SAROUK
8 N 8
c
c
c
J c
3 c
3 c
VOERT AKTIE!
HALVE PRIJS!
J>
3
Instituut in Boedapest geneest kinderen met hersenverlamming
m
Heer Bommel en de Pronen
Casper Hobbes
M
Sê,
4a
puzzel
recept
Zwitserse hutspot
het weer
woensdag 1 oktober 2003
Gerichte therapie
8 8
1
A
N
E
A
N
E
A
S
2
H
N
A
V
D
E
I
R
3
D
O
E
O
D
F
O
P
4
G
H
A
R
E
N
A
S
5
V
I
L
N
G
O
E
R
6
P
O
U
R
F
P
E
R
7
T
K
O
D
P
E
A
R
8
V
T
E
U
I
L
E
N
9
V
I
E
K
I
N
D
G
10
s
E
C
H
R
O
U
W
11
K
L
E
I
M
O
E
P
12
T
N
A
T
A
S
M
I
13
B
T
A
E
A
R
E
D
14
E
E
L
N
O
T
O
G
1
2
Toonder Studio's
Zeeland: Herfst nadert
Vooruitzichten
Zon
O
Maan
Nautisch bericht
Waterstanden
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
Europa: Buien en zon
O 39 O
Hoe Laura leerde lopen en praten
Bijna drie op de duizend
kinderen heeft een vorm
van hersenverlamming.
De meeste van die kinde
ren wacht een moeilijke
toekomst, maar in Boeda
pest is een instituut dat er
in slaagt zeventig procent
van de patiëntjes klaar te
stomen voor een normale
schoolloopbaan. Het Petö
Instituut is zo populair,
dat Melanie en Paul beslo
ten naar Hongarije te ver
huizen voor hun dochter
tje. Laura (13) kon na drie
weken lopen.
door Cees van Zweeden
Zij was een vlotte vrouw met
een leuke baan, hij een veel
belovende profvoetballer. Me
lanie en Paul Stanford leek een
zorgeloos leven in het verschiet
te liggen. Maar hun toekomst
veranderde op slag met de
komst van hun dochtertje. Lau
ra kwam drie maanden te vroeg
ter wereld, was slechts 30 centi
meter lang en zwaar gekneusd.
Melanie is nog steeds vlot. De
glimlach is nooit van haar ge
zicht verdwenen. Maar ze lacht
nu om andere dingen. „Deze
week hadden we een gelukkig
moment", zegt ze. „Laura heeft
haar eerste pasjes gezet. Het
was geweldig, een doorbraak."
Laura is 13. Ze werd geboren
met hersenverlamming, een on
geneeslijke aandoening die drie
op de duizend kinderen treft.
Melanie zal nooit de dag verge
ten waarop de dokter haar het
nieuws vertelde. „Laura was al
veertien maanden", zegt ze. „Ik
was bij de kinderarts voor een
consult, toen die plompverloren
zei: 'Weet je waarom Laura nog
niet zit? Ze heeft kinderverlam
ming.' Daarop stopte ze me een
brochure in de handen en wees
me de deur."
Het nieuws zou hun leven voor
goed overhoop halen. Melanie
en Paul hadden een kind dat al
tijd ernstig gehandicapt zou
blijven en wellicht nooit in staat
zou zijn te leren. Er was een ge
rede kans dat Laura nooit zelf
standig zou kunnen eten, naar
het toilet zou kunnen of zichzelf
maar zou kunnen verplaatsen.
Spreken zou moeilijk of onmo
gelijk zijn.
Vandaag, bijna twaalf jaar na de
onheilstijding, ziet hun leven er
inderdaad een ietsje anders uit.
Pauls loopbaan als profvoetbal
ler bij Reading Football Club
eindigde in een golf van blessu
res, Melanie is haar baan kwijt
Advertentie
PERZISCHE TAPIJTEN
vanuit zijn magazijn
DIVERSE TAPIJTEN VOOR DE
Wij zijn geopend van donderdag t/m zaterdag
van 10.00 tot 17.00 uur (of op afspraak)
Livingstoneweg 9a, Poel II Goes Tel. 0113-227101
bij Providencia, een grote verze
keraar. Hun ruime woning in
Reading hebben ze verruild
voor een benepen appartement
in het hart van Boedapest.
Maar Laura kan nu, amper een
maand later, voorzichtig lopen.
Ze gaat zelf naar het toilet,
werkt moeiteloos pizza's naar
binnen, spreekt als ieder ander
kind en heeft de onafscheidelij
ke glimlach van haar moeder.
Boedapest betekent voor de
meeste buitenlanders de majes
tueuze Donau, de smaragden
heuvels, de thermale baden.
Maar voor Melanie en Paul is
Boedapest de stad van het Petö
Instituut, waar kinderen (en
volwassenen) uit de hele wereld
zich laten behandelen voor ver
lamming.
Behandelen is eigenlijk niet het
juiste woord, want in de filoso
fie van professor Andras Petö
moeten de patiënten zelf hun
verlammingsverschijnselen
overwinnen. En verlamming is
ook een foute benaming, die
volgens het instituut er alleen
maar toe leidt dat kinderen
worden gestigmatiseerd.
De professor is al in 1967 overle
den, maar zijn ideeën leven
voort in het naar hem vernoem
de instituut. Petö ontdekte dat
mensen met een beschadigd ze
nuwstelsel toch in staat waren
bepaalde handelingen te leren.
De beschadiging kon niet onge
daan worden gemaakt, maar
met een gerichte therapie kon
den patiënten de nog functione
rende delen van hun zenuwstel
sel beter leren gebruiken.
„Hersenverlamming betekent
dat het signaal dat de benen
doet bewegen niet door de rug-
gegraat naar beneden gaat",
zegt Paul, vader van Laura en
amateur-medicus. „Maar een
ander signaal kan de benen wel
via een andere weg bereiken."
Laura heeft immense vooruit
gang geboekt op het Petö Insti
tuut, waar zij één van de hon
derden buitenlandse kinderen
is.
In 2002 bracht ze vijf maanden
in Boedapest door, samen met
haar ouders. Maar de kosten van
De 13-jarige Laura zet baareerste stappen, geholpen door haar therapeut van het Petö Instituut in Boe
dapest. foto Cees van Zweeden/GPD
het hotel en van de therapie,
25.000 euro, deden Melanie en
Paul uiteindelijk besluiten defi
nitief naar Hongarije te verhui
zen.
Ze verkochten hun woning in
Reading en kochten een appar
tement in Pest. Paul had het ge
luk snel een baan te vinden op
een Engelstalige kleuterschool
in de stad, maar de kosten blij
ven astronomisch. Hij laat de re
kening van het instituut zien
over de laatste maand, 248.000
forint (1000 euro) en zegt: „Zo
veel verdien ik hier niet eens."
Maar de therapie is in Boeda
pest beter dan in Londen, waar
Laura het Osteopathie Centre
for Children bezocht. In 1998
verwierf Laura, destijds 6 jaar
oud, nationale faam toen ze
werd uitverkoren om samen met
prinses Diana een geldinzame
lingscampagne voor het cen
trum te openen. Maar luttele da-
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar
beneden en van links naar
rechts een citaat.
1. Zuidvrucht; 2. graansoort; 3. zeer
vermoeid; 4. ijzeren krijgsmanspak;
5. deel v.d. hand; 6. kleur; 7. metaal;
8. jong paard; 9. Noormary 10.
schoorsteen; 11. plant; fZ. judomat;
13. haargroei; 14. cycloop.
Welk woord is verstopt
in deze letterrebus?
Horizontaal;
4. Geen klassieke muziek? (7);
5. Het optillen van een bus (8);
7. Door weefsel wordt het vol
wassen (4); 9. Voeren van kan
jers (4); 10. Routineus uitge
voerd (8).
Verticaal:
1. In een ei zit minder leven
(6); 2. Die uitroep is op afstand
modieus (6); 3. Dier in een
boerenkar (9); 6. Vogels die er
vruchtbaar van worden (6); 8.
Merken van hoorbare bomen
(4).
4
5
6
1
I
7
8
1
Zoek de zescijferige code met behulp
van de onderstaande aanwijzingen.
De cijfers kunnen variëren van 0 t/m
6. Er komt dus nooit een 7, 8 of 9 in
de code voor.
B F 6
E x F 6
B x D 10
A x C 6
C D 5
B - C 2
Oplossing van gisteren:
Anagram:
ante-tante-talent
lama-alarm-amaril
meel-femel-flemer
keel-rekel-eerlyk
peil-plein-lupine
kiel-klier-kilier
reus-steur-luster
geel-gelei-eigeel
flat-tafel-elftal
demi-medio-domein
Eindoplossing: TAFELKLEED.
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Barst; 3. rayon; 4. hoop; 7.
klomp; 10. marsroute; 11. Atlantis.
Verticaal: 1. Bergkam; 2. storm; 5. onrust; 6.
paleis; 8. oprit; 9. paria.
Sommetje: 588.
©JFS.NL
gen voor hun gezamenlijke
optreden kwam Diana om bij
een auto-ongeluk, waarna de
campagneleiders Laura vroe
gen de plaats van de prinses in te
nemen.
Op 10 maart van dat jaar be
steedde The Sun haar hele voor
pagina aan 'Di's little Laura'.
Melanie lacht: „Laura is als ge
handicapt kind beroemder dan
Paul ooit is geweest als voetbal
ler." GPD
Joost was naar boven gegaan en heer Bommel zat in zijn
leunstoel lusteloos met zijn ijsblaas te spelen. De wind
huilde klagend in de schoorsteen, zodat de vlammen van
het stervende haardvuur onrustig flakkerden, vreemde
schaduwen langs de wanden werpend. „Het leven van een
heer is niet gemakkelijk", sprak heer Ollie stil voor zich
heen. „Niemand begrijpt hem - en zelfs in zijn eigen huis
wordt hij door het gebel van niemand gestoord. En toch is
hij eenzaam..."
„Het leven is niet gemakkelijk", zei een vochtig stemmetje
aan zijn voeten. En toen hij ontsteld naar beneden keek,
zag hij daar drie pronen staan, die ernstig terugkeken.
„Het leven van een heer", vulde de tweede aan en de derde
voegde eraan toe: „Hij is eenzaam." Heer Bommel ging
rechtop zitten en zijn schrik maakte plaats voor prettiger
gevoelens. „Dat zijn de engerlingen die ik vandaag ont
moet heb", mompelde hij. „Maar ze zijn lang zo eng niet als
ik dacht. Zelden heb ik verstandiger taal gehoord. En aan
hankelijk zijn ze ook.
Stel je voor, ze zijn achter me aan gezwommen en nu zijn ze
hier, al weet ik dan ook niet hoe ze binnengekomen zijn..."
„Aanhankelijk gezwommen", gaf de eerste proon toe.
„Dat is precies wat ik bedoel", zei heer Ollie. „Die onaan
gename, oude heer zei vanmorgen, dat jullie plooibaar wa
ren, en ook, dat jullie op mij lijken. Zou dat waar zijn?"
„Plooibaar op een heer lijken", verklaarde de tweede en de
derde verzekerde: „Dat is wat ik bedoel." Een warm gevoel
maakte zich van heer Bommel meester. „Misschien kan ik
iets van ze maken", dacht hij. „Dat lijkt me een mooie taak
toe."
door Bill Watterson
HAPAUZE
Dat er in ons land verschillende varian
ten op onze traditionele Leidse huts
pot bestaan is bekend. In sommige delen
van de Achterhoek bestaat de hutspot uit
een stamppot met wortelen waarbij men
apart gesnipperde rauwe uien opdient. Op
het eerste gezicht wat merkwaardig maar
ik kan het u van harte aanbevelen.
Een andere variant op onze hutspot deed
ik op bij onze groenteman in het Noord-
Hollandse Laren). Zijn echtgenote komt uit
Zwitserland en heeft, zoals veel Zwitsers,
een hekel aan gekookte uien. Dus ook aan
onze hutspot. Zij maakt een gerecht van
aardappelen en wortelen en voegt er zach
te goudgeel gefruite uien en wat bladpe-
terselie aan toe.
Hoofdgerecht voor 2 personen:
500 gram (winter)wortelen
500 gram aardappelen, afkokers
zout
250 gram uien, grof gesnipperd
40 gram boter of rundvet
1 1 /2 eetl. grof gehakte (blad)peterselie
witte peper uit de molen
Maak de wortelen schoon. Schrap ze on
der stromend koud water. Snijr de worte
len in de lengte in tweeën. Neem het
'merg' uit de wortelen weg. Snijd de wor
telen in kleine stukjes.
Zet de wortelen op met zoveel water tot ze
ervoor ruim de helft in liggen. Voeg er wat
zout aan toe. Laat de wortelen 10 minuten
zachtjes koken. Doe er daarna de in stuk
ken gesneden aardappelen bij. Laat alles
dan nog zolang koken tot de aardappelen
gaar zijn. Giet op enkele eetlepels na het
kookvocht uit de pan. Houdt aardappelen
Met oktober op de kalender, lijkt ook Door: Tom van der Spek
de herfst meteen een aanvang te
nemen. Daarmee wordt een septembermaand afgesloten, die zich
qua temperatuur opmerkelijk heeft gedragen. De maxima lagen
zo'n 2 graden hoger dan gemiddeld met veel warme, of zelfs
zomerse middagen, maar tegelijkertijd zijn er ook veel koude nach
ten geweest, met in West-Brabant en het zuiden van Zeeuws-
Vlaanderen soms zelfs vorst aan de grond! De eerste oktobernacht
is minder koud verlopen, dit vanwege een zuidoostelijke windje dat
niet echt ging liggen en de aanwezigheid van sluierbewolking.
Vanochtend verdicht de (hoge) bewolking zich verder en al voor het
middaguur begint het te regenen. Er volgt een tamelijk natte mid
dag, maar later is de neerslag licht en gaat over in gemiezer. Dat
gemiezer houdt de hele avond en nacht aan. Er waait een matige
oostenwind en in de regen is het een graad of 16. De donderdag
breekt bewolkt aan met nog steeds wat motregen, maar spoedig
wordt het droog en later op de
dag gaat het vanuit het noor
den opklaren. Het wordt dan
nog zeer aangenaam, rond 19
graden. Dankzij de hoge lucht
vochtigheid, voelt het warm
aan. Vrijdag wordt het rond 20
graden, maar ook dan blijft het
niet droog. Na opklaringen in
de ochtend gaan er 's middags
een paar flinke buien vallen,
soms met onweer. In het week
einde volgen er veel meer
buien, soms met hagel of
onweer en bij een straffe wind
uit west, later noordwest wordt
het dan gevoelig kouder. Op
zondag wordt de 15 graden
niet meer gehaald. Ook na zon
dag blijft het herfstig.
Later regen
16°
tw
4*.
4*
04
TH
if!
pt
Maximumtemperatuur voor vandaag
Minimumtemperatuur voor de komende nacjit
weer
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
max.
19°
O
O
CM
16°
14°
min.
11°
13°
12°
10°
wind
03
ZW 4
NW 5
NW 5
vandaag
op 7.44
onder 19.23
vandaag
op 14.57
onder 21.59
In de regen die later op de dag volgt, wordt het zicht matig. Bij
een matige zuidooster, kracht 4, liggen lucht- en watertempera
tuur rond 16 graden.
WOENSDAG
Hoog
water
Laag
water
1 OKTOBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
06.15
237
18.36
238
00.26
209
12.40
182
Terneuzen
06.36
259
18.53
262
00.53
221
13.08
193
Cadzand
05.46
233
18.06
235
00.00
206
12.16
177
Roompot Buiten
06.10
182
18.30
185
00.04
150
12.25
125
Roompot Binnen
07.45
140
19.55
148
01.13
129
13.35
109
Zierikzee
07.55
163
20.05
170
01.35
151
13.45
129
Krammersl. West
08.26
170
20.00
176
01.35
154
13.55
132
Hansweert
07.05
262
19.25
269
01.17
236
13.32
209
Stavenisse/Yers.
08.07
167
20.15
175
01.35
150
13.50
129
DONDERDAG
Hoog
water
Laag
water
EK 2 OKTOBER
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
07.06
205
19.30
209
01.10
188
13.30
169
Terneuzen
07.25
226
19.48
231
01.36
198
13.55
179
Cadzand
06.38
201
19.01
204
00.46
184
13.08
164
Roompot Buiten
07.05
157
19.30
164
01.06
137
13.26
121
Roompot Binnen
08.26
127
20.46
140
01.54
120
14.25
110
Zierikzee
08.40
150
20.55
160
02.15
142
14.35
129
Krammersl. West
09.06
156
21.16
168
02.26
144
14.46
131
Hansweert
08.00
233
20.19
241
02.02
214
14.20
195
Stavenisse/Yers.
08.34
153
21.05
165
02.20
140
14.34
128
AA__
Koufront
Warmtefront
AA
Samengesteld front
zonnig
licht bewolkt
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
mist
-Js onwee
hagel
1030
Isobaar
Hans Belterman
en wortelen warm. Verhit een koekenpan
met hoge opstaande rand (een wok is ei
genlijk nog beter). Laat de boter of het vet
smelten en wacht tot het schuim begint
weg te trekken.
Voeg de uien bij gedeelten toe en laat ze
onder voortdurend roeren en omschep
pen, boven een matig afgestelde warmte
bron, zolang fruiten tot ze gaar zijn en ook
wat kleur beginnen te krijgen. Laat de ge
hele inhoud van de pan op de wortelen en
aardappelen glijden. Roer hierna alles
krachtig door elkaar. Strooi peterselie en
een beetje peper er over en roer alles nog
maals krachtig door elkaar.
Presentatie: dien de hutspot op in een
voorverwarmde schaal. Geef er pittig ge
kruide (runder)gehaktballen of in plakken
gesneden gekookte klapstuk bij.
Een actieve depressie boven de Golf van Biskaje veroorzaakt
buien en wind, vooral in het noorden en oosten van Frankrijk, in
Portugal en het westen van Spanje. De Spaanse Costa's houden
het droog. Met zon wordt het daar aangenaam warm, 28 graden
Ook elders in het Middellandse Zeegebied is het vandaag goed
toeven met 25 tot plaatselijk 30 graden langs de Turkse kusten.
De zon doet het ook uitstekend in het oosten van Europa. In
Polen, Tsjechië en Slowakije blijft het kwik bij 16 graden steken.
In de zuidelijke Balkanlanden wordt het 20 tot 25 graden. Fris is
het in Scandinavië met een graadje vorst in de nacht en overdag
maxima tussen 10 en 15 graden. Buien vallen vooral langs de
Noorse kust en in Finland.
EN NU LEKKER ROND-
RAZEN IN AL DIE ZWAAI
EN DRAAIDINGEN WAAR
JE GOED MISSELIJK VAL)
HET ENIGE MOMENT
OP SCHOOL VOOR WAT
11-18
NET NOG ROOKSPEK
GEGETEN EN CHOCOLA
GEDRONKEN EN EEN
1020
24
40
VERWACHTING VOOR WOENSDAGMIDDAG 1 OKTOBER 2003
