PZC
En maar piekeren
ILSM;
A'
Kunstenaarsgroep G2A
toont diversiteit in Kats
Geïnspireerd door blauw en groe»
11
Manisch
depressief
lezers schrijven
kunst
Z
zaterdag 18 oktober 2003
Taxi
Kettingroker
Terug
Inlichtingendienst Moord
Wisse Smit IV
Cheque voor
Zonnebloem
IN DE HERFSTVAKANTIE!
JON A voor de Kit
RR 1
A\
MHÜ
>s3a HUI I*
Dromerig
door Raymond de Frel
Willy van Landschoot (49) uit IJ-
zendijke zat in de trein, nabij
Luik. Vrouw, zoon en dochter sliepen,
Van Landschoot was klaarwakker.
Hij rook onraad. 'Ze' zouden de trein
bombarderen. De noodrem moest be
scherming bieden. Dat deed het ook.
Eventjes, want nauwelijks honderd
kilometer verder wilden 'ze' alweer
bommen gooien. En op het station in
Antwerpen doken 'ze' weer op. Klinkt
onwerkelijk. Is het ook, al was het
voor Van Landschoot op dat moment
keiharde realiteit.
De West-Zeeuws-Vlaming is manisch
depressief. Dat wist hij op het moment
van de treinreis almaar hij besefte het
toen niet. Tijdens een vakantie in Oos
tenrijk liet hij zijn medicijnen even
voor wat ze waren, om te genieten van
alcoholische versnaperingen. Dat
bleek een vreselijke fout: het drinken
werd van kwaad tot erger. Na zes da
gen was Van Landschoot niet meer te
houden. En dus zette de reisorganisa
tie de familie op de trein naar huis. Na
alle ellende in de coupé - een tweede
ruk aan de noodrem leidde tot een
proces-verbaal, boete van vierhon
derd gulden, verwijdering uit de trein
en een verder transport per boemel-
trein - voelde Van Landschoot op het
station in Antwerpen opnieuw nattig
heid. Zijn vrouw regelde op dat mo
ment, met al het geld op zak, de trip
naar IJzendijke.
Zolang kon hij niet wachten. Hij
sprong in de eerste de beste taxi, maar
die weigerde te vertrekken. Van Land
schoot kon immers niet betalen. Uit
eindelijk belandde hij in handen van
de politie. „Later ben ik in het hospi
taal in Antwerpen platgespoten. Ik
werd pas wakker in het ziekenhuis in
Brugge", vertelt Van Landschoot.
De IJzendijkenaar heeft zijn ziekte en
daaraan verwante ervaringen ver
woord in zijn boek 'Het Onruste
Brein', dat vandaag in het IJzendijkse
streekmuseum wordt gepresenteerd.
Willy van Landschoot: „In het ziekenhuis dacht ik dat ze mij wilden vermoorden."
foto Wim Kooyman
„Meerdere artsen hebben mij afgera
den om dit boek te schrijven, omdat ik
alles weer zou oprakelen, wat weer
verstrekkende gevolgen kon hebben.
Maar ondertussen testten ze een
nieuw medicijn op mijRisperdal. Dat
is succesvol. Het legt de manische ge-
dachtengang stil. Sinds ik dat medi
cijn gebruik, ben ik niet meer opgeno
men. Ik ben nu al vijf jaar thuis."
Voor het schrijven van zijn boek had
Willy van Landschoot zijn medisch
dossier nodig. Hij wist immers niet al
tijd precies wat hij tijdens zijn manie
periodes had gedaan. Na vele discus
sies met artsen en directeuren kreeg
hij uiteindelijk het dossier onder
ogen. Het boek is - met hulp van Bres-
siaander Mario Keul - inmiddels af,
maar zijn missie is nog lang niet vol
bracht. Van Landschoot heeft daarom
de Europese Stichting voor Manisch
Depressieven in het leven geroepen.
„Om manisch depressiviteit te voor
komen, om voorlichting te geven en de
communicatie over de ziekte te verbe
teren. En om manisch depressieve
mensen te begeleiden. Ze kunnen bij
mij aankloppen voorraad en daad."
Het autobiografische boek staat bol
van de voorbeelden van Van Land-
schoots ervaringen. Zijn eerste mani
sche depressie kreeg hij op twintigja
rige leeftijd, in militaire dienst. „Ik
kon niet meer slapen, moest vaak
overgeven, werd een kettingroker en
kwam geen moment meer tot rust. En
maar piekeren, en maar piekeren..."
Thuis runde hij met zijn broer een
transportbedrijf, waar hij ziel en za
ligheid instopte.
De situatie in de militaire kazerne was
niet meer te houden, Van Landschoot
mocht naar huis..„Toen zat ik weer in
de vrachtwagen. Man, ik was de ko
ning te rijk."
Een aantal jaren van voorspoed volg
de. Het bedrijf draaide goed, een
prachtige bungalow werd zijn eigen
dom en zijn vrouw raakte in verwach
ting. „Ik had mijn doel bereikt. Niet
lang daarna werd ik overspannen. Ik
kreeg achtervolgingswaanzin. Reed
ik op straat, dacht ik dat al die auto's
het op mij hadden gemunt. Ik werd op
een gegeven moment opgenomen in
het ziekenhuis in Sluiskil. Daar dacht
ik dat ze mij wilden vermoorden. Die
medicijnen zouden mij vergiftigen. Ik
was bang, dus spuwde ik alle pillen
weer uit. Na een week kwamen ze
daar achter. Een zuster heeft mij er
toen van overtuigd dat ze me echt wil
den helpen, dat ik veilig was. Een
week later was mijn bloedspiegel
weer op peil."
Daarna keerde Van Landschoot terug
op het bedrijf dat hij samen met zijn
broer had grootgemaakt. Niet meer op
de vrachtwagen, maar op kantoor.
Dat ging goed tot de genoemde vakan
tie in Oostenrijk. Een nieuwe terug
keer op het bedrijf lukte niet meer, bij
het minste of geringste raakte hij
overspannen. Het bedrijf ging in 1996
door diverse tegenslagen ter ziele.
Het komt allemaal aan de orde in Het
Onruste Brein, wat vooral geschreven
is om geïnteresseerden in simpele be
woordingen een helder beeld van de
ziekte te geven. Van Landschoot: „In
gewikkeld geschreven boeken zijn er
immers al genoeg. En niet iedereen is
dokter..."
De presentatie van Het Onruste Brein
is vandaag om 14.00 uur in het Streek
museum in IJzendijke.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nieter
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen vim,
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden,^
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Het feit dat een particulier wel
aan de juiste informatie kan ko
men over Mabel Wisse Smit en
onze overheidsdienst niet (PZC
13-10) is niet in de eerste plaats
gelegen aan de kwaliteit van de
ze dienst. Wie speelt een rol bij
de formulering van de op
dracht? Gebeurt dit wel in deze
formele zin? Zou het ook zo kun
nen zij n dat mevrouw Van Oran-
je achter de schermen de uit
komst van tevoren zelf bepaalt?
De 3 M's: van de vader van
Maxima was bekend feit dat hij
wat op zijn kerfstok heeft, dus
hier had zij geen invloed op.
Margarita's echtgenoot werd
niet gelust; dus overdreven
diepgaand onderzoek werd ge
pleegd. Mabel werd al bij voor
baat omarmd in de familie. De
uitkomst moest dus positief zijn
en daarom werd haar verleden
slechts oppervlakkig onder
zocht. Wordt het geen tijd, dat
onze volksvertegenwoordigers
zicht bezighouden met zaken
waarvoor zij door de kiezer zijn
ingehuurd? Het koningshuis is
een ondemocratisch geheel bin
nen de huidige structuren.
Daarom: opheffen dit middel
eeuws fossiel in ons democra
tisch geheel.
J.L. den Hollander
Deltaweg 17
Haamstede
Oranjekenner Hary van Wijnen
stelt in de PZC van 7 oktober
vast, dat hij bij de presentatie
van Mabel Wisse Smit en prins
Friso als verloofd paar, in haar
ogen vooral las: „Ziezo, ik
ben er". Deze opmerking is sug
gestief, vooringenomen en res
pectloos en staat gelijk met rod-
delbladjournalistiek, die niet
past in de verteltrant van een
gerenommeerd oranjekenner.
Wim van Breda
Swaalingestraat 44
Zoutelande
Tjonge, tjonge vijf jonge
nen met hun volle versta
schoppen een vrouw hartstl
dood (PZC 13-10). Hoe isheti
godsnaam mogelijk dat ot
standers dan niet ingrijpen,
ga je maar schreeuwen als j
gek, maar doe iets. Het v-
steeds gekker dan gek, laten
nou gewoon mensen go
strueren in zo'n situatie, ent.
speken dat zo iets nooit n
kan gebeuren, gewoon inj
pen, schreeuwen er tussè
springen en vooral veel kale
maken. Het is toch te gek]
woorden dat zo iets kan. ik)
best een lief mens, maartt
mij mogen ze die lieden uitg
kaar laten trekken. Harder®
treden, de botte bijl erin,heiaa,
Harry Mz ft
Westerzi cfoi
Vliss óf
TERNEUZEN - De afdët
Kanaalzone van de Zon
bloem heeft 3600 euro van
Rabobank Terneuzen-Axeli
kregen. De bank bestemde
giften voor de opening van:
nieuwe kantoor voor het g#
doel.
(Advertentie
MUZIEK: WILLEM BREUKER
STADSSCHOUWBURG MIDDElli
do. 23, vr. 24, za. 25 okt. 20.00
50 medewerkenden met supersterrer
JASPERINA DE JONG, DENISEJM
Info! kaartenverkoop tel 0900.33001
www.nieuwe-muziek.nl
wo. 22 t|m za. 25 okt14 Ur
KLOVENIERSDOELEN MIDDELBl
Toegang 2.50, Tel. 0118 6211
n
i
Werken van G2 A-kunstenaars Denz de Kroon (1) en Jossifant.
foto Willem Mieras
door Anita Tournois
TERNEUZEN - Galerie Contrast& expo
seert werken van oude meesters in combi
natie met werk van hedendaagse kunste
naars. Omdat door de eeuwen heen het
omringende landschap een grote bron van
inspiratie was, draagt de huidige tentoon
stelling de titel 'Het blauw en het groen'.
Met hierin de koe opvallend vaak als cen
traal middelpunt.
Grazende en rustende koeien, die op hun
beurt onderdeel zijn van oer-Hollandse of
Vlaamse landschappen. Landschappen,
verwerkt in olieverf op doek of paneel, rea
listisch, poëtisch, melancholisch, impres
sionistisch, los van stijl of tot in detail uitge
werkt; landelijke taferelen, onderhevig aan
seizoenen, tijdstippen, het werk op platte
land of boerderij maar ook een enkel typisch
zee-, haven- of strandgezicht. Geschilderd
door Hollandse, Vlaamse of een enkele
Franse kunstschilder als Victor Marec, een
Parijzenaar, of Paul Emmanuel Péraire uit
Bordeaux. Door schilders die deel uit maak
ten van de Haagse of Tervurense school of
behoorden tot de kunstkring Sint-Martens
Latum.
Fraai is bijvoorbeeld het Winterlandschap
van Albert Claeys of Les Etangs de Genck -
Février van J. Coosemans, met de schoon
heid van ongerepte natuur, waarbij de ijzige
winterlucht zowat voelbaar is. Of Zomer
landschap met tarwe en meisje van Xavier
de Cock, een realistisch maar poëtisch werk
en het impressionistische Landschap met
bomen van Cesar de Cock; werk van Vlaam
se broers, die refereren aan hun doorge
brachte tijd in Barbizon in Frankrijk.
Herfstmorgen is een bijzonder sterke litho
van een van de grootste impressionisten van
Vlaanderen, Emile Claus. De koe in al zijn
facetten vormt een dankbaar onderwerp,
zoals Koeien van Anton Mauve, een schilder
van de Haagse School. Van Jan Vrolijk is het
werk De stier en van Alfred Verwee zijn er de
Rustende koeien.
Een van de hedendaagse kunstenaars die
sterk geïnspireerd worden door het werk
van de oude meesters en dan specifiek De
Haagse School is Frank de Wit, een jonge
Nederlandse kunstschilder, woonachtig in
Antwerpen, die een fascinatie heeft voor
grazende koeien. Zijn kleine schilderijtjes,
met een wat dromerig, loom karakter, slui
ten qua sfeer volledig aan bij de rest. Even
als de paarden van Jef Jansen, met veel
liefde en kennis van dier en ambacht uitge
beeld.
Recent werk van Johnny Beerens - net als
zijn voorgangers voortdurend geïnspireerd
door het hem omringende landschap -
wordt gekenmerkt door nooit aflatend vak
manschap, gedragen door een hang naar
perfectionisme, maar tevens door een vorm
van artisticiteit die steeds nieuwe
slaat. Het geëxposeerde werk met basalS
nen en paalhoofden is opgebouwd uit!
lagen, waarvoor de kunstenaar gebn|
maakt van papierrepen, van zelf vera
digde papiersoorten, of papierpap. Hies
worden onder andere materies als za
steen- en schelpgrit toegevoegd, waarmi
uiteindelijke resultaat geschilderd w
met aquarelverf. Zijn ambachtelijke s
pak kent misschien een zekere verweii
met de oude meesters, maar door zijnmos
mentale uitstraling en bijzondere werki
ze vormt dit werk een significant contra
Voor andere contrasten zorgen de heffl
daagse keramiek en bronzen, een lij)
mend onderdeel van deze tentoonstel!
Imposant zijn de naakte vrouwentos
met flinke borst- en bilpartijen van Her®
van Nazareth uit Evergem; robuust, pi
tisch en krachtig van vormgeving en gei
seerd op de oervorm. Of de typische aas
werken mannetjes van Lut Brackx. die
een gelaten en berustende houding afe
ten onder de tafels, waarop werken ss
van oude meestersHet keramisch werk!
Riek Sanderse wordt in grote mate bepai
door de vorm, zoals een werk, met eenstd
balans, van twee kegelvormen op elkaar
Tentoonstelling t/m eind november in GA
Contrast&, De Blokken 3-4, Terneuzen.
Openingstijden: di. wo. do. en zo. middag H'
17.00 uur
door Ernst Jan Rozendaal
KATS - De naam dekt de lading
nog maar gedeeltelijk. G2A
staat voor Goes goes Art. De
kunstenaarsgroep G2A heeft
nog steeds zijn basis in Goes,
maar inmiddels komen lang niet
alle twintig leden nog daarvan
daan. G2A is een stichting ge
worden waarin beginnende
kunstenaars uit heel Zeeland
contacten onderhouden.
De groep is een jaar of vier gele
den opgericht door Denz de
Kroon om de expositiemoge
lijkheden van beginnende kun
stenaars te vergroten. Dat is be
hoorlijk gelukt. Binnenkort ex
poseren kunstenaars van G2A
in Nijmegen en het voormalige
hippiecentrum Ruigoord. Van
daag begint in Galerie Kats een
tentoonstelling van elf leden.
De schilderijen die in Kats wor
den getoond, zijn uiterst divers.
Alleen Machtelt van der Wijst
uit Westkapelle werkt puur ab
stract. De overige negen schil
ders werken allen in meer of
mindere mate figuratief. Toch
zijn de verschillen groot. De
Kroon werkt met contrasten in
vorm en kleur. Fred heeft het
idee van een mix van twee we
relden van hem overgenomen,
door letterlijk twee landschap
pen te combineren, wat meteen
een vorm van surrealisme ople
vert. Het meest realistische
werk komt van Jossifant. Hij
legt zich toe op een zeer precieze
uitbeelding. Anne de Jong, met
haar zestien jaar de jongste van
de groep, schildert fragmenten
van vrouwenlichamen. Door
bewust het gezicht te negeren
wil ze de gracieuze vormen laten
spreken. Krachtig zijn de por
tretten van Martij n Linzell en
Coen Wieman. De eerste schil
dert ze heel plastisch, de tweede
neemt het realisme van de foto
als uitgangspunt. Wout Kole
schildert lichamen in water,
waardoor schilderijen zijn ont
staan op de grens van realisme
en surrealisme. Ellen de Boer
toont vijf zesvormige schilderij
en, geïnspireerd op honingra
ten, met expressieve schilderin
gen van dierlijke en organische
elementen. Janneke Rottier ver
beeldt de stilte en rust van het
Zeeuwse landschap.
De enige ruimtelijk objecten
komen van Danny de Rijt. Be
halve een lamp toont hij twee op
de computer ontwikkelde
sculpturen van hout, jute, gips,
piepschuim en lijn. Ze doen
denken aan grote schelpen of
delen van krijtrotsen.
„De diversiteit is deel van onze
kracht", meent De Kroon. „Ie
der heeft zijn eigen manier van
werken. Samen versterken we
elkaar.Een aantal kunstenaars
van G2A heeft een gezamenlijk
atelier in Goes. Dat is praktisch,
omdat atelierruimtes niet mak
kelijk te vinden zijn en zo de
huurkosten worden gedeeld.
Bovendien werkt het inspire
rend. „Je praat sneller over el-
kaars werk", verklaart De Boer.
„We geven elkaar opbouwende
kritieken en dat stimuleert. Het
is een beetje een voortzetting
van het werk op de academie.
Daar werkte je ook gezamenlijk
in een klas."
G2A maakt beginnende - niet
altijd jonge, want het oudste lid
is zesentachtig - kunstenaars in
Zeeland zichtbaar. Ze zijn aan
spreekbaar. Door galeries, door
culturele instanties en door
scholen. De Kroon: „Op het
Goese Lyceum en het ROC gaan
we binnenkort workshops ge
ven. Ze wilden daar jonge men
sen voor de klas." De Boer: „We
creëren de meest vrije klas die je
maar kent en dat is G2A.
Wellicht weet G2A zelfs begin
nende kunstenaars voor Zee
land te behouden. „We willen
een leegloop van jonge kunste
naars uit Zeeland voorkomen",
bevestigt De Kroon. „Als ze hier
niks kunnen, verhuizen ze alle
maal naar de Randstad. Daar
zijn wel de mogelijkheden om
het te maken. G2 A wil die hier in
Zeeland ook creëren."
De Boer: „Goes kan ons ook
goed gebruiken."
Expositie: werk van de kunste
naarsgroep G2A, t/m 30 november
in Galerie Kats in Kats, open za en
zo van 12-17.30 uur.
Rustende koeienolieverf op doek door Alfred Verwee.
foto Wim Kooyri^
