PZC Beweging en samenhang centraal op duo-expositie Gedeputeerde wil meer aandacht voor vrijwilligers A Stralingsnorm Covra verruimd moet op de schop Akkerrand Kees Wijker combineert poëzie en mechanica ELICHT Zeeuwen strijden om plek in finale Grote Prijs 12 kunst 0800 - 0231 231 (GRATIS) in Natuurproject vrijdag 19 september 2003 Onderzoek naar invloed tunnel op koopgedrag winkelpubliek Tegenstelling Infodag Vi Hobbel door Emile Calon MIDDELBURG - De vier grote Zeeuwse steden gaan onderzoe ken wat de gevolgen zijn van de Westerscheldetunnel op het winkelpubliek. Samen met de provincie en de Kamer van Koophandel willen Goes, Mid delburg, Terneuzen en Vlissin- gen te weten komen of de tunnel invloed heeft op de plaats waar nu wordt gewinkeld. Ook wordt onderzocht wat het winkelpu bliek vindt van het aanbod in de vier verschillende winkelcen tra. Het wordt een omvangrijk on derzoek, aldus J. Bruurs van de Kamer van Koophandel. Meer dan duizend mensen worden op verschillende tijdstippen on dervraagd. De enquêteurs van het onderzoeksbureau DHV gaan een keer midden in de week elke stad in en ook een keer in het weekeinde ondervra gen ze het winkelend publiek. Telkens zullen ze minimaal 160 mensen een hele serie vragen stellen. Aan de hand van die gegevens hopen de zes partijen een beeld te krijgen van de populariteit van de verschillende winkel centra in de vier grote Zeeuwse steden. Die gegevens kunnen vervolgens gebruikt worden voor beleid, marketing en pro motie. Bruurs denkt daarbij aan wel of geen meubelboulevard of het concentreren op enkele branches. Het onderzoek wordt dit najaar gehouden. Het is de bedoeling het over twee jaar te herhalen, zodat dan duidelijk wordt wat de verschuivingen zijn. Bruurs benadrukt dat het een van de eerste malen is dat de vier gemeenten en de provincie samenwerken in een onderzoek. Het was volgens hem allerminst makkelijk al die partijen op een lijn te krijgen, geeft hij voor zichtig aan. „Het heeft heel wat energie gekost om de neuzen in een richting te krijgen." Hij hoopt dat begin volgend jaar de eerste resultaten van het onder zoek naar buiten kunnen ko men. Het onderzoek kost 36.500 euro. De vier gemeenten en de provincies betalen elk eenvijfde deel. door Ernst Jan Rozendaal GRIJPSKERKE -'üe kunste naars Ton Lamper (1956) uit 's- Heer Arendskerke' en Simon Woudwijk (1958) uit Rijen heb ben verschillende dingen ge meen. Niet alleen zijn ze genera tiegenoten, als kunstenaar zijn ze beiden van meerdere mark ten thuis. In Boerderijgalerie De Osseberg in Grijpskerke expo seren ze zowel schilderijen als beelden. Dat Lamper schilderijen expo seert, is bijzonder. Hij is vooral bekend om zijn etsen en zijn ob jecten. De laatste jaren werden zijn etsen steeds kleuriger, waardoor een overstap naar het schilderij voor de hand lag. „Maar hoe pak je, na zo'n kleine twintig jaar penseel en kwast nauwelijks te hebben aange raakt, het schilderen weer op?", schrijft Lamper in een toelich ting. „Welke onderwerpen? Welke schildertechniek?" De onderwerpen uit zijn grafische werk bleken zeer geschikt. Lamper wordt gefascineerd door beweging. In De Osseberg zijn schilderijen te zien van mensen die duiken, schreeu wen, draaien, ballen gooien en vliegen. Vaak zijn ze fragmenta risch uitgebeeld, dat wil zeggen dat het schilderij bestaat uit meerdere beelden die als in een collage tot een eenheid zijn ge smeed. Het vliegende lichaam van een mens is gecombineerd met dat van een vogel. We zien niet één schreeuwend gezicht, maar meerdere. Dat onder steunt het idee van beweging, alsof een aantal beeldjes uit een film is geselecteerd. Deze fragmentatie past Lamper ook toe in zijn beeldende werk. Erg mooi zijn 'Duik' en 'Drift'. In beide beelden zijn etsplaten gecombineerd met een houten boot. De figuren op de etsplaten tonen de beweging, omdat ze van elkaar verschillen. Zoals hij in zijn tweedimensionale werk graag uiteenlopende stijlen combineert, zo verenigt Lamper in zijn beelden verschillende materialen. De bovengenoemde beelden zijn daarvan een goed voorbeeld, maar ook de combi naties van aardewerk en etspla ten in een schaal en een tulpen vaas. De laatste is niet bedoeld im tulpen in te zetten, de naam verwijst naar de op de etsplaat ingebeten tulpen die in een To ren van Babel-achtige con structie zijn gecombineerd met scherven keramiek. Het werk van Woudwijk ver toont een grote samenhang, om dat hij bij bijna alles gebruik maakt van een klein aantal symbolen. Een wiel, een bootje en een ladder verwijzen naar eeuwigheid, een reis en een ver binding (tussen twee werelden of twee niveau 's). De dunne mensfiguren in zijn werk zijn al len wachters. Of ze iets bewa ken, op iets wachten, of iets observeren, dat mag de be schouwer uitmaken. Het is dui delijk dat Woudwijk met deze symbolen zijn publiek aanzet tot gedachten over zaken als eeuwigheid, tijd en het contact tussen mensen. Toch mogen zijn beelden en schilderijen niet worden afgedaan als bood schappen verpakt in brons of olieverf. Woudwijk is te veel kunstenaar, iemand die de ma terie leven weet in te blazen. Expositie: schilderijen en objec ten van Ton Lamper en Simon Woudwijk, t/mll oktober in ga lerie De Osseberg in Grijpsker ke (bij Sint Laurens), open di t/m za van 14-17 uur. Dinsdag houdt Trees Verwilligen daar een dialezing over mode, woens dag spreekt Nico Out over Vin cent van Gogh. Aanvang: 20.00 uur. 'Drift', een van de werken van Ton Lamper. door Ernst Jan Rozendaal GOES - Volgend weekeinde val len voor de Zeeuwse deelnemers de beslissingen in de regiofina les van De Grote Prijs van Ne derland. De vertegenwoordi gers in de categorieën pop/rock, dance, R&B/hiphop en singer/s ongwriter moeten allemaal tus sen vrijdag 26 en zondag 28 sep tember aan de bak om een plaatsje in de landelijke finale te veroveren. Volgende week vrijdag is eerst de beurt aan de groep Taphar- heejl, winnaar van de Zeeuwse Belofte. In de Groene Engel in Oss treedt de groep in het strijd perk met vijf bands uit Zuid- Nederland. De regiofinale zuid begint om 19.30 uur. Een dag later is popzaal Mezz in Breda het toneel van de regiona le finale in de categorie dance (aanvang: 21.00 uur). Zeeland wordt daarin vertegenwoordigd door 110 Volt Lovers. Zondagavond 28 september vertonen, eveneens in Mezz, de R&B- en hiphop-artiesten hun kunsten (aanvang: 21.00 uur). Ill Productionz houdt de Zeeuwse eer hoog. De singer/s ongwriters treden zondagmid dag op in Paradox in Tilburg (aanvang: 14.30 uur). Odette Sorber gaat daar probe ren de landelijke finale van de Grote Prijs te halen. De finales van de Grote Prijs van Nederland vinden op 6 en 7 december plaats in De Melk weg en Paradiso in Amster dam. door Ernst Jan Rozendaal MIDDELBURG - Middelburger Kees Wijker is een knutselende kunstenaar. Veel van zijn wer- ken lijken op machientjes die voor de lol zijn gemaakt. Dat zijn ze ook, maar ze zijn tegelij kertijd meer dan dat. De simpe le constructies verbeelden een vaak complexe gedachtewe reld. Op het ogenblik exposeert Wij ker bij Caesuur in Middelburg. Wie door de etalage bij de expo sitieruimte in de Lange Noord straat naar binnen kijkt, ziet op een wit vel papier op de grond zestien kleine constructies van ijzerdraad staan. Het zijn 'krankzinnige beelden', ge maakt naar aanleiding van schetsen in een notitieboek. De eerste zes beelden heeft Wijker aan het begin van dit jaar ge maakt, met grote tussenpozen. Voor de laatste tien maakte hij alle schetsen op 25 maart in Zwitserland, vijf dagen later heeft hij de equivalenten in ijzerdraad gemaakt. Het is te lezen in een toelichting die iedereen zo uit een bakje aan de gevel bij Caesuur kan lichten. Daarop staan alle zestien schet sen met daarnaast korte, toe lichtende tekstjes. Ruim een half jaar geleden zei Wijker in een interview in de PZC dat hij gefascineerd wordt door de poë tische schoonheid van machi nes. Hij duidt zijn werk wel aan als poëtica mechanica. In zijn installatie in Caesuur gaan poëzie en mechanica meer dan ooit samen. De prachtige teksten zijn namelijk zeker zo belangrijk als de beelden. Wie de beelden bekeken heeft en de folder met de teksten mee naar huis neemt, keert na lezing ge garandeerd terug, zó winnen de ijzerdraadconstructies door Wijkers woorden aan waarde. Een advies dus: blijf op de stoep staan en lees de teksten ter plek ke, het blijft voorlopig toch mooi weer. Wijker bevestigt in Caesuur nog eens wat hij in het eerderge noemde interview vertelde: „De tegenstelling tussen de werke lijke wereld en de gedachtewe reld fascineert me. Maar wil je iets van de gedachtewereld la ten zien, dan ben je veroordeeld tot materialen die tot de werke lijke wereld behoren. Mijn oeu vre is een beetje een speurtocht door de gedachtewereld."Dit- maal heeft Wijker zijn gedach ten niet alleen verbeeld, maar ook verwoord. Met de nodige ironie overigens, wat de teksten buitengewoon leuk maakt, maar de lezer ook aan het twij felen brengt. Hij schrijft: „Het onuitputtelijke arsenaal aan beelden zal tot in de eeuwigheid hetzelfde laten zien: een poging om een beeld zonder betekenis te maken dat toch verschij- ningsrecht heeft. Ellenlange ar tikelen zullen het verschij- ningsrecht pogen te onderstrepen. Terwijl dat er niet is. Het is er. Of het is er niet. Dat is geen recht." Daarmee bagetelliseert Wijker het belang van zijn eigen tekst. Niet helemaal terecht, omdat hij juist bewijst niet al leen een talent voor beeld maar ook voor taal te hebben. Maar hij is wars van elke hoogdra vendheid. Nu al noemen mensen hem kunstenaar in plaats van knutselaar. Stel je voor, straks noemen ze hem nog een schrij ver ook! Expositie: Kees Wijker, kran-, foto Lex de Meester zinnige beelden, t/m 2 nov in presentatieruimte Caesuur in Middelburg. door Rinus Antonisse MIDDELBURG - Vrijwilligers zijn het cement van de maat schappij. Gedeputeerde G. van Heukelom vindt daarom meer aandacht voor deze mensen ge wenst. „Als je de vrijwilligers weghaalt uit de samenleving, dan zakt die als een plumpud ding in elkaar. Goed vrijwilli gerswerk is mede bepalend voor de kwaliteit van de samenle ving." Van Heukelom signaleert dat het steeds moeilijker is om vrij willigers te werven en te behou den. Hij kondigt aan begin 2004 onderzoek te laten doen naar de inzet van Zeeuwse vrijwilligers: hoeveel zijn er, wat zijn hun drijfveren en wat voor werk pakken ze aan. De laatste gege vens zijn inmiddels zo'n tien jaar oud. De gedeputeerde komt met zijn opvattingen in de Vrijwilligers- krant, die Scoop - instituut voor zorg, welzijn en cultuur - vol gende week in heel Zeeland huis-aan-huis bezorgt. De krant, die voor het derde achter eenvolgende jaar verschijnt, geeft informatie over vrijwilli gerswerk en vooral over de men sen die dit doen. Verschillende vrijwilligers ko men in de krant aan het woord, onder meer over het Podium Reimerswaal (culturele activi teiten), de kynologenclub Zee land, de jongerenraad Borsele, de Zeeuwse vereniging van klei ne kernen, de stichting Land schapsbeheer, de vrijwillige dierenambulance Zeeuws- Vlaanderen, het Zeeuws Palet (vrijetijds kunstenaars), de ar cheologische werkgemeen schap Nederland, afdeling Zee land en de buurtbusvereniging op Sint-Philipsland. Ook wordt aandacht besteed aan de lokale steunpunten voor vrijwilligerswerk, die in de di verse regio's van de provincie actief zijn (waarbij Zeeuws- Vlaanderen wat achterloopt; het steuntpunt Vrijwilligers Midden-Zeeuws-Vlaanderen is nog m oprichting, in oost a west is er niets). Zij zijn voorj een vraagbaak voor organisa ties en belangstellenden voor vrijwilligerswerk. De loka], steunpunten organiseren act viteiten, voorafgaand aandeci. ternationale dag van de vrijwil, liger op 7 december. Bedoeling is in novemberenè cember extra aandacht te vtj. gen voor het vrijwilligerswerk Start van de campagne is op) november, met de officiële ope- ning van het steunpunt vrijwil, ligerswerk Middelburg. Daarna toert een karavaan door Zee land, met allerlei zogeheten 'workshops' voor vrijwilligers (over rechten en plich EHBO-tips, kennismaking met de computer). Meer informatie op de website www.servz.nl. GOES - Uitvaartverzorging De Bevelanden houdt 27 september de jaarlijkse informatiedag. Er zijn ook andere ondernemin gen die diensten verlenenophet gebied van de uitvaart aanwe zig. De informatiedag duurtvai 10.30 tot 16.00 uur. Advertentie doo lat mer bet spel mon root Je si tebi stiel lain1 leeg door Rinus Antonisse BORSSELE - Het Covra-com- plex voor radioactief afval bij Borssele mag meer radioactivi teit 'uitstralen'. In die zin, dat het maximaal toegestane stra lingsniveau op de grens van het terrein wordt verruimd van 40 naar ten hoogste 100 microsie- vert. Volgens Covra-directeur H. Co- deé heeft het bedrijf niet zelf om de aanpassing gevraagd, maar is die door het ministerie van Vrom - verantwoordelijk voor de vergunningen - doorgevoerd. Dat gebeurt tegelijkertijd met verhoging van de geluidsbelas ting en invoering van speciale opslagcontainers. Bedoeling is de stralingseisen die aan de Covra worden ge steld, gelijk te trekken met die voor andere bedrijven waar ra dioactief materiaal omgaat. Het ministerie stelt dat 'van de gele genheid gebruik wordt gemaakt het veiligheidsrapport op een enkel punt te actualiseren.' Dat slaat dan op de vernieuwde re gels met betrekking tot de zoge heten 'bevolkingsblootstelling.' Het feit dat Covra niet zelf om verruiming vroeg, geeft aan dat het bedrijf geen moeite heeft met de bestaande stralings- waarde van maximaal 40 mi- crosievert aan het hek. Direc teur Codeé beklemtoont dat Covra tot nu toe onder die norm is gebleven. Hij verwacht dat dit zo blijft, ook na de ingebruikna me (door koningin Beatrix) van het nieuwe opslaggebouw voor hoogradioactief afval, 30 sep tember. Bij het vaststellen van de nor men is uitgegaan van een situa tie waarbij iemand 365 dagen per jaar, 24 uur per dag voor het hek staat (en dan zonder kledij). Voor de nieuwe waarde geldt als uitgangspunt dat voor mensen buiten het opslag- en verwer kingscomplex de te ontvangen effectieve stralingsdosis zo laag mogelijk dient te zijn, 'dochin elk geval lager dan 0,1 millisie vert per jaar'. Het wijzigen van de normisver- sluierd opgenomen in een verlenen beschikking (waaite gen tot en met 24 septemberbe- zwaren kunnen worden inge diend)Er wordt nauwelijb meer vermeld dan dat sprakes van een ambtshalve aanpas sing. „Het wordt niet als bijzon der ervaren", meldt D. Vos va Vrom. „Het is een aanpassirj aan gewijzigde wetgeving:-b besluit stralingsbescherming Uitvoeriger wordt in de be schikking ingegaan op het op slaan van afval uit de g kerncentrale bij Dodewaardii speciale containers, in Duits land ontwikkelde zogenaamd mosaik-containers. Dat gebeid om bij de verwerking de stra lingsdosis voor het pe zoveel mogelijk te verminde» Het gaat om radioactief aW als constructiedelen en is- gelstaven. Er was van uitgegaa: dat dit afval als gebruikelijk® standaard-containers - in| in beton - opgeslagen kon wor den. Dit blijkt, gelet opdeste lingsaspecten, niet wenselijk1 zijn. Volgens de beschikking zijn de mosaik-containers alles zins veilig. De Covra kan reke nen op totaal dertig stuks, het opslaggebouw voorlaag-® middelradioactief afval komen- Voor de geluidhinder in avond en 's nacht geldt mom®' teel een norm van 45 decibel. M het gebouw voor behandel®, en opslag van radioactief and erbij komt, is de geluidssituatie opnieuw beoordeeld. Het nun®' terie noemt de norm van 45 de cibel voor een bedrijf dat opt® industrieterrein is gevestigd onevenredig streng. Daar» wordt voorgesteld dit op te ken tot de dagnorm van 500®' bel. Advertentie nm IWUUM» ii I8IHIW* «iwaiii'* KRANT De simpele constructies van 'knutselkunstenaar' Kees Wij ker verbeelden een vaak com plexe gedachtewereld. foto Lex de Meester Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnement*11 stuu rooi ju d lluii delij ran D.l term Je pi Het: rent dehi tan bet 1 steei lOUtll schr oude inmi jectc wikl te is bom bet voor ïlaa ielii Del ïtra sarn delsi Darr tota: verb van winl vlak kant winl keer won bedr IER stho lem 1001 Tern HI actii schc kom van; Porg In hel literal «oen tjk ve 125e Degr R Z V p 4 T F, E C (t V R R R F Gewone akkerranden, zoals deze bij Zonnemaire, vergrassen na verloop van tijd en ze leveren weinig natuurwinst op. foto Marijke Folkertsma kerranden leveren te weinig rendement op voor natuur en landschap, consta teert Jacobusse (en hij is trouwens niet de enige; ook onderzoek van Wagenin- gen Universiteit kwam daarop uit). Me de gelet op het feit dat de boeren een vergoeding van 24 eurocent per meter krijgen, betreurt hij dat. Zijn stelling luidt: „Het natuurrende- ment van akkerranden kan een lichte verbetering ondergaan door een soort- gerichte aanpak, maar een echt mooie slag kunnen we maken als we de akker randen inrichten met landschapsele menten." Daarbij denkt Jacobusse aan struiken, hagen, knotbomen en vochti ge bermen. „Er is met de bestaande geldstroom ontzaglijk veel meer te doen, waar zowel de boeren als de na tuur profijt van hebben." „Het boerenland weer doorweven met natuur, de kaalslag van de ruilverkave lingen ongedaan maken", zegt de HZL- medewerker. „Topnatuur bereik je er niet mee, dat is meer voor de gespeciali seerde terreinbeheerders. Maar een landschapsrand draagt bij aan het na tuurlijk evenwicht en vergroot-de bele vingswaarde. Veel boeren hebben een mini-camping. Die hebben groot be lang bij een mooi uitziend landschap." De gangbare stroken om de akkers - die na enkele jaren minder kleurrijk wor den en vergrassen - en de akkerranden a la carte wil Jacobusse overigens niet als mislukt beschouwen. Als pluspunten noemt hij: de komst van prooidieren als zweefvliegen, die bladluizen opvreten; er spoelt minder gif en mest in de sloten; bij de boeren ontstaat een gevoel voor natuurwaarden, hoe beperkt ook; het is een landschapsbelang dat de boer kan overleven en zijn inkomen kan verster ken. Jacobusse merkt op dat over de aan trekkelijkheid van de frivole randjes rond de akkers valt te twisten. „Een be hoorlijk aantal mensen zegt: suikerbie ten tot aan de slootrand zijn ook mooi. Voor het zicht hoeven we het dus niet te doen. De landschapselementen, zoals je ze in het heggengebied bij Nisse ziet, horen wel vanouds bij het Zeeuwse landschap. Ze trekken wat licht en wa ter weg en er komen wat duiven inzit ten. Allemaal waar. Daar wordt de boer ook voor betaald. Bovendien streven we toch naar terugbrengen van een meer natuurlijk evenwicht. Het succes van de akkerranden is voor al toe te schrijven aan de hoge vergoe ding en het feit dat de boer er nauwe lijks omkijken naar heeft. Een land schapsrand vergt meer inzet. Daar zul len boeren toch niet voor te porren zijn? Jacobusse: „Er is wel een omslag in denken voor nodig. Als we een paar goede voorbeelden kunnen verwezen lij ken en men ziet dat het goed gaatdan komen we wel op weg." Hij ziet één hobbel die geslecht moet worden. Het inrichten van een land schapsrand mag nadien geen planolo gische belemmeringen oproepen (bij voorbeeld dat een rand door aanwezigheid van een Rode Lijst-dier niet weggehaald mag worden). „Dat moet je tevoren goed afspreken en rege len. Zo'n rand mag niet als vastgelegde, onaantastbare natuur beschouwd wornden", aldus Jacobusse. „Ook voor de huidige akkerranden moeten de te strakke regels aangepast worden." Namens HZL begeleidt A. Wieland het project Akkerranden a la Carte. Giste ren werd er in proefboerderij Rusthoe- ve bij Colijnsplaat een symposium over gehouden. Het project begon in 2002 en loopt eind dit jaar af. Er zijn een kleine 40 deelnemers geworven, die vijf typen akkerranden inrichtten. Vastgesteld is dat de speciale klutenstrook niet in de vorm van een akkerrand voldoet (leef gebied voor deze vogel kan beter wor den gemaakt op braakliggende grond met schelpen). Bij de andere typen deed de natuur het wat beter dan bij de ge wone akkerranden. Maar ook met de speciale akkerranden zijn niet de gestelde natuurdoelen ge haald, erkent Wieland. Er zijn te veel maatregelen nodig, met marginale re sultaten. Hij denkt dat voor de land- schapsranden misschien iets minder belangstelling zal zijn dan voor de makkelijke akkerranden. „Degenen die meedoen, zijn wel gemotiveerd", betoogt Wieland. „Geef boeren de keus tussen een gewone rand en een land schapsrand mét bonus." door Rinus Antonisse De akkerranden vormen voor de Zeeuwse boeren een uitstekend be taald 'gewas'. De winst voor natuur en landschap is echter gering. Daarom is het gewenst de akkerranden op een an dere manier in te richten. Beste manier is: zorgen voor landschapsranden. Dit pleidooi komt van M. Jacobusse van stichting Het Zeeuwse Landschap. Hij volgt de ontwikkeling van de akkerran den op de voet. Ook was Jacobusse me de-initiatiefnemer van het project Ak kerranden a la Carte, bedoeld om de stroken langs het bouwland nuttiger te laten zijn voor planten en dieren. Zowel de gewone akkerranden (inge zaaid met 'vreemde' bloemen als het Canadese bosliefje), als de speciale ak-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 44