PZC Landen staan niet in de rij om in Irak te investeren Hamvraag zal niet beantwoord worden in debat over Mabel Gijzeling in Moskous theater laat nog steeds zijn sporen na Oostenrijkse politicus hoopt ooit bondskanselier te worden 23 oktober 1953 donderdag 23 oktober 2003 Proteststemmen Bedrijfsleven Niet vreemd Geheim Zoete lucht Jörg Haider zit nog vol ambitie Officieel is Jörg Haider slechts partijlid van de FPÖ. Maar de Oos tenrijker is in de praktijk nog steeds de sterke man van de partij. Zijn zus, Ursula Haubner, is inmiddels partijleidster. Vice-premier Herbert Haupt werd vorige week nog klakkeloos opzij geschoven door Haider en zijn vrienden. Een interview met de man die nog sfeeds Bundeskanzler van Oostenrijk wil worden. door Jaap van Essen Jörg Haider bivakkeert al en kele jaren niet meer in We nen, waar de landelijke politiek bedreven wordt. Hij zetelt voor al in Klagenfurt, de hoofdstad van deelstaat Karinthië, waar Haider als 'Landeshauptman' aan de touwtjes trekt. Hij trad terug als partijleider vgn zijn eigen FPÖ, officieel omdat hij en zijn gezin met de dood bedreigd werden. In wer kelijkheid beti'of het een strate gische terugtocht. Immers, heel Europa verketterde de Oosten rijkse coalitie vanwege de deel name van de FPÖ, de nationa listische partij die in 1999 27 procent van de stemmen haalde. Oostenrijk werd geboycot en leed daardoor economische schade. Nederland deed mee. Wintersport in Oostenrijk was taboe vanwege die 'neo-nazi Haider'. Zelfs koningin Beatrix mocht eigenlijk niet meer naar Lech voor de wintersport. Nau welijks twee jaar na alle com motie was de Nederlandse LPF fcjjjna net zo als de FPÖ. „Het leven is vol ironie, vooral net politieke leven", grijnst Haider. „Maar wat in Neder land gebeurde, zie je overal. Ik noem onze partij een burger rechtenbeweging. Die komen in bijna ieder Europees land op: ik noem het Vlaams Blok in België, de SVP in Zwitserland, Forza Italia en bij jullie LPF. De ac centen verschillen wel eens, maar het principe en het gevoel erachter zijn hetzelfde." Haider kende Pim Fortuyn niet persoonlijk, maar wel zijn ge dachtegoed en erfenis. „For tuyn heeft de politiek in bewe ging gebracht. Ook Nederland werd heel lang bestuurd door technocratische politici, die ver van de mensen stonden. Op een gegeven moment is er onvrede en dan is er een charismatisch persoon nodig om een beweging in gang te zetten. Fortuyn sprak de mensen aan, durfde be spreekbaar te maken wat jaren taboe was. Hij heeft de politiek veranderd, want nu mag in Ne derland ineens alles gezegd worden. Tegelijk is de LPF na zijn dood in elkaar gestort. Jam mer, want als hij was blijven le ven, hadden ze nog jarenlang kunnen regeren." Fortuyn is dood, Haider leeft. Zijn partij regeert, maar de gro te man zelf slijt zijn dagen in de provincie. Niet voor eeuwig, zo blijkt. „Wij werken hier aan een volgende fase in de ontwikke ling van een burgerrechtenbe weging. Wij zijn groot geworden dankzij de mensen die voorheen trouw op de socialistische of christelijke partij hadden ge stemd. Inderdaad, noem het ge rust proteststemmen die wij kregen. Maar nu moeten we la ten zien dat we ook zelf het land kunnen besturen. Hier in Karin thië kan ik laten zien dat mijn ideeën werken. Pas als we dat bewezen hebben, kunnen we langdurig een grote partij zijn en blijven." Allemaal mooi en aardig, maar de FPÖ zakte in de laatste opi niepeiling naar een dieptepunt. Nog maar zeven procent van de stemmen trekt de partij aan. „Een momentopname", oor deelt Haider. „We hebben inter ne problemen en varen landelij k geen duidelijke koers. Dat ver andert wel weer." Het ontbreekt de FPÖ ook aan de zo gewenste charismatische leider. „Dat klopt. Maar de verkiezingen zijn nog ver weg. Ik wil ooit nog bondskanselier worden, daar ben ik eerlijk in. Maar ik heb geen haast. Ik ben geen sprinter, maar een marathonman." Haider verwierf vooral bekend heid vanwege zijn standpunten inzake migratie, zijn vermeende Jörg Haider over EU-commissaris Frits Bolkestein: „Hij heeft de meest racistische immigratieplannen ooit bedacht. Bolkestein is een typi sche rasopportunist." foto Fritz Walter/EPA nazi-sympathieën en racisme. Op uitspraken jegens buiten landers is hij niet vaak meer te betrappen, misschien ook wel omdat hij ervan uitgaat dat de gemiddelde Oostenrijker wel weet hoe hij denkt. De Landes hauptman kan het echter niet laten iets over zijn imagopro bleem te vertellen. „Ik ben afge schilderd als een oorlogsmisda diger. Er kwamen Amerikaanse journalisten op me af en die vroegen me serieus hoeveel poli tieke gevangenen ik vasthield. Hoe ik in het buitenland werd neergezet was te zot voor woor den." Haider: „Maar tegelijk is ene Frits Bolkestein gewoon EU- commissaris. Niemand pakt die man aan. En toch heeft hij de meest racistische immigratie plannen ooit bedacht. Hij wilde vluchtelingen voortaan wereld wijd louter in hun eigen regio la ten opvangen. Daarmee zegt hij dus niets anders dan dat Neder land voortaan alleen nog blan ke, christelijke vluchtelingen wil! Dat gaat veel verder dan ik ooit heb gezegd. En diezelfde Bolkestein was in de jaren tach tig en negentig ook degene die probeerde de FPÖ uit de Euro pese federatie van liberale par tijen te zetten,' omdat ik zo ex treem zou zijn. Bolkestein is een typische rasopportunist." Een andere opportunist is Ar nold Schwarzenegger. Een ge wezen body-builder, filmacteur en nu gouverneur van Califor- nië, een collega van Haider dus. „En een hele goede vriend", rea geert Haider. „We kennen el kaar al heel erg lang, spreken el kaar ook regelmatig. Ik vind het razend knap wat hij gedaan heeft. Het gezin Schwarzeneg ger werd in hun woonplaats Graz altijd met de nek aangeke ken. De vader van Arnold was in de oorlog nazi. Daardoor had hij het hier zwaar. Arnold is daar om naar de VS gegaan, om een nieuw leven te beginnen. De laatste jaren heeft hij ook heel bewust naar een politieke loop baan toegewerkt. Vooral door zich heel veel in te zetten voor goede doelen, zoals de gehandi captensport. Inderdaad. Ook weer de lange adem. Wat dat betreft zijn we ook wel te vergelijken. Alleen is Arnold een ander type. Hij is vreselijk sterk, kan een echte 'Terminator' zijn. Ik niet, ik ben maar een klein mannetje. Ik moet mensen overtuigen met woorden." GPD door Henk van den Boom De ergste pessimisten vre zen dat de onkosten van de donorconferentie voor Irak, vandaag en morgen in Madrid, hoger zullen zijn dan de opbrengsten. Weinig landen staan te trappelen om hun geld naar een land te pompen dat door geweld en anarchie wordt geteisterd. Om de gevolgen van twintig j aar oorlog en dictatuur uit te wissen is alleen de komende vier jaar al 55 miljard dollar nodig. Op de langere termijn zelfs 75 miljard, zeggen de meest bescheiden berekenin gen van de Wereldbank. Het probleem van de enorme bui tenlandse schuldenlast van 350 miljard dollar wordt nog maar even buiten beschou wing gelaten. De hoeveelheid geld die no dig is, lijkt niet eens het grootste probleem. De onze kerheid over de politieke toe komst van het land en de on veiligheidmaken veel landen kopschuw. Rusland, Frank rijk en Duitsland hebben la ten weten geen geld mee te brengen naar de internatio nale inzamelingsconferen tie. In totaal hebben vijfen dertig landen en vijf interna tionale niet-politieke orga nisaties toegezegd te komen. Dat is de helft van het aantal uitnodigingen dat uit naam van de Verenigde Naties de deur uitging. Ook de regering Balkenende hoort tot de kat-uit-de- boom-kijkers. Minister De Hoop Scheffer van Buiten landse Zaken heeft eerder al gezegd geen extra geld voor de wederopbouw van Irak uit te trekken, omdat Nederland met de inzet van 1100 mili tairen voorlopig voldoende doet. Den Haag stuurt wel een 'lichte delegatie' van vijf ambtenaren naar de Spaanse hoofdstad. Alleen de trouwste bondge noten van de Amerikaanse president George Bush heb. ben al op voorhand laten we- ten waar Irak op kan reke nen. Gastheer Spanje doneert driehonderd miljoer. dollar. De Britse premierTo. ny Blair draagt negenhon derd miljoen bij en JapanlS miljard dollar. De EU zal voor volgend jaar tweehon- derd miljoen euro in hel fonds voor de wederopbouw stoppen. Dat is alles bij el kaar nog lang geen vijftien miljard euro, waarde Spaan se minister van Economischs Zaken Rodrigo Rato op hoopt. Als gastland zou de regering Aznar graag zien dat de con ferentie een succes wordt Anderen zijn al dik tevreden als de opbrengst in de buurt komt van de vijf miljard, een kleine zestig landen vo rig jaar bij elkaar sprokkel den op de donorconferentis voor Afghanistan. Het geld dat de Amerikanen zelf al in Irak hebben gestopt en de twintig miljard dollar die Bush net van het Congres heeft gekregen voor de vei ligheid en de infrastructuur van de olie-industrie, komen trouwens niet in dat fonds. Het zou de megacontracten die Amerikaanse bedrijven reeds op zak hebben voorde wederopbouw van Irak inde wielen kunnen rijden. Overigens wordt er, parallel aan de donorconferentie, aparte bijeenkomst belegd voor het internationale be drijfsleven. Volgens een woordvoerder van de Neder landse ambassade in Madrid wordt zakelijk Nederland vertegenwoordigd door paar grote multinationals, zoals Shell, Philips en ABN- AmroMaar net als de meests landen is ook het internatio nale bedrijfsleven nog zeer terughoudend als het om in vesteren in Irak gaat. GPD door Hans vari"Soest PvdA-kamerlid Ella Kals- beek laat er geen twijfel over bpstaan wat naar haar mening de crux wordt van het debat dat vandaag wordt gehouden over de affaire rond Mabel Wisse Smit. „Te makkelijk is tot nu toe gezegd dat de AIVD het niet goed heeft gedaan." Volgens de oppositiepartijen in dg Tweede Kamer hebben óf de politiek verantwoordelijken (premier Balkenende en minis- }gr Remkes van Binnenlandse Zaken) heel lang zitten slapen óf Is er iets heel anders aan de hand. Balkenende en Remkes zullen Zich in het debat met de Kamer over de affaire in allerlei boch ten moeten wringen om de kriti sche vragen van de oppositie te pmzeilen. Probleem voor de mi nister-president daarbij is dat hij niet uit de school kan klap pen over de persoonlijke ge sprekken die hij met de verloof de van prins Johan Friso heeft gevoerd. Doordat de inhoud van de gesprekken vertrouwelijk zal blijven, zal hij voortdurend om de kern van het debat heen moe ten draaien. De contacten en vermoede rela ties die Wisse Smit had met de Bosnische leider Sacirbey en topcrimineel Bruinsma zijn in Den Haag al jaren bekend. Dat is nooit aanleiding geweest een diepgravend onderzoek naar haar in te stellen. Waarom ei genlijk niet, wil de oppositie weten. In totaal heeft de inlich tingen- en veiligheidsdienst AIVD drie keer 'naslag' gedaan paar Wisse Smit sinds bekend is aat zij met de prins bevriend is. Die eerste onderzoeken zijn standaardonderzoeken: de diénst gaat haar eigen archie ven na om te zien of ze daar iets belastends tegenkomt. Dat er slechts naslag is gedaan - naar gedrukte en geschreven bronnen - is op zich niet vreemd. Blaar (aanstaande) leden van het koninklijk huis en gekozen politici mag de dienst niet uit zichzelf een diepgaand onder zoek voeren. Dat mag alleen als er aanwijzingen zijn dat er met iemand méér aan de hand is dan op het eerste oog lijkt. Die aan wijzingen waren er in Mabels geval misschien wel (in de per- soon van Bruinsma), maar de dienst moet daarvoor wel wor den aangestuurd door de ver antwoordelijke bewindsman. Als Johan Friso en Mabel in juni dit jaar hun verloving achter ge sloten deuren kenbaar maken, hebben ze een gesprek met de premier. In dat gesprek volgt 'nadere informatie in verhou ding tot de reeds bekende gege vens', schrijft de premier de Tweede Kamer begin deze week. Hierop wordt, enkele da gen voordat de verloving pu bliekelijk bekend wordt gemaakt, door Balkenende be sloten om een diepgaander on derzoek naar het reilen en zeilen van Wisse Smit in te stellen. Waarom, zo wil de Tweede Ka mer weten. Dat zij contact met beide omstreden heren had, was al bekend. Wat voor nieuws heeft de premier dan gehoord? En waarom leverde dat diep gaander onderzoek ook niets op? Had de AIVD te weinig tijd? Had daarom niet besloten moe ten worden de verloving uit te stellen? In het debat zal Balkenende op geen van deze cruciale vragen uitvoerig kunnen antwoorden, omdat de gesprekken geheim blijven en er nog een AIVD-on- derzoek naar Mabel loopt. In zijn brief aan de Tweede Ka mer heeft hij geprobeerd de vra gen te ontwijken door erop te wijzen dat de enige reden waar om het kabinet de twee geen toestemming wilde geven voor het huwelijk, de leugens waren van Mabel. Zij heeft in het ge sprek met de premier de aard van de relatie met Bruinsma als minder belangrijk voorgespie geld dan die was. De nieuwe fei ten die Balkenende in dat ge sprek heeft gehoord waren niet de aanleiding voor het niet-in- dienen van een toestemmings- wet voor het huwelijk, zo verze kert hij. Hoewel de regeringspartijen hun bewindslieden in bescher ming zullen proberen te nemen, zal de oppositie geen genoegen nemen met die uitleg. Zeker niet nu er nieuwe geruchten over Mabels betrokkenheid bij wa penhandel de wereld in zijn ge holpen. Op prangende vragen van de oppositie zullen Balke nende en Remkes echter het ant woord schuldig (moeten) blij ven. GPD Op 23 oktober 2002 gijzelden Tsjetsjeense rebellen honderden bezoekers en artiesten in het Moskouse Doebrovka-theater. Drie dagen later maakten Russische elitetroepen een einde aan de gijzeling. Honderdzeven tig mensen, vonden de dood bij de bestor ming waarbij gas werd gebruikt. Igor Vasi- liev overleefde en kijkt terug. door Joris Polman en Serge Sekhuis Het tweede bedrijf van de succesvolle musical Nord-Ost is net begonnen, als er schoten klinken in de hal van het Doe brovka-theater. De muziek valt stil. Paniek maakt zich meester van de negenhonderd bezoekers. Mensen dringen om weg te ko men, velen zoeken een weg naar het podium in de hoop achter de coulissen een uitgang te bereiken. Igor Vasiliev (46), violist in het orkest, doet hetzelfde maar komt niet verder dan de kleedruimte. Het is het begin van een 56 uur lange nachtmerrie. „De terroristen vonden ons al snel. Onder bedreiging met geweren werd iedereen in de zaal bij elkaar gedreven. Hun eis was duidelijk: de Russische troepen moeten weg uit Tsjetsjenië. Zo niet, dan zouden ze de boel opblazen. Om ons angst aan te jagen schoten ze een paar keer boven onze hoofden. De bommen die de vrouwelij ke gijzelnemers zichtbaar op hun lichaam droegen, onderstreepten dat het ze ernst was." Het grote wachten begint. Afgesneden van de buitenwereld zitten en liggen de gegijzel den in de theaterzaal. Contact met de gijzel nemers heeft Vasiliev nauwelijks. „Ze be handelden ons op zich correct, maar de sfeer bleef dreigend. Op zeker moment moesten wij een verklaring ondertekenen, bedoeld voor onze regering. Daarin werd gesteld dat de eisen van de terroristen moesten worden ingewilligd. Ook ik heb die verklaring gete kend. Je had geen keus." Na twee dagen, in knagende onzekerheid en onder snel verslechterende hygiënische om standigheden, lijkt er sprake van een door braak. „De terroristen vertelden ons dat de Russische regering hun eisen zou inwilli gen. Op 26 oktober zou de regering met ze gaan praten, zeiden ze." Het pakt anders uit. Om zes uur 's ochtends wordt eenieder opgeschrikt door ge schreeuw. Tien minuten later ruikt Vasiliev een zoete lucht. „Dat was het gas. Ik besefte dat de aanval van de regeringstroepen was begonnen.De violist is één van de weinigen die niet van zijn stokje gaat. „Het gas had nauwelijks effect op mijmisschien wel om dat ik er gewoon minder van heb ingeademd dan anderen. Meteen toen de bestorming begon, ben ik weggedoken onder de stoelen. Ik heb er dus weinig van gezien. Na een tijd je stond ik op. Het beeld was onwerkelijk: iedereen leek te slapen. Ik zag geen bloed." Igor Vasiliev, overlevende van de gijzeling in het Moskouse theater: „De bevrijding was me disch gezien een misser, maar de actie was militair geslaagd." foto Stefan Koopmans/GPD Vasiliev kan vervolgens naar buiten lopen. „Ik was als één van de eersten het theater uit. Buiten heb ik mijn vrouw gebeld en ge zegd dat alles goed was. Een beetje gelogen om haar gerust te stellen." Honderddertig anderen zijn minder gelukkig. Zij overleven de bevrijdingsactie niet. Onder hen een van Vasilievs collega's. „Pas na drie dagen kre gen we bevestigd dat hij inderdaad was overleden." Alle gijzelnemers worden gedood. Welk gas de Russische troepen hebben gebruikt is nog altijd onduidelijk. Volgens critici zijn onno dig veel gegijzelden overleden, omdat nie mand wist welk tegengif nodig was. Vasiliev zegt dat de bevrijding 'medisch gezien een misser was'. Zijn oordeel over de bestorming is echter mild. Hij noemt de actie 'militair geslaagd'. In zijn ogen had de regering geen alternatief. „De Tsjetsjenen noemden zich dah wel vrijheidsstrijders, maar dit is geen traditionele oorlog. Het is, zoals Poetin zegt, terrorisme. En voor terreur moet je nooit buigen.Het Doebrovka-theater is al lang weer open. De regering verordonneer de de artiesten en musici ook zo snel moge lijk na het drama de musical weer te gaan opvoeren. „De gijzelingsactie vond plaats tijdens de 323ste opvoering van Nord-Ost. Uiteindelijk hebben we het stuk daarna nog 8 7 keer gebracht. In mei was de laatste voor stelling. Natuurlijk geeft dat een dubbel ge voel. Bij iedereen kwamen de herinneringen boven. De crew van de musical heeft zeven tien mensen verloren. Dat doet pijn. Maar ja, het is ons werk. We werden goed betaald en er moet brood op de plank komen." Vasiliev zelf heeft zijn leven Weer opgepakt. Het feit dat het met hemzelf heel anders had kunnen aflopen, brengt hem niet van de wijs. „Ik geloof dat iedere persoon tijdens zijn leven een bepaald pad moet bewande len. Die overtuiging is na de gijzeling alleen maar sterker geworden. Mijn tijd was ken nelijk nog niet gekomen." GPD KAMP - Bij overstromingen in Zuid-Italië zijn minstens ze ventig mensen omgekomen. Zij woonden in het gebied rondom Reggio Calabria. De overstromingen werden ver oorzaakt door slagregens die de 'teen' van Italië teisteren. Er zijn honderden daklozen. De verbindingen met dertien steden en dorpen zijn volledig verbroken. MOSSELPRIJZEN - Per 1 no vember wordt een betere kwa liteit mosselen hoger beloond. Er komen drie mosselprijzen. Tot dusver gold er een prijs van ƒ10,25 per mosselton. Deze prijs geldt straks voor de B~ soort. B-extra-mosselen brei gen één gulden meer op eni prijs voor mosselen met mii der dan 18 procent visgewicl wordt verlaagd tot ƒ9,25. BEDANKJE - De Griekse gi zant in Nederland heeft bij ei bezoek aan Sint Philipslai de bevolking bedankt voori hulp aan de slachtoffers vani aardbevingen op de Ioniscl eilanden. Direct na de rampi Griekenland werd door sche lieren en de plaatselijke ka] per spontaan geld ingezameï De dorpelingen kregen pluim omdat zij ondanks h eigen ellende toch hulp t aan slachtoffers elders. PZC Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Oostsouburgseweg 10 Postbus 264 4380 AG Vlissingen Tel. (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 315670 Fax. (0113) 315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114)372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €.217,00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag:^ 1,20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantoom- zondag. van 16.00 tot 18.00 uur Tel (0113) 315555 Fax(0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel (0113)315540 Fax (0113) 315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes) Tel. (0113) 315550 Fax: (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel: (0113) 315520 Fax:(0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114) 372770 Fax: (0114)372771 lnternet:www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-eoncern Dew' u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen ineen bestand dat wordt gebruikt voorwr ze (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienster producten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig g^~ teerde derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk meldulS PZC, afdeling lezersservice, Postbus 3229, 4800 MB Breda Behoort tot LUGgGDGf

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 4