De werkelijke macht ligt niet in de Kamer Zwitserse populisten gaan weer voor goud Syrië staat onder druk door opleving moslimextremisme Campagnes voor meer donoren mislukken keer op keer 18 oktober 1953 Springlevend zaterdag 18 oktober 2003 Gemiste kans Xenotransplantatie Afspiegeling Onstuimig Simpel Studenten Rap tempo Ruim twintig jaar is er al een tekort aan donororganen. Wet ten, publiekscampagnes en wijlen Bart de Graaff hebben daar niets aan veranderd. De vraag is onderhand of het probleem eigenlijk wel is op te lossen. Deze week nog maakte minister Hoogervorst van Volksgezondheid bekend dat hij afziet van een overheidscampagne om mensen aan te moedigen reeds bij hun leven een vrij makkelijk te missen orgaan als een nier af te staan. Het donorschap moet een eigen initiatief van mensen blijven, vindt hij. Maar waarom stellen zich dan zo weinig mensen beschikbaar? „Het is vooral angst voor de eigen dood." door Paul Koopman Sinds deze week weten we weer waar de echte macht ligt in dit land. Niet bij de Tweede Kamer, formeel het hoogste politieke orgaan in onze constitutionele mo narchie. Het werkelijke zwaartepunt van de besluit vorming ligt bij een stich ting. Om precies te zijn: de Stichting van de Arbeid. In deze stichting van werk gevers en werknemers werd deze week het kabinetsbeleid voor volgend jaar vrij rigou reus op de schop genomen. Voor naar schatting twee miljard euro aan kabinets plannen werd herzien. Dat staat in nogal schril contrast met de kruistocht van de Ka mer tegen de zogeheten me dicijnknaak. Slechts 210 miljoen euro was daarmee gemoeid, maar het CDA én de voltallige oppositie moes ten hemel en aarde bewegen om het kabinet op dit punt op iets andere gedachten te brengen. Met deze pyrrhus- overwinning had de Kamer meteen al zijn kruit verscho ten. Het kabinet zette bij het overleg met de Kamer over de begroting voor volgend jaar de hakken zo diep in het zand, omdat het nog een veel belangrijker onderhande lingsronde voor de boeg had: het najaarsoverleg met de so ciale partners. Vrijwel elke concessie aan het parlement zou immers zijn betaald van het wisselgeld dat nodig was voor een centraal akkoord. En zo'n akkoord met werk gevers en werknemers - bleek uit alle rekenmodellen van het Centraal Planbureau - was weer doorslaggevend voor het halen van de belang- rijkste kabinetsdoelstelling: meer banen. Met het eindresultaat mag het kabinet best tevreden zijn. Net als in 1982 is de Stichting van de Arbeid im mers een centrum-rechtse coalitie te hulp geschoten. Dat was destijds zuur voor toenmalig PvdA-chef Jom 1 den Uyl, die naar verluidt briesend door de kamergan. gen liep toen het 'akkoord'1 van Wassenaar' het funda. ment legde voor economised i herstel én voor de kabinet-1i ten-Lubbers.Ruim twintig jaar later zijn de druiven even zuur voor PvdA-leider Wouter Bos, die in de verkie zingscampagne van 2002 zijn' eigen kansen op een baan- brekende deal met werkge vers en werknemers hoog in. schatte. Maar uiteindelijk j zo blijkt maar weer, zijnde historische banden tussen i FNV en PvdA niet bepalend voor het slagen of falen van centraal overleg. Uiteinde lijk interesseert de politieke kleur van een kabinet sociale partners minder dan de noodzaak iets te doen aan om zich heen grijpende econo mische malaise en de wensde afbraak van de sociale zeker heid een halt toe te roepen. De Tweede Kamer kandeko- mende maanden weinig an- ders doen dan de indrukwek kende reeks wijzigingen o het belasting- en begrotings plannen voor volgend jaar alsnog goedkeuren. Want het nu al 'historisch' genoemde najaarsakkoord achteraf on dergraven zullen de meeste partijen niet op hun geweten willen hebben. Het is al eerder gezegd maai het is daarom niet minder waar: het 'poldermodel' in Nederland is vaak doodver klaard, maar nog springle vend. Als de nood hoog genoeg is, slaan kabinet, werkgevers en werknemers- gelukkig - nog steeds de han den in elkaar. Wat dat be treft, is er sinds 1982 weinig veranderd. De Kamer kan zich intussen troosten met de gedachte dat deze sociale vrede op de lange duur van zelf weer meer geld in de schatkist brengt, waarover het parlement wellicht wat méér te vertellen heeft dan over de huidige bezuinigin gen GPD Angst voor afstaan van organen door Dick Hofland Het is een onmogelijke vraag op een onmogelijk moment: „Mag ik de organen bij uw part ner wegnemen?" De meeste na bestaanden denken op zo'n mo ment: nu even niet. En dan is het al te laat, want ze moeten direct in een ander lichaam worden geplaatst. Bewaren kan niet. Driekwart van de bevolking laat zich niet registreren als po tentiële donor, waardoor de be slissing bij de achterblijvers komt te liggen. Als die geen toe stemming geven, en dat is meestal het geval, gaat de trans plantatie niet door. Als mensen wel geregistreerd staan, zeggen familieleden in ongeveer tien procent van de gevallen op het moment suprème alsnog nee. De groep die dan nog overblijft, is voor het overgrote deel weer niet geschikt als donor, omdat ze te oud zijn, de organen niet meer goed genoeg zijn of omdat ze niet op tijd kunnen worden beademd. Dat is nodig, want de donor moet in de meeste gevallen her sendood zijn. Het hart moet nog kloppen. Een belangrijke groep donoren bestaat uit verkeers slachtoffers en dat aantal is in Nederland de afgelopen jaren bijna gehalveerd. „De grote vraag is: over hoeveel donoren hebben we het eigen lijk?", zegt Bert Elbertse, pro gramma-coördinator van het Nederlands Instituut voor Ge zondheidszorg (NIGZ). „De kans is heel klein dat je daad werkelijk donor zult worden. Van de 140.000 mensen die jaar lijks overlijden, blijven er uit eindelijk slechts tweehonderd als donor over." Dat is, denkt hij, een belangrijke verklaring waarom het de afgelopen twin tig jaar maar niet is gelukt het tekort aan donororganen weg te werken. „Er moeten dus echt heel veel donoren bij komen." Bernadette Haase schat dat er in Nederland jaarlijks een poten tieelis van drie- tot vierhonderd geschikte donoren. De directeur van de Nederlandse Transplan tatie Stichting (NTS) vindt dat die moeten worden opgespoord, zodat de wachtlijsten in de ko mende jaren kunnen worden weggewerkt. Zij is ervan over tuigd dat dit mede mogelijk is door het donorsysteem te veran deren. Dat vindt ook directeur Paul Beerkens van de Nierstich ting. „Nu moet je je laten regis teren als je donor wilt zijn, maar ik ben er voor dat iedereen do nor is tenzij je laat registeren dat je dat pertinent niet wilt." Eind jaren negentig was er in het parlement net geen meer derheid voor dat systeem. Een gemiste kans, zeggen Haase en Beerkens. Het voorstel van mi nister Hoogervorst om familie en vrienden vaker bij leven al een nier af te laten staan, vinden ze goed bedoeld, maar zal niet echt helpen. „Bovendien", zegt Beerkens, „moet je opereren, in grijpen in een gezond lichaam, en dat moet je tot het minimum beperken." De Nierstichting hield dit jaar een enquête, waarbij acht van de tien Nederlanders zei voor orgaandonatie te zijn. In de praktijk laat echter driekwart zich niet registeren. „Ik denk Een menselijke nier, gereed voor transplantatie. Minister Hoogervorst vindt dat meer mensen bij leven een nier moeten afstaan om zo het chronische tekort aan organen op te vangen. foto Academisch Ziekenhuis Groningen toch dat het vooral angst is", zegt Beerkens. „.Je moet naden ken over je eigen dood en dat doen we liever niet, dat duwen we weg." Elbertse, van het NIGZ: „Als je er aan wilt mee doen, moet je wel doodgaan. Het is een goed doel dat je niet met geld kunt steunen, maar alleen met j e eigen leven In december begint de Nier stichting met een campagne om mensen er meer met elkaar over te laten praten. „Ouders met kinderen, partners met elkaar. Als je dan een beslissing moet nemen, weet je in elk geval hoe de ander er over dacht. Nu is het vrijwel altijd: 'Eh, daar hebben we het nooit over gehad, dus hij zal het wel niet willen.' En dan mag de arts niet ingrijpen." De insteek van de Nierstichting is dat er ongeveer zevenhonderd nieren per jaar meer beschik baar komen voor transplanta tie. Daarmee kan de wachtlijst van ongeveer dertienhonderd mensen in een j aar of zes worden weggewerkt. Het tekort aan nieren is veruit het grootst, tachtig procent van het totale aantal benodigde organen. Pa tiënten wachten bijna vieren half jaar op transplantatie. Dan nog is de kans op succes niet ver zekerd, omdat het lichaam het nieuwe orgaan kan afstoten. Als alle Nederlanders in princi pe donor worden en als nabe staanden nog maar bij hoge uit zondering kunnen weigeren, zal het aantal beschikbare organen volgens schattingen met onge veer de helft toenemen. Xeno- transpantatie, het transplante ren van dierlijke organen, leek even een oplossing. Maar na re cente dierziekten en de angst dat virussen kunnen worden overgebracht op mensen, is deze vorm vooralsnog verboden. Cel therapie, waar Beerkens van de Nierstichting zijn hoop op heeft gevestigd, zal zeker nog tien tot vijftien jaar duren. Daarom is het volgens Haase van de Trans plantatiestichting noodzakelijk dat ziekenhuizen zorgen voor betere voorlichting en opvang, zodat patiënten en nabestaan den weten wat er aan de hand is. In de praktijk is dan de bereid heid tot toestemming voor het uitnemen van organen veel gro ter. GPD door Wendy Kind Zwitserland kiest morgen een nieuw parlement. Vorige keer, in 1999,'was zomaar spra ke van een politieke aardver schuiving. De rechtsnationale Zwitserse Volkspartij (SVP) haalde de sociaal-democrati sche SPS in en werd met 23 pro cent van de stemmen de grootste in de Zwitserse Tweede Kamer. Ook dit keer lijkt de SVP te gaan winnen. Volgens een opiniepei ling tien dagen voor de stembus gang gaat een op de vier mensen op deze partij stemmen. Dat is dus nog meer dan vorige keer. Maar spannend blijft het, want volgens hetzelfde onderzoek klimt ook de SPS licht, tot iets boven de 23 procent. De populistische SVP passeerde in 1999 de sociaal-democraten, de christen-democratische CVP en de liberale FDP. De interna tionale gemeenschap was be zorgd. SVP-voorman Christoph Blocher, een schatrijk industri eel, werd over één kam gescho ren met de Oostenrijker Jörg Haider en de Fransman Jean- Marie Le Pen. Zwitserland, een federale repu bliek, kent al ruim veertig jaar een afspiegelingskabinet, waar links, midden en rechts geza menlijk de federale regering vormen. Het Alpenland staat bekend om zijn neutraliteit en onafhankelijkheid. Zwitser land wist buiten de twee we reldoorlogen te blijven. De ban den met de buurlanden zijn de afgelopen jaren versterkt, onder meer door 's lands rol in interna tionale organisaties. Pas in 2002 overigens werd Zwitserland lid van de Verenigde Naties, als 190e land. Christoph Blocher was er zwaar op tegen. Deson danks laat Zwitserland zich nog steeds voorstaan op een neutra le positie en dat verklaart deels ook de winst voor de SVP, die te gen 'asielmisbruik' en 'te veel vreemdelingen' is. Zwitserland is niet aangesloten bij de Europese Unie, ondanks dat het er middenin ligt. Het volk was er, in een referendum twee jaar geleden, allerminst voor te porren. Het land is mo menteel niet betrokken bij in ternationale disputen. Intern liep het de afgelopen jaren min der. In 2001 ging het drie keer flink mis: een man schoot in het kantonsparlement Zug veertien politici dood; luchtvaartmaat schappij Swissair ging failliet en er brak brand uit in de Got- thardtunnel. Eén op de vier Zwitsers raakte depressief van alle ellende, zo bleek uit een on derzoek eind 2001. (Dat waren er een jaar eerder nog maar één op de zestien.) Medio vorig jaar botsten ook nog eens twee vlieg tuigen op elkaar boven het Duitse Bodenmeer, waar een Zwitserse luchtverkeersleiding de verantwoording had. Maar ook politiek heeft Zwit serland een onstuimige tijd ach ter de rug, begonnen bij de enor me verkiezingswinst van de SVP in 1999. De grote rechtsna tionale Zwiterse Volkspartij wil dat het land 'eeuwig neutraal' blijft. Geen aansluiting bij de EU en zo min mogelijk buiten landers, dat is het beleid. De ve le tegenstanders spreken van ordinair racismeen antisemitis me. Israël reageerde vier jaar geleden bezorgd op de winst voor de SVP; de rechtse Jörg Haider in buurland Oostenrijk was verheugd. Veel onbelangrijke, maar ook vooraanstaande SVP-leden kwamen in opspraak, onder meer wegens racistische affi ches, discriminatie op internet en antisemitische uitgaven. Boegbeeld van de partij is Christoph Blocher die in het so cialisme het grootste probleem voor Europa ziet. Ooit werd de ultranationalist nog afgedaan als een 'lokaal piepend stekel varken', maar na de winst in 1999 moet hij wel serieus wor den genomen. Blocher maakte de SVP tot de grootste van het land, met sim pele beloftes als een krachtige overheid, lagere lasten en meer veiligheid. Als directeur van het chemieconcern EMS-Chemie is hij voorstander van open gren zen, politiek zegt hij vooral overal nee tegen. In zo'n twintig Duitstalige kantons krijgt de SVP veel steun. Romaanse kan tons zijn minder onder de in druk van de anti-buitenlander- praat. Zwitserland is rijk, met een sta biele economie, een lage werk loosheid (vorig jaar 1,9 procent) en goed geschoolde arbeids krachten. Het presidentschap rouleert. Dit jaar is het de beurt aan Pascal Couchepin, die in de cember het stokje weer moet overgeven aan een andere fede rale minister. ANP door Arthur Blok Voortdurende onrust in de buurlanden en trage binnenlandse hervormingen zor gen voor een opleving van het moslimextre misme in Syrië. Analisten verwachten dat nieuwe islamitische stromingen een bepa lende rol zullen spelen in de toekomst. De moskeeën in de Syrische hoofdstad zijn dagelijks afgeladen met jonge mannen. Da mes kiezen er steeds vaker voor om met een hoofddoekje over straat te gaan. Geheime religieuze discussiegroepen zijn immens populair, ook al zijn ze bij wet verboden. „De islamitische wederopstanding domi neert vooral conservatieve stadswijken en kleine dorpen", legt politiek analist Ali Boustani uit. Volgens hem is er op dit mo ment 'een netwerk van moskeeën' in het land actief, dat 60 tot 65 procent van de ge matigde bevolking probeert te beïnvloeden. Boustani onderzocht de toename van het moslimextremisme in opdracht van de uni versiteit van Damascus. Eén van de opmer kelijkste uitkomsten van zijn onderzoek is dat ook een flinke groep traditionele 'niet gelovigen', zoals de communisten, zich nu tot de islam bekeert. Volgens zijn rapport is de 'Sahwa Islamiya' - vrij vertaald 'de islamitische heront- waking' - een directe reactie op de Ameri kaanse invasie van Afghanistan en buur land Irak. Ook het voortdurende geweld tussen Israël en de Palestijnen heeft zijn weerslag op de Syriërs. Boustani benadrukt dat daar nog het falen van de binnenlandse hervormingen bijkomt. De islamitische 'opleving' uit zich ook in de honderden buitenlandse studenten die jaarlijks 'islam' en 'Arabisch' komen stude ren in Syrië. Deze studierichtingen kwamen het afgelopen jaar in opspraak vanwege de 'wervingspraktijken' voor terreuracties die daar zouden plaatsvinden. Onlangs viel nog de naam Mohammed Atta, een van de kop stukken van de aanslag op het World Trade Center in New York, in september 2001. Hij studeerde in het begin van de jaren negentig aan de universiteit van Aleppo. In april van dit jaar blies een Britse moslim, Mohammed Hanifzichzelf op in een nacht club in Tel Aviv. Hij studeerde in 2000 Ara bisch aan de universiteit van Damascus. Tijdens zijn studie zou hij zijn benaderd door de Palestijnse organisatie Harnas. Nog geen drie weken geleden werd James Yee, werkzaam op de Amerikaanse basis Guantanamo Bay op Cuba gearresteerd op verdenking van spionage. Ook Yee studeer de vier jaar Arabisch in Damascus. De auto riteiten doen de voorvallen af als 'inciden ten', die berusten op 'niet meer dan toeval'. Dat de extreme moslimleer wordt onderwe zen op scholen, wordt ontkend. Syrië kent echter een lange en vooral bloe dige geschiedenis wat betreft de strijd tegen het moslimextremisme. Zo leidden aansla- Een Syrische vrouw tilt haar sluier op voor de oude Omayyad-moskee in Damascus. Steeds meer vrouwen in Syrië bedekken hun hoofd en gelaat onder invloed van oprukkend mos limfundamentalisme. foto Haled al Hariri/EPA gen door de moslimbroederschap begin ja ren tachtig, waarbij vooraanstaande leden van de regerende Baath-partij het doelwit waren, bijna tot de val van het regime. De opstand werd in 1982 uiteindelijk hard neergeslagen. In een buitenwijk van de hoofdstad Damascus ligt de As-Umjad moskee van imam Mohsen Karmi. In het af gelopen jaar is het aantal bezoekers van de ze moskee bijna vertienvoudigd. Imam Kar mi is razend populair, met name vanwege zijn anti-Amerika preken: „Elk Ameri kaans slachtoffer in Irak wordt hier als een overwinning gevierd", glimlacht hij. „Wij blijven God vragen om onze Iraakse broe ders de overwinning te schenken." Bij de ingang van de moskee hangt een pos ter met de woorden 'Nee Tegen Explosies'. Naast de tekst hangt een tekening van een bom met daar doorheen een dikke rode streep. Een symbool dat duidelijk moet ma ken dat imam Karmi tegen geweld is. Met zijn zwarte gewaad en licht grijze baard maakt de imam een strenge indruk. Als één van de weinigen in Syrië roept hij openlijk om de stichting van een islamitische staat, compleet met strenge sharia-wetgeving. Een ideologie die loodrecht staat op die van de regerende Baath-partij. Sinds duidelijk is geworden dat de VS voor lopig niet van plan zijn buurland Irak te verlaten, neemt het aantal 'volgelingen' van Karmi in rap tempo toe. De dreigende taal die Washington uitslaat en de Israëlische aanval op Damascus twee weken geleden zijn 'olie op het vuur'. Een vervelende ontwikkeling, oordeelt Ali Boustani. „Voorlopig hoeven we nog niet te vrezen voor een islamitische staat. De schei ding van kerk en staat is nog steeds diep ge worteld in de Syrische maatschappij. Maar het blijft oppassen." GPD WETSVOORSTEL - De Twee de Kamer heeft ingestemd met het wetsontwerp watersnood 19 5 3De Kamer bleek gevoelig voor kritiek uit Zeeland op het eerste ontwerp en heeft de wet op een aantal punten laten aanpassen. De wet regelt de schadevergoeding voor slachtoffers van de waters noodramp. Op aandringen van de Tweede Kamer heeft de re gering toegezegd snel tot uit kering over te gaan. KOEIEN - Op het Marktplein in Kruiningen zijn gisteren 46 koeien, vaarzen, pinken en kalveren aangeboden aan boe ren die door de watersnood ramp hun vee zijn kwijtge raakt. De dieren werda aangeboden door Drentseboe ren, die hun getroffen Zeeuwse collega's wilden helpen, ft handel verliep dan ook met ge sloten beurzen. RUIL - Tegen twee mannen li Zuid-Beveland is zes weka gevangenisstraf geëist. De één, een chauffeur, had t betaling van tweehondeis gulden twee weken voor dean- der, een expediteur, in de ge vangenis gezeten. De expedi teur was veroordeeld we dronken rijden, maar vreesde daardoor een belangrijke klus mis te lopen. PZC Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Oostsouburgseweg 10 Postbus 264 4380 AG Vlissingen Tel. (0118) 493000 Fax. (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax (0111)454657 E-mail redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst' 8.30-17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; t zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19.45 per kwartaal: 56,60 per jaar: 217.00 Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor i het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag 1.20 zaterdag 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax(0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel (0113)315540 Fax(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes) Tel. (0113)315550 Fax:(0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel: (0113) 315520 Fax:(0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114) 372770 Fax:(0114)372771 lnternetwww.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. Dedwr u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor on ze (abonnementen (administratie enomute (laten) informeren over voor u relevante diensten en producten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldiggeselec teerde derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC, afdeling lezersservice. Postbus 3229,4800 MB Breda. Behoort tot LUSQGnGf"

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 4