PZC
België ook schuldig
aan latere verdieping
van Westerschelde
Overwinteren in
een bevroren baai
Moeders blij met
begin bouw eigen
plek voor autisten
Werkwijze EurExcel
niet in strijd met
Nederlandse wet
Grote plannen voor totale omgeving caissons bij Ouwerkerk
wb
zaterdag 18 oktober 2003
Concurrentie
Cruciaal
Uitgraven
Brouw se zeilers genieten van de seizoenen op Spitsbergen
Poolhonden
Gelukkig
Baanbrekend
Vraagtekens
Oude fruitrassen
in Kapelle
Tupperware
DDR-meeting
in Vlissingen
Watersnoodmuseum breidt uit
door Ali Pankow
OUWERKERK - Het museum
Watersnoodramp 1953 in Ou
werkerk en het gebied in de wij
de omtrek wacht een flinke uit
breiding. De status Nationaal
Monument Watersnoodramp
voor deze totale omgeving
vormt de motor voor de bunde-
door Sheila van Doorsselaer
ANTWERPEN - Het is niet te
recht dat met de beschuldigen
de vinger alleen naar Nederland
wordt gewezen als het gaat om
de vertraging in de onderteke
ning van de Belgisch-Neder
landse Waterverdragen in 1995.
Ook België, dat aandrong op de
verdieping van de Westerschel
de, is hier debet aan. Dit conclu
deert de Belgische geschied
kundige S. Vanfraechem in zijn
boek Goede Nabuurschap
Goede Nabuurschap? behan
delt de waterverdragen tussen
België en Nederland tussen
1960 en 2002. Het boek werd
gisteren in Antwerpen gepre
senteerd in het bijzijn van de
Vlaamse minister Bossuyt (Mo
biliteit), J. Strubbe, directeur
Administratie Waterwegen en
Zeewezen (AWZ) van het
ministerie van de Vlaamse Ge
meenschap en J. van Hoof, na
mens de AWZ lid van de coördi
natiecel Langetermijnvisie
Schelde-estuarium. Een van de
belangrijkste conclusies die
Vanfraechem trekt, is dat de
vertraging van de verdieping
van de Westerschelde, waar
twintig jaar over werd onder
handeld, niet alleen de schuld is
van Nederland.
Vanfraechem stelt dat het Ne
derland niet valt te verwijten
dat ze het eigenbelang (een flo
rerende Rotterdamse haven) liet
prevaleren boven de mainport
van België, Antwerpen. Vrees
voor concurrentie overscha
duwde jarenlang de besprekin
gen. Zowel besmuikt als hardop
werd Nederland er door België
meermalen van beschuldigd de
verdieping te dwarsbomen om
zo Rotterdam te beschermen.
België moet volgens Vanfrae
chem de hand in eigen boezem
steken als het gaat om de twin
tig jaar (1975-1995) die het
kostte om tot ondertekening
over te gaan van de waterver
dragen. Volgens zowel Strubbe
als de auteur van het boekwerk-
besteedde België te weinig aan
dacht aan de eigen achterban.
De pasmunt in de vorm van
infrastructuur op Belgische bo
dem in het voordeel van Ne
derland, die Nederland neerleg
de om akkoord te gaan met
de verdieping van de Wester
schelde, werd door België niet
gepikt.
Van Hoof stipte nogmaals aan
dat Nederland en België in de
cember 2004 tot een gezamen
lijk politiek standpunt komen
over een nieuwe verdieping van
de Westerschelde, nodig om nog
grotere schepen de toegang tot
de Antwerpse haven te ver
schaffen. Vanfraechem stelt dat
België zich wellicht weer in de
vingers snijdt omdat er nog geen
dossier klaarligt om Nederland,
mocht het nodig zijn, mee te
lokken of over de streep te trek
ken.
Goede Nabuurschap? De Waterver
dragen tussen België en Nederland
ligt vanaf volgende week in de boek
handel. Auteur: Dr. Stephan Van
fraechem. Uitgeverij Academia Pess
in Gent. ISBN: 90 382 0442 6
ling van verschillende ambities.
Het museum zelf heeft behoefte
aan uitbreiding, Staatsbosbe
heer wil de achtergelegen in
laag herinrichten en cineast
Koert Davidse wil in een van de
caissons zijn stemmenproject
'1835 1' realiseren.
Davidse beoogt door middel van
eigentijdse mediatechniek
slachtoffers van de Waters
noodramp letterlijk een stem te
geven. De titel van het project
duidt op het feit dat er 1835 do
den werden geregistreerd, met
uitzondering van een baby die
tijdens de rampnacht in de
buurtschap Capelle werd gebo
ren en kort daarna meteen is
verdronken.
„De filosofie achter alle plan
nen is dat er niet te veel ver
bouwd mag worden aan de cais
sons zelf", zegt voorzitter Ria
Geluk van de museumstichting.
Het authentieke aanzien van de
betonnen kolossen die zo'n cru
ciale rol speelden bij de sluiting
van het laatste dijkvak moet be
houden blijven. De ideeën wor
den de komende maanden nader
uitgewerkt. Geluk hoopt dat het
globale plan eind maart gepre
senteerd kan worden. In het
voortraject hebben alle betrok
ken organisaties overleg ge
voerd. Bundeling van krachten
en in een later stadium een geza
menlijk subsidie-aanvraag ver
groten aanzienlijk de kans op
een Europese bijdrage voor dit
project.
Hoeveel er in en rond de cais
sons kan gebeuren, is volgens
Geluk zeker ook een kwestie
van geld. Het Watersnoodmuse
um in het eerste caisson kampt
met ruimtegebrek. Lag er bij de
start drie jaar geleden slechts
één fotoboek op de leestafel, nu
zijn het er 35. Het is slechts een
voorbeeld van de talrijke waar
devolle zaken die het museum
de afgelopen jaren kreeg aange
dragen. Met gebruik van het
tweede caisson kunnen een ei
gen kantoor, een documentatie
centrum en een studiehoek ge
realiseerd worden.
mias'W-- ann
Staatsbosbeheer wil de zanddijk (rechts) in het
beteren op de kleine caissons.
inlagengebied gedeeltelijk afvlakken en het zicht ver
foto Marijke Folkertsma
De inrichting van specifiek dit
caisson vergt echter veel in
spanning. „Het ligt diep in het
zand en er komt veel voor kijken
om het uit te graven", zegt Ge
luk. Volgens haar worden er
voor dat tweede caisson daarom
alternatieven opgesteld waarin
uiteindelijk een keus moet wor
den gemaakt. „Gaan we het ge
bruiken of leiden we het publiek
er door een soort glazen tunnel
rond naar het derde caisson toe,
zodat het wel één circuit blijft?"
In dat derde caisson zou dan het
project van Koert Davidse moe
ten komen. Het vierde caisson
moet plaats bieden aan een
Noorse woning die Zeeuwland
er als een soort doos in wil plaat
sen. Bezoekers kunnen die
geschenkwoning betreden om
in de afzonderlijk kamers diver
se mediaprogramma's (films
van de herdenking, de laatste
sluiting of interviews) te bekij
ken.
Dat grote vierde caisson biedt
ook plaats aan wisselexposities.
Geluk denkt aan thema's als on
derwijs, kunst en hulpverlening
in relatie met de ramp van 1953.
De nissen van deze kolos
kunnen plaats bieden aan
dwarsdoorsneden van de ver
schillende landschapselemen
ten: agrarisch gebied, de kre
ken, de inlagen, de dijk en de
Oosterschelde. Bezoekers heb
ben dan binnen een indruk ge
kregen van het landschap en
krijgen vervolgens buiten een
totaalbeeld
van het gebied, vanaf het uit
kijktorentje dat op de dijk ach
ter de caissons moet komen.
Vanaf die plek heeft het publiek
ook van heel dichtbij zicht op de
inlaag zoals Staatsbosbeheer
die wil inrichten met de uitge
graven, kleinere caissons die
ook bij de dijksluiting zijn ge
bruikt.
door Famke van Loon
BROUWERSHAVEN - De zei
len zitten al maandenlang nut
teloos ingepakt. Ski's en pik
houwelen komen beter van pas
op deze 'zeiltocht'. Sneeuw ligt
als een verstilde boeggolf tegen
de Jonathan aangewaaid. Een
dikke laag ijs houdt het Brouw-
se zeiljacht stevig op zijn plaats.
Gevangen in het ijs kunnen de
opvarenden niet weg. En willen
dat ook niet. „Ons wereldje was
óns wereldje. Het is er zó mooi."
Veel zeilers die er een jaartje
tussenuit knijpen, kiezen het
ruime sop om warmer oorden te
bezoeken. Maar niet Mark van
de Weg en Marina van Dijk.
Wanneer zij halverwege de ja
ren negentig hun reis plannen,
kiezen ze voor Spitsbergen, ver
ten noorden van de poolcirkel.
Marina, geboren in Nederland,
woont en werkt in Spitsbergen
als goudsmid. Mark heeft op dat
moment een klein scheepstim-
merbedrijf in Brouwershaven.
Op hun vijftien meter lange zeil
jacht willen ze in het poolgebied
overwinteren in een baai van de
Liefde Fjord, de Nilspollen
Baai. „In 1995 had hij het er al
over. Allebei hebben we interes
se in de poolgebieden."
Vorig jaar juni zetten Mark en
Marina vanuit Brouwershaven
koers richting Spitsbergen.
Krap twee weken later komen
ze zeilend aan in de hoofdstad
Longyearbyen, waar de laatste
voorbereidingen voor hun over
wintering beginnen.
Wie aan een dergelijk avontuur
begint, moet beslagen ten ijs ko
men. Want is het schip eenmaal
in het ijs gevaren en vastgevro
ren, dan is het eigenlijk wachten
op de dooi. En in de gekozen
baai kan die warme periode
soms wel tien maanden op zich
laten wachten. Om zeker te zijn
dat er voldoende eten en medi
cijnen zullen zijn, slaan Mark en
Marina voor veertien maanden
spullen in. Aanvankelijk moet
er ook voor dezelfde periode
diesel worden meegesleept om
de kachel te kunnen stoken.
Maar die voorraad van zeven
oliedrums wordt uiteindelijk op
een klein depot op de rand van
de baai gestald. Ook ander ma
teriaal als een tent, ski's, schep
pen, pikhouwelen en bijna ze
venhonderd kilo droog honden
voer voor de twee Groenlandse
poolhonden Imiaq en Maaiken
krijgen een plek aan boord. De
zeiltocht kan beginnen.
Eenmaal in de Nilspollenbaai
aangekomen, begint het wach
ten op de winterse kou. De baai
zelf vriest snel en eenvoudig
dicht, maar het fjord blijft lange
tijd open. „Het grote fjord vroor
pas heel laat dicht, maar dat
hadden we wel nodig voor onze
veiligheid. Dat was wel even pe
nibel." Want zolang het fjord
open is, blijft het wateren het ijs
rond de boot in beweging. En
sleurt zodoende aan het schip.
Bij slecht weer is het dan gere
geld alle hens aan dek om het ijs
achter de boeg weg te kappen.
„Dat is dan een paar dagen hard
werken." Wanneer uiteindelijk
eind februari ook het fjord
dichtvriestbreekt voor Mark en
Marina de 'mooie tijd' aan.
„Toen konden we de ski- en
looptochten gaan maken die we
wilden gaan maken."
Afgezonderd van alles en ieder
een passen ze zich aan aan het
leven in de dichtgevroren baai.
Want de helikopter met de do
minee, die met de kerstdagen
rondvliegt langs de mensen in
de verlaten gebieden, is het eni
ge bezoek dat de avonturiers in
al die maanden krijgen. Even
slaat nog wel de twijfel toe,
wanneer de helikopterpiloot
Mark en Marina uitlegt dat de
gekozen baai bij slecht weer
simpelweg niet te bereiken is
voor hulptroepen. „Dat is dan
wel even slikken. Je realiseert je
dan dat je echt op je zelf bent
Mark van de Weg en Marina van Dijk kijken in de thuishaven in Brouwershaven met warme gevoelens
terug op hun overwintering aan boord.
aangewezen", aldus Mark. Sa
men met de twee honden, die
veel zwaar sleepwerk voor hun
rekening nemen en voor het no
dige gezelschap zorgen, zullen
ze uiteindelijk bijna tien maan
den in de ijzige sneeuwvlakte
van Nilspollen vastliggen.
„Ze zeggen wel: life takes time",
haalt Mark aan om het leven tij
dens de overwintering te be
schrijven. Het leven heeft tijd
nodig. Simpele dingen als bij
voorbeeld het zorgen voor
drinkwater kost uren. Op ski's
en met de hónden moet sneeuw
gehaald worden, dat dan later
gesmolten wordt om voor water
Omgeven dooreen dikke laag ijs en sneeuw heeft de Jonathan bijna tien maanden in de Nilspollen baai van Spitsbergen 'gedobberd', foto
Marina van Dijk
foto Marijke Folkertsma
te zorgen. Maar het maakt ze
niet uit. Vast in het ijs is alle
haast en het tempo van alle dag
verdwenen. En wordt soms een
hele dag besteed aan het lezen
van een boek, zo legt Marina la
chend uit. Omdat er ook 'meer
tijd' is, wordt onder meer aan
het koken meer aandacht be
steed. Normaal gesproken ko
men ze er niet aan toe om hele
maal vanuit het niets vla
maken. „Ik heb daar beter gege
ten dan vooraf", lacht Mark dan
ook.
Maar tegenover het rustige tem
po staan ook de ontberingen.
Want dertig graden onder nul
met windkracht acht geeft een
gevoelstemperatuur van rond
de min 57 graden Celsius. Het
geweer dat vast aan boord moet
zijn in geval ijsberen het op de
opvarenden gemunt hebben,
bevriest zelfs. Maar de pracht
van de natuur in het poolgebied
heeft Mark en Marina volop
doen genieten. „Het is vooral die
cyclus, die je meemaakt. Eerst
gaan de vogels weg, dan gaat het
daglicht weg en krijg je de pool
nachten en het noorderlicht. En
dan langzaam komt alles weer
terug." Wanneer een storm de
eerste teruggekeerde vogels
voor een week wegjaagt, slaat
even de teleurstelling toe. „Zij
waren echt een teken van het
voorjaar. Maar toen was het
weer stil en waren we weer al
leen. Net of je weer terug bij af
bent."
Het duurt uiteindelijk tot begin
juni van dit jaar, dat Mark en
Marina weer de zeilen kunnen
hijsen. „Toen we weggingen, ke
ken we om: we willen niet blij
ven, maar eigenlijk willen we
ook niet weg." Na een lange tus
senstop in Longyearbyen varen
ze via de Noorse kust terug naar
de Zeeuwse wateren.
door Melita Lantinq
GOES - Tien jaar geleden
staken vijf moeders de kop
pen bij elkaar. Ze wilden iets
regelen voor later, voor als
hun autistische kinderen
groot zijn en ze er zelf niet
meer zijn. Gisteren bereikten
de moeders het voorlopige
hoogtepunt in hun strijd. De
officiële start van de bouw
van een woon- werkvoorzie
ning voor volwassen autisten
op het terrein van Emergis in
Kloetinge.
Van de vijf moeders die op 17
mei 1993 met de werkgroep
WWA begonnen zijn er nog
drie over: Nel Vlaming, Con-
nely Lous en Ellie Lands
meer. De twee andere moe
ders hebben om persoonlijke
redenen afgehaakt. „We had
den de insteek dat onze kin
deren eens volwassen wor
den en dan is er niets meer
voor ze geregeld. Na school
houdt het opDaarom wilden
we alvast nadenken over hun
toekomst", vertelt Connely
Lous. Dat nadenken heeft
een aantal jaren geduurd. De
werkgroep is in die tijd ver
schillende keren op werkbe
zoek geweest in binnen- en
buitenland om te kijken hoe
elders met autisten wordt
omgegaan. „Indietijdveran-
derde er veel in de zorg. Werd
vroeger vooral gedacht van
uit het aanbieden van een be
paald type zorg, nu wordt
veel meer gekeken naar de
vraag van de cliënt."
Nel Vlaming: „We zijn onder
andere in Wuppertal ge
weest. Daar kwamen we op
een gegeven moment bij een
jongen wiens kamer hele
maal kaal was. Geen gordij
nen, geen vloerbedekking,
helemaal niets en die jongen
was volmaakt gelukkig. Het
bleek dat die j ongen van stof
fering veel te veel prikkels
kreeg en daarom is het maar
weggelaten. Die ervaring
was voor ons heel indruk
wekkend en zette aan het
denken."
Autisten hebben grote moei
te met het verwerken van
prikkels. Het slaan van een
deur kan al veel te veel zijnen
kan iemand volledig doorhet
lint laten gaan. „Ik vergelijk
het altijd met een kaarten-
bakje. Wij kunnen nieuweiu-
formatie, prikkels die wij
krijgen, direct rangschikken
in het kaartenbakje in ons
hoofd. Dat gebeurt automa
tisch en is geen probleem. Bij
autisten ontbreekt zo'n kaar
tenbakje. Die kunnen de in-1
formatie niet plaatsen en
kunnen er niets mee", vertelt j
Connely Lous.
De moeders hebben in deal
gelopen jaren veel steun ge
had van het autismeteamvan
(toen nog) het Riagg. Ellie
Landsmeer: „Zij wisten de
weg en hebben ons gesteund,
Uiteindelijk was het plan ia
1996 klaar en konden wede
boer op. Toen is het ook snel
gegaan. Emergis kwam erbij
en nu zitten we hier." Hei
project is baanbrekend op
het gebied van zorg voor au
tisten. Tot nu toe worden ze
ondergebracht in bestaande
voorzieningen voor geeste
lijk gehandicapten. Dit pro
ject voorziet in een eigen
woon- en leefplekDe bewo
ners krijgen een zit-slaapka-
mer en eigen sanitair.
Daarnaast is een gemeen
schappelijke leefruimte. „We
lopen daarmee in Zeeland
vooruit op andere provincies.
Het project biedt plaats aan
zestien jong-volwassenen.
Dat is niet genoeg, dit is nog
maar het begin".
Of de kinderen van de drie
moeders ooit in het centrum
zullen wonen is de vraag. Dat
mogen ze niet zelf beslissen
want daar gaat onder meer
een indicatiecommissie over,
De woon-werkvoorziening
moet medio volgend jaar
klaar zijn.
door Famke van Loon
ZIERIKZEE - Een multilevel-
marketingbedrijf als EurExcel
draait om de verkoop van een
product, in dit geval goedkope
telefonie, en is daarom iets we
zenlijk anders dan een (verbo
den) piramidespel. Volgens
P. Thies van het Amerikaanse
moederbedrijf VarTec Telecom
houdt de organisatie zich aan de
regels van de Nederlandse wet,
die ondernemingen als EurEx
cel expliciet uitsluit van de Wet
op de Kansspelen.
EurExcel is de Europese tak van
VarTec Telecom, dat net als bij
voorbeeld Tele2 goedkope tele
communicatie verkoopt. Na
Ierland, Groot-Brittannië,
Duitsland en Oostenrijk wil de
organisatie nu de Nederlandse
(en Belgische) markt opDat zou
per 25 oktober moeten gebeu
ren. Maar de manier waarop
EurExcel zich voorbereidt op
die introductie doet veel stof op
waaien. Op bijeenkomsten in
het land, waaronder vorige
week één in Zierikzee, worden
adviseurs geworven, die 325 eu
ro betalen om in te stappen. Dat
geld kunnen ze in veelvoud te
rugverdienen in de vorm van
commissies en bonussen door
nieuwe adviseurs en betalende
klanten te werven.
Deze werkwijze roept vraagte
kens op omdat die lijkt op de
verboden piramidespelen. Want
hoe meer lagen nieuwe advi
seurs en klanten een adviseur
onder zich weet, hoe meer hij
kan verdienen. Maar volgens
Thies is die vergelijking onte
recht. EurExcel is een multile-
KAPELLE - In het Fruitteelt
museum in Kapelle vindt van
daag tussen 13.00 en 17.00 uur
weer de oude-rassenmiddag
plaats. Bezoekers kunnen hun
eigen appels en peren meene
men om ze door deskundigen te
laten onderzoeken en benoe
men. Een tentoonstelling over
fruitverwerking, een infostand
van Landschapsbeheer Zeeland
en diverse fruithoeken die ter
inzage liggen, maken het geheel
compleet.
vel marketing companydata
product verkoopt. In tegensta
ling tot een piramidespel, was
in geld wordt verdiend met ga
van anderen, wordt het geldi
ondernemingen als EurExa
verdiend met de verkoop
dat product. „De onafhanketj
ke vertegenwoordigers (de ai
viseurs, red) zijn niet in dies
van EurExcel. Zij krijgen e«
commissie uitbetaald op bas
van hun eigen verkoop aa
klanten en op basis van hun»
gen opgebouwde netwerk va
onafhankelijke vertegenww
digers." Die 325 euro, die i
vooraf betalen, wordt oni
meer gebruikt om de advises
een verkooptraining te
van materiaal te voorzien.
Omdat op den duur wél een?
ramide-achtige construct
ontstaat, is de vergelijking®
de piramidespelen snel
maakt. Bij de aanpassingvand
Wet op de Kansspelen in 19#
waarbij ieder piramidespel vei'
boden werd, zijn multilM
marketingbedrijven als EurEf
cel daarom expliciet uitgesW
van deze wet. Want al is
manier van ondernemen in M
derland minder gangbaar dï
in bijvoorbeeld de Verenigi
Staten, ook andere organisatie!
als Tupperware maken er ge
bruik van. „Zolang het concept
van multilevel marketing f
richt is op de verkoop van p®
ducten, ziet de Nederland*
wetgever geen reden om
manier van handel drijven te
verbieden", aldus Thies.
VLISSINGEN - In de Netten-
ple aan de NieuwendijkinVli*
singen wordt zondag een Dar.*
Dance Revolution (DDR)
houden. Dat is een soort corap*'
terspel, dat afkomstig is uit Ja-
pan. De game is intussen e®
rage voor oud en jong aan
worden.
Omstreeks 12.00 uur begint®
DDR-meeting. Geinteresse®'
den uit IJmuiden, Tilbmï-
Zeist, Amersfoort, Rotteroa-
Amsterdam, Breda, R°os®
daal, Goes en Vlissingenhe»®
zich al aangemeld. De DDR*'
cade kast is de enige in Ned®
land en België op dit moment
W
