best sa
men een weg bewandelen. Wij
moeten natuurlijk niet afhan
kelijk zijn van het bedrijf, maar
als er sprake is van een win-
winsituatie, zeg ik: waarom
niet?" Van de Berge benadrukt
dat de gemeente de kar in eerste
instantie zal moeten trekken.
„Het is tenslotte een culturele
aangelegenheid voor heel Sluis,
maar wij willen daar op insprin
gen."
Een conferentiecentrum, lezin
gen van Belgische en Neder
landse schrijvers, hotel De Dik
ke Van Dale moet als het w
een literair walhalla wort
dat als het aan de uitban
ligt komend voorjaar volles
moet draaien. „Hier moet a
episch talencentrum van
laaglanden komen"hos
D'Herde.
Het door de gemeente Sluis»
legde ei is in de af gel open w
dus met hulp van buitenals
kuiken geworden. Of' het dei
mende jaren vrolijk tjilpe
door Sluis fladdert o f tot dei
tegorie 'lelijke eend' gaat bel
ren, blijft voorlopig gissen.!
luidde dat befaamde zinne
ook alweer? Bijna goed.
wachten in dit geval allemd
antwoord.
door Aector Doorns
f'r'
MIDDELBURG - Officier van
justitie G. Oosterveld achtte
gisteren in Middelburg een 56-
jarige inwoner van Nieuw-Vos-
semeer schuldig aan het plegen
van ontucht met een achtjarig
meisje.
Ze eiste bij de rechtbank 180 uur
werkstraf en vier maanden
voorwaardelijke gevangenis
straf. De man zou29juli2001op
het Grevelingenstrand bij Brui-
nisse het slachtoffer bij het toi
let onzedelijk hebben betast.
Het kind had het voorval tegen
haar ouders, die ook op het
strand waren, verteld. Een man
had in haar broekje gezeten. De
moeder besloot langs de water
kant te lopen, zodat haar doch
tertje de vermeende dader kon
aanwijzen. Het bleek de voor de
moeder bekende Thoolse foto
graaf te zijn, waar ze al eens fo
to's had laten maken.
De officier sprak van een ernstig
zedendelict, maar hield in haar
eis er rekening mee dat de sek
suele handeling één keer was
gepleegd, dat het feit twee jaar
geleden heeft plaatsgevonden
en dat verdachte hiervoor drie
dagen in Torentijd in Middel
burg had vastgezeten. Ook wees
ze op het blanco strafblad van
de Tholenaar ofschoon er eerder
vermeende seksuele verdenkin
gen tegen hem zijn geweest. De
talrijke aangiftes werden gese
poneerd en leidden tot vrij
spraak. „Vorige maand is er in
Breda nog aangifte tegen de ver
dachte gedaan", merkte de offi
cier op.
Familie en kennissen, die zich
die dag in het gezelschap van de
verdachte bevonden, hadden
verklaard dat hij constant bij
hen aanwezig is geweest. „De
getuigenverklaringen zijn ge
kleurd; ze zijn op elkaar afge
stemd", wierp de officier tegen.
Raadsman H. Nieland verzeker
de dat de eilandbewoners erop
uit zijn het leven van zijn cliënt
kapot te maken. „De politie laat
zich leiden door de meningen
van de Thoolse bevolking. Nu
hebben we hem te pakken, is er
gezegd. Daarom heeft de politie
de zaak willen doorzetten."
Nieland bepleitte vrijspraak.
Hij plaatste kanttekeningen bij
de zoekactie en de reconstruc
tie. „De moeder heeft meteen
naar mijn cliënt gezocht, terwij 1
het meisje de andere richting
opliep. Het studioverhoor van
het slachtoffer is suggestief ge
weest."
Volgens de strafpleiter moet het
Openbaar Ministerie niet-ont-
vankelijk verklaard worden.
„Het O.M. heeft mijn cliënt de
mogelijkheid ontnomeh om ge
tuigen te laten horen. Er is alles
aangedaan om de rechtbank op
het verkeerde spoor te zetten."
De Tholenaar beweerde dat het
gros van de aangevers van eer
dere (geseponeerde) ontuchtza-
ken familie van elkaar is. „Ik
heb elf jaar gevochten tegen het
onrecht wat mij en mijn familie
is aangedaan. Ik ben uitgela
chen door de politie. Ik ben nu
bang om kinderen in Zeeland te
fotograferen. Ik ben onschul
dig", reageerde hij emotioneel.
De rechtbank doet 5 november
uitspraak.
zaterdag 25 en
zondag 26 oktober 2003
CENTRAAL ALARMNUMMER
112
Noord- en Zuid Beveland
Huisartsenpost De Bevelanden,'s Gra-
venpolderseweg 114b, Goes, tel.
0900-1785
(geopend ma. t/m vr. van 18.00 tot 8.00
uur, in weekeinde of tijdens feestdagen)
Heinkenszand e. o.
vrij. 17.30-ma. 08.30 uur:
C. T. Miermans, Clara's pad 38, Hein
kenszand, tel. (0113) 561677.
Noord- en Zuid-Beveland
Tandzorg, v. Hallstraat 2, Goes, tel. 06-
53257131.
Spreekuur 10.00-11.00 uur.
Tandartsen de Pijlers: uitsluitend voor
patiënten van tandartsen Houg, Koster,
Wimmers en de Wit tel. (0113) 220034.
Avond- en weekenddiensten worden
verzorgd door De Zeeuwse Apotheek,
Stationspark 35, tel. (0113) 270620.
Goes, 's Gravenpolder, Kapelle, Kruinin-
gen en Krabbendijke:
W. L. Verboom, tel. (0113) 342486.
Goes, Heinkenszand en Noord-Beve
land:
H. van Dijk, Simonswei 2, Heinkenszand,
tel. (0113) 561290.
Praktijk voor gezelschapsdieren, L. Huis-
kes-Cornelisse en M. Berrevoets, Molen
laan 24, Verseke, tel. 0113 572756.
Spreekuur zat. 9 30-10 uur.
Oosterschelde Thuiszorg. Voor geheel
Noord- en Zuid-Beveland, Schouwen-
Duiveland, Tholen en St. Philipsland via
tel. (0113) 249111.
Stichting Thuiszorg Nederland via tel.
(0113)229003.
Verloskundige Maatschap Goes, vrij.
20.00-zon. 20.00 uur:
M. Verschelling, tel. 0113 224099
Bij geen gehoor via alarmcentrale
Vlissingen, 0118 414444.
Tholen en St. Philipsland
Voor geheel Tholen van vrijdag 17.00 tot
maandag 8.00 uur:
Huisartsenpraktijk Bergen op Zoom, Pa-
raselsuslaan 2, tel. 0164 273855.
Tholen en St. Philipsland
Voor geheel Tholen van zat. 08.00-zon.
24.00 uur:
H. Hoogenstraaten, Rembrandtstraat48,
Bergen op Zoom, tel. 0164-233462.
Tholen
W. Brons, tel. (0166) 612596. Weekend
spreekuur op Kalfsdamseweg 2 te Poort
vliet. Zat. van 8.30-9.00 uur en in Tholen
van 11.00-12.00 uur op Botermark 10.
Tholen en St. Philipsland
Tel. (0113)249111.
door Conny van Gremberqhe
TERNEUZEN - Het college van
Terneuzen heeft er geen enkele
moeite mee dat minister Donner
in de toekomst alleen Neder
landse staatsburgers gebruik
wil laten maken van de koffie
shops in ons land. Volgens waar
nemend-burgemeester J. van
Schaik van Terneuzen zou zo'n
maatregel - mits goed door
dacht - de uitwassen van het
drugstoerisme in één keer uit
roeien.
Woordvoerder H. van As van de
grootste Zeeuwse koffieshop
Checkpoint in Terneuzen vreest
echter dat Donners plan een
laag realiteitsgehalte heeft.
„Een dergelijke maatregel zal
leiden tot een wildgroei van ille
gale handelsplaatsen in de
grensregio's en ik denk dat daar
echt niemand op zit te wach
ten", stelt Van As.
Ook het voornemen van de mi
nister om een pasjessysteem in
te voeren voor Nederlandse
klanten van koffieshops lost
volgens Van As weinig op. „Als
het moet, voeren we zo'n lid
maatschap gewoon in. Wat er
dan zal gebeuren, is makkelijk
te voorspellen. Leden zullen in
de toekomst softdrugs kopen en
die vervolgens elders in de regio
weer te koop aanbieden aan
Franse en Belgische toeristen.
Die blijven namelijk gewoon
komenomdat de drugs hier ver
krijgbaar blijven."
De Checkpoint-voorman ver
wacht dat Donners voorstellen
uiteindelijk de situatie in de
grensstreek weer zullen ver
slechteren. „Op dit moment
hebben we geen problemen met
samenscholingen, blijft de over
last binnen de perken en hebben
wij een goede relatie met over
heden en politie. Op gezette tij
den vindt er overleg plaats over
de situatie in Terneuzen en
blijkt tijdens zo'n overleg dat
politie of justitie zaken anders
willen, dan komen wij daaraan
tegemoet. Zo hebben we recen
telijk onze huisregels nog aan
gescherpt, omdat de politie er
ons op wees dat onze klanten
moeten beseffen dat het vervoe
ren van softdrugs nog steeds
strafbaar is. Van dat gegeven
hebben we onze klanten ook op
de hoogte gebracht. Zo zijn er
meer zaken die in onderling
overleg worden afgesproken.
Wat Donner wil, is een paar
stappen terugzetten in de tijd.
Enkel en alleen om goede
vriendjes te blijven met onze
Duitse buren", zegt Van As.
Waarnemend burgemeester Van
Schaik van Terneuzen vindt het
prima dat Donner het soft
drugsbeleid verder wil aan
scherpen. „In Terneuzen heb
ben we bewust gekozen voor een
gedoogbeleid om af te komen
van overlastsituaties. Dat is re
delijk gelukt, maar we blijven
zitten met een stroom drugstoe
risten van over de grens. Voor
die doelgroep heeft de gemeente
destijds het gedoogbeleid niet
ingevoerd. Dat beleid was be
doeld om greep te krijgen op de
lokale markt. Als Donner denkt
met maatregelen de toeristen-
stroom te kunnen indammen,
dan moet hij maar met maatre
gelen komen. Daar is niets tegen
in te brengen. Of zijn voorstel
len uitvoerbaar zijn of effect
zullen hebben, dat is een twee
de. Het pasjessysteem kan ertoe
leiden dat er straks allerlei koe-
riertjes over de regio zullen uit
waaieren om de buitenlanders
te blijven bedienen. Er zal dus
goed nagedacht moeten worden
over neveneffecten", aldus Van
Schaik.
Luchtwegklachten roepen vaak veel vragen op.
De medewerkers van de Astma Fonds advieslijn
kunnen u op weg helpen.
Met heldere informatie en praktische adviezen.
Zo nodig krijgt u extra steun van een telefonische coach.
Zodat u voldoende 'bagage' hebt om verder te kunnen.
informatie, coaching en adviezen op maat voor iedereen die te maken heeft.
met astma of C0PD (chronische bronchitis en longemfyseem)
werkdagen 10-14 uur
advieslijn@astmafonds.inl
postbus 5, 3830 AA Leusden
www.astmafonds.nl
Nederkndse
Ne&rkndse:
