Apartheid heerst
op scholen Bosnië
Stemrecht migranten
verdeelt politiek België
Tsjetsjeense premier
is mogelijk vergiftigd
Dood driejarige lokt in China hongerstaking uit
Veertig gewonden door scheepvaartongeluk op de Rijn
LS
Onder vuur liggende Britse premier staat pal achter Irak-beleid
Paus benoemt
31 kardinalen
Europa op weg
naar de maan
maandag 29 september 2003
Frankrijk
Acteur O'Connor
(78) overleden
Treinen botsen in Duitsland
Aanslag Colombia eist tien levens
Kleuter schiet zusje dood
Peking sluit hotel wegens orgiën
Taliban doden wachten gouverneur
N-Korea: Rumsfeld psychopaat
Gruwel
'odsia
gevet
1 Affij
Teur-e
ifflsel
metH
Wali
adel
er spa
emeu
teurvi
hetjj
rsdati
®det
novej
genlijl
23.00 ui
veeln
chthoi
eteva
OOeur
boete
'et5vi
163.01
ttteiijl
neblol
igecoi
is gee
J
^tart-Jan Broere
PEKING - Tweehonderd men-
s,n in heel China vasten een dag
languit protest tegen de groei-
onverschilligheid in de
Chinese maatschappij. De aan
leiding voor de actie is de dood
J jUni van de driejarige Li
Sbivi. Het meisje, opgesloten in
haar kamer, verhongerde, om
dat haar drugsverslaafde moe
der voor winkeldiefstal werd
opgepakt en van de politie nie
mand mocht waarschuwen om
voor haar kind te zorgen. Pas na
zeventien dagen vonden buren
het lijk van Li Shiyi. Het protest
is via het internet opgezet door
een 36-jarige schrijver. Evenals
alle andere deelnemers bena
drukt hij op zijn website, dat de
actie niet tegen de autoriteiten
is gericht. Daarmee riskeer je in
China namelijk arrestatie. Vol
gens de auteur gaat het vooral
om stil te staan bij de dood van
Li Shiyi en door te vasten te voe
len hoe het is om honger te lij
den. „Als het pijnlijk is voor ons,
dan moet het voor haar een hel
zijn geweest." Andere deelne
mers, over het algemeen hoger
opgeleiden, grijpen het protest
aan om de 'verloederende' sa
menleving aan de kaak te stel
len. „Zonder de algehele apa
thie van politie, buren en fami
lie had Li Shiyi niet hoeven te
sterven", aldus een schrijver op
de website van de initiatiefne
mers. Het protest, dat een week
geleden is begonnen, duurt ze
ventien dagen, precies het aan
tal dagen na de arrestatie van de
moeder waarop het stoffelijk
overschot van Li Shiyi werd ge
vonden. GPD
Blair heeft nergens spijt van
monze redactie buitenland
lONDEN - „Ik zou weer precies
hetzelfde doen." Dat was het
aitwoord van de Britse premier
Blair op de vraag of er iets was
tat hij nu anders zou doen met
Betrekking tot Irak. Blair sprak
jisteren in het BBC-programma
Breakfast with Frost'.
Financiën. Al jaren gaat het ge
rucht dat Blair aan Brown heeft
toegezegd dat hij na tien jaar de
topfunctie van premier, waar
voor zijn aantreden beiden op
uit waren, zou overdoen aan
Brown.
Net als de Amerikaanse presi
dent Bush, noemde ook Blair de
wereld veiliger zonder Saddam
als president van Irak. „We heb
ben er goed aan gedaan hem te
verdrijven", zei hij.
Frankrijk houdt intussen vast
aan zijn eis dat de Amerikaanse
strijdkrachten de macht in Irak
op zeer korte termijn overdra
gen aan de Irakezen. Dat maak
te de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken De Villepin
gisteren duidelijk in een vraag
gesprek met de Franse radio
zender Europe 1. Hij zei dat de
Amerikaanse machtsover
dracht 'binnen zes tot negen
maanden' moet zijn afgerond.
Het standpunt van de Fransen
bemoeilijkt de onderhandelin
gen in de Veiligheidsraad van de
VN. De Amerikanen willen daar
een resolutie aangenomen zien
waarin onder meer de komst
van een multinationale troe
penmacht en een iets grotere rol
voor de VN zijn geregeld.
Frankrijk, permanent lid van de
raad, wil dat de VN een grotere
rol krijgen dan de VS als bezet
tende macht nu willen toestaan.
Bovendien stellen de Fransen
dat de Amerikanen de macht zo
snel mogelijk aan de Irakezen
moeten afstaan. President Bush
heeft geen haast, zeker omdat
een te rappe machtsoverdracht
niet zou bijdragen aan verbete
ring van de veiligheidssituatie
in Irak. ANP/AFP
Blair is in zijn eigen Labour-
partij en onder de Britse bevol-
onder vuur komen te lig-
vooral door de oorlog in
tak, het feit dat daar nog steeds
«een massavernietigingswa-
jens zijn gevonden en door de
onduidelijkheden rond de dood
van de Britse wapenexpert Kel-
:v Tegen de BBC zei Blair dat de
mensen het bewijs voor het be-
itaan van massavernietigings
wapens in Irak 'moeten afwach
ten', en dat de wereld 'heel goed
wist' dat Saddam die wapens en
programma's had. Hij had dat
ook gezegd in een interview met
de zondagskrant The Observer.
De steun voor Labour is in pei
lingen de laagste sinds 1987,
toen Thatcher premier en Kin-
nock Labour-leider was. In een
enquête van The Financial Ti
mes zei ruim de helft van de on
dervraagden dat Blair direct
moet aftreden.
De Labour-leider gaf toe dat
zijn populariteit flink was ge
daald. Hij noemde dat echter
'geen wonder' als mensen lezen
over het onderzoek naar de
dood van Kelly, waarover vol
gens hem 'niet altijd nauwkeu-
riggeschreven' wordt.
Blair hield verder vol dat hij
streeft naar een volledige derde
termijn als premier. „Er is geen
deal", herhaalde hij met betrek
king tot het overdragen van de
macht aan minister Brown van
VATICAANSTAD - Paus Jo
hannes Paulus II heeft gisteren
de benoeming van 31 kardina
len aangekondigd. De nieuwe
kerkelijke hoogwaardigheids
bekleders worden 21 oktober
tijdens een vergadering van het
college van kardinalen (consis
torie) officieel geïnstalleerd. De
naam van één nieuwe kardinaal
houdt de paus voorlopig ge
heim.
Van de dertig nieuwe kardina
len van wie de naam bekend is,
zijn er 26 jonger dan tachtig
jaar. Die mogen dus deelnemen
aan de verkiezing van een nieu
we paus. In principe mogen er
niet meer dan 120 stemgerech
tigde kardinalen zijn, maar met
de jongste benoemingen over
schrijdt de paus die limiet. Na
het consistorie op 21 oktober
zijn er 194 kardinalen, van wie
135 jonger dan tachtig.
Tot de nieuwe kardinalen beho
ren zeven hoge functionarissen
van het Vaticaan. Verder krijgen
bisschoppen uit onder meer Ita
lië, Frankrijk, Spanje, Schot
land, Polen, Kroatië, Tsjechië,
Hongarije, VS, Brazilië, Guate
mala, Nigeria en India de ereti
tel. Italië levert de meeste nieu
we 'prinsen van de kerk' (zes).
Met de benoeming van kardina
len heeft de paus grote invloed
op de samenstelling van het col
lege dat zijn opvolger moet kie
zen. Het is de negende keer dat
de 83-jarige kerkleider kardi
nalen benoemt. De laatste keer
was in 2001.
Nederland telt twee kardinalen,
Willebrands (94) en Simonis
(71). Alleen Simonis mag deel
nemen aan de verkiezing van
oen paus. ANP/DPA/RTR/AFP
CALABASAS - In zijn woon-
plaats Calabasas in de Ameri
kaanse staat Californië is zater
dag de acteur Donald O'Connor
overleden. De 78-jarige O'Con
nor kampte de laatste jaren met
een slechte gezondheid en be
zweek in een bejaardentehuis
aan een hartstilstand.
O'Connor verwierf op slag we
reldfaam met de musicalfilm
Singin' in the Rain waarin hij
naast Gene Kelly en Debbie
Reynolds schitterde. Zijn dans
kunsten en die van Kelly en Rey
nolds in de film uit 1952 worden
gezien als de crème de la crème.
De eigenzinnige en typische
combinatie van elegantie,
scherts en acrobatiek oogste
veel lofajvp
Het beschadigde schip Loreley wordt langs de oever van de Rijn getrokken.
van onze redactie buitenland
ST. GOAR - Door een scheepvaartonge
luk op de Rijn zijn gisteren zeker veertig
mensen gewond geraakt, van wie vijf
ernstig. Een schip met toeristen liep tus
sen Bingen en Koblenz op de rotsen. Alle
opvarenden zijn gisteren van boord ge
haald.
Volgens de Duitse waterpolitie viel de
aandrijving van de 'Loreley' uit, waarna
het schip stuurloos op de rivier dreef,
voordat het op de wal knalde. De oorzaak
van het ongeluk is vermoedelijk de zeer
lage waterstand. De aandrijving van het
schip raakte mogelijkerwijs onklaar,
omdat het de bodem had geraakt.
Het 70 meter lange vaartuig had 349
mensen aan boord. Het maximum aantal
passagiers dat het kan vervoeren, is zes
honderd. De autoriteiten hebben nog
geen mededelingen gedaan over de iden
titeit van de slachtoffers gedaan.
De waterstand van de Rijn bij Lobith be
reikte gisteren opnieuw een historisch
dieptepunt: 6,91 meter boven NAR Inhet
stroomgebied van de Rijn in Duitsland
wordt op korte termijn weinig neerslag
van betekenis verwacht. De neerslag
daar is belangrijk voor de rivier. Ook in
foto Michael Probst/AP
Duitsland blijft het water zakken naar
niet eerder voorgekomen standen.
Het extreem lage waterpeil is het gevolg
van de droge zomer. Voor de scheepvaart
wordt de toestand steeds dramatischer.
De schepen kunnen nog maar maximaal
30 procent van hun normale lading mee
nemen. Als de waterstand nog lager
wordt, dan is transport per schip niet
meer rendabel. ANP/DPA
door Cees van Zweeden
STOLAC - Op het eerste gezicht
ziet de school van Stolac eruit
als elke onderwijsinstelling in
Europa. Maar de schijn bedriegt
in dit Bosnische stadje. De
school heeft twee ingangen. Een
ingang is voor de Kroatische
kinderen, de andere voor de
mosliinjeugd.
De moslimkinderen zouden ook
niet door de 'Kroatische' ingang
naar binnen willen. Erboven is
de 'U' van Ustasje gekalkt, de
beruchte fascistische militie. Ze
zouden ook niet in de 'Kroati
sche' klassen willen zitten, die
worden gemarkeerd door 'Kro
atische' vlaggen. En ze zouden
al helemaal geen onderricht
willen van de Kroatische lera
ren.
Acht jaar na de burgeroorlog
heerst in vrijwel heel Bosnië nog
apartheid op school. Moslims,
Kroaten en Serviërs sturen hun
kinderen naar afzonderlijke
klassen. Vanaf dit jaar zijn de
scholen echter verplicht de
scherpste kantjes van die apart
heid af te slijpen. De aparte
klassen worden nog gehand
haafd, maar de nieuwe onder
wijswet dwingt de etnische
groepen tot samenwerking.
Kinderen moeten nu door de
zelfde ingang het gebouw in en
gymzalen en computerruimtes
moeten worden gedeeld.
Directeur Nedzat Pezo (56) van
de moslimsectie op de school in
Stolac, een gehavend stadje in
het zuiden van Bosnië, wil best
aan de nieuwe regeling meewer
ken. „Maar dat is wel moeilijk
zo lang mijn Kroatische collega
weigert met mij te spreken."
De school, die bezocht wordt
door kinderen van 6 tot 18 jaar,
heeft 400 Kroatische en ruim
350 moslimkinderen. De Kroa-
In het moslimgedeelte van de school in Stolac zijn de klassen overvol. foto Cees van Zweeden/GPD
ten zwemmen volgens Pezo in de
ruimte, terwijl hij klassen heeft
van 47 leerlingen. „Maar ik
vraag mijn Kroatische collega
niet eens om één van hun lege lo
kalen. Ik weet dat het antwoord
'nee' is. Ik weet ook dat ik dan
mijn kalmte zou verliezen en
hem zou doden."
Bloed is er al genoeg gevloeid in
Stolac. In 1993 was het stadje
het doelwit van het Kroatische
leger, dat in een golf van geweld
de moslims verdreef. Velen van
hen zijn teruggekeerd, maar de
spanning tussen de etnische
groepen is om te snijden.
De nieuwe onderwijswet kwam
tot stand onder grote druk van
de internationale gemeenschap,
die in de persoon van de Britse
HOLZDORF - Door een frontale botsing tussen twee treinen
in de Duitse deelstaat Thüringen is gisteren een dode geval
len, een 77-jarige vrouw. Bijna dertig mensen liepen volgens
de politie verwondingen op. Volgens de Duitse zender ARD
zijn vijftien passagiers zwaargewond geraakt.
De botsing deed zich voor even buiten het station van Holz-
dorf onder een viaduct tussen Kranichfeld en Weimar in het
oosten van Duitsland. De treinen hadden elkaar moeten krui
sen op het station HolzdorfVolgens de autoriteiten waren de
seinen in orde en heeft een van de machinisten zich waar
schijnlijk niet aan de regels gehouden. De treinen reden op het
moment van de botsing 50 kilometer per uur. ANP/DPA
BOGOTA - Door een bomaanslag in de Colombiaanse stad
Florencia zijn gisterochtend zeker tien doden gevallen en bij
na vijftig mensen gewond geraakt.
De explosieven waren bevestigd op een motorfiets, zo meld
den de autoriteiten. Ze houden de linkse rebellen van de Fare
verantwoordelijk voor het bloedvergieten. ANP/AFP
LANDOVER-Een4-jarigjongetjeheeftmeteen wapen dat in
zijn ouderlijk huis rondslingerde zijn 5-jarige zusje doodge
schoten en zijn 7-jarige broertje levensgevaarlijk verwond.
De drie kinderen waren alleen thuis, aldus de politie van
Landover in de Amerikaanse staat Maryland, waar het drama
zich zaterdag afspeelde. AP
ZHUHAI - De Chinese autoriteiten hebben het vijfsterrenho
tel International Convention Center in Zhuhai gesloten om
dat er orgieën werden gehouden. Volgens Chinese media vier
den vierhonderd Japanse zakenmannen er deze maand drie
dagen lang feest met vijfhonderd Chinese prostituees.
Een hotelmedewerker had het feest georganiseerd, aldus gis
teren het Japanse persbureau Kyodo. Het incident leidde tot
extra commotie omdat het samenviel met de herdenking van
de Japanse inval van het noordoosten van China in 1931. ANP
KABOEL - Strijders van de Taliban hebben dit weekeinde in
het zuiden van Afghanistan zeker zeven lijfwachten van de
gouverneur van de provincie Helmand gedood. Dat heeft de
plaatsvervangend chef van politie in Helmand meegedeeld.
De Taliban voerden hun aanval zaterdagavond uit op onge
veer 130 kilometer ten noorden van de provinciehoofdstad
Lashkargah. De gouverneur van Helmand, Sher Mohammed
Akhundzada bevond zich echter niet in het voertuig waarop
de Taliban zich hadden gericht. ANP/RTR
SEOUL - Noord-Korea vindt de Amerikaanse minister van
Defensie Donald Rumsfeld een psychopaat. Hij is 'een stom
me, oude man, een politieke analfabeet', zei het Noord-Kore-
aanse staatspersbureau zaterdag.
Deze scheldkanonnade was een reactie op uitlatingen van
Rumsfeld van vorige week. De minister refereerde toen aan
Noord-Korea als onderdrukt land dat ooit door het licht van
de vrijheid zal worden bestraald. AP
Hoge Vertegenwoordiger Paddy
Ashdown de dienst uitmaakt in
het land. De gedwongen inte
gratie stuit echter op groot ver
zet op de werkvloer. De poging
om scholen dezelfde handboe
ken te laten gebruiken lijkt ge
doemd te mislukken. En zelfs
dan blijven leraren behept met
nationalistische vooroordelen.
Gevraagd wie tijdens de burger
oorlog de stad in puin heeft ge
schoten, haalt onderdirecteur
Ivo Dusper van de Kroatische
sectie zijn schouders op. „Ik heb
geen idee. Ik was er niet bij."
Dusper zegt ook niets te weten
van een nieuwe onderwijswet.
De idee dat de kinderen van de
drie etnische groepen ooit weer
eens bij elkaar in de klas zouden
zitten, zoals voor de oorlog, is
voor hem een gruwel. „Hoe kan
dat nu? Wij spreken Kroatisch,
de moslims Bosnisch en de Ser
viërs Servisch. Kroatisch en
Servisch zijn even verschillend
als Russisch en Duits." De tolk,
die een Servische is, vertaalt
zijn woorden één voor één. Maar
de ironie van de situatie lijkt de
onderdirecteur te ontgaan.
„Kroatisch, Bosnisch en Ser
visch zijn precies dezelfde ta
len", verklaart de tolk, een
hoogleraar in Middeleeuws En
gels. „Voor zover er grote ver
schillen bestaan, zijn dat regio
nale verschillen. Maar Kroaten
en moslims spreken in Stolac
precies hetzelfde dialect."
Op het schoolplein, wordt haar
lezing bevestigd. Kroatische en
moslimkinderen jagen geza
menlijk achter een bal aan, ter
wijl een groepje eindexamen
scholieren in de schaduw van
een boom lummelt. „Kijk! "zegt
de tolk. „De jeugd heeft geluk
kig minder moeite met de inte
gratie." GPD
door Corde de Horde
BRUSSEL - Allochtonen in
België krijgen mogelijk wel ge
meentelijk stemrecht in Wallo
nië, maar niet in Vlaanderen.
Met die oplossing willen de
Vlaamse liberalen de onenig
heid over het stemrecht voor mi
granten uit de weg ruimen.
In België wordt al jaren gespro
ken over stemrecht voor alloch
tonen zoals dat in Nederland al
bestaat. De socialisten zijn
voor, maar de liberalen met wie
ze samen de regering vormen,
zijn verdeeld. De Franstalige li
beralen willen het migranten
stemrecht wel invoeren, maar
de Vlaamse Liberaal-Democra
ten (VLD), die de hete adem van
het Vlaams Blok in de nek voe
len, zien er niets in. Fractievoor
zitter Daems van de VLD vindt
daarom dat Vlaanderen, Wallo
nië en het Brussels Gewest af
zonderlijke regelingen moeten
kunnen bedenken. Anders, zo
redeneert hij, leggen de Walen
hun wil op aan de Vlamingen. In
de praktijk komt deze regeling
erop neer dat migranten alleen
in Franstalig België gemeente
lijk stemrecht krijgen.
De Franstalige regeringspart
ners van de VLD schoten het
idee gisteren af. Minister Michel
van Buitenlandse Zaken, en
kopstuk van de Franstalige li
beralen, vindt dat het nationale
parlement over dit soort dingen
moet beslissen. De Franse en
Waalse socialisten reageerden
eveneens negatief op het idee.
Bij de vorming van de regering-
Verhofstadt is besloten dat par
lementsleden van de coalitie
partijen vrij zijn in hun stemge
drag over de kwestie. De
houding van de oppositie kan
daardoor beslissend zijn. ANP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - De door Moskou
aangewezen premier van de on
rustige Russische deelrepubliek
Tsjetsjenië, Anatoli Popov, is
gisteren met verschijnselen van
vergiftiging in het ziekenhuis
opgenomen. Het is nog onduide
lijk wat hem is overkomen. Mos
kou sluit een moordaanslag na
drukkelijk niet uit. De toestand
van de premier is volgens Russi
sche media slecht.
Popov werd zaterdagavond ziek
nadat hij in de plaats Goeder
mes aangezeten had aan een
banket. Hij zou naar Moskou
worden overgebracht voor na
der medisch onderzoek in een
militair hospitaal, maar de art
sen hebben besloten dat de eer
ste minister voorlopig niet ver
voerd mag worden.
In Tsjetsjenië worden komende
zondag presidentsverkiezingen
gehouden, waarvoor Popov
overigens geen kandidaat is.
Popov fungeert formeel als pre
sident, omdat de eveneens door
Moskou aangewezen president
Kadyrov op campagne is. Kady-
rov is favoriet, nu zijn belang
rijkste rivalen zich hebben te
ruggetrokken of niet mogen
meedoen. De moslimseparatis
ten in Tsjetsjenië verwerpen de
stembusgang, die in hun ogen
door Moskou is geregisseerd.
De Russische overheid stuurde
in 1999 militairen naar de deel
republiek om de separatisten
daar te bestrijden. Sindsdien is
de regio het toneel van bloed
vergieten. ANP/AFP/EFE
KOUROU - De eerste Europese
missie naar de maan is begon
nen. Een Ariane-5 raket, die gis
teren rond 01.00 uur in Frans-
Guyana werd gelanceerd, heeft
de onbemande sonde Smart-1 in
de ruimte gebracht. Dat heeft de
Europese ruimtevaartorganisa
tie ESA bekendgemaakt.
De sonde doet er ongeveer vijf
tien maanden over om in een
baan om de maan te komen
Daar zal het ruimtevaartuig
dertig maanden lang onderzoek
doen naar de ontstaansgeschie
denis van het hemellichaam.
Ook wordt de maan onderzocht
op aanwezigheid van water.
Het project is verder bedoeld om
de motor die de Smart-1 aan
drijft te testen. De motor werkt
op zonne-energie. RTR/AFP
