Ouwerkerk
vreest voor
toekomst
Verzamelaars slaan hun slag
Inter Scaldes wil
deuren over half
jaar weer openen
PZC
Kerk Haamstede jaar in de steigers
Het levensverhaal
verdient koestering
13
t Voorzieningen in gevaar
Wereldvrouwen
vrijdag 12 september 2003
Omleiding bussen Zierikzee
Uitbreiding varkenshouder gestuit
Vernielingen aan auto's
Belg drinkt zeven keer te veel
Diefstal uit woningen Zoutelande
Kracht
lil-
Pro forma
Scherp
Boekje
Uniek
uti knrFamke van Loon
met:
r. BUWERKEKK
fjrt poet knokken voor het behoud
(an haar voorzieningen zoals de
elf. [oetbalvereniging en het dorps-
a._ liis en hier gezamenlijk de
ihouders onder zetten. De
van het Duivelandse
■n n
drj-lorp hekelt de laatste omme-
en'° »aai, die de gemeente Schou-
self «n-Duiveland wil maken in
1V K lei kader van de bezuinigingen.
„Het is een continuing story",
.dj,, rindt dorpsraadvoorzitter C.
tegj ian Marle. Nadat twee jaar ge-
itteij
(jein!
eden al opheffing of gedwon-
«cn fusie van verschillende,
- Ouwerkerk
ileinere sportverenigingen in
lelucht hing, besloot het colle
ge begin dit jaar alles voorlopig
toch bij het oude te laten. Want
nia, icorzieningen als een voetbal-
club of een dorpshuis zijn be-
voor de leefbaarheid in
nil,.. j
Ijettu een dorp, zo is in ieder geval de
w eenduidige conclusie in het Lo-
i(fjkaal Sociaal Beleid. En dus
[e yr, taaid ondermeer Ouwerkerk
5 opgelucht adem.
tjd kaar de discussie staat amper
een half jaar later weer hele-
nlat! taal open. Onder druk van de
Tomende bezuinigingen moet
ichouwen-Duiveland de tering
ÜERIKZEE - Sociaal Cultureel
Verk (SCW) De Lichtboei heeft
«sloten door te gaan met het
itegratieproject Wereldvrou-
ren om de ontmoeting tussen
lerlandse, buitenlandse en
luchtelingenvrouwen te be-
rieren. De nieuwe serie bij-
:omsten voor Wereldvrou-
in start woensdagmiddag 17
itember om 14.00 uur in het
'CinZierikzee.
naar de nering zetten. In de
zoektocht naar posten waarop
bespaard kan worden, zullen
ook de dorpshuizen en sport-
voorzieningen tegen het licht
worden gehouden. Daarbij zal
ondermeer gekeken worden of
bepaalde accomodaties met el
kaar te combineren zijn. Want
klaverjassen kan net zo goed in
een sportkantine als in een
dorpshuis.
,,De rust was er, maar die is nu
weer doorbroken", stelt Van
Marle getergd tijdens de verga
dering van de dorpsraad. Want
onder meer Ouwerkerk is door
wethouder G. van der Salm ge
noemd. De nieuwe onzekerheid
over het voortbestaan van de
voetbalclub en het dorpshuis
zint de voorzitter niks. Wat hem
betreft lijkt de gemeente er nog
altijd niet van doordrongen, dat
deze voorzieningen meer zijn
dan een sportvereniging alleen.
Verdwijnt een dorpshuis of
sportclub, 'dan stort de saamho
righeid in'.
Voor de inwoners van Ouwer
kerk is vooral onduidelij k welke
koers de gemeente vaart ten
aanzien van de voorzieningen in
de kleinere dorpen. „Het is wen
selijk dat er wat meer op papier
komt. Wat wil de gemeente nou
met kleine kernen als Ouwer
kerk", aldus één van de dorps
bewoners. De dorpsraadvoor
zitter is het daar mee eens, maar
voegt er wel aan toe dat Ouwer
kerk in dit verhaal ook zelf zijn
toekomst in handen moet ne
men. En niet werkeloos moet af
wachten wat er op het gemeen
tehuis beslist wordt. Van Marle:
„Ik denk dat het voor ons ook
tijd wordt, dat we uitspreken
wat we willen. We moeten een
signaal afgeven, dat we ons niet
zonder meer als lammeren naar
de slacht laten brengen."
John Matthews uit Noordgouwe verlaat zeer tevreden het Zeeuws Veilinghuis.
foto Ruben Oreel
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - Duizenden
euro's armer, maar tientallen
Dinky Toys en Matchbox
autootjes rijker verliet John
Matthews uit Noordgouwe gis
termiddag het Zeeuws Veiling
huis in Middelburg. Hij had een
uitstekende slag geslagen.
„Goed ruilmateriaal, tegen een
heel redelijke prijs."
Het Zeeuws Veilinghuis veilde
gistermiddag honderden Dinky
Toys, Matchbox-autootjes, ac
cessoires en tekeningen. Som
mige wagentjes waren nagel-
nieuw, inclusief doos.
Handelaar W. Ivo van Holland
Toys uit Amsterdam noemde de
prijzen redelijk hoog. Hij be
taalde onder meer 45 euro voor
een Roll Royce Phantom V.
„Dinky Toys zijn niet mijn hob
by. Je moet het spul wel hebben
in je winkel. Dat trekt mensen.
Je verdient er relatief weinig op,
want de marges zijn klein. Ik
heb veel meer met blikken
speelgoed." Ivo bood gericht.
Zijn voorkeur ging uit naar
zeldzame exemplaren. „Daar
zit toch iets meer avontuur in."
Matthews nam dozen vol mee
naar Noordgouwe. Hij verza
melt al veertig jaar Dinky Toys
en Matchbox. „Of ik alles houd,
weet ik nog niet. Ik heb een aan
tal dozen vol gekocht en daar
van hoop ik dat er verschillende
variaties inzitten. Van sommige
Matchbox-autootjes bestaan
wel veertig variaties."
De Noordgouwenaar bezoekt
met enige regelmaat beurzen.
Zo was hij onder meer in Brus
sel, Londen en Amsterdam. Hij
betaalde 65 euro voor een
Triumph-motorfiets. „Die heb
ik nog niet eerder kunnen be
machtigen." Over de prijzen,
toonde hij zich dik tevreden. „Ik
denk, dat wat ik heb betaald,
meer waard is. Het is een goede
dag voor mij geweest."
Handelaar/verzamelaar Rob
van den Bovenkamp uit Krab-
bendijke kocht ongeveer zeven
kavels met in totaal enkele tien
tallen autootjes. „Het was niet
spectaculair, maar wel aardig."
Eén van de kopers ging naar
huis met een miniatuur Thun-
derbird voor 340 euro. Hij
noemde dat bedrag niet zo bij
zonder. „Je hebt niet zoveel mo
dellen, maar wel veel verzame
laars van Thunderbirdspullen.
Als er sprake is van schaarste,
gaat de prijs omhoog." Van den
Bovenkamp vond dat hij rede
lijk had ingekocht. „Iemand die
niet verzamelt, vindt misschien
dat ik een hoop oud ijzer heb ge
kocht."
ZIERIKZEE - In verband met de werk aan de kruising van de
Laan van St. Hilaire en de Nieuwe Kooiweg (N59) in Zierik
zee, rijden de bussen 132 en 133 van vervoersmaatschappij
Connexxion tijdelijk volgens een ander rooster. De halte op de
Haringvlietstraat komt aan beide kanten te vervallen. Omdat
ook Connexxion tot begin november flink moeten omrijden,
vertrekken de bussen vanaf een aantal haltes vroeger dan
normaal. Vanaf de halte bij het gemeentehuis is dat 15 minu
ten eerder, bij de stop op de Scheldestraat elf minuten, terwijl
de bus op de Grevelingenstraat negen minuten eerder ver
trekt. Daarnaast zullen er nog maar twee bussen per uur rij
den en zal 's avonds en in het weekend een kleinbus vanuit
Poortambacht naar de overstaphalte bij 't Sas rijden. De ver
anderingen gaan aanstaande maandag (15 september) in en
duren waarschijnlijk tot 4 november.
DEN HAAG - De gemeente Schouwen-Duiveland heeft een
fout gemaakt met de uitbreiding van een varkenshouderij aan
de Heereweg 33 in Noordgouwe. In een gisteren gepubliceer
de uitspraak stelt de Raad van State vast dat varkenshouder
S. van der Wekken al een veehouderij op de Heereweg 37
heeft, hoewel die door zijn zoon wordt gedreven. Het rechts
college vindt dat de twee bedrijven voor de milieuwet als één
bedrijf gezien moet worden. Van der Wekken vroeg de vergun
ning aan omdat hij op 33 een nieuwe milieuvriendelijke var
kensstal wil bouwen. De Raad van State is het eens met de om
wonenden die ook al vonden dat Schouwen-Duiveland Van
der Wekkens bedrijven op 33 en 37 als een geheel moet behan
delen. Door alleen een vergunning voor Heereweg 33 te verle
nen mag Van der Wekkens meer stank en andere milieuover-
last veroorzaken dan wanneer 33 en 37 als een bedrijf onder
één milieuvergunning vallen. Nu de vergunning is vernietigd
kan Van der Wekken geen nieuwe stal bouwen en uitbreiden.
ZIERIKZEE - Op twee plekken op Schouwen-Duiveland
hebben vandalen gisternacht auto's vernield. De eerste auto
stond geparkeerd aan de Calandweg in Zierikzee. Hier werd
één van de ruiten ingeslagen, een band lek gestoken en tevens
werd de wagen rondom bekrast. Een auto, die door zijn eige
naar was achtergelaten aan de Rekumstraat in Dreischor,
werd in dezelfde nacht bekrast.
OOSTBURG - Een 35-jarige automobilist uit Knokke-Heist
is gistermiddag in Oostburg achter het stuur in slaap geval
len. Hij belandde in de berm van de Commerswerveweg.
De politie trof de man daar aan, zwaar ruikend naar drank.
De Belg bleek zeven keer te veel alcohol genuttigd te hebben.
De man moest zijn rijbewijs inleveren en kreeg een dagvaar
ding.
ZOUTELANDE - Twee woningen in Zoutelande zijn in de
nacht van woensdag op donderdag bezocht door inbrekers.
Uit een woning aan de Langendam werden een telefoon en een
portemonnee met daarin enkele tientallen euro's gestolen. De
lege portemonnee en de telefoon zijn later in de buurt terugge
vonden. Dat gebeurde ook met een paar tasjes die uit een wo
ning in de Noordendolfer waren gestolen, echter zonder in
houd.
door Rob Paardekam
eest:'
heer.
itigS:
telii
ra»
ioties
usiü
rkd
aagt
intó
ichaa
lerdt
0
Ier»
.Dl
lata
OUtë
'ede-
s vat-
Ie#
iVe?
tege
eco-
uttó
nde-
telit-
elicg
nfe'
icui
ree
rgsï
itai
iood-
Cis
ml3
■stel'
:Dif;
>130
ver-
KRUININGEN - De eigenaren
tan restaurant Inter Scaldes,
dat woensdagavond door brand
«rd verwoest, willen hun zaak
voortzetten. Dat liet Claudia
Brevet gisteren weten. Over een
half jaar moet de Kruiningse
eetgelegenheid weer in bedrijf
zijn.
let is de vraag of Inter Scaldes
ta nog steeds twee Michelin-
erren heeft. Begin volgend
ar wordt immers de nieuwe
gitls uitgebracht.
»Een restaurant dat er niet meer
is. kun je ook niet controleren",
een woordvoerder van de
bandengigant. „Voor zover ik
"eet is dit de eerste keer dat een
REDACTIE
SCHOUWEN-DUIVELAND
Gvachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB ZIERIKZEE
lel: (0111) 454647
fax:(0111)454657
Email: redzzee@pzc.nl
Marcel Modde (chef)
PietKleemans
Eamkevan Loon
Mi Pankow
Esme Soesman
Body Boogert (sport)
centrale redactie
«ationspark 28
Postbus 31
<460 AA GOES
lel:(01l3) 315500
Pax: (0113) 315669
E-mail: redactie@pzc.nl
'NTERNET
"ww.pzc.nl
t-mail: web@pzc.nl
5®>rgklachten:
0800-0231231
epmaandag t/m vijdag gedu-
'enaede openingstijden;
'alerdagstot 12.00 uur
restaurant met Michelin-ster-
ren door brand is verwoest. We
weten nog niet goed wat we er
mee moeten. Het zou hard zijn
om Inter Scaldes zijn sterren te
ontnemen en uit de gids te
schrappen, maar aan de andere
kant zijn de regels streng: een
restaurant moet zich elk jaar
opnieuw bewijzen."
Volgens de woordvoerder zou
het een optie zijn om de twee
sterren onder voorwaarde te la
ten staan en weer te controleren
zodra het restaurant open is.
„Maar misschien verdwijnt In-
ter Scaldes wel een jaar uit de
gids. In 2005 komen ze dan te
rug. Mits ze hun twee sterren
nog waard zijn natuurlijk."
Dat laatste moet volgens culi
nair recensent Rien van Reems
geen probleem zijn. „De keuken
blijft toch het belangrijkste on
derdeel van de beoordeling en ik
neem niet aan dat de kook
kunsten van de kok verslechte
ren door zo'n brand."
Toch speelt ook de ambiance.
Het is de vraag of die ooit in de
zelfde staat kan worden terug
gebracht. „Het klinkt cru, maar
misschien zijn ze op dat gebied
straks wel beter af", zegt Van
Reems. „Het pand van Inter
Scaldes was tenslotte een oud
gebouw en het zag er allemaal
een beetje sleets uit." De recen
sent hoopt en verwacht dat Mi-
chelin soepel met de zaak zal
omgaan. Wat hem betreft kun
nen de twee sterren bij de ko
mende beoordeling gewoon
blijven staan.
Chef-kok Sergio Herman van
Oud Sluis in Sluis, het andere
Zeeuwse restaurant met twee
sterren, noemt de gebeurtenis
sen van woensdag heel triest.
Hij weet dat veel controles door
Michelin inmiddels al hebben
plaatsgevonden en hoopt dat
Inter Scaldes zijn twee sterren
gewoon behoudt. Ook eigenaar
Danny Nolet van het met één
ster bekroonde restaurant Nolet
Reymerswale in Yerseke noemt
de brand verschrikkelijk. Vol
gens hem moet het echter geen
probleem zijn om Inter Scaldes
opnieuw te maken tot wat het
was.
Een storing in de technische in
stallatie is zo goed als zeker de
oorzaak van de brand. De scha
de loopt in de miljoenen.
Het doorslaande vocht heeft een desastreuze uitwerking op het pleisterwerk aan de binnenkant van de kerk.
foto Marijke Folkertsma
door Piet Kleemans
BURGH-HAAMSTEDE - De hervormde
kerk in Haamstede staat aan de vooravond
van een ingrijpende restauratie. Als alles
volgens de planning verloopt, gaat het mo
numentale gebouw in januari 2004 voor een
jaar lang in de steigers. De binnen- en bui
tenmuren moeten grondig onder handen
worden genomen om een einde te maken
aan het doorslaande vocht. De kosten zijn
voorlopig geraamd op ruim een miljoen eu
ro.
Een monumentaal gebouw als de hervorm
de kerk aan de ring in Haamstede is voor een
kerkelijke gemeenschap financieel gezien
een zware last. Daar is kerkvoogd D. Mooij-
aart zich zeer wel van bewust. „Dus moet je
keuzes maken. Wil je als gemeenschap zelf
voor zo'n monument blijven zorgen, of ver
koop je het aan de Stichting Oude Zeeuwse
Kerken en bouw je voor jezelf ergens in het
dorp een nieuw kerkgebouw."
De voogdij heeft gekozen voor het in eigen
beheer houden van de kerk. Mooijaart: „Ik
geloof niet dat je zo'n gebouw in stand kunt
houden door er exposities in te houden en
concerten in te geven. En moet je dan zo'n
plek, waar al eeuwenlang het woord van
God is verkondigd, voor iets anders gaan
gebruiken? Wij vinden van niet."
De keuze van de kerkvoogdij vergt volhar
ding. Er zijn subsidiemogelijkheden, maar
het vraagt veel beleid, geduld en behoed
zaam manoeuvreren om die los te weken. En
dan is er de Arbo-wetgeving én de regels
verbonden aan de door de gemeente Schou
wen-Duiveland te verlenen gebruiksver
gunning. Dak én goten zijn in 1998
gerestaureerd. Het probleem dat nu wordt
aangepakt, scheur- en schimmelvorming in
de muren, wordt veroorzaakt door door
slaand vocht. Mooijaart: „De muren zijn in
de loop der eeuwen heel poreus geworden.
Daar komt bij dat destijds bij de bouw
waarschijnlijk gebruik is gemaakt van brak
water bij het aanmaken van de cement. De
voegen zijn daardoor minder sterk."
Het doorslaande vocht heeft een desastreu
ze uitwerking op het pleisterwerk aan de
binnenkant. Met enige regelmaat komen
hele stukken los. „Je kunt het ook horen.
Sommige stukken muur klinken gewoon
hol omdat het pleisterwerk niet meer hecht.
Tegenwoordig kunnen ze met moderne
technieken de muren weer waterdicht ma
ken en dan kan er een nieuwe pleisterlaag
tegen die wel blijft zitten. Maar dan moet
deze laag er wel eerst helemaal af."
De kosten van de ingrijpende restauratie
zijn geraamd op ruim een miljoen euro. Ze
ventig procent daarvan komt voor rekening
van het Rijk. Inmiddels is de toezegging
zwart op wit binnen, maar daar ging, vertelt
Mooijaart, een stevige strijd aan vooraf.
Door een blunder van de gemeente Schou
wen-Duiveland, die verzuimde de benodig
de aanvraag tijdig te versturen, dreigde de
kerk naast de subsidie te grijpenToenmalig
wethouder C. Veerhoek leek de fout recht te
kunnen zetten en de subiside te redden,
maar in februari 2003 pakten zich opnieuw
donkere wolken samen boven de restaura
tieplannen. De Rijksdienst Monumenten
zorg liet doodleuk weten dat de plannen bij
nader inzien toch niet in aanmerking kwa
men voor een subsidie in het kader van de
zogenaamde 'kanjerregeling'.
Mooijaart kwam onmiddellijk in aktie. Hij
schreef een pro forma-bezwaarschrift te
gen de beslissing van de rijksdienst Monu
mentenzorg en kaartte de problemen aan bij
de gemeenteOnder leiding van (toenmalig)
cultuurwethouder A. van der Wouden toog
een delegatie naar Zeist om in een poging
alsnog subsidie te krijgen. Dat lukte. De
donkere wolken boven het project waren
definitief verdwenen.
De hervormde kerk vraagt voor de restaura
tie offerte aan bij verschillende bedrijven,
waaronder ook eilandelijke. Mooijaart
schat dat de restauratiewerkzaamheden
aan de binnenzijde zo'n vierenhalve maand
in beslag nemen. „Ik hoop dat de restaura
teurs half mei naar buiten verhuizen en de
kerkgangers van de winterkerk weer in de
zomerkerk kunnen voor de zondagse ere
dienst. Ik ga ervan uit dat eind volgend jaar
de steigers buiten dan ook weg zijn."
Morgen, tijdens de Open Monumentendag,
is de hervormde kerk in Haamstede open
voor bezoekers.
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Ouderen ver
tellen vaak veel over hun
leven aan kinderen en klein
kinderen, maar al die herin
neringen dreigen toch snel te
vervliegen. Volgens directeur
J. de Looff-de Wild van de
Stichting Welzijn Ouderen
(SWO) op Schouwen-Duive
land bestaat er bij velen een
latent verlangen hun levens
verhaal vast te leggen, zodat
het tot in lengte van jaren be
waard blijft.
De SWO speelt in op die wens
door in samenwerking met
de POSO (provinciaal over
leg ouderenbonden) en de
stichting Scoop ouderen een
specifiek lespakket voor het
schrijven van levensverhalen
aan te bieden. In een sessie
van drie bijeenkomsten kon
den belangstellenden eerder
dit jaar daar al kennis mee
maken.
Nu komt daar in oktober en
november een vervolg op met
zeven schrij flessen op de
donderdag in het MFC in
Zierikzee onder leiding van
docente Anneke Schenk uit
Middelburg.
,Het is verbazend hoe scherp
je herinneringen weer wor
den als je eenmaal dingen
van vroeger op papier zet", is
de ervaring van K. Man-
demaker uit Zonnemaire. Hij
volgde met plezier de kennis
makingslessen en opteert
ook voor het vervolg. In het
eerste verhaal ging hij in op
zijn ervaringen als kind tij
dens de eerste schooldag.
„De docente helpt je op gang
door te vragen hoe het
schoollokaal eruit zag, of je
nog weet welke kinderen er
bij je in de klas zaten en dan
komen die herinneringen
weer helemaal boven. Je hebt
dat ook weieens met een flard
muziek of een geur. Die kun
nen je soms ook ineens weer
helemaal terug naar je jeugd
voeren", zegt Mandemaker.
Hij heeft ervaren dat sommi
ge deelnemers het best leuk
vinden een zelf geschreven
verhaal voor te lezen, maar
dat anderen daar juist heel
veel moeite mee hebben. „Je
moet ook bedenken dat de
jeugdherinneringen van de
huidige 65-plussers vaak ta
melijk verdrietig stemmen.
Ze waren jong ten tijde van
de crisis en daarna kwam de
oorlog. Zelf woonde ik als
kind in Amsterdam en heb
geziten dat er joden werden
weggevoerd. Ook de angst
voor die nachtelijke bombar
dementen is me altijd
bijgebleven." Dat is voor
Mandemaker overigens geen
belemmering zijn herinne
ringen te beschrijven. Hij
ziet zichzelf beslist niet als
schrijver, maar vindt het wel
prettig dat een belangrijk
deel van zijn levensverhaal
bewaard blijft en niet zo
maar vervliegt als hij er zelf
niet meer is.
Die overweging geldt ook
voor de meeste deelnemers
aan de schrijflessen die An
neke Schenk inmiddels ook
op andere plaatsen in de pro
vincie verzorgt. Ter afron
ding van elk lespakket wordt
een boekje gemaakt met
daarin een selectie van de ge
maakte verhalen en gedich
ten.
Overigens manifesteert zich
niet alleen bij ouderen, maar
binnen meer groeperingen
binnen de samenleving de
behoefte levenservaringen
aan het papier toe te vertrou
wen. Zo belegt de Vrijzinnige
Gemeente Zierikzee donder
dag 18 september een infor
matiebijeenkomst over de
cursus 'Het maken van een
biografie'.
Inleider op die avond is J.
Klijnsma, predikant in
Schiedam en Sommelsdijk.
Op uitnodiging verzorgt hij
ook met regelmaat diensten
in de Gasthuiskerk in Zierik
zee. Volgens hem realiseren
steeds meer mensen zich dat
niets zo uniek en persoonlijk
is als de eigen levensloop. Hij
acht het werken met een ei
gen biografie van grote
waarde bij het zoeken naar
een levenswijze, waarin het
nemen van eigen verant
woordelijkheden centraal
staat. Bij voldoende belang-
steling verzorgt Klijnsma in
oktober en november vijf les-
avonden over het beschrij
ven van: afkomst en verle
den, herinnering, bijzondere
ontmoetingen, verlies en los
laten.
