Vertraging bouw kantoor
Zeeland Seaports Terneuzen
Verdieping vaargeul
Wester schelde niet
nadelig voor natuur
(EME9j OMZr£9£
bezoektijden
PZC
marktbericht
collecte
cursussen
agenda
Gr<
-■er;
woensdag 10 september 2003
Glazen tempel
V(
ist
Geleerden
Zeeland
Ziekenhuis Walcheren
Koudekerkseweg 88,
4382 EE Vlissingen
tel. (0118) 425000
dag. 15.00-20.00 uur
Bezoek: Kinderafd. ouders gehele
dag, overig bezoek 14.00-19.00 uur
afd. Psychiatrie dag. 19.00-20.00 uur
en woe, za en zo 14.00-16.30 uur
afd. IC/CCU en Stroke unit CVA
dag. 15.00-16.00 en 19.00-20.00 uur
Oosterscheldeziekenhuis
's Gravenpolderseweg 114,
4462 RA Goes tel. (0113) 234000
dag. 13.00-13.45 en 18.30-19.45 uur
Afdeling A/B (kinder/kraamafdeling):
dag. 14.30-19.30 uur
Afdeling H (IC/MC): dag. 11.00-11.30,
14.00-14.30 en 19.00-19.30 uur
Lindenhof revalidatie
's Gravenpolderseweg 114a,
4462 RA Goes, tel. (0113) 236236
ma t/m vrij: 14.00-21.00 uur
zaten zon: 12.00-21.00 uur
Emergis
Oostmolenweg 101,4481 PM
Kloetinge tel. (0113) 267000
woe, zat en zo 14.00-21.00 uur
maa, din, don en vrij 18.30-21.00 uur
Zeeuws-Vlaanderen
Locatie De Honte
Wielingenlaan 2,
4535 PA Terneuzen
tel. (0115) 688000
afd. A1, A2, BI, B2, C1, Obstetrie en
Gynaecologie dag. 14.30-16.00 en
18.30-20.00 uur; afd. Psychiatrie ma,
di, do en vr 18.00-20.00 uur; woe,
weekeinde, feestdagen 14.00-16.30
uur en 18.00-20.00 uur; afd. IC/CCU
dag. 14.30-15.15 en 19-20.00 uur. kin
derafd. 14.00-19.00 uur
Locatie Antonius
Pastoor van Genklaan 6, 4501 AJ
Oostburg tel.(0117)459000
dag. 14.30-16.00 en 18.30-20.00 uur
Goeree-Overflakkee
Ziekenhuis Dirksland
Stationsweg 22, 3247 BW Dirksland
tel. (0187)607300
dag. 16.00-17.00 en 17.45-
19.30 uur, zo idem tot 20.00 uur
Bergen op Zoom
Ziekenhuis Lievensberg,
Boerhaaveplein 1
4624 VT Bergen op Zoom
tel.10164) 278000
dag. 14.30-15.15 en 18.30-20.00 uur
za en zo 14.30-16.00 en 18.30-20.00
GGZ Westelijk Noord-Brabant
Hoofdlaan 8, 4661 AA Halsteren
tel.(0164)289100
woensdag, zaterdag en zondag
13.00-17.00 uur
Rotterdam
AZR-Dijkzigt
Dr. Molewaterplein 40
3015 GD Rotterdam
tel. (010) 4639222 (voor inlichtingen
bezoektijden van alle afdelingen)
AZR-Sophia
Dr. Molewaterplein 60
3015 GJ Rotterdam
tel.(010)4636363
Bezoektijden ouders: 07.00-
12.00 uur. Bezoektijden iedereen:
14.00-20.00 uur.
Afd.Verloskunde: dag. "11,00-12.00
en 184)0-20.00 uur.
Voor partner/echtgenoott'"' 09.00-
12.00 en 15.00-21.00 uur
AZR-Daniël den Hoed
Groene Hilledijk 301
3075 EA Rotterdam
tel. (010) 4391911
dag. 16.00-20.00 uur
België
Algemeen Ziekenhuis Sint Jan
Brugge
Ruddershovelaan
tel. (0032)50 452111
dag. 14.00-20.00 uur (m.u.v. IC en
hartbewaking)
Algemeen Ziekenhuis Sint Lucas
Brugge
Sint Lucaslaan 29
tel. (0032) 50 369111
dag. 14.00-20.00 uur (m.u.v. IC en
hartbewaking)
Universitair Ziekenhuis Gent
De Pintelaan 185
tel. (0032)9 2402111
dag. 14.30-20.00 uur
Universitair Ziekenhuis Antwerpen
Wilrijkstraat 10
2650 Edegem, tel. (0032) 3 8213000
Alg. bezoekuren: werkdagen 16.00-
20.00 uur, weekend en feestdagen
14.00-20.00 uur.
Afd. B1 (cardiologie) dag. 16.00-
17.30 en 18.30-20.00 uur. Afd. IC dag.
14.00-14.30 en 19.00-19.30.
De Provinciale Zeeuwse Courant
- waarin opgenomen de Middel-
burgsche, Vlissingsche, Goesche
en Breskensche Courant, Vrije
Stemmen en de Zierikzeesche
Nieuwsbode - is een onafhankelijk
dagblad, dat zich niet bindt aan le
vensbeschouwelijke en politieke
opvattingen, stromingen of partij
en.
BRONVERMELDING
De redactie van de Provinciale
Zeeuwse Courant maakt naast de ei
gen nieuwsgaring gebruik van de
volgende bronnen:
Geassocieerde Pers Diensten (GPD),
Algemeen Nederlands Persbureau
(ANP), Associated Press (AP), Bridge,
Deutsche Presse Agentur (DPA),
Agence France Press (AFP), Reuters
(RTR), Belga en European Press-pho-
to Agency (EPA).
BEELDRECHT
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten
bij een CISAC-organisatie zijn gere
geld met Beeldrecht te Amstelveen.
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Het nieuwe
kantoor van het havenschap
Zeeland Seaports aan de Sche-
pendijk in Terneuzen wordt pas
volgend voorjaar opgeleverd,
een half jaar later dan was ge
pland. De vertraging is veroor
zaakt door tegenslag, die de
aannemer vooral in het be^in
van de bouw ondervond.
Ook de weersomstandigheden
zaten aanvankelijk tegen. Bij de
GOES - Uien: plantuien uit de schuur
€13,00 - 15,00 zaaiuien van het land
€14,00 - 17,00 droog uit de schuur
€17,00-18,00
Granen, zaden en peulvruchten: tarwe
€12,00 - brouwgerst €12,10 - blauw-
maanzaad €76,00 - karwijzaad €80,00 -
bruine bonen €72,50 -
Hooi en stro uit de schuur: weidehooi
€95,00 - 100,00 Engels raaigras €50,00 -
55,00 veldbeemd €60,00 - 65,00 tarwe-
stro kleine pakjes €50,00 - 55,00 tarwe-
stro grote pakken €45,00 - 50,00 gerste
stro €52,50 - 57,50
heiwerkzaamheden stuitte de
bouwer op resten van een oude
kade van de gedempte westelij
ke arm van het Kanaal Gent-
Terneuzen. Dat was een volko
men verrassing omdat voorbe
reidend grondonderzoek geen
obstakels in de bodem aan het
licht had gebracht. Waarne
mend directeur J. van der Hart:
„Ach, we zijn van huis uit opti
mistische mensen. Daarom
werd ooit aangenomen dat het
gebouw dit najaar zou worden
opgeleverd. We hebben nog wel
even geduld. Medio maart zijn
de bouwers klaar en daarna
hebben we nog even nodig voor
de inrichting. Ik reken nu op
mei." Het havenschapskantoor
gaat onderdak bieden aan onge
veer 60 medewerkers. Die wer-
Koningin Wilhelmina Fonds (KWF),
Absdale: 185 euro: Heikant: 602 euro;
Sint Jansteen/Kapellebrug 1152 euro;
Kattendijke 377,59 euro, Burgh-Haam-
stede 3552,69 euro, Zoutelande: 2415,95
euro.
EHBO, Koewacht: 1015 euro.
ken nu nog in de kantoren in
Vlissingen en Terneuzen. Aan
vankelijk trokken de twee vesti
gingen nog ietwat gescheiden
op in twee zogenoemde busi
ness-units, maar volgens Van
der Hart zijn die twee organisa
ties inmiddels soepel samenge
smolten. „Van tweedeling is ab
soluut geen sprake meer. Het
schap opereert nu helemaal als
een eenheid met gespecialiseer
de mensen die beide havens ten
dienste zijn. Het werkt prima."
De eerste paal voor het futuris
tische gebouw dat op het eerste
gezicht iets weg van een glazen
tempel ('een gedurfde en trans
parante architectuur', volgens
kenners) ging eind november
vorig jaar de grond in. Inmid
dels is de ruwbouw nagenoeg
gereed en kan aan de afbouw
worden begonnen.
Het nieuwe havenschapskan
toor, dat een vloeroppervlak
heeft van 3400 vierkante meter
en vier verdiepingen telt, kost
4,1 miljoen euro. En daar komt
nog een klein miljoen bij voor de
inrichting.
AAGTEKERKE
Verkeersopfriscursus voor ouderen. Verkeersre
gels, rijvaardigheidstest, nieuwe ontwikkelingen in
het verkeer. Vijf lessen vanaf 31 oktober. Vereni
gingsgebouw Amicitia in Aagetkerke. Kosten: 20 eu
ro. Aanmelden bij W.D. Dijkman: 0118-612129.
GOES
Beeldhouwen, door docent Jaap Heuvingh, start
maandagavond 29 september, duur 20 wekelijkse
lessen van twee en een half uur. Informatie en aan
melden Centrum voor de Kunsten telefoon 0113-
558024.
Zeeland door de seizoenen heen, Milieu Educatie
Centrum, Kattendijksedijk 23, Hollandsche Hoeve,
Trekvogels door docent Anne Sijbrands woensdag
avond 19.30-21.30, excursie zaterdag 27 september.
Erfbeplanting, door docent Dick Houthuis, woens
dag 1 oktober 19.30-21.30, excursie zaterdag 4 okto
ber.
Paddestoelen, door docent Loek de Bruijn, woens
dag 8 oktober 19.30-21.30 uur, excursie zaterdag 11
oktober. Informatie en aanmelden telefoon 0113-
232302 of 301883.
Roofvogels, Milieu Educatie Centrum, Katten
dijksedijk 23, Hollandsche Hoeve, IVN docent Anne
Sijbrands, duur vier cursusavonden, start 12 no
vember 19.30-21.30 en vier excursie op zaterdagen.
Informatie en aanmelden telefoon 0113-232302 of
301883.
Duikopleiding voor beginners en gevorderden via
de PADI-methode, elke maandagavond in Sport
Punt Zeeland door Duikschool de Kentering. Infor
matie telefoonnummer 06-21246426.
English 4 You, Engelse leren met nadruk op spreken
en verstaan voor beginners en gevorderden, wijk
centrum Jan Ligthart, maandagavond, verschillen
de tijden. Informatie en aanmelden telefoon 0113-
251621.
Workshops Creatief, werken op hout, porselein,
glas, kunststof, textiel, beton en andere materialen
in het Atelier van Lenie Bos aan deGolda Meïrstraat
7, dagelijks in kleine groepjes op afspraak, duur van
de lessen gemiddeld 2 uur. Informatie en aanmel
den telefoon 0113-231433.
KAPELLE
Bierbrouwen, Zeeuws Amateur Bierbrouwers Gilde
de Deltabrouwers, gemeenschapsruimte De
Vroone, start maandag 13 oktober, vijf bijeenkom
sten. Introductieavond 11 september in café Baar-
ends, Voorstad 17 in Goes om 20.00 uur. Informatie
0113-502364 of 06- 52386651
Poppencursus, Atelier Agnes van den Berge, Ster-
appelstraat 39, cursus liggende of zittende pop, ma-
rionetof een pop in een eivorm, start half september
's avonds in verschillende bijeenkomsten. Informa
tie en aanmelden telefoon 0113-340356.
Wijnmaken voor beginners, Amateur wijnmakers-
gilde Luctor et Fermento, Biezlingsestraat, 63, be
gint van appelsap als basis voor de wijn op zaterdag
morgen 1 november 10.00-12.00 uur, start cursus
donderdag 6 november van 19.30-22.30 uur, 8 bij
eenkomsten. Informatie en aanmelden vóór 15 ok
tober bij J. Janse; telefoon: 0113-214370.
MIDDELBURG
Cambridge First Certificate, voor mensen die wer
ken of willen gaan werken in internationaal georiën
teerde bedrijven of instellingen. De cursus vereist
kennis van het Engels op havo-niveau. 33 lessen van
2 uur, vanaf maandag 15 september ZVU-bureau,
Spanjaardstraat 51 te Middelburg. Inschrijven en in
formatie: 0118-634800.
Cambridge Certificate in Advanced English, vervolg
op het First Certificate. 33 lessen van 2 uur. De eerste
les is op dinsdag 16 september in het ZVU-bureau
Spanjaardstraat 51 te Middelburg. Inschrijven en in
formatie: 0118-634800.
Engels, twintig lessen van een uur en een kwartier.
Vanaf 15 september in de CSW aan de Elzenlaan in
Middelburg. Inschrijven en informatie bij de ZVU:
0118-634800.
Italiaans, twintig lessen van een uur, vanaf 22 sep
tember, in de CSW aan de Elzenlaan in Middelburg.
Inschrijven en informatie bij de ZVU: 0118-634800.
Italiaans conversatie, tien lessen van een uur vanaf
23 september. In de CSW aan de Elzenlaan in Mid
delburg. Inschrijven en informatie bij de ZVU: 0118-
634800.
Russisch voor beginners, twintig lessen van een uur
vanaf 23 september, in de CSW aan de Elzenlaan in
Middelburg. Inschrijven en informatie bij de ZVU:
0118-634800.
Engels voor ouderen, op drie niveaus. In de Mol
straat 13 in Middelburg vanaf 18 september. In
schrijven en informatie bij de ZVU: 0118-634800.
Wat staat daar? Paleografie voor vergevorderden,
een gezamenlijke cursus van het Zeeuws Archief en
de ZVU. Acht lessen van twee uur vanaf 15 septem-
berin het Zeeuws Archief in Middelburg. Inschrijven
en informatie: 0118-634800.
Wie waren mijn voorouders? Genealogie voor be
ginners, een gezamenlijke cursus van het Zeeuws
Archief en de ZVU. Acht lessen vanaf 15 september
in het Zeeuws Archief in Middelburg. Inschrijven en
informatie: 0118-634800.
Workshop aquarelleren, de workshop wordt gege
ven aan de Molenweg 37 te Arnemuiden op dinsdag
16 september van 9.30-15.00 uur. Inschrijven en in
formatie bij de ZVU: 0118-634800.
Bridge voor halfgevorderden, bedoeld voor cursis
ten die de eerste beginselen van dit interessante
spel al onder de knie hebben. Twaalf middagen van
af 18 september in het ZVU bureau. Spanjaardstraat
51. Inschrijven en informatie: 0118-634800.
Wat voert gij in uw schild?. Heraldiek voor begin
ners. Vijf lessen vanaf 20 september in het Genealo
gisch centrum van het Zeeuws Archief in Middel
burg. Inschrijven en informatie: 0118-634800.
Bridge voor beginners. De cursus wordt gegeven
onder begeleiding van een docent van de Neder
landse Bridgebond met medewerking van Bridge
club De VlissingseFlesen Bridgevereniging Harten
vrouw. De eerste les is op maandag 15 september
van 19.30-22.00 uur in SOWOpen Hof, Gogelweg 57
EVENEMENTEN
BERGEN OP ZOOM Markiezenhof,
21.00 uur: Schande van Sanne, open
luchtvoorstelling;
GOES - Ambachtscentrum, 15.00 uur:
Joris en de reuzenneus, voorstelling
door poppentheater Sim Bolus;
RITTHEM-Fort Rammekens, 13.00-17.00
uur: Bezichtiging en geschiedenis van
het Fort;
Tuin v.d. kerk, 21.30 uur: Filmvoorstel
ling Houtauto in kader van Film by the
Sea;
FILMS
BERGEN OP ZOOM - Roxy, The Italian
Job: 20.00 uur; Schippers van de Kame
leon: 14.00 uur; The Lizzie McGuire Mo
vie: 14.00 uur; Lara Croft 2:20.00 uur;
Cinemactueel, Schippers van de Kame
leon: 14.00 uur; The Italian Job: 20.00
uur; Pirates of the Caribbean: 20.00 uur;
Sinbad: 14.00 uur; A Man Apart: 20.00
uur; Daddy Day Care: 14.00 uur;
HULST- De Koning van Engeland, AMan
Apart: 20.00 uur; Bowling for Columbine:
13,00,6.00 en 20.30 uur; Daddy Day Care:
17.00 uur; Schippers van de Kameleon:
13.00 en 15.00 uur; Knorretjes Grote
Film: 13.00 en 14.30 uur; Lara Croft: 20.00
uur; Pirates of the Carribean: 13.00,16.00
en 20.00 uur; The Lizzie McGuire Movie:
13.00,16.00 en 20.00 uur;
MIDDELBURG - Schuttershof, Spirited
Away: 14.00 uur; White Oleander: 20.00
uur;
Zeeuws Museum, De afsluiting van het
Veerse Gat en De geschiedenis van de
Deltawerken: 19.30 uur;
VLISSINGEN - Cine City, Film by the Sea
t/m 14/9;
ZIERIKZEE - FiZi, Knorretjes Grote Film:
14.00 uur;
17.00 uur: Olieverfschilderijenvan
nio Plettenberg (t/m 19/9); .„pt
KAPELLE - Gemeentehuis, 9®
uur: Lidia Schinkel, knipkunstIt/m
KATS - Zeeuwse Rozentuin, 10,® loof
uur: Werk van Bert Frijns.LeenQj,
lene Briels en Joseph Cals (tlm "j, jrit
MELISKERKE - Zijdemuseum,
17.00 uur: Zijde, modeaccessoir® 'e e
sign (t/m 19/11) tand'
Odulphuskerk, 14.00-17.00 uurfo epesf
positie de boerderij in vroeger
(t/m 13/9); ïeI&e
MIDDELBURG - De Drukkery.s.);. e veI
uur: 'Zeeland Overtuigd', jj tichti
(t/m30/9); Lex Maes, tekeningen; tónf
verbeeld (t/m 2/11) Cursistenwertl 4
Lange Jan/Wandelkerk, 10.30-m Ij
Jeltje Hoogenkamp, schilderijen; iel"el
Nieuwe Kerk, 10.30 - 17.00 uur:ili
op drift, beelden van Imy Baroneni InriSf
Nobels (t/m 12/9);
Roosevelt Study Center, 1100-iy
13.30-16.30 uur: Foto-e
rieschool van John Martin Cample ret£
Zeeuws Archief, 9.00-17.00 uunlj Mie:
Zeeuws??, Zeeland Migratieland;
Zeeuws Museum, 11.00-17.00 uv
loor
TENTOONSTELLINGEN
ARNEMUIDEN - Museum,13.30-16.30
uur: Hedendaagse Arnemuidse vrouwen
in klederdracht, foto's van Wendy
Marteijn-Hulsteijn (t/m 1/11) en Waters
nood 1953;
AXEL- Streekmuseum Het land van Axel,
13.30-17.00 uur: Het boerenleven in Axel
en omgeving (t/m 12/9);
BRUINISSE Oudheidskamer, 14.00-
17.00 uur: Oude doopjurken (t/m 30/9);
BURGH-HAAMSTEDE - De Bewaerscho-
le, 13.30-16.30 uur: Christel Wijland, acr
yl op doek en Saskia Eggink, objecten-
/grafiek(t/m 13/9)
De Burghse Schooie, 13.30-16.00 uur:
Passie van een schoolmeester en verza
melen als hobby (t/m 31/10);
Galerie Het Oude Raadhuis, 13.00-17.00
uur: Jeroen en Jasper Krabbé en Cees
v.Oostmalle, schilderijen, Margreeth
Bronke, brons en keramiek, Joyce v Pan
huis fotografie(t/m 28/9);
Galerie Jan Eikenaar, 13.00-17.00 uur:
Schilderijen, beelden en keramiek van
Jan Eikenaar Lei Hannen, keramiek en
Ineke Streefland, tekeningen en pastels
(t/m 26/10);
DOMBURG - Duingalerie,12.00-21.00
uur: Beelden en schilderijen van Kaut-
zinski, Pronken de Graaf (t/m 26/10);
Museum MarieTakvan Poortvliet, 13.00-
17.00 uur: Vaarzon Morel: een schilders
familie (t/m 2/11);
Galerie Pop, 9.00-21.00 uur: Schilderijen,
grafieken beelden van Wieteke Hendrikx
(t/m 21/9);
DREISCHOR - Museum Goemanszorg,
10.00-17.00 uur: Op D'Ostie, boerderijen
op Schouwen-Duiveland door de eeu
wen heen (t/m 1/11);
EMMADORP - Bezoekerscentrum Saeft-
hinge, 10.00-16.00 uur: Expositie over
milieuwetgeving (t/m 31/10);
GOES - De Koperen tuin, 9.00-18.00 uur:
Mendeuren en Klinketten, schilderijen
Adri Geelhoed (t/m 30/9);
GRIJPSKERKE - Imkerij Poppendamme,
10.00-20.00uur: Degeschiedenisvan het
ringrijden, fotoexpositie;
De Osseberg, 14.00-17.00 uur: Simon
Woudwijk, schilderijen en bronzen beel
den en Ton Lamper, schilderijen en ob
jecten (t/m 11/10);
GROEDE - N.H. Kerk, 13.30-16.00 uur: Fo
to's van West-Zeeuws-Vlaanderen (t/m
15/9);
HEINKENSZAND - Informatiecentrum
Zeeuwse schaapskudde, 11.00-16.00
uur: Marian Aerssens, collages (t/m
31/10) en expositie over de geschiedenis,
bloemdijken, flora en fauna van Zuid-Be
veland;
't Kunstuus, 13.00-18.00 uur: TheaSmits-
Stravers, aquarellen (t/m 13/9);
HULST - Stadhuis, 9.00-12.00 en 13.00-
Ramp van '53 door hetoogvande-
(t/m 28/9); [jge
Zeeuwse Bibliotheek, 10.00-21,® mus;
Vergane glorie, verdwenen Zei i
boerderijen (t/m 18/10);
Stichting Kunstuitleen, 9.00-1],® iver j
Werk van de Zeeuwse schilder li oeje'
Paalvast (t/m 21/9);
OOSTKAPELLE - Zeeuws Biologist li
seum, 10.00-17.00 uur: Dagroolv;
(t/m 2/11); etst
RENESSE - Blikmuseum, 14.au jeris
uur: Verzamelingen, van sleutel!»
tot mini Citroëns t/m 24/9); Vfpr
RETRANCHEMENT 't Zwin, 12.041
uur: Collectie inheemse vogelsop; 'olge
zegels (t/m 3/11); all
RITTHEM - Fort Rammekens, 13,01 „„fr
uur: M. van Eersel, installaties
26/10); F»
ST ANNA TER MUIDEN StreeU fens
bouwmuseum, 13.30-17.00 uur;jms
boerderijen en stiekeme slopers v
29/9); ,e™
SLUIS - Raadskelder, 14.00-17® Eools
Herman Brood, zeefdrukken, tekens itini
gen en schilderijen (t/m 21/9); „u,
TERNEUZEN - Bibliotheek, 13.00-1 j
uur: Dieren in de kunst (t/m 27/91;
VEERE Museum De Schotse Bi 'erlic
12.00-17.00 uur: Heel de wereld echt'
naar Veereen Noodboerderijenop' Lu,
cheren (t/m 1/11); "t
VLISSINGEN - Gemeentearchief,!
16.30 uur: Parels in het land, schilde 2t d
en houtsculpturen (t/m 10/10);Zer iet f
MuZeeum, 10.00-17.00 uur Mallebr ,,orcj
werken van Jan Sanders (t/m 14®,
WESTKAPELLE - Polderhuis, 11.00-1 ,oud:
uur: Atlantikwall in Westkap iet j
Scheepvaart en scheepsstrandin tckk
Oud speelgoed (t/m 27/9);
IJZENDIJKE - Streekmuseum, i 1
17.00 uur: Held op stokken, oven aan
verschrikkers en aanverw ijn
(t/m 2/11); ehnt
ZIERIKZEE - Galerie Alexandra,!
17.00 uur: Zeeuwse kunstenaarsr
schijnwerpers (t/m 26/10)
ZOUTELANDE - Bunkermuseumti luit'
lande, 13.00-17.00 uur: Atlantikwall js(
strijd om en bevrijding van Zeelai r,
1944 (t/m 29/10);
ilaat
lat
liet
HULPCENTRA
)e si
Alarmnummer: tel. 112. ten.
Centraal Meldpunt Milieuklachter
land, tel. 0118-412323.
SOS Telefonische hulpdienst Zee;
tel. 0118-615551 of 09 00-0767 Ida
nacht bereikbaar).
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland
0118-469869 (dag en nacht bereik!»
Hulp- en advieslijn Blijf van m'n lijf
land, tel. 0118-467003 (ma.,wo. f'
9.00-12.00 uur). KindertelefoonZee
tel. 0800-0432 (gratis), dag. van
20.00 uur.
Advies Meldpunt Kindermist
ling, tel. 0900-1231230.
Aids Infolijn, tel. 0118-638384.
Ouders van Drugsverslaafden Zi
tel. 0118-623817 (dag. 10.00-22»
Palazzoli Huis, voor mensen melk»
Oranjeplein 41, Oost-Souburg(geia
di., wo. en do. 14.00-16.00 uur):tel.t |g0|
413932; Hulst, Steenstraat5-7,Igi
di. en do. van 14.00-16.00 uur):tel.'
371160; Terneuzen, Churchillaan
(geopend ma. en wo. van 14.00-kpiald
uur), tel. 0115-678910.
Dierenambulance Dierenbeschei
afd. Noord- en Midden-Zeeland
0900-7673437.
I
VLI!
iets
doei
Het havenschapskantoor gaat onderdak bieden aan ongeveer 60
medewerkers. foto Wim Kooyman
m
te Vlissingen. Inschrijven en informatie bij de ZVU:
0118-634800.
Frans voor ouderen, in samenwerking met Stich
ting Palladium. Twintig lessen van een uur vanaf 19
september in het Theo van Doesburgcentrum,
Brouwenaarstraat 2. Inschrijven en informatie bij de
ZVU: 0118-634800.
Leren schrijven van gedichten, zes bijeenkomsten
voor poëzieliefhebbers. Introductieochtend op 19
septembervan 9.30-12.00 in de Drukkerij in Middel
burg. Inschrijven en informatie bij de ZVU: 0118-
634800.
Studiekring met als thema Europa, dertien midda
gen vanaf 16 september in het ZVU gebouw in de
Spanjaardstraat in Middelburg. Doel is om na te
gaan welke gebeurtenissen, ontwikkelingen en per
sonen wezenlijk hebben bijgedragen aan het ont
staan van het hedendaagse Europa. Inschrijven en
informatie bij de ZVU: 0118-634800.
Haal meer uit je leven, zeven dinsdagen van 23 sep
tember tot en met 11 november, ochtend-, middag
en avondgroepen, Agaat 11 en Hofplein 6 Middel
burg, informatie en opgave bij M. Ottema: 0118-
611630.
Ontpop jezelf!, met behulp van het enneagram, ze
ven woensdagen van 24 september tot en met 12 no
vember, Agaat 11 Middelburg, opgave en informa
tie bij M. Ottema: 0118-611630.
Het leiden van een kinderkoor, basiscursus. Muziek
schoolgebouw, Kuiperspoort 21, bij voldoende be
langstelling ook in een andere regio, start oktober,
12 woensdagen. Informatie en aanmelden vóór 15
september telefoon 0113-215157 of 0118-682536.
OOSTBURG
Beeldbewerking op de computer, woensdag 29 ok
tober, zes avonden, Zwincollege, docent Mark Per-
quin.
Danstheater, donderdag 19 september, zes avon
den, Multifunctioneel Centrum Den Hoekzak. Infor
matie is in alle gevallen verkrijgbaar bij de Stichting
Welzijn West Zeeuws-Vlaanderen in Oostburg.
door Harmen van der Werf
MIDDELBURG - Natuur in de
Westerschelde lijdt nog niet
onder de eind jaren negentig
uitgevoerde verdieping van de
vaargeul naar Antwerpen. On
derzoek door het Rijksinstituut
voor Kust en Zee (RIKZ) in Mid
delburg wijst dat uit.
Schorren, slikken en vooral on
diep watergebieden zouden een
klap krijgen door het op grotere
diepte brengen van de drempels
in de scheepvaartroute in de
Westerschelde. Rijkswaterstaat
voorspelde dit in een rapport
dat in 1995 op het hoogtepunt
van de ontpolderingsdiscussie
verscheen. Tegenstanders van
ontpoldering kwam de studie
slecht uit. Zij trokken de con
clusies direct in twijfel.
Acht jaar later lijken zij gelijkte
krijgen. Het RIKZ heeft de ont
wikkeling van de natuur in de
Westerschelde uitgebreid ge
volgd sinds de verdiepingswer-
ken in 1997 en 1998. De resulta
ten tot en met 2001 zijn deze
week door Verkeer en Water
staat aan de Tweede Kamer ge
stuurd. En die zijn opmerkelijk,
stellen de Nederlandse topamb
tenaar L. Keijts en zijn Vlaamse
collega J. Strubbe in een bege
leidende brief.
Vooral ondiepe watergebieden
aan de randen van de Wester
schelde zouden verloren gaan,
gebieden die belangrijk zijn
voor de voortplanting van vis
sen. Al voor de verdieping was
er sprake van achteruitgang.
Verwacht werd dat dit proces
zich zou versnellen. Het tegen
deel blijkt het geval. De afname
is gestopt.
Ook het areaal slikken en schor
ren is ongeveer gelijk gebleven,
maar daar zit een addertje on
ver!
afzii
tot;
was
voll
naa:
sorr
derl
Utn
weli
«r:
Gip
jou
i t
der het gras. Om te voorkm
dat de vaargeul te ver jn
schuurt richting de dijk.zijn
lometers geulwand met s
versterkt. Stukken van de 1P
terschelde zijn zo g'
seerd, de natuurlijke dynan L
is eruit gehaald, met alsnen
effect dat de slikken achter
geulwandversterkingen
slibben.
Dat het minder slecht Saa'
de Westerschelde, wordt
door andere meetgegevens
vestigd. De verdieping J
geen duidelijke effecten g£
op de voedselhoeveelheidin
Westerscheldewater, op
aantal bodemdieren en oj
aantal voedselzoekende sten
pers, ruiende bergeenden
broedende sterns. De vooisj
de toename van het one
houdsbaggerwerk is ook m' j.(
bleven, ondanks dat de vaar? L
op een grotere diepte moet' |ej(
den gehouden. ik
Al met al bevat het HIKZ-
derzoek vooral positieve
den. Topambtenaren W
Strubbe maken daarbij
een kanttekening. De studie
slaat slechts drie jaar, ter»
bekend is dat de effecten'
een ingreep als de jongste'1
dieping pas goed zichtbaars
den na een periode vanti®1 jr
vijftien jaar. di
De Europese Unie heeft da
langs ook aangegeven in j,
brief aan Nederland overfly
tuurmaatregelen ter compe
tie van de verdieping'
vindt die maatregelen
doende en wil dat Neder n
alsnog overgaat tot ontpo
ring, het teruggeven van po1 Gi
aan de Westerschelde, om ka
in de ogen van Brussel ne
middel is om de Westerse
als dynamisch natuurge®
behouden.
„Ik
ger
jou
Zljt
kol
uit
;ei
'et
eli
iki
iei
tie
,dei
enl
dit
vei
OVi
ik
vei
Vriendschap met Erasmus
door Leen Moerland
In de vijftiende en zestiende eeuw had
het humanisme in Nederland in de
persoon van Desiderus Erasmus van
Rotterdam zijn beroemdste vertegen
woordiger. Hij was één van de belang
rijkste filosofen en schrijvers van zijn
tijd. Zijn beroemdste boek is 'Lof der
Zotheid', waarin hij op een genadeloze
manier afrekent met de maatschappe
lijke toestanden in zijn tijd.
In Zeeland had het humanisme een gro
te aanhang. Veel Zeeuwen studeerden
in Leuven aan de Leuvensche Hoge
school, die in 1426 gesticht was. In het
begin van het bestaan van dit oplei
dingsinstituut bevonden zich er een
kleine driehonderd studenten uit Zee
land. Hiervan kwamen er 206 uit Goes.
Ook onder de hoogleraren bevonden
zich van het begin af aan tal van Zeeu
wen. Van veel van deze hoogleraren we
ten we tegenwoordig niets meer. Een
uitzondering hierop is Hadrianus Bar
landus, de vertegenwoordiger van het
Zeeuwse Humanisme. Van hem weten
we dat hij in 1486 in Baarland geboren
is. Zijn prilste jeugd bracht hij door in
het dorp. Hij behoorde wellicht tot het
adellijke geslacht Van Baarland. Hij
ging in Leuven filosofie en geschiedenis
studeren en werd in 1505 magister ar-
tium aan dezelfde Hogeschool. In 1512
kreeg hij een aanstelling bij het College
van het Varken en in 1518 bij dat van
Busleiden.
In 1525 werd hij benoemd tot hoogle
raar in de retorica. Dit bleef hij tot aan
zijn dood in 1538. Voor 1525 is hij waar
schijnlijk nog een aantal jaren in Enge
land geweest, maar zekerheid is hier
over niet te krijgen. Barlandus heeft
voor de verspreiding van het humanis
me een grote betekenis gehad, zowel
door zijn onderwijs, als door zijn we
tenschappelijke werken. Zijn voor
naamste werk is de 'Rerum Gestarum a
Brabantiae ducibus historia', een kro
niek over de hertogen van Brabant. In
1517 leerde hij Erasmus kennen en
bleef tot aan diens dood bevriend met
hem.
Zoals we al zagen is hij vroeg uit Baar
land vertrokken en hij is er heel zijn le
ven niet meer teruggekeerd. Wel heeft
hij in Zeeland vele vrienden gehad en in
zijn boeken heeft hij het telkens over
'Selandia mea' (Mijn Zeeland). In zijn
kroniek over de hertogen van Brabant
spreekt hij met trots en uitbundigheid,
kenmerkend voor het humanistische
levensgevoel van deze geleerde, van het
welige Zuid-Beveland met zijn bossen
en boomgaarden, waar in de zomer
maanden allerlei vogels kwinkeleren.
Zijn geboorteplaats Baarland vindt hij
gezegend boven alle andere en is slechts
te vergelijken met het Baiae der oude
Romeinen.
Men kan er wel van uitgaan dat Barlan
dus, humanist in hart en nieren, een
grote invloed heeft gehad op de verbrei
ding van dit humanisme en ook zeker
onder de Zeeuwse studenten in Leuven,
al wordt dit nergens aangetoond. Ook
zijn vele contacten en relaties met de
vele Zeeuwse geleerden uit die tijd, zul
len wel van invloed zijn geweest voor de
verspreiding van het humanisme. Zo
kende hij bijvoorbeeld in Middelburg
de abt Maximiliaan van Bourgondië, in
Veere Adolf van Bourgondië en zijnlijf-
arts Hubertes Barlandus, eveneens
afkomstig uit Baarland.
In Zierikzee was dat Wilhelmus Sage
rus, die één van zijn leerlingen werd.
Sagerus promoveerde bij hem in 1510,
nog voordat Barlandus een officiële
aanstelling als professor had. Barlan
dus was dus één van de Zeeuwen, die
buiten Zeeland wonend en werkend
veel heeft bijgedragen tot de roem van
Zeeland. Dit in tegenstelling tot de
Zeeuwen, die in Zeeland gebleven zijn.
De geleerde Zeeuwen moesten hun heil
meestal elders zoeken, aangezien de
hoogste organen van staat, kerk en we
tenschap nooit hun zetel hadden op de
Zeeuwse eilanden.
Ook was er in Zeeland geen universiteit
of zoals dat toen heette een hogeschool.
De enige Nederlandse Hogeschool was
in Leuven gevestigd en daar konden
mensen als Barlandus hun kennis
kwijt.
Nu gaat er echter na eeuwen iets veran
deren. Zeeland krijgt in de naaste toe
komst een eigen universiteit. Geleerde
Zeeuwen hoeven dan hun heil niet meer
elders te zoeken.
Baarland in de achttiende eeuw. Hier werd Hadrianus Barlandus geboren en bracht hij zijn prilste jeugd door.
