PZC
Proefdiervrij heeftv'
Zeeuwse afdeling
Je hoort de echo's van de zoeloes
Vluchteling is een vluchteling
Twijfels
Ruildag
0800 - 0231 231 (GRATIS)
kunst
vrijdag 12 september 2003
Knippen en plakken
Informatie
Menselijk
Improviseren
Veel familiewapens zijn vals
door Miriam van den Broek
Altijd al een familiewapen
willen hebben zonder
daarvoor een jarenlange
speurtocht naar de familie
stamboom te willen doen? Be
drijven bieden via folders of
advertenties een stamboom
met wapen aan voor zo'n 7 0 eu
ro. Het Nederlands Genealo
gisch Bureau (NGB) in Oost-
Souburg waarschuwt voor op
lichting.
Afgelopen weekeinde was het
weer raak. Tijdens de Genealo
gische Dag die in het Zeeuws
Archief in Middelburg werd
gehouden, kreeg directeur J.
Hangoor van het NGB min
stens twintig familiewapens
onder ogen die zonder meer
nepwaren. „Dat is waarschijn
lijk nog maar een fractie van
wat in de Zeeuwse huishou
dens aan de muur hangt. Net
als in de rest van Nederland",
zegt Hangoor.
Er zijn bedrijven die voor een
gering bedrag de familiege
schiedenis en het unieke fami
liewapen aanbieden. ,,De fa
miliegeschiedenis is dan een
geniet pakje papier dat meer
weg heeft van een telefoonboek
dan van een stamboom. Maar
veel mensen geloven de gege
vens die hierin vermeld staan.
Verder krijgen ze een wapen in
een lijst. Daarvoor gebruiken
die bedrijven een standaard
werk zoals het Armorial Géné-
ral van J.B. Rietstap waarin
veel wapens staan afgebeeld.
Als iemand bijvoorbeeld De
Wit heet, en er blijken vijf wa
pens van De Wit in dat boek te
staan, kiezen ze er de mooiste
variant uit."
Ook wordt er door deze aanbie
ders soms geknipt en geplakt
om tot een mooi familiewapen
te komen.
„Afgelopen weekeind kwam er
bijvoorbeeld een familie uit
Zuid-Beveland naar de Genea
logische Dag in Middelburg.
Zij kwamen uit een echte land
bouwersfamilie. Maar het wa
pen dat ze bij zich hadden, was
voorzien van een kroon en zag
er uit als een haast adellijk wa
pen. Ook stonden er twee ge
kroonde hazewindhonden op.
Dat kon nooit het wapen van
die familie zijn. Het was duide
lijk vals."
Vorig jaar kreeg Hangoor het
familiewapen dat hierbij staat
afgebeeld onder ogen. „Op het
eerste gezicht lijkt het wapen
redelijk correct, maar de helm-
kleden achter de helm zijn een
rommeltje", aldus Hangoor.
„Het helmteken, de roos op de
helm, staat niet in verhouding
tot het wapen en de uitvoering
is discutabel. De kleuren zijn
onjuist en zullen nooit op deze
manier worden aangebracht
door goede wapenschilders.
Bovenal ontbreekt er een sig
natuur van de schilder. Over
het algemeen zal een betrouw
baar bureau of instelling de
schilder altijd laten signeren
zodat men later de schilder en
het bijbehorende bureau kan
traceren."
Het NGB krijgt wekelijks tele
foontjes van mensen die meer
informatie willen dan ze gekre
gen hebben van zo'n bedrijf of
die het toch niet vertrouwen.
Volgens Hangoor kan de ont
dekking dat het familiewapen
nep is, diep ingrijpen in een fa
milie. „Er zijn mensen die zo
trots op het familiewapen zijn,
dat ze het wapen bij een begra
fenis aan de voeten van de
overleden man hebben gelegd.
Achteraf werd ontdekt dat het
wapen fout was."
Een groot probleem bij de aan
pak van deze malafide praktij
ken is dat er in Nederland geen
wettelijke regeling over het ge
bruik van de wapenkunde of
wel heraldiek is. Alleen adellij -
ke en overheidswapens zoals
die van gemeenten zijn door de
wet beschermd. Dat zijn er in
Nederland zo'n 10.000. Zodra
er daar één van gebruikt wordt
kan er tegen de maker worden
opgetreden. Tegen misbruik
van de 75.000 familiewapens
kan vrijwel niets gedaan wor
den.
„Het is een aantal keer gelukt
om zulke bedrijven aan te pak
ken, maar dan werd het meer
over de boeg van misleidende
reclame gegooid. Ik ken bedrij
ven die vijf keer van naam ver
wisseld zijn en gewoon zijn
doorgegaan met het verkopen
van onechte en historisch on
verantwoorde familiewa
pens."
Mensen die twijfels hebben bij
de echtheid van hun stamboom
of familiewapen kunnen con
tact opnemen met onderzoeks
instellingen zoals het NGB in
Oost-Souburg of het Centraal
Bureau voor Genealogie in Den
Haag.
Voorbeeld van een nep-familiewapen (links) en een echt familiewapen.
illustratiesuitarchiefvan Nederlands Genealogisch Bureau
door Carla van de Merbel
BAARLAND - Proefdiervrij, de
organisatie die actie voert tegen
dierproeven, heeft nu ook een
afdeling in Zeeland. En dat was
hoog tijd, volgens voorzitter
Kees de Waardt uit Baarland:
„De meeste regio's in Nederland
hadden al een afdeling, Zeeland
nog niet."
De Waardt kwam in december
vorig jaar tijdens Dierplezier in
de Zeelandhallen in Goes in
contact met ProefdiervrijOp de
beurs stond toen een stand van
de afdeling Noord-Brabant. De
Waardt informeerde bij het
hoofdkantoor in Den Haag en
kwam al snel tot de conclusie:
ook in Zeeland moet actie wor
den gevoerd tegen proeven met
dieren.
Samen met penningmeester Li
dewij van Dijk uit Goes, secre
taris Wietse Haak uit Vlissingen
en nog drie vrijwilligers richtte
De Waardt de Zeeuwse afdeling
van Proefdiervrij op. De Waardt
hoopt dat er snel vrijwilligers
bij komen. De groep komt één
keer in de twee maanden bijeen
voor het plannen van acties. „Zo
staan we op 4 oktober - dieren
dag - met een stand op een mani
festatie van de Stichting Kultu-
reel Werk in Middelburg."
De Waardt wil de Zeeuwen
vooral wijzen op de alternatie
ven die er zijn voor dierproeven.
Zo gaat zijn club onder meer ac
tie voeren bij drogisterijen. On
geveer twee keer per maand, zo
schat De Waardt, wordt dan
zo'n winkel bezocht. 'Mensen:
er is ook dierproefvrije cosmeti
ca in de handel', daar willen we
op wijzen. We gaan ook ham
keningen ophalen voor alten
tieven."
Via informatiestands door h
Zeeland gaat Proefdiervrij
aandacht vragen voord'
gebruikt worden voor prcw
met medische doeleinden.,
alternatieven die daarbij mq
lijk zijn moeten veel meerj
bruikt worden. Veel testenh
je ook doen met computers.?
weefselonderzoek kan
slachtafval worden gebruik:'oor
studenten die willen oefener'
het dichtnaaien van een JUA
kunnen net zo goed een
band gebruiken."
De Waardt is, zo zegt hij zelf.» wtl
echte dierenliefhebber, daaij IU';
wil hij zich ook inzetten v« *'101
Proefdiervrij. „Ik heb corai
sie met dieren. Ik ben
therapeut voor honden en li
veel huisdieren - 2 Duitse Is
ders, 4 katten, een pony, es p'i
paard, kippen en een haan.Hi
is hier een beestenboel. En 4
actievoeren.Eerder deed it; dnd1
mee aan demonstraties tea >an
veetransporten en legbatterj
en. Tja, dat zit er een beetje ii
iiï fcb
MIDDELBURG - DeNunu:
tische Kring Zeeland
zaterdag een ruildag van mus f®
ten, penningen, bankbiljette Knc
en ansichtkaarten in de
zaal van het Ontmoetingsm [aa'
trum Dauwendaele aan de
landstraat 51 in Middelburg! >P5e
ruildag is geopend van 9 tot 1 ^aal
uur. Wie dat wil, kan graüïn
munten en ansichtkaartenlal
taxeren. fom'
ichc
dorp
wen-
lelu
je be
«oh
Advertentie
-"Vit*
BW**** ff9 «ff?
KRANT
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementen L I
door Kees Groenenboom
MIDDELBURG - Sinds Zuid-
Afrika de apartheid heeft afge-
zworeg en uit zijn culturele
isolement is gekomen, zijn Ne
derlandse theaterbezoekers
meermalen onthaald op shows
die de zwarte muziek en dans uit
het land laten zien. Van de op
zwepende krijgsdansen van de
zoeloes tot de stoere kaplaars
capriolen van de mijnwerkers
en de prachtige a-capella sa
menzang van groepen als La-
dysmith Black Mambazo. Maar
nog nooit is het culturele erf
goed zo wervelend en energiek
de theaterzalen in gespat als bij
de show Umoja. Woensdag (17
september) beleeft het spekta
kel de Nederlandse première in
de Stadsschouwburg van Mid
delburg.
De voorstelling is de droom van
danseressen Todd Twala en
Thembi Nyandeni, twee danse
ressen die geboren werden in de
South West Township - oftewel
Soweto. Een paar jaar voor hun
geboorte waren in Zuid-Afrika
de wetten ingesteld die de zwar
ten verbanden naar dergelijk
'thuislanden'. Een fraaie naam
voor een soort deportatiekam
pen waar de bewoners nauwe
lijks middelen van bestaan had
den.
Vanuit die kansloze positie
slaagden de twee erin een show
op te bouwen die bijna ander-
Advertentie
iSWO
ri@ \a9e(
half jaar draaide in Londens
theatermekka West End en nu in
tweevoud over de wereld gaat,
met een derde op komst.
En voor elke show worden de
acteurs/dansers van straat ge
plukt.
Umoja - 'goede geest, saamho
righeid' - was vooral bedoeld
voor binnenlands gebruik. „Wij
vonden dat de nieuwe generatie
moest weten over onze eigen
muziek", vertelt Twala. „Nadat
de culturele boycot werd opge
heven is ons land overspoeld
met buitenlandse muziek. De
jongeren van nu kennen alleen
nog die muziek en dreigen hun
wortels te vergeten. Op deze
manier kunnen we laten zien en
horen waar het allemaal van
daan komt. Voordat ze die ande-
remuziek kunnen begrijpen,
moeten ze eerst hun eigen mu
ziek leren waarderen."
En zo voert Umoja het publiek
stap voor stap door de geschie
denis van de Zuid-Afrikaanse
muziek.
Van de oervorm van de zoeloe-
dans tot aan de Johannesburg-
variant van de hiphop.
Het is net of er steeds een beetje
blanke cultuur wordt bijge
mengd. De erotisch getinte rei
dansen van de meisjes uit de
dorpen, met hun aardse seksua
liteit, komen terug in de zeer lij
felijke Zuid-Afrikaans versie
van het rock-'n-rolldansen. En
de passen van de mijnwerkers
zijn verre echo's van de krijgs
dansen van de zoeloes.
Ook aan de kostuums is grote
zorg besteed. In de dorpen lie
pen de jongemeisjes topless.
Naarmate ze verkering kregen
en trouwden, bedekten ze steeds
meer van hun lichaam. De kra
lenkettingen om hun nek vorm
den een kleurcode die een ver
haal vertelde. In de kleding van
een paar decennia later komen
elementen terug: de kralenket-
tinkjes bij de meisjes, en in
plaats van de ornamenten van
koeiestaarten rond de knie, dra
gen de jongens langebroeken
met een bont motief op knie
hoogte.
Een echte musical kun je Umoja
niet noemen. De scènes worden
op de eenvoudigste manier aan
eengeregen, namelijk door een
verteller die zijn eigen levens
verhaal presenteert. Drama
tisch niet erg sterk, maar het
doet je wel beseffen hoe schok
kend de veranderingen zijn ge
weest die zich inderdaad heb
ben voltrokken in de periode
van één mensenleven. Het leven
in de kraal, waar de vrouwen
liederen zongen 'zo oud als de
tijd'de trek naar de stad, de on
derdrukking onder de Apart
heid, de 'bevrijding' van het
misdadige systeem. 'Dankzij de
muziek bleven we menselijk',
zegt de verteller ergens. Het is
geen theatrale overdrijving.
Muziek werd gemaakt met alles
wat voorhanden was: lege cola
blikjes voor schoolmeisjes, die
er ritmische klapspelletjes mee
speelden, en vuilnisbakken en
rubberlaarzen voor de arbei
ders in de diamantmijnen, die ze
als percussieinstrumenten ge
bruikten. En natuurlijk was er
altijd de stem, die God loofde of
de ellende bezong in de a-capel-
lastijl die ook uit de zoeloecul
tuur stamt.
Zuid-Afrikaanse show Umoja
woensdag 17 sept. om 20 uur in de
Stadsschouwburg van Middelburg.
00*'sa YSt
t,as'
Tony Grisoni: „We weten de mensen recht in het hart te raken.
Umuja voert het publiek stap voor stap langs de geschiedenis van de Zuid-Afrikaanse muziek.
doorErnst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Scenario
schrijver Tony Grisoni heeft
voor de film In this world geen
script van honderdtwintig pagi
na's gemaakt zoals bij de meeste
films gebruikelijk is. In plaats
daarvan stippelde hij op een
landkaart de route uit van een
lange reis. Van Pakistan ging het
via Iran, Turkije en Italië, naar
Engeland. „Op die kaart gaf ik
aan wat er op welke plek zou
kunnen gebeuren."
Grisoni is vandaag in Vlissingen
om de film In this world van de
Britse regisseur Michael Win-
terbottom te presenteren. Het is
een roadmovie over twee Af
ghaanse vluchtelingen die ont
snappen uit een kamp in Pesha
war en een reis ondernemen
naar West-Europa. De hoofd
rolspelers Jamal en Enayatul-
lah dragen in de film hun eigen
naam. Winterbottom volgde ze
met een kleine crew en filmde
hun belevenissen met een digi
tale videocamera.
In grote lijnen stond het verhaal
- gebaseerd op talloze inter
views die Grisoni had met asiel
zoekers - wel op papier, maar de
filmmakers moedigden Jamal
en Enayatullah aan zoveel mo
gelijk te improviseren. „Niet ik,
maar zij schreven het karakter
van de hoofdrolspelers. Ze wor
den niet zoals in de doorsnee
speelfilm meteen neergezet
maar ze ontstaan langzaam. Ik
zou willen dat ik ze als scenario
schrijver had kunnen verzin
nen, maar dat is niet het geval."
De film, die tijdens het filmfes
tival van Berlijn werd onder
scheiden met de prestigieuze
Gouden Beer, heeft daardoor
trekjes van een documentaire.
Toch zegt het etiket docudrama
Grisoni niets. „Een naam is een
naam, zodat je iets in een vakje
kunt onderbrengen. Wat mij be
treft kun je deze film net zo goed
een blikje sardientjes noemen
als een docudrama. Allebei de
termen schieten te kort. Winter
bottom heeft inderdaad tech
nieken uit de documentaire ge
bruikt, maar het perspectief is
episch, zoals je bij een speelfilm
verwacht. De belichting was
minimaal. We hebben het licht
gebruikt dat onderweg voor
handen was. Daar staat tegen
over dat het verhaal een grote
dramatische kracht hei
Jamal en Enayatullah zijn
pioniers van de eenentwintigt
eeuw."
Door met Jamal en Enayatulk
mee te reizen, brengen de fil"
makers in beeld wat vluchtelii
gen onderweg zien en ervaff
De kijker deelt hun emotis
Grisoni: „Ik ben zo enthou»
over de film, omdat ik merkt
we daarin zo goed zijn geslaagd
We weten de mensen recht int
hart te raken. Toen Micb
Winterbottom mij benadert
zei hij dat hij twee dingen wil®
Hij was geïnteresseerd in deft-
die vluchtelingen maken D»
was vlak na het moment daU
die chinezen waren omgekoW
in een vrachtwagen. In Neder
land weten jullie daar alles w®
En hij wilde iets doen met derf
andigheid die vooral in deWes-
Europese politiek bestaat tege
illegalen, de zogenaamde efr
nomische vluchtelingen. Ir
world laat zien dat het oi
scheid met politieke vlucht#
gen nonsens is. Een vlucht#
is een vluchteling. Wie zjjn
milie, zijn vrienden en zijn®
tuur verlaat en op weg naar
onzekere toekomst de eris!c
dingen meemaakt, doet dal
leen maar uit de bitterste noo
zaak."
In this world is vandaag in
City in Vlissingen te zienom
en 19 uur. Na de avondvoofiW
ling volgt een vraaggesprek
Grisoni. Hij figureert om
uur ook in de talkshow. Zonaas
wordt de film om 16.45 uuri
toond.
