Iran zegt zich te willen houden
aan non-proliferatieverdrag
Duitse neonazi's
planden aanslag
op SPD-politicus
Getuige tribunaal
smokkelde wapens
Overleg over tijdelijke
regering Guinee-Bissau
St
ChristenUnie en aanverwante groeperingen zetten druk op EVP
Explosie bij hoofdkwartier Russische veiligheidsdienst
Israël zou niet van plan
zijn om Arafat te doden
Toeristen korte tijd ontvoerd
67 gevangenen
gedood bij brand
n Saoedi-Arabië
,nSd
dinsdag 16 september 2003
Doodstraf geëist
stegen verdachte
bomaanslagen
andeLjn Casablanca
Tegenhanger
Handlangers
aïader Dutroux
chrijft boek
ffljver zoon Mare
Beving jaagt Italianen straat op
Eerste luchtverbinding Korea's
Galileo-sonde zal verbranden
Noodtoestand Molukken voorbij
Hindoes schuldig aan moord
Verkiezingen
mis. J
id dei;
RIYAD - Bij een brand in een ge
vangenis in de Saoedische
hoofdstad Riyad zijn gisteren 67
-vangenen om het leven geko
men.
'UWtla
3 snele
n. Mat
:waiBt
me lat
mg va
:hertf.
ropes.
e bijde
:n,
die
Europa krij gt christenpartij
metfl IWintig gevangenen
en drie ci-
raakten gewond, Dat
het staatspersbureau
r p,ers
lt meldde
SPA.
De brand brak rond het mid-
,guur uit en was drie uur later
jnder controle,
mg oorzaak van de brand is nog
onbekend, maar mogelijk gaat
om kortsluiting. Minister
van Binnenlandse Zaken prins
[ayef heeft een onderzoek ge
last. AP
van onze redactie buitenland
LAKITELEK - De Christen-
Unie en verwante behoudende
christelijke partijen in andere
Europese landen gaan een te
genhanger van de Europese
Volks Partij (EVP) in het Euro
pees Parlement vormen als die
zich niet duidelijker als christe
lijke fractie manifesteert.
Dat heeft internationaal secre
taris G. Geijtenbeek van de
ChristenUnie gisteren gezegd
na afloop van een internationa
le conferentie in het Hongaarse
plaatsje Lakitelek.
De deelnemende christelijke
partijen hebben een verklaring
opgesteld met acht punten
waaraan christelijke Europese
politiek volgens hen moet vol
doen. Ze vinden onder meer dat
de EVP het homohuwelijk moet
afwijzen en beter voor het gezin
moet opkomen.
De verklaring stelt allereerst
dat 'God de basis is van alle
macht'. Verder komen onder
meer de bescherming van
het ongeboren leven en van
ouderen, de afwijzing van het
klonen van mensen, het belang
van het gezin, het milieu en
de rol van religieuze organisa
ties in de samenleving aan de or
de.
De komende maanden gaan
partijen en organisaties uit ver
scheidene Europese landen on
derzoeken of er voldoende basis
is voor een tegenhanger van de
EVP in het Europees Parlement,
aldus Geijtenbeek. In april vol
gend jaar nemen ze daar tijdens
een conferentie in Amsterdam
een besluit over.
Tot de ondertekenaars behoren
veel christelijke partijen uit de
toetredende EU-lidstaten in
Oost-Europa. Daaronder is het
Hongaars Democratisch Forum
(MDF), dat nu waarnemer is in
de EVP. De ChristenUnie be
hoort niet tot de EVP, maar tot
de Groep voor een Europa van
Democratieën in Diversiteit
(EDD), een zeer divers gezel
schap.
De EVP omvat behalve chris
ten-democratische partijen als
het CDA ook partijen zonder
christelijke grondslag als Forza
Italia van de Italiaanse premier
Berlusconi en de Britse Conser
vatieven.
Tijdens de conferentie brak de
Duitse christen-democraat In-
go Friedrich, vice-voorzitter
van het Europees Parlement,
een lans voor een verwijzing
naar de christelijke traditie in
de toekomstige grondwet van de
EU. „Een grondwet die niet
moedig genoeg is om naar zijn
wortels te verwijzen is niet com
pleet", zei Friedrich. ANP
het:; rabat
:emt
huid-
afspra-
ïdena
Jobert zou betrokken zijn ge-
I?0'lta rost bij de organisatie van
^zelfmoordaanslagen in Casa-
°fk ilanca in mei. Daardoor
Bramen 45 mensen om het
even, onder wie de twaalf da
lers.
lobert, die alles ontkent, wordt
schouwd als de leider van een
slamitische 'terreurcel', die ook
hired-
e
et: bij-
■agwie
;enia
lore
atabfr
fjjjannen had voor verscheidene
indere aanslagen in het Noord-
de is-
*ec^ Ifnkaanse land. De eis is dan
ok volgens de aanklagers niet
leen gerelateerd aan de uitge
leerde aanslagen in Casablan-
lOUWl
armsti
CO!
Ivoor
.e stel-
e heb
tesgf
an Kt
Het Marokkaanse
inbaar Ministerie heeft gis-
e'ren de doodstraf geëist tegen
deFransman Pierre Robert.
)e99< |et OM eiste behalve tegen
lobert ook de doodstraf te-
pi elf van zijn vermeende
landlangers. In totaal staan
antlE r in deze zaak 34 mensen te-
fecht.
16 mei waren er in Casablan-
a vijf explosies. Doelwitten
(aren onder meer een res-
aurant waar veel buiten
landse toeristen komen en di-
*etree joodse etablissementen. In
itaal zijn ruim zeshonderd per-
onen aangehouden in verband
iet de aanslagen. ANP/AFP
eaP RUSSEL - De vader van Mare
lutroux heeft zijn ervaringen
et zijn zoon en hoofdver-
achte in het Belgische zeden-
ala" schandaal van 1996 te boek ge-
teld.
nhet boek stelt hij dat deze
ooit door hem is misbruikt, in
lenstelling tot beweringen
an Dutroux zelf. Ook twijfelt
ie 75-jarige, in Gent wonende,
lictor Dutroux er sterk aan dat
ijnzooneen pedofiel is. ANP
even
erlei
ill
uib
Fm
Stel r1(
.esta
tanonze redactie buitenland
Een Russische militair bekijkt de ravage na de explosie in het hoofdkwartier van de Russische Binnenlandse Veiligheidsdienst in de deelrepubliek Ingoesjetië.
foto Musa Sadulayev/AP
door Frank Hendrickx
MOSKOU - Een zelfmoordaanslag in de
Russische deelrepubliek Ingoesjetië
heeft gisteren het lokale hoofdkwartier
van de geheime dienst FSB in puin ge
legd. Er vielen twee doden en 29 gewon
den toen een kleine vrachtwagen vol ex
plosieven een paar meter van het gebouw
tot ontploffing kwam.
De aanslag vond rond het middaguur
plaats in de stad Magas, niet ver van de
door oorlog geteisterde republiek Tsjet
sjenië. Volgens ooggetuigen reed een
kleine truck met hoge snelheid door een
hekwerk rond het gebouw. De explosie
die volgde liet een krater van tien meter
breed en twee meter diep achter.
Het dak werd gedeeltelijk van het ge
bouw geblazen en alle ramen in een
straal van een kilometer sprongen uit de
kozijnen. Een medewerker van de FSB
stierf op het parkeerterrein, een andere
in het kantoor. Tientallen mensen wer
den met ernstige snijwonden in het zie
kenhuis opgenomen, waaronder de
tweede man van de FSB in Tsjetsjenië.
De zelfmoordaanslag is een grote verne
dering voor de Russische veiligheids
dienst. De FSB is verantwoordelijk voor
het bestrijden van terrorisme in Rusland,
maar het is nu al de tweede keer dat de
dienst zichzelf niet kan beschermen te
gen kamikazes. In mei blies een truck vol
explosieven ook al een gebouw van de
FSB op in de Tsjetsjeense stad Znamens-
koje. Daarbij kwamen ruim dertig men
sen om het leven. De autoriteiten ver
moeden dat Tsjetsjeense rebellen achter
de nieuwe zelfmoordaanslag zitten.
Het hoofdkwartier van de FSB was
splinternieuw en amper twee maanden
geleden in gebruik genomen. Het is voor
het eerst dat een dergelijke aanslag
plaatsvindt in Ingoesjetië, een gebied
waar tienduizenden Tsjetsjeense vluch
telingen al vier jaar in erbarmelijke om
standigheden leven. GPD
JERUZALEM - De Israëlische
regering is niet van plan op kor-
k termijn de Palestijnse leider
Arafat uit de weg te laten rui
nen. De Israëlische minister
ra" Buitenlandse Zaken
Shalom reageerde daarmee gis
teren op het voorstel van zijn
collega-minister Olmert om
Arafat te vermoorden. Volgens
Shalom heeft de minister van
Mandei zijn uitlating op per
soonlijk titel gedaan.
Jet Israëlische kabinet ging
Donderdag 'in principe' ak-
®oord met de 'verwijdering' van
Jrafat, omdat hij in de ogen van
^regering een obstakel is op de
»eS naar vrede. Concrete stap-
P® om Arafat de Westelijke
ordaanoever uit te zetten zijn
olgens Shalom voorlopig niet
eerwachten. Een tijdschema
n de Shalom echter niet geven.
e bewindsman noemde Arafat
opnieuw een groot obstakel
voor vrede in de regio.
De Palestijnse minister van Vei
ligheid, Mohammad Dahlan,
noemde een eventuele liquida
tie van Arafat een 'ernstige
foutOok zei hijWe nemen dit
soort bedreigingen niet licht
op." Zijn collega van Buiten
landse Zaken, Nabil Shaath,
sprak van een 'criminele en
stomme' actie. Washington
waarschuwde eveneens tegen
een 'verwijdering' van de Pales
tijnse leider. De Afrikaanse
Unie toonde zich er gisteren ook
bezorgd over. Een actie tegen
Arafat zou de situatie in het hele
Midden-Oosten alleen maar
verslechteren, vreest de unie.
EU-buitenlandcoördinator zet
te gisteren zijn vraagtekens bij
een liquidatie van Arafat. „In
dit stadium denk ik niet dat zo
iets daadwerkelijk plaats zal
vinden", sprak Solana die er
verder nog niet veel over kwijt
wilde. ANP/RTR/DPA/AFP
van onze redactie buitenland
WENEN - Iran blijft zich hou
den aan het non-proliferatie
verdrag, het verdrag dat de
verspreiding van kernwapens
verbiedt. Dat heeft directeur
Gholamreza Aghazadeh van het
Iraanse atoomenergiebureau
gisteren gezegd.
„Iran voelt zich verbonden aan
zijn verantwoordelijkheden die
voortvloeien uit het non-proli
feratieverdrag", aldus Aghaza
deh in een bijeenkomst van lid
staten van het Internationaal
Atoomenergie Agentschap
(Iaea) van de Verenigde Naties.
^2B?iiedactie buitenland
teHAAG
- Een met de code
aangeduide getuige heeft
8 eren voor het Joegoslavië-
'l' aal verklaard dat hij be-
d Jar™ negentig wapens uit
Ij. f1™0 ni»ar Serviërs in Kroa-
i „en Bosnië-Herzegowina
vervoerd.
gensBl79 diende de vereni-
hta un Swsche emigranten
«r hij werkte als dekmantel
r* de geheime militaire steun
Ljjjen zeer kleine groep inge-
en in Belgrado op touw
zette. De vereniging stuurde of
ficieel humanitaire hulp naar
ontheemden, maar de meeste
vracht bestond uit wapentuig.
Het zou in 1992 om zo'n 1200
vrachtwagenladingen met wa
pens en munitie zijn gegaan, be
stemd voor Servische strijd
groepen. De getuige hoorde dit
getal door betrokkenen in een
wapendepot van het leger noe
men. Hij was zelf slechts betrok
ken bij een klein aantal kon
vooien. De wapens kwamen uit
een depot van de strijdkrachten
bij Belgrado. ANP
SANTA MARTHA - De Nederlander Mathijs Grote Beverborg praat met journalisten in Santha Mar
tha, aan de Noord-Caribische kust. De 29-jarige Nederlander was samen met acht andere toeristen af
gelopen vrijdag voor korte tijd ontvoerd. Ze werden van hun bed gelicht tijdens een verblijf in houten
hutten bij een archeologische vindplaats in de Sierra Nevada, ten noorden van Bogota. Vermoedelijk
waren de ontvoerders leden van de Fare, de Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia, dat verant
woordelijk is voor zo'n beetje alle drieduizend ontvoeringen die ieder jaar in dat land plaatsvinden.
foto Fernando Vergara/AFP
„Niet alleen uit contractuele
verplichtingen, maar ook om re
ligieuze en ethische overwegin
gen."
Volgens de Iraniër blijft Tehe
ran gewoon praten met het Iaea
over de mogelijke onderteke
ning van een protocol, behoren
de bij het non-proliferatiever
drag, dat onaangekondigde
inspecties van nucleaire loca
ties toestaat. Eerder sloot Iran
niet uit afstand te nemen van
het verdrag, dat het in 1970 on
dertekende.
Het Iaea geeft Iran tot 31 okto
ber de tijd om tot in detail aan te
tonen dat het land niet in het ge
heim kernwapens ontwikkelt.
Een ontwerpresolutie met die
strekking is vrijdag door de be
stuursraad van de 'atoomwaak
hond' van de VN aangenomen.
Volgens de Verenigde Staten
maakt Iran kernwapens, maar
Teheran ontkent dat.
President Mohammed Khatami
zei gisteren in een eerste reactie
op het ultimatum van het Iaea
dat niemand zijn land het recht
op nucleaire technologie kan
ontnemen. „Ik maak het duide
lijk in slechts twee zinnen:
atoomwapens, nee, nee, nee.
Vreedzame nucleaire technolo
gie, ja, ja, ja. Niemand kan ons
dit geldige recht ontnemen", zei
Khatami op de staatstelevisie.
Hij noemde de laatste zet van
het Iaea een politieke.
„Wegens onze religieuze over
tuiging zijn wij niet alleen tegen
de productie van massaver
nietigingswapens, maar pleiten
wij ook voor een Midden-Oos
ten dat vrij is van nucleaire
oorlogvoering", zo lichtte
Khatami Irans standpunt toe.
AFP/RTR
ROME - In het midden en noorden van Italië heeft in de nacht
van zondag op maandag een aardbeving met een kracht van
5,0 op de schaal van Richter voor paniek gezorgd. Vooral in de
regio rond Bologna, waar de beving het sterkst was, vluchtten
duizenden mensen de straat op. Volgens de eerste berichten
vielen er geen slachtoffers.
Het epicentrum van de beving bevond zich ongeveer 30 kilo
meter ten zuiden van Bologna. In de nacht van zondag op
maandag werden verscheidene lichte naschokken geregi
streerd. Er zou weinig schade zijn. ANP/DPA/AFP
SEOUL - Voor het eerst in meer dan vijftig jaar kunnen
Noord- en Zuid-Koreanen die elkaar willen bezoeken, ge
bruik maken van een directe vliegverbinding. Een toestel van
de Noord-Koreaanse luchtvaartmaatschappij Koryo Airline
arriveerde gisteren op het internationale vliegveld Seoul-In-
chon en keerde terug naar Pyongyang met 114 toeristen.
De vakantiegangers keren vrijdag terug naar Zuid-Korea
met een vlucht van Asiana Airline. Het is de bedoeling dat de
chartervluchten, georganiseerd door een reisagent in Zuid-
Korea, zeker tot 25 december doorgaan. ANP/AFP
PASADENA - De Nasa laat de ruimtesonde Galileo volgend
weekeinde in de atmosfeer van de planeet Jupiter verbran
den. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie wil zo voorko
men dat het 1350 kilogram zware gevaarte op Jupiters maan
Europa te pletter slaat en het met ijs bedekte hemellichaam
mogelijk besmet met bacteriën van de Aarde.
Binnen ons zonnestelsel heeft Europa het gunstigste klimaat
voor buitenaards leven. Mochten bacteriën van de Aarde op
Europa aanslaan, dan zou dat latere pogingen om op die maan
naar sporen van leven te zoeken kunnen doorkruisen. AP
AMBON - De Indonesische regering heeft gisteren na drie
jaar de noodtoestand in de provincie Molukken opgeheven.
Die was medio 2000 ingesteld wegens aanhoudend geweld
tussen christenen en moslims. De strijd kostte meer dan vijf
duizend mensen het leven. Begin dit jaar is een vredesakkoord
gesloten.
Tot het opheffen van de noodtoestand was eerder deze maand
besloten. De regering zal langzamerhand het aantal militai
ren in het gebied verminderen. In de provincie Noord-Moluk-
ken was de maatregel in mei ingetrokken, omdat de situatie
daar al was verbeterd. Alle partijen respecteren over het alge
meen het in februari gesloten vredesakkoord, op enkele inci
denten na. ANP/AFP
BHUBANESHWAR - Een Indiase rechtbank in Bhuba-
neshwar heeft gisteren dertien hindoe-radicalen, onder wie
hun leider, schuldig bevonden aan de moord op een Australi
sche zendeling en zijn twee zonen, vier jaar geledenEen veer
tiende verdachte is vrijgesproken. Volgende week krijgen de
veroordeelden te horen wat hun straf is. Mogelijk krijgen ze
de doodstraf.
De zendeling Graham Steines en zijn twee jonge zoons kwa
men begin 1999 in Manoharpur om toen de auto waarin ze la
gen te slapen in brand werd gestoken door een mensenmenig
te. ANP/AFP
van onze redactie buitenland
MÜNCHEN - Een eerder deze
maand opgepakte groep Duitse
neonazi's was van plan een aan
slag te plegen op de Beierse
SPD-politicus Franz Maget.
Dat heeft de Duitse minister van
Binnenlandse Zaken Schily gis
teren gezegd.
Maget, die al nauwlettend door
de rechtsextremisten in de ga
ten werd gehouden, heeft intus
sen persoonlijke bewaking ge
kregen.
Het bericht komt enkele dagen
voordat de Zuid-Duitse deel
staat Beieren naar de stembus
gaat om een nieuw parlement te
kiezen. Maget is zondag kandi
daat voor de partij van de Duitse
bondskanselier Schroder. Hij is
fractievoorzitter van de soci
aal-democraten in de Beierse
'landtag'. De politicus heeft
zich geregeld ontpopt als een fel
bestrijder van uitingen van
rechtsextremisme.
De in München opgepakte tien
neonazi's hadden verscheidene
aanslagen in voorbereiding,
zo meldde justitie al eerder. Ver
moedelijk wilden zij op 9 no
vember, als de Kristallnacht
wordt herdacht, een bom la
ten ontploffen bij een joods
gemeenschapscentrum en de
synagoge in München. Er wa
ren ook plannen voor aan
slagen op moskeeën en gebou
wen waar veel immigranten ko
men.
De voorzitter van de Centrale
Raad van de joden in Duitsland,
Paul Spiegel, waarschuwde gis
teren voor nieuw rechtsextre-
mistisch geweld in de bondsre
publiek. Hij wees erop dat het
antisemitisme toeneemt en dat
neonazi's er een nieuwe voe
dingsbodem vinden. ANP
van onze redactie buitenland
LISSABON - Daags na de mili
taire staatsgreep in Guinee-Bis
sau heeft legerleider Verissimo
Correia Seabre gisteren met po
litieke partijen en maatschap
pelijke en religieuze groeperin
gen gesproken over de vorming
van een voorlopige regering die
verkiezingen moet gaan voor
bereiden in het West-Afrikaan
se land.
Dat meldde de ambassade van
Portugal, de vroegere koloniale
mogendheid.
Joao Queiroz, eerste secretaris
van de ambassade, zei dat de
hoofdstad Bissau, waar een
nachtelijk uitgaansverbod is af
gekondigd, 's nachts rustig was
gebleven. Gisteren waren nog
maar weinig soldaten op straat
te zien, zei hij, en de luchthaven
en de grenzen zijn weer openge
steld. Een inwoner bevestigde
dat het gewone leven weer zijn
gang heeft genomen. Auto's en
taxi's rijden, mensen gaan naar
hun werk en de winkels zijn
open, zei hij per telefoon.
President Kumba Yala, die door
het leger verantwoordelijk is
gesteld voor de beroerde econo
mische situatie waar Guinee-
Bissau zich in bevindt, werd
zondag opgepakt en gedeti
neerd in een kazerne in Bissau.
Gisteren mocht hij naar zijn
huis, dat onder militaire bewa
king werd gesteld.
Yala kwam in 1999 aan de
macht na verkiezingen die een
eind maakten aan een opstand
waarbij elf maanden eerder de
regering van president Joao
Bernardo Vieira werd afgezet.
Yala had beloofd verkiezingen
uit te schrijven, maar is daar tot
viermaal toe op teruggekomen.
De afgelopen jaren hebben de
Verenigde Naties en Amnesty
International zich bezorgd ge
toond over mensenrechten
schendingen onder zijn bewind.
Portugal, West-Afrikaanse lan
den als Nigeria en Senegal en
VN-secretaris-generaal Kofi
Annan hebben de staatsgreep
veroordeeld, maar vakbonds
leiders en oppositiepartijen in
Guinee-Bissau juichten de om
wenteling toe en hebben een
voor deze week geplande sta
king afgeblazen. AP
