Duitse minister wil spijbelaars
met voetklem aan banden leggen
MASTERCLASS
Leger liep volgens getuige aan leiband van Milosovic
IAEA mag controle uitoefenen, verrijkingsprogramma voorlopig gestaakt
entagon zou
mbrengen
rakezen niet
onderzoeken
mm'.
Minsk herdenkt
Brussel geeft Frankrijk
jaar respijt voor begroting
Braziliaanse diplomaten
raken aan de bedelstaf
woensdag 22 oktober 2003
iamenwerken
NAVO en EU
verdeeld over
Europees leger
TOYOTA
Kritiek
Al Fayed wil onderzoek Diana
Amette krijgt Prix Goncourt
Bolivia weer veilig voor toeristen
Verdachte EU-ambtenaar nog vast
Filmer betrapt op dierensmokkel
J
Thnmas Verfuss
DEN HAAG - De Servische mi
eter van Defensie, generaal
lomislav Siniovic, had in 1991
weinig in de melk te brokkelen
wat legerzaken betreft. Slobo
dan Milosevic, toen president
van Servië, had de touwtjes in
handen.
Dit zei Dobrila Gajic-Glisic, in
die tijd chef van het kabinet
van de minister, gisteren tij
dens het Milosevic-proces voor
het Joegoslavië-Tribunaal. De
VN-aanklagers proberen aan
te tonen dat Milosevic, toen
formeel slechts president van
een Joegoslavische deelrepu
bliek, feitelijk veel invloed had
op de oorlog in buurrepubliek
Kroatië.
Volgens Gajic-Glisic was
Simovic het niet eens met de
manier waarop Servische re
servisten werden gemobili
seerd en naar het Kroatische
front werden gestuurd. De mi
nister kon zich echter niet ver
weren tegen Milosevic. „Minis
ter Simovic kon niets beslis
sen" zei de getuige voor de VN-
rechters.
Milosevic steunde volgens
haar ook de Servische vrijwil
ligers die naar Kroatië togen.
Hij zou de vrijwilligers hebben
gezien als de 'ruggengraat' van
een inspanning om de Servi
sche belangen te verdedigen.
Vrijwilligers, zoals de parami
litairen van Arkan en Seselj,
worden van de zwaarste oor
logsmisdaden beschuldigd.
Gajic-Glisic duidde de ver
dachte voortdurend aan als
'kameraad Milosevic' of 'ka
meraad president'. Voordat zij
voor Simovic ging werken, was
zij journaliste geweest bij het
Joegoslavische dagblad Com
munist. Haar ondervraging
wordt vandaag voortgezet.
ANP
Iran buigt in ruzie over uranium
au
nnze redactie buitenland
EHERAN - Iran heeft gisteren
gestemd met strengere en on-
jiigekondigde controles van
jt nucleaire installaties in het
ind door inspecteurs van het
iternationaal Atoomenergie
gentschap (IAEA). Verder liet
tlieran weten dat het voorlo-
ig geen uranium meer zal ver-
ijken.
let de toezeggingen lijkt er een
oorbraak te zijn bereikt in een
epend conflict met de interna-
onale gemeenschap over de
ncleaire ambities van Iran. Het
1EA, de nucleaire waakhond
andeVN, had Iran tot 31 okto-
er de tij d gegeven om aan te to-
aidathet zijn nucleaire instal
ls alleen voor vreedzame
oeleinden gebruikt en niet om
ernwapens te maken,
et iajsA wil dat Iran daartoe
>n aanvullend protocol tekent
phet non-proliferatieverdrag,
tt verdrag dat de verspreiding
au kernwapens verbiedt. Dat
rotocol voorziet in strengere en
aangekondigde controles van
et Iraanse kernprogramma,
ie Britse minister van Buiten-
indse Zaken Jack Straw, zijn
ranse collega Dominique de
illepin en de Duitse ambtsge-
Dot Joschka Fischer reisden
aar Iran om een doorbraak te
ereiken in het conflict.
la overleg gisteren gaven de
linisters en de Iraanse regering
ai gezamenlijke verklaring
it. Daarin staat onder meer dat
an volledig zal samenwerken
et het IAEA, dat het aanvul-
IEW YORK - De Amerikaanse
lefensie heeft geen behoorlijk
nderzoek gedaan naar het do
en van Iraakse burgers door
et leger van de VS in Bagdad,
•at staat in een gisteren gepu-
liceerd rapport van de men-
tnrechtenorganisatie Human
lights Watch (HRW).
Ie in New York gevestigde or-
anisatie schrijft dat militairen
•r verantwoording moeten
lorden geroepen voor hun da-
en. Dat moet de 'sfeer van
traffeloosheid' wegnemen
faarin de troepen in de Iraakse
wfdstad nu opereren,
i het rapport zegt HRW de
ood van twintig burgers door
)edoen van de Amerikaanse
roepen tussen 1 mei en eind
fptember te hebben bevestigd,
•p 1 mei verklaarde Washing-
pdat de grote gevechtshande-
®gen waren afgelopen. Verder
eeft de groep 'geloofwaardige
trslagen' verzameld over 94
nrgerdoden in Bagdad die on-
erzoek rechtvaardigen,
fet Amerikaanse leger zegt
fenaantallen bij te houden van
agekomen burgers. Een
'oordvoerder van het Pentagon
oidat de troepen 'tot het uiter-
gaan om burgerslachtoffers
evoorkomen'. ANP/AFP/RTR
lend protocol op het non-proli
feratieverdrag wordt onderte
kend en dat Teheran voorlopig
geen verrijkt uranium meer zal
produceren.
Een hoge Iraanse regerings
functionaris zei dat het op
schorten van het verrijkings
proces slechts tijdelijk is, zolang
het Teheran uitkomt. „Dit kan
een dag of een jaar zijn, het is
aan Iran om daarover te beslui
ten", aldus de functionaris te
gen het Iraanse persbureau IR-
NA. „Het is niet acceptabel voor
Iran om definitief te stoppen
met het verrijken van uranium.
Hij voegde eraan toe dat de
handtekening onder het aan
vullend protocol waarschijnlijk
niet voor 31 oktober wordt ge
zet, maar wel voor 2 0 november.
Op hun beurt zegden Fischer,
De Villepin en Straw toe dat dat
hun regeringen het recht van
Iran op het gebruik van kern
energie voor vreedzame doel
einden zullen erkennen. Ook
beloofden de ministers dat
Groot-Brittannië, Duitsland en
Frankrijk op technologisch ge
bied met Iran zullen samenwer
ken, zodra de internationale
zorgen over de nucleaire ambi
ties van het land zijn weggeno
men.
Het IAEA noemde de toezeggin
gen van Teheran 'bemoedigende
stappen'. Het agentschap stelde
verder dat het nog wacht op de
eerder gevraagde 'volledige
rapportage' van alle Iraanse nu
cleaire activiteiten in het verle
den. Bovendien wil het IAEA
dat Iran de bereidheid om het
aanvullend protocol te tekenen
schriftelijk bevestigt.
De Amerikaanse regering liet
weten dat Iran 'een positieve
stap' zet als het zijn beloften na
komt. Woordvoerder McClellan
van het Witte Huis zei ook dat
Teheran volledig moet voldoen
aan de eerder door de IAEA ge
stelde eisen. ANP/RTR/AFP
Studenten betogen buiten het Saadaba Paleis in Teheran waar drie Europese ministers van Buitenlandse Zaken overlegden met de Iraanse regering. De betogers vinden dat
hun land ten onrechte door de knieën is gegaan. foto Vahid Salemi/AP
BRUSSEL - De NAVO en de Eu
ropese Unie zijn het niet eens
over de aansturing van een toe
komstige legermacht van de
EU.
Terwijl het bondgenootschap
vindt dat het EU-leger gebruik
moet maken van het NAVO-
hoofdkwartier, blijft de Unie
nadenken over een eigen plan
ningscentrum.
Dat bleek gisteravond na afloop
van overleg tussen vertegen
woordigers van de lidstaten van
beide organisaties. „Uiteinde
lijk heeft de Unie een eigen
planningscapaciteit en eventu
eel een hoofdkwartier nodig",
zei EU-buitenlandcoördinator
Solana. Dat kan wat hem be
treft ook een van de plannings
centra van de lidstaten zijn.
ANP
Advertentie
%ota Previa. Vanaf 36.190,-/€ 680,- per maand.
^rgelijkingen met TGV's en Boeings zijn op hun plaats. Comfortabel reizen
moet je 'eren waarderen. 'Full size' op weg naar de top!
informatie: bel gratis 0800 -0369 of kijk op www.toyota.nl
h «Mik l easepri s (Toyota Lease) o.b.v. full operational lease, 48 mnd. en
- 1 :0-000 km Pi excl B1W en brandstof. Gecalculeerd mei 75%
II „'t5Inci- BTW, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Brand-
t van 7,2 17100 km (13,9 km/L) tot 10,8 L/100 km (9,3 km/L),
«dverbruikve
259 gr/k.n Wijz.gingen v>
I. Distr.: Louwman Parqut B.V.
'n Wereld van vertrouwen
door Wierd Puk
BERLIJN - Criminele spijbe
laars in Duitsland moeten met
een elektronische 'voetklem'
worden uitgerust, zodat Justitie
hen tijdens schooltijd kan tra
ceren. Dit vindt de minister van
Binnenlandse Zaken van de
deelstaat Brandenburg, Jörg
Schönbohm (CDU).
„Een voetklem zou een preven
tieve en afschrikwekkende mo
gelijkheid zijn om de samenle
ving voor extreem criminele
spijbelaars te beschermen. En
hen ook voor zichzelf", zei
Schönbohm die bekend staat als
een 'havik'.
De minister, wiens voorstel veel
kritiek ontlokte, reageerde op
een bericht van het 'Deutsche
Jugendinstitut' in München.
Volgens dat onderzoek begaat
iedere derde spijbelende scho
lier een delict.
Deskundigen zeggen dat notoi
re spijbelaars minstens vier
maal zo crimineel zijn als leef
tijdgenoten die wel regelmatig
de school bezoeken.
Het sensatieblad Bild pikte de
onderzoeksresultaten op en
vraagt zich af 'wat er met de
Duitse jeugd aan de hand is'.
Eerder deden Duitse scholieren
het bijzonder slecht in een ver
gelijkende prestatietest. 'Nu het
volgende alarmerende nieuws:
steeds meer spijbelaars worden
crimineel', kopte Bild.
Spijbelaars zouden volgens het
plan, in navolging van ervarin
gen in Groot-Brittannië, een
elektronische band moeten dra
gen die via een microzender per
manent een signaal afgeeft.
Hierdoor wordt de autoriteiten
duidelijk waar de scholieren
zich bevinden.
Schönbohms plan kreeg in
stemming van partijgenoten uit
CDU en CSU. Maar critici uit
linkse partijen, zoals de sociaal
democratische SPD, zijn van
mening dat onderwijsinstellin
gen niet betrokken moeten wor
den bij ordehandhaving.
In Duitsland zijn de deelstaten
verantwoordelijk voor de in
richting en uitvoering van het
onderwijs.
In enkele regio's onderkent men
de ernst van het spijbelpro
bleem. Zo wil in Hamburg de se
nator voor onderwijs, Rudolf
Lange, lid van de liberale partij
FDP, ingrijpen.
Lange eist dat ouders wier kin
deren spijbelen een boete van
duizend euro betalen. In Hessen
begint volgend jaar een model
project 'Spijbelaars'. Politici
willen door voorlichting en af
schrikking proberen om notoire
spijbelaars terug in de school
banken te krijgen.
In noodgevallen moet het moge
lijk zijn om hierbij de hulp van
de politie in te roepen. Die zou
de spijbelaars dan van huis
moeten ophalen en naar school
moeten begeleiden. GPD
LONDEN - Mohamed al Fayed, wiens zoon Dodi in 1997 sa
men met prinses Diana omkwam bij een auto-ongeluk, wil
een nader onderzoek naar het ongeval. Hij heeft de Britse pre
mier Blair daar gisteren om gevraagd. Maandag werd een
brief openbaar waarin Diana zou hebben geschreven dat zij
vreesde voor haar leven.
De steenrijke vader van Dodi heeft nooit geloofd in de officië
le verklaring dat het ongeluk is veroorzaakt door een dronken
chauffeur. Diana en Dodi en de bestuurder kwamen om het le
ven toen de auto waren zij zaten verongelukte in Parijs. Een
lijfwacht raakte daarbij zwaargewond. Al Fayed sprak al snel
van een complot om Diana uit de weg te ruimen. Ook tegen
over hem zou Diana hebben verklaard te vrezen voor haar le
ven. ANP/RTR
PARIJS - De Prix Goncourt 2003, de belangrijkste literaire
onderscheiding in Frankrijk, is toegekend aan Jacques-Pier
re Amette voor zijn roman La Maitresse de Brecht. Dat heeft
de jury van de prestigieuze prijs gisteren in Parijs meege
deeld.
De auteur Amette is ook nog literair criticus van het weekblad
LePoint. Hij heeft de afgelopen veertig jaren circa dertigwer-
ken geschreven. Het betreft romans, verhalen en toneelstuk
ken. ANP/AFP
DEN HAAG - Het Calamiteitenfonds heeft het negatieve
reisadvies voor Bolivia gisteren ingetrokken. De Calamitei
tencommissie van de stichting stelt dat de situatie in het
Zuid-Amerikaanse land is genormaliseerd. Ook is de lucht
haven in La Paz weer open.
Sinds een week werd reizen naar Bolivia afgeraden. Geboekte
reizen konden kosteloos worden geannuleerd.
Sinds president Sanchez de Lozada zaterdag is uitgeweken
naar de Verenigde Staten, is de rust in het land teruggekeerd.
De burgeropstand van vorige week heeft aan tientallen men
sen het leven gekost. ANP
BRUSSEL - De van corruptie verdachte Nederlandse EU-
ambtenaar blijft voorlopig in hechtenis. In dezelfde zaak
blijft ook een Franse vertegenwoordiger van het graanbedrijf
Union InVivo in hechtenis, zo bevestigen bronnen bij Justitie
in Brussel gisteren.
De twee zouden zich schuldig hebben gemaakt aan fraude
met graanprijzen. De Nederlandse ambtenaar zou voorken
nis over de wekelijks vastgestelde EU-prijzen hebben door
verkocht aan grote handelaars. ANP
SYDNEY - De bekroonde Britse filmmaker Michael Linley is
gisteren voor een Australische rechter verschenen wegens
dierensmokkel. Maandag was Linley aangehouden op de
luchthaven van Perth met in zijn koffers tweehonderd leven
de kikkers, insecten en hagedissen. Dat hebben de autoritei
ten bekendgemaakt.
Linley staat bekend om zijn inzet voor natuurbehoud. Hij
werkt onder meer voor National Geographic. Linley heeft de
douane verteld dat hij wist dat de smokkel illegaal was. Later
deze maand moet hij opnieuw voorkomen en dan zal hij
schuld bekennen. De man is op borgtocht vrij. ANP
van onze redactie buitenland
STRAATSBURG - Frankrijk
moet volgend jaar 6 miljard eu
ro extra bezuinigen, maar hoeft
pas in 2005 te voldoen aan de
Europese normen voor het be
grotingstekort. Met dat voorstel
gaat de Europese Commissie
naar de ministers van Financiën
van de EU, zo is gisteren beslo
ten.
Daarmee lijkt Parijs aan een
miljardenboete te ontsnappen.
In juni kreeg Parijs een Europe
se aanbeveling opgelegd om
volgend jaar al de begrotings
normen te respecteren. Op
grond van Europese regels mag
het begrotingstekort van een
land nooit meer dan 3 procent
van het nationaal inkomen (bbp
bedragen. Op overtreding
staan hoge boetes.
Maar de Commissie vindt dat de
economische vooruitzichten
sinds juni zo zijn verslechterd,
dat Frankrijk een jaar extra
krijgt. Om volgend jaar onder de
3 procent te komen, zou Parijs
ter waarde van 1,5 procent van
het bbp aan maatregelen moe
ten nemen. „Het is economisch
niet haalbaar om dat in één jaar
te bereiken, daarom geven we ze
twee jaar", verklaarde commis
saris Solbes (Monetaire Zaken)
gisteren. Als Solbes zich stren
ger zou opstellen, hadden de
Europese ministers zijn voorstel
vrijwel zeker afgekeurd. Want
Frankrijk heeft steun van heel
wat landen, onder meer van
Duitsland dat zelf de begro
tingsregels schendt. Wel wil
'Brussel' dat Frankrijk meer be
zuinigt: 1 procent van het bbp,
in plaats van de geplande 0,6.
Dat scheelt 6 miljard euro. Als
de ministers die eis overnemen,
moet Parijs uiterlijk 15 decem
ber maatregelen aankondigen.
ANP
MINSK - Twee mensen lezen de inscriptie op een herdenkingsplakkaat in Minsk op de plaats waar in de
Tweede Wereldoorlog het joodse getto was. Ongeveer duizend mensen verzamelden zich gisteren in de
Wit-Russische hoofdstad vanwege de 60ste verjaardag van de vernietiging door de Nazi's van het getto.
foto Sergej Grits/AP
door Frans Lindenkamp
SAO PAULO - De Brazili
aanse diplomaten zijn we
reldwijd aan de bedelstaf ge
raakt. De huur van de ambts
woning wordt niet meer be
taald, creditcards worden
geblokkeerd en salaris is de
laatste maanden niet meer
betaald. Dat komt door het
bezuinigingsbeleid van de
socialistische regering Lula.
Bij het Braziliaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken
stromen de e-mails binnen
van woedende en desperate
diplomaten. Sommigen van
de 156 ambassadeurs hebben
het hogerop gezocht en
schrijven president Lula
rechtstreeks om hun nood te
klagen en hem ertoe te bewe
gen in te grijpen. Het duurt
niet lang meer, zo stellen ze,
of ook de telefoon- en
stroomrekeningen kunnen
niet meer betaald worden.
Dan wordt het contact tussen
de ambassade en de buiten
wereld onmogelijk.
Het imago van Brazilië in het
buitenland loopt ernstige
schade op, zo meldden de
ambassadeurs. In veel lan
den dreigen schuldeisers
naar justitie te stappen. Bij
voorbeeld in New York, waar
het Braziliaanse consulaat
voor 70.000 dollar per maand
een etage huurt in een toren
flat. Een huursom die men
niet meer kan betalen.
Brazilië heeft bijna 2500 di
plomaten. De meesten beta
len al vijf maanden zelf de
huur van hun woningen, om
dat de overheid het geld niet
meer overmaakt. De totale
rekening is al opgelopen tot
ruim 100 miljoen euro. Uit
gaven voor representatie mo
gen de dames en heren in
middels zelf dragen. Datzelf
de geldt voor het schoolgeld
voor hun kinderen. Diploma
ten die overgeplaatst wor
den, zitten op hun nieuwe
post veelal zonder huisraad.
De verhuizer wil eerst geld
zien. Veel getroffenen be
strijden de nood door het af
sluiten van leningen.
De financiële problemen
kennen twee oorzaken. Ten
eerste moet Brazilië van het
Internationaal Monetair
Fonds in ruil voor miljarden
kredieten fors bezuinigen op
de overheidsuitgaven. Ten
tweede is de nationale munt,
real, vorig jaar gedevalueerd.
Die devaluatie is niet verre
kend in het budget van Bui
tenlandse Zaken. GPD
