Justitie is blij met extra geld
n
PZC
Zwangere vrouwen stelen de show
Kunstensector vreest
voor onzichtbare
kleren van de keizer
ionderdduizenden
WAO'ers minder
V&W trekt volgens
sector te weinig geld
uit voor spoorwegen
Beloofde investeringen
voor onderwijs vallen
in de praktijk tegen
legering gaat door op ingeslagen weg veiligheidsbeleid
SëP^HBBR
uid gemor
over koers
van Peijs
y1nnn7B redactie binnenland
OEN HAAG - Politie, Openbaar
jlinisterie en rechterlijke
nacht hebben hem het afgelo-
kd jaar behoorlijk geknepen.
Uiteindelijk zijn ze content met
let extra geld dat ze krijgen
roorhet veiligheidsbeleid. Ie
dereen in Nederland moet de
broekriem aanhalen, maar voor
Je veiligheid in Nederland heeft
leregering zelfs extra geld be-
schikbaar gesteld.
folgens de Nederlandse politie
blijkt clan ook dat het kabinet
£lkenende-2 het ingezette vei-
ijgheidsbeleid met kracht door
ijle politiesterkte wordt tot
]0O6 met vierduizend agenten
^gebreid, veelplegers worden
aid aangepakt en het kabinet
teemt maatregelen om de opge
legde bureaucratie bij de politie
ërug te dringen", concludeer-
ienhet Korpsbeheerdersbe-
aaden de Raad van Hoof dcom-
aissarissen gisteren in een
ijactie op de miljoenennota.
Depolitie vindt dat het kabinet
ondanks de economisch zware
lijden, het onderste uit de kan
laait om de veiligheidsketen
extra financiële middelen te ge
ien. Toch maakt de politie zich
ig wel zorgen over de financie
ring van de ict-projecten.
ten» Rechters
Ie Raad voor de Rechtspraak
iègtredelijk vooruit te kunnen
iet de 58 miljoen euro die de
rechterlijke macht er extra bij
injgt. Met het toegewezen geld
inwacht de raad dat de rech-
olijke macht in staat is de toe-
name van het aantal zaken dat
.Openbaar Ministerie gaat
ibieden, te kunnen verwer-
;abiffi
ffezullenniet in staat zijn de
idige achterstand van te be-
S aandelen zaken in te halen",
legt J. van der Vlist, lid van de
laad voor de Rechtspraak.
[aarhij heeft er wel begrip voor
at onder de huidige moeili j ke
conomische omstandigheden,
euzes moeten worden ge
naakt.
woensdag 17 september 2003
Voorwaarde voor een goed
draaiende rechtspraak is vol
gens Van der Vlist wel dat minis
ter Donner al zijn voorgenomen
wetswijzigingen doorvoert, zo
als het verruimen van de be
voegdheden van het OM. Die
maken het onder meer mogelijk
dat de aanklagende instantie
een paar taken van de rechters
kunnen overnemen. Een aange
kondigde regeling is de versoe
peling om verdachten in voorlo
pige hechtenis te houden. Ook
die verandering zal de rechters
meer lucht geven.
Het OM krijgt ruim 36 miljoen
euro extra. Ook het college van
procureurs-generaal, de leiding
van het OM, ziet hierin steun
van het kabinet om in een tijd
van bezuinigingen 'onvermin
derd in te zetten op een veiliger
samenleving'. Het Openbaar
Ministerie verwacht de toebe
deelde taak met de extra toege
wezen middelen te kunnen vol
brengen.
Gevangenissen
Het gevangenisregime moet so
berder. Voor de gedetineerden
betekent dit minder luchten en
minder sporten. Meermanscel
len sparen eveneens geld uit,
evenals ruimer gebruik van
elektronische detentie. Er komt
echter ook geld bij: 41 miljoen,
onder meer om veelplegers lan
ger van de straat en tbs'ers uit de
reguliere gevangenissen te hou
den.
Om te voorkomen dat crimine
len blijven terugkomen, hoeft
de reclassering niet alleen
maar in te leveren, maar krijgt
ze er ook geld bij. Ze moet 30
miljoen bezuinigen over vier
jaar, maar aan de andere kant
komt er volgend jaar 14,5 mil
joen bij voor onder meer jeugd
reclassering en de verwachte
toename van het aantal taak
straffen.
De reclassering is 'niet blijdat
de 3 0 milj oen aan bezuinigingen
doorgaan. Een woordvoerster
zegt dat haar organisatie pro
beert te voorkomen dat het be
drag ten koste gaat van de bege
leiding van mensen. „We gaan
jaat- e
ioes>
sta
^ddPFolkerts
totHAAG - Door invoering
ran een nieuw WAO-stelsel in
106 zal het aantal arbeidson-
:hiktenmet enkele honderd -
iuizenden dalen. Als het kabi-
netniets zou doen, dan wordt de
miljoen bereikt, maar door
ifstrengere WAO zal het aantal
«beidsongeschikten volgens de
prognoses van minister De Geus
ion Sociale Zaken uitkomen op
675.000.
doelstelling is dat de in-
stoom van volledig arbeidson-
in de WAO afneemt
san60.000 naar 25.000 per jaar.
Als dat in 2009 wordt gehaald,
dangaat de WAO-uitkering mo-
elijk omhoog en zal de WAO-
wte voor werkgevers mis-
joorHeleen Paalvast
[ENHAAG - Minister Peijs an
Verkeer en Waterstaat krijgt het
W haar plannen om voorrang
e geven aan achterstallig on-
h°ud van wegen, spoor en
raarverbindingen en om voor
2 miljard euro aan projee-
te bevriezen flink voor haar
öezen. Belangenorganisaties
taf °P P"nsiesdag over haar
öe ANWB vindt dat door het
.'aid van Peijs investeringen
to aanleg van wegen 'op het
,pp plan' zijn geraakt. Op
art verweten vervoersor-
gsaties zoals EVO en Logis-
■'Nederland het kabinet dat
ste weinig geld is voor het aan
wen van files. Ze geloven er
Ji .Van ^at er dankzij extra
«roken, die Peijs belooft,
plekken in 2007 30 pro-
tominder files zullen zijn.
I "Piaster Dekker, verant-
R k vo°r Volkshuisves-
on!ïu ,evenmin de handen
w ai j organisaties zoals
uSmeen Verbond Bouw-
'i' (AVBB), Woonbond en
i« a^ van woningcorpora
ties. „Gemiste kansen",
tftwt het AVBB. Aedes
itrm j de bezuinigingen bij
u® ae Verloedering en onvei-
ÏTim achterstandswijken
lorken. ANP
De politiesterkte wordt met vierduizend man/vrouw uitgebreid.
daar nog met de minister over
praten."
Door minder extern personeel
in te huren hoopt Justitie vanaf
2004 43 miljoen euro te bespa
ren. Een kritischer kijk op sub
sidies moet 6 miljoen opleveren.
De plannen om ouders te laten
meebetalen aan maatregelen
foto Vincent Jannink/GPD
die aan hun ontspoorde kinde
ren zijn opgelegd, kunnen 4 mil
joen opbrengen. ANP
schien worden afgeschaft. De
ingrepen in de WAO leiden uit
eindelijk tot een bezuiniging
van 2 miljard euro per jaar.
De eerste stap naar invoering
van het nieuwe stelsel is de ver
lenging van de periode dat
werkgevers het loon van zieke
werknemers moeten doorbeta
len, van een naar twee jaar. Dit
gaat in 2004 in. Alleen werkne
mers die in het tweede ziekte
jaar maximaal 70 procent van
hun loon krijgen, komen na
twee jaar voor de WAO in aan
merking.
Strenger keuren
Vanaf 1 juli volgend jaar krijgen
bestaande WAO'ers een stren
gere arbeidskundige keuring
voor hun kiezen. In de praktijk
betekent dat dat arbeidsonge
schikten eerder een 'passende
functie' moeten accepteren. Al
leen mensen die volledig en
duurzaam ongeschikt zijn, ko
men met ingang van 2006 nog in
aanmerking voor een WAO-uit-
kering. Zeker is dat er een lijst
komt met ziekten die binnen
twee jaar te genezen zijn of
waarmee werken nog wel kan.
Mensen met een aandoening die
op deze lijst staat, hebben geen
recht op een uitkering.
Mensen die meer dan 35 procent
arbeidsongeschikt zijn en wel
werken, hebben recht op een
aanvulling op hun loon. Gedeel
telijk arbeidsongeschikten die
niet werken, belanden in de WW
of de bijstand (met aftrek van
het loon van de partner). Werk
nemers die minder dan 35 pro
cent arbeidsongeschikt zijn,
blijven in dienst van de werkge
ver. Samen moeten ze er alles
aan doen om de werknemer aan
de slag te houden. Als dat niet
lukt, wacht deze WW of bij
stand.
Werkgerelateerd
Er komt een speciale regeling
voor mensen van wie aantoon
baar is dat ze door hun werk (ge
deeltelijk) arbeidsongeschikt
zijn geraakt. Door het ontbre
ken van zo'n regeling moeten
werknemers nu vaak naar de
rechter om een schadevergoe
ding af te dwingen. Dit wordt
ondervangen door werkgevers
te verplichten een verzekering
af te sluiten voor hun werkne
mers. Die dekt dan de inko-
mensschade.
Mensen die op 1 januari 2006
recht hebben op een WAO-uit
kering, vloeien geleidelijk in het
nieuwe stelsel. In 2016 vallen al
le 'oude' WAO'ers eronder. ANP
Prinses Méxima komt aan in de Haagse Ridderzaal, waar koningin Beatrix de troonrede zal voorlezen. Naast Maxima de Tweede-
Kamerleden Annie Schreijer (CDA) en Sharon Dijksma (PvdA, rechts). Links premier Balkenende. foto Ed Oudenaarden/ANP
door Frouke Houtman
en Hans Jacobs
DEN HAAG - Zwangere vrouwen bepa
len het beeld in de Ridderzaal. Op de voor
ste rijen priemen twee dikke buiken naar
voren. Tegenover Beatrix zit de hoog
zwangere Sharon Dijksma, en rechts van
de koningin haar schoondochter Méxima.
Niet ver daar vandaan zit de eveneens
zwangere Femke Halsema (GroenLinks).
De stoelen van Maxima en Sharon Dijks
ma die deze prinsj esdag een protocollaire
functie heeft, zijn gereserveerd. Voor veel
anderen is het elk jaar weer een wedloop
op de beste plaatsen in de Ridderzaal.
Vroeg komen en je uitnodigingskaart
neerleggen op een zetel die prominent in
beeld komt. Dat zijn de stoelen op de eer
ste rij natuurlijk, maar ook die langs het
gangpad waarlangs het koninklijk gezel
schap binnenkomt.
De zelfbeheersing van Elly Plooij is op
merkelijk. Ruim drie kwartier voor aan
komst van de koningin in de Ridderzaal
drentelt de Europarlementariër al ner
veus rond voor de troon. Stemmig blauw
ensemble, vuurrode hoed. Haar lichaams
taal spreekt boekdelen: 'Ben ik in beeld?
Word ik gezien?'
Collega's kijken besmuikt toe, glimlachen
om zoveel ijdelheid. Alsof ze gastvrouw is,
en niet zelf een gast van het parlement.
Ook in voorgaande jaren is ze steeds pro
minent in beeld. „Ach, zo is ze nu een
maal", weet een Tweede-Kamerlid, „Het
is de enige keer in het jaar dat ze kan op
vallen."
In trek zijn de plaatsen achter Willem-
Alexander en Maxima. Daar heeft Elly
dan ook haar stek bevochten. „Brutale
laatkomers wisselen stiekem de kaarten
om", weet PvdA-Kamerlid José Smits.
Jammer voor Plooij dat ze geen lid kan
zijn van de commissie die de koninklijke
gasten van en naar hun plaatsen brengt.
In vroeger tijden leverde dat ook nog wel
eens schermutselingen op om de beste
plek, maar dan tussen Kamerleden en
hofhouding.
SGP'er Kees van der Staaij, dit jaar lid
van de commissie, kent die voorgeschie
denis. Maar hij dringt zich niet op. Zijn
taak is het om vóór de koningin en Twee
de-Kamervoorzitter Frans Weisglas uit te
lopen, en na afloop wat beleefdheden te
wisselen met de hoogheden in de zoge
noemde Koninginnekamer. „Het ging
vooral over de zwangerschap van Maxi
ma", verklapt hijGeen wonder aangezien
ook Sharon Dijksma zich naar de Konin
ginnekamer begeeft. „Het gaat goed",
weet Van der Staaij te melden over de in
uitbundig fuchsia geklede prinses Maxi
ma. Een van de aanwezigen voorspelt:
,Het wordt vast een meisje, met al dat rose
in haar kleding."
Cadeau
En ook bij de aanbieding van de miljoe
nennota in de Tweede Kamer komt de
nieuwe generatie even om de hoek kijken.
Minister Gerrit Zalm van Financiën laat
glunderend weten dat hij 'een uur geleden
opa is geworden'„Mijn Meindochter heet
Emma.Zijn ambtenaren blijken naast de
miljoenennota een cadeau in het koffertje
te hebben verstopt. Een klein T-shirt met
de tekst 'Het financiële leven begint op
Korte Voorhout 7', verwijzend naar het
adres van zij n ministerie. Voorzitter Weis
glas kan het niet echt waarderen. „Dit
soort dingen hoort hier niet thuis." GPD
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Prachtige woor
den voor cultuur in de miljoe
nennota die gisteren werd ge
presenteerd. „Kunst inspireert
en draagt bij aan de kwaliteit
van de samenleving", stelt het
kabinet Balkenende-2, dat een
'sterke culturele infrastructuur'
stimuleert. Maar de kunsten
sector vreest dat het een holle
frase zal blijken. „De intenties
zijn er misschien wel", zegt Ma
rianne Versteegh van belangen
organisatie Kunsten'93. „Maar
de uitwerking wijst een andere
kant op."
Dat er in deze tijden van bezui
nigingen geen extra geld inzat
voor de kunstensector, zegt Ver
steegh, 'snappen wij allemaal'.
Maar staatssecretaris Medy van
der Laan (D66) had toegezegd
de schade voor de kunst zoveel
mogelijk te beperken. „En in de
begroting valt daar niets van te
merken. Niet alleen wordt de
sector getroffen door ongekend
hoge bezuinigingen, de priori
teiten in het cultuurbeleid blij
ken ook elders te liggen." Het
kabinet Balkenende-2 dreigt
volgens Kunsten '92 zo juist
'kunstvijandig' te worden.
Dat voor onder meer bibliothe
ken en cultuureducatie extra
geld beschikbaar is, valt vol
gens Kunsten '92 toe te juichen.
„Maar aandacht voor de kunst
is daarbij noodzakelijk: straks
hebben we een prachtig stelsel
van voorzieningen voor cul
tuureducatie, maar zijn helaas
de instellingen die de inhoud
moeten leveren wegbezuinigd."
Blijven in 2004 de bezuinigin
gen beperkt tot 12 milj oen euro
vanaf 2005 moet er op het cul
tuurbudget 19 miljoen euro ge
kort worden. Los daarvan krij
gen culturele instellingen en
kunstenaars te maken met forse
kostenstijgingen doör onder
meer de verscherpte arbo-wet-
geving, sociale lasten en veran
deringen in de werkloosheids
regelingen.
Van der Laans voornemen om de
bezuinigingen af te wentelen op
vooral niet-kunstproducerende
instellingen en overhead, boe
zemt de kunstensector voorals
nog weinig vertrouwen in. Ver
steegh: „De intentie valt te
prijzen. Ze zit vol goede bedoe
lingen, dat kan niet ontkend
worden. Maar we zijn er niet van
overtuigd dat dat zal lukken. Ze
zegt dat ze de kunsten wil ont
zien, maar als je dat waar wilt
maken moet je meer doen dan de
bezuinigingen alleen te verha
len op de bemiddelende instan
ties."
Koude sanering
Volgens Bert Holvast van de Fe
deratie van Kunstenaarsvereni
gingen staat het voortbestaan
van een hele generatie theater
makers, filmers, musici en an
dere podiumkunstenaars op het
spel. De WW-maatregelen heb
ben, zegt Holvast, voor de kun
stensector het onbedoelde effect
dat er een 'koude sanering'
dreigt.
Specifieke WW-regelingen om
tegemoet te komen aan het ar
beidspatroon van de beroeps
groep verdwijnen en WW-uitke-
ringen worden gehalveerd
zodat voor de meeste kunste
naars alleen nog de bijstand
rest. „Wij vragen de staatssecre
taris snel interdepartementaal
in kaart te brengen wat de ge
volgen zijn van de opeenstape
ling aan sociale, fiscale en regio
nale maatregelen die op de
kunstenaars af komen. Ze zal
moeten voorkomen dat daar
door ook het producerend ver
mogen van het Nederlandse
kunstbestel aan de wortel wordt
aangetast."
Als het beleid zoals dat is gefor
muleerd in de cultuurbegroting
wordt uitgevoerd, stelt Kunsten
'92, zal dit kabinet 'onevenredi
ge schade' toebrengen aan de
kunstensector. Versteegh: „De
doelstellingen zijn mooi, maar
dan moetje er wel iets mee doen.
Op deze manier is het bijna als
met de onzichtbare kleren van
de keizer. Ze roepen allemaal
hoe prachtig kunst is, maar je
ziet het niet terug in het beleid."
GPD
door Marcel Proos
UTRECHT - De komende vier
jaar zullen er minder treinen op
tijd rijden dan het ministerie
van Verkeer en Waterstaat
(V&W) verwacht. Het kabinet
trekt namelijk te weinig geld uit
voor het spoor. Bovendien moe
ten treinreizigers gaan betalen
voor de stijging van de belas
ting over het gebruik van het
spoor.
De prognose dat in 2007 87 tot
89 procent van de treinen op tijd
vertrekt, noemde spoorbeheer-
der ProRail gisteren te optimis
tisch. Het ministerie reserveert
met 853 miljoen euro niet ge
noeg geld voor het spoor om een
dergelijke punctualiteit te ha
len. In de eerste zes maanden
van dit jaar reed 83,4 procent
van de treinen op tijd.
Daar komt bij dat de Neder
landse Spoorwegen de stijging
van de zogenoemde infraheffing
aan de reiziger willen doorbere
kenen. Het kabinet wil deze be
lasting in de periode 2005-2007
verhogen van 90 miljoen euro
naar 150 miljoen euro. „Dat
kunnen de NS niet betalen", zei
een woordvoerder van het
spoorbedrijf gisteren. De NS
mogen de reiziger volgens het
contract met de overheid laten
opdraaien voor een toename
van de infraheffing.
Metrosysteem
Het kabinet wil met de 853 mil
joen euro knelpunten op het
spoor oplossen en achterstallig
onderhoud wegwerken. De
spoorbranche wilde echter een
investering van 2,4 miljard euro
om alle problemen grondig aan
te pakken.
De sector wil in 2020 de treinen
in de Randstad volgens een
soort metrosysteem laten rij
den. Ze moeten elke tien minu
ten vertrekken en veel vaker
over kortere afstanden rijden.
De spoorbranche wil in 2007 in
ieder geval op de Zaanlijn tus
sen Amsterdam en Den Helder
een proef beginnen met het me
trosysteem. Het is nu onzeker of
dit wel door kan gaan. ANP
door Saskia Gaster
DEN HAAG - Er wordt in on
derwijs geïnvesteerd, was de
boodschap van het pas gefor
meerde kabinet Balkenende-2
afgelopen voorjaar. Maar na
verschijning van de onderwijs
begroting 2004 klonk gisteren
gemor op uit het onderwijsveld.
Koepels voor basis- en middel
bare scholen VOS/ABB, de Be-
sturenraad en de Vereniging
voor Openbaar Onderwijs heb
ben weinig vertrouwen in de
aanpak van het lerarentekort.
Minister Van der Hoeven (On
derwijs) mocht er weliswaar
geld in steken, maar dat bedrag
valt in het niet bij de bevriezing
van de ambtenarensalarissen
die ook de onderwijzers treft.
Onderwijsbond AOb noemde
het zelfs 'volksverlakkerij'. Per
saldo is in vier jaar tijd geen
sprake van een investering,
maar bezuiniging van 500 mil
joen euro, had de bond uitgere
kend. Onderwijsbond CNV en
de AOB waren net als de scholen
ook verontwaardigd over de be
zuiniging op het achterstands-
onderwijs, in een tijd dat Neder
land de mond vol heeft van
integratie.
De prioriteit die het kabinet
geeft aan de ontwikkeling van
Nederland als Kenniseconomie,
werd ook met gemengde gevoe-
lens ontvangen. Universiteiten
en hogescholen reageerden po
sitief op de investering van 19
miljoen euro in 2004, oplopend
tot 185 miljoen in 2007 in het In
novatie Platform van premier
Balkenende.
Maar de scholen voelden zich
miskend, want nergens bleek
dat middelbare en basisscholen
in het platform vertegenwoor
digd zijn. „Begin aan de basis",
was de boodschap van de Bestu-
renraad. ANP
