PZC
Zuchten onder boekenlast
Evenwichtig beeld Kluiver
Groepsexpositie in Galerie/Atelier Sia
WWW.
NAZOMER
FESTIVAL
.NL
Bundel eerbetoon aan overleden historicus
Lesmateriaal
lezers schrijven
kunst
II
woensdag 3 september 2003
Oproep aan
vissers jonge
tong te sparen
Traject
Zwaar
Piggelmee
Honden II
Skeelerwedstriji
Vriendenbundel
Kritiek
Oosters
URK - De Federatie van Visse
rijverenigingen heeft de leden
opgeroepen jonge tong te spa
ren. De tongvangsten zijn zo
goed, met name van kleine tong,
dat vissers in de verleiding ko
men om ondermaatse vis aan te
voeren en buiten de normale
handelskanalen te verkopen. In
een open brief maakt Federatie
voorzitter B. Daalder daar mel
ding van.
In een visverwerkend bedrijf in
Urk werden vorige maand der
tig kisten te kleine tong ontdekt.
„Vissers die menen om nu voor
een korte termijn-succes te
gaan, die benadelen zichzelf,
maar wat nog erger is, zij bena
delen hun collega's", schrijft
Daalder. De Federatie-voorzit
ter heeft overleg gevoerd met de
voorzitters van de beheersgroe-
pen waarin vissers zich hebben
.verenigd, en met de Algemene
Inspectiedienst (AID) van het
ministerie van Landbouw, Na
tuur en Voedselkwaliteit (LNV)
Daalder weet niet of zijn actie
heeft geholpen. Hij zegt moed te
putten uit de stijging van de
prijzen voor de kleinste tong
soorten. Die schommelden in
augustus rond de vier euro per
kilo. De prijzen stonden flink
onder druk. „Nu is er een euro
bijgekomen", meldt Daalder.
De Federatie van Visserijver
enigingen is er veel aan gelegen
de boel op orde te houden, om
dat de goede tongvangsten vol
gens Daalder mede te danken
zijn aan de sanering van de Ne
derlandse vloot én de terughou
dendheid van Nederlandse vis
sers. „We vissen nu al meer dan
tien, twaalf jaar binnen de quo
ta. Als je zoiets lang genoeg vol
houdt, krijg je er op den duur
wat voor terug."
Opvallend veel jonge tong van
twee, drie jaar oud komt nu in de
vangst, merken vissers. Het is
altijd de vraag of zo'n ontwik
keling zich vertaalt in een hoger
quotum voor het volgend jaar.
Visserijbiologen adviseren de
Europese Unie over de nieuwe
visquota. Vissers verwijten hen
nogal eens achter de feiten aan
te lopen. Daalder heeft vorige
week al een bespreking gehad
gehad bij het Nederlands Insti
tuut voor Visserijonderzoek
(RIVO). „Dit jaar zijn wij er als
vissers gelukkig vroeg bij."
door Henk Postma
Het grote sjouwen is weer begonnen.
Stapels boeken krijgen ze weer
mee naar huis, de studenten en scholie
ren die deze week aan de slag gaan in
het voortgezet onderwijs en de middel
bare of hogere beroepsopleidingen. Ou
ders kreunen onder de last van de reke
ningen die ze ervoor krijgen gepresen
teerd. En de scholieren zelf bezwijken
welhaast onder het gewicht van het pa
pier. Te oordelen naar de jammerklach
ten wordt het ieder jaar erger. Directeur
L. de Looff van Walcherse boekhandel
De Ruiter Fanoy wordt daar soms wel
eens een beetje moe van. Volgens hem is
het net zo erg als in ieder ander jaar.
Met de invoering van het Studiehuis
(ook wel Tweede Fase genoemd) scho
ten de kosten van de boeken en lesmate
rialen in het voortgezet onderwijs de
hoogte in. Veel boeken waren niet eens
tijdig beschikbaar. Op de scholen ston
den de kopieermachines roodgloeiend
om leerlingen aan provisorisch ver
vaardigd lesmateriaal te helpen. Maar
dat was vijf jaar geleden. „Sindsdien
zijn de prijzen zo'n beetje stabiel, wat
neerkomt op een stijging die gelijk is
aan de inflatie: zc'n 3 tot 4 procent per
jaar", zegt L. de Looff, wiens boekhan
del De Ruiter Fanoy het overgrote
deel van de scholen in Zeeland bedient.
Tijdige levering verzekerd. Nou ja, een
enkele uitzondering daargelaten. „Er
kan eens een boekje in herdruk zijn.
Dan moeten we daar even op wachten.
Vaak wordt zo'n boek toch pas later in
het schooljaar gebruikt. En zo zijn er nu
bijvoorbeeld ook wat problemen in de
mbo-sector bouwkunde. Maar ook dat
wordt wel weer opgelost." En wat de
prijzen betreft? „Ja", zegt De Looff,
„die zijn gewoon hoog. Ouders moeten
vaak veel geld betalen. Daar ben ik het
volledig mee eens. Maar als boekhandel
kunnen we daar niets aan veranderen."
Consumentenorganisaties stellen dat
schoolboeken 20 procent goekoper
kunnen zijn. Klopt, geeft De Looff me
teen toe. „Want dat is precies onze mar
ge. Daar houden we onze mensen mee
aan het werk. Als we die er af halen, dan
kan ik niet het hele jaar door 23 mensen
vast in dienst houden, met in de drukke
zomertijd nog veel extra krachten erbij
om de scholen van boeken te voorzien."
Hoewel deze week - op soms wel vijftien
scholen tegelijk - de duizenden pakket
ten boeken worden afgeleverd, is de
schoolboekhandel ook de rest van het
Boekenpakketten sorteren op het Goese Lyceum.
jaar druk in de weer. Aan het stapeltje
boeken dat elke leerling aan het begin
van het schooljaar krijgt, gaat ruim een
half jaar werk vooraf. Al in januari be
ginnen de eindeloze onderhandelingen
met ministeries en uitgevers, waarna
uiteindelijk de definitieve boekenlijs
ten worden opgesteld. De Ruiter
F anoy regelt voor het merendeel van de
Zeeuwse scholen het traject van boe
kenlijst tot boekenpakket. Naast de
aankoop en verhuur van de boeken, re
gelt het bedrijf ook de inname, het
voorraadbeheer en het versturen van de
nota's.
Maar, benadrukt De Looff, het is de
school die uiteindelijk bepaalt wat voor
boeken de leerlingen nodig hebben, en
wat de prijs is die er voor in rekening
wordt gebracht. Hij wil het niet hebben
over sommige beroepsopleidingen.
Want daar heb je soms heel dure boeken
voor nodig, die je overigens vaak later
in je beroep ook nog nodig hebt. Maar
de overe scholen en opleidingen weten
de kosten volgens hem in Zeeland door
gaans heel aardig te beperken.
„Neem nou het Goese Lyceum. Daar le
veren we voor havo-2 een pakket van 29
boeken. Het Goese Lyceum vraagt daar
193 eurohuurvoor. In de hogere klassen
van het vwo kost een pakketje boeken
heel wat meer. Maar veel hoger dan 350
euro komt volgens De Looff op de scho-
foto Willem Mieras
len die hij in Zeeland bedient niet voor.
In vergelijking met andere provincies is
dat nog aan de lage kant. Dat komt vol
gens hem doordat de scholen er nog al
lemaal een boekenfonds op na houden,
waarmee grote prijsschommelingen
kunnen worden opgevangen. „Dan heb
je ook nog dat de ene school voor elk
jaar de precieze kosten doorberekent,
en dat de andere de kosten over de
schooljaren verdeelt."
De grootste uitgever van schoolboeken
in ons land, Wolters Noordhoffbeloof
de eind vorig jaar dat het de scholieren
van hun veel te zware boekentassen zou
afhelpen. Dikke boeken zouden in twee
of meer dunnere delen worden ge
splitst. Maar zelfs wat het gewicht van
de boeken betreft, is er niets veranderd.
De Looff puft nog even na: „Ik kan met
de hand op het hart verklaren, dat ze
nog steeds zwaar zijn."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versch
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactieti
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat:
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen wordt
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. Der
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overj
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
In de PZC van 28-8 wordt ge
schreven: „De te krappe plek
waar in Middelburg een
schouwburg moet verrijzen, zou
in de huidige staat gelaten moe
ten worden om bij wijze van uit
zondering fijn buiten te spelen.
Een mooi stuk over de recente
Amerikaanse inspannningen in
Bagdad zou er veel en dankbaar
publiek trekken." Het is me uit
het hart gegrepen want ik heb
daar ook regelmatig aan moeten
denken. De laatse jaren voor
mijn werk regelmatig bezoeker
in het Bagijnhofnaast deze nu
desolate locatie. Op een van de
gevels staat: 'Samenwerking
geeft een vreugd aan ieder'. De
afbraak van dichtbij meege
maakt en nu een groot gat in de
boezem van Middelburg, waar
het historische verleden nu tot
in de kern wordt blootgelegd.
„Een mooi historisch labyrint".
Dat heeft Middelburg nog niet.
Onder het stof vandaan voor
even om daarna weer snel uit de
as te moeten herrijzen voor 'een
schouwburcht' die zijn weerga
niet kent. Ik zou wel willen plei
ten voor de opbouw begint voor
een historisch/openlucht/spek
takelstuk op deze locatie waar
in o.a. politici, Woongoed, de
toekomstige docenten en stu
denten van de Rooseveltaeade-
mie en alle (oud)bewoners van
het Bagijnhof deelnemen aan
dit spektakelstuk 'Samenwer
king geeft een vreugd aan ieder'.
Ik denk dat het niet alleen toe
risten zal trekken maar vooral
vele Middelburgers. 'Een histo
risch labyrint', dat lijkt me ook
wel iets voor Middelburg.
Piet de Bruin
Poelendaeleweg 6
Middelburg
Naar aanleiding van de veroor
deling tot een boete van 200 eu
ro voor de mevrouw die haar
Beagle in de kofferbak had op
gesloten, waardoor de hond is
gestikt (PZC, 27-8) wil ik met
afschuw reageren, dat deze boe
te zo laag is uitgevallen. De
mevrouw sluit haar hond op
de kofferbak zonder licht
lucht in de zomerperiode ij
gaat daarna vrolijk naar et
concours hippique zitten lc
ken. Logischerwijs is het art
dier een gruwelijke dood tegJ
moet gegaan. In de hitte en zo:
der zuurstof langzaam gestikt
Probeer er eens een voorstelli;
van te maken hoe dit gegaan
in het donker! Haar 'straf' i»
staat nu uit een boete van ee
miezerige 200 euro, met ancM
woorden als je een hond wille)
en wetens op zo'n manier f
dood injaagt, is het leven va
dat dier niet meer waard danc.
bedrag. Hieruit blijkt nogmaa:
dat het hoognodig is dat U
recht van het dier in de grout
wet opgenomen dient te wo:
den, zoals in Duitsland reedsM
geval is. Laten we hopen datb:
de volgende verkiezingen g|
Partij voor de Dieren één g
meer zetels zal gaan halen, al
dat we dit soort uitwassen ino#
'rechtsysteem' grondig kunne
gaan aanpakken en dat er stras
fen uitgedeeld gaan worde
naar verhouding tot het mis
drijf. Hoewel er naar mijn idij
niet eens een redelijke straft
bedenken is voor dit soort wat-
gedrag.
J.W.H.Hw
Sint Jacobsstraat
Vlissingt
AXEL - Vanaf de Rooseveltlae
in Axel gaat zaterdag 6 septet
ber de zevende editie van e
skeelerwedstrijden en -toe-,
tocht van start. Naast wedstri;
den met toprijders uit de Neder]
landse competitie strijde:
plaatselijke rijders om de Zee
land skeelercup. In de toertoci;
op de omloop van 1900 mete
verzamelen de deelnemers zc-
veel mogelijk stempels in
twee stempelkramen op hi
parcours. De toertocht begiij
om 14.00 uur. Om 15.30 uura
veteranen, dames en C-rijden
De internationale A-categoii:
start om 16.30 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Iemand met
een ervaring van eeuwen, een
overlevende uit een voorbije
tijd, een van de laatste voorbeel-
dén van de uomo universale, ge
verseerd in vele Icünsten, am
bachten en wetenschappen, de
meest historische historicus.
Het zijn karakteriseringen uit
de onlangs verschenen bundel
Hein Kluiver, een Zeeuws cul
tuurhistoricus. Het door Frits
Smulders en Erik van der Doe
samengestelde en geredigeerde
boek is een voorbeeldig en voor
het grootste deel zeer lezens
waardig eerbetoon aan Hein
Kluiver (1942-1998), de 'onder
koning van Zeeland'.
Die laatste typering, twee keer
aangehaald in de bundel, is mis
schien de minst treffende. Klui
ver speelde een belangrijke rol
in het Zeeuwse cultuurleven.
Hij was onder meer bestuurslid
en hoofdconservator van het
Koninklijk Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen,
redacteur van het tijdschrift
Nehalennia, lid van de redactie
commissies van de Encyclope
die van Zeeland en het tijd
schrift Zeeland, bestuurslid van
de Zeeuwsche Vereeniging voor
Dialectonderzoek, Stichting De
Zeeuwsche Taele en Stichting
Huize 's Hertogenbosch. Vooral
zijn greep op het reilen en zeilen
van het Zeeuwsch Genootschap
was groot, zijn politieke invloed
wellicht ook, maar hij had geen
politieke macht. Dus was hij
geen onderkoning, eerder een
schatbewaarder van het
Zeeuwse erfgoed.
De bovengeciteerde lijst aan
functies geeft een indicatie hoe
Advertentie
26aug t/m 7 sept 2003
0900 33 00033
^^éASSIEKERINFORT
ellewoutsdijk
l.Historie DU SOLD Al
van Igor Stravinsky
drukbezet Kluiver was, en dan
is zijn beroep nog niet eens ver
meld. De Middelburgse histori
cus werkte vierentwintig jaar
bij het Instituut voor Neder
landse Geschiedenis in Den
Haag, waar hij zich bezighield
met de correspondentie van
Willem van Oranje, en was al die
tijd ook druk doende met zijn
promotieonderzoek, wat een
half jaar voor zijn dood resul
teerde in het proefschrift De
souvereine en independente
staat Zeeland, waarin hij de rol
belicht die Zeeland speelde bij
het beëindigen van de Tachtig
jarige Oorlog.
Zijn verdiensten als muziekhis
toricus, dialectonderzoeker en
restaurator mogen evenmin
over het hoofd worden gezien.
De term uomo universale, gebe
zigd door zijn promotor Wij
nand Mijnhardt, is dan ook
geenszins overdreven.
Zo iemand verdient een boek.
Dat is de gedachte die kort na
Kluivers overlijden opkwam bij
Smulders en Van der Doe, twee
prominente leden van het
Zeeuwsch Genootschap. Maar
wat voor boek moest dat wor
den? Ze kozen voor een vrien
denbundel, met teksten van en
over hem. Het boek bestaat uit
zes afdelingen waarin achter
eenvolgens de historicus, de
muziekhistoricus, de dialecton
derzoeker, de restaurator, Klui
vers rol in het Zeeuwse cultuur
leven en zijn nagedachtenis aan
bod komen. De aanduidingen
spreken voor zich, de afdeling
'Nagedachtenis' bevat in me-
moria die kort na het overlijden
van de historicus zij n uitgespro
ken of gepubliceerd.
Alle overige afdelingen bevat
ten een of meer teksten van
Kluiver zelf. De meeste komen
daardoor opnieuw of zelfs voor
het eerst in druk beschikbaar.
De samenstellers hebben de tek
sten met zorg geredigeerd en
ernaar gestreefd zowel de
kwantiteit als de kwaliteit van
de bijpassende illustraties te
verhogen. Daardoor maken ook
deze bijdragen deel uit van de
hommage, die de gehele bundel
natuurlijk is. Maar Smulders en
Van der Doe zijn niet in de val
kuil gestapt die levensgroot
gaapte. Als historicus en zeker
als bestuurslid van het
Zeeuwsch Genootschap was
Kluiver, ondanks zijn verdien
sten, bepaald niet onomstreden.
Bij zijn artikelen en proefschrift
baseerde hij zich niet altijd op
de recentste publicaties, zijn
Zeeuwse patriottisme vertroe
belde soms zijn wetenschappe
lijke blik en in verschillende be-
stuurscrises in het Genootschap
speelde hij een cruciale rol.
Natuurlijk wordt dat in het
vriendenboek niet breed uitge
meten, maar het wordt evenmin
onder het tapijt geveegd. De in
leiding van de samenstellers is
een gedegen verantwoording
van hun werkwijze. Ze consta
teren dat de bundel een positief
beeld van Hein Kluiver schetst.
„Hiermee willen wij niet de in
druk wekken dat er geen kritiek
mogelijk is op zijn wetenschap
pelijk oeuvre of op zijn openba
re activiteiten." Verschillende
vooraanstaande historici zijn
door Smulders en Van der Doe
benaderd met de vraag een kri
tische beschouwing over de
wetenschapper Kluiver te
schrijven, maar weigerden om
uiteenlopende redenen. Naar
een kritische bijdrage over zijn
rol in het Zeeuwse cultuurleven
is niet echt gezocht, maar te
recht concluderen de samen
stellers dat het gevaar groot was
dat die in anekdoten of een per
soonlijk gekleurd relaas zou
blijven steken. „Wellicht is het
ook nog te vroeg voor een seri
euze beoordeling van dit as
pect." Dergelijke inleidende op
merkingen nemen elke criticus
van deze bundel bij voorbaat de
wind uit de zeilen. Des te ver-
frissender is het vervolgens te
merken dat verschillende au
teurs - waaronder de samenstel
lers - Kluiver desondanks niet
sparen. Hein Kluiver, een
Zeeuws cultuurhistoricus
schetst daarom wel degelijk een
behoorlijk evenwichtig beeld
van deze uomo universale. Dat
na het dichtslaan van dit boek -
Hein Kluiver was volgens sommigen een van de laatste voorbeelden van de uomo universale.
foto Lex de Meester
het lezen is bepaald geen straf,
uitgezonderd Kluivers specia
listische artikelen over muziek -
bewondering voor een zo pro
ductief leven overheerst, is niet
meer dan terecht.
Frits Smulders en Erik van der Doe
(samenst.): Hein Kluiver, een
Zeeuws cultuurhistoricus, Middel
burg /Zierikzee, druk: ADZ Vlissin-
gen, 384 blz, geïll. engeb.,
isbn 90-9017188-6, prijs: 35 euro.
door Anita Tournois
PHILIPPINE - Vier in de streek wonende
kunstenaressen, Leslie Martin, Christa
van der Heide, Marij Bekkers en Sia
Braakman, tonen hun werk in een
gezamenlijke expositie. De verschillende
disciplines, glaskunst, juwelen, keramiek
en schilderijen zorgen voor een bijzonder
gevarieerd geheel in Galerie/Atelier Sia.
Toch zijn in belijning en gebruik van ne
venmateriaal bepaalde overeenkomsten
opmerkelijk.
Een materiaal waar veel gebruik van
wordt gemaakt is metaaldraad, als versie
ring of met een bedoeling; zoals in de ob
jecten van Van der Heide. Op een zwart
geschilderd vlak is met draad en gips een
mens uitgebeeld. De open hand wil een
kluwen, gevormd uit rood gelakt lint van
lood, weggooien. „Het is de angst voor la
waai. Het schiet voorbij en is niet te ont
wijken", legt Van der Heide uit. Vleugels
van draad, die in een ander werk in een
hoek kleven, en een object met opgewerk
te wormvorm, omwonden met ijzerdraad,
beelden gevangenschap uit. Van der Hei
de: „Het weg willen, maar op de een of an-
Sereen, keramiek van Sia Braakman.
foto Camile Schelstraete
dere manier verstrengeld zitten, er niet
aan kunnen ontsnappen."
In een van haar schilderijen zijn kleine
witte poppetjes en rode kruistekens uitge
strooid over een zwart vlak. De menselijke
beperking blijkt een grote inspiratiebron,
uitgebeeld in zwart, rood en wit. Een
kleurencombinatie die aan het werk een
bepaalde dramatiek verleent.
Voor Braakman blijft blauw de boven
toon voeren. Keramische vazen en scha
len van Braakman, soms heel fijn gepo
lijst, waardoor een prachtige tekening
wordt verkregen, deels geglazuurd, zijn
ook vaak versierd met koperdraad of
neergelegd op spiralen. Recenter werk
laat wel een kleine verschuiving zien rich
ting minder kleur, het toepassen van meer
wit, en minder versiering. Het werk oogt
wat strakker en doet enigszins Oosters
aan. Ook het toepassen van originele te
kens en patronen uit andere culturen is
blijvend en keert steeds terug. Bijzonder
zijn de platen van plexiglas, waarop kera
mische delen zijn verwerkt. In Sereen is de
afbeelding van een mens te zien, echter
zonder mond. Braakman: „Hier is alles
vol harmonie, men hoeft niet meer te
praten." Haar andere werk, abstracte
schilderijen in primaire en felle tinten,
zijn zeer tegengesteld aan de keramiek,
zowel in kleurgebruik als stijl. Juwelen
van Bekkers worden geïnspireerd door
het omringende landschap, polder, strand
en zee, die zij vastlegt op foto's. Deze foto's
of delen ervan vormen achterliggend
beeldmateriaal voor armbanden, bro
ches, oorbellen en kettingen, al naarge
lang het ontwerp. Fraai uitgestald en ge
presenteerd in kleine vierkante houten
raamwerkjes of laatjes. Met vormen van
mosselschelpen, wier, keien, structuren
van zand of klei, golf- en vlechtpatronen,
vele vissenschubbetjes over elkaar of in
elkaar schuivende hekjes. Verwerkt tot
ragfijne sieraden waarbij veel gebruik
wordt gemaakt van koper- of zilverdraad,
dat in elkaar wordt gedraaid. Toch zijn er
ook sieraden met een strakke vormgeving,
net als de geklopte zilveren schaal van
haar hand met zowel een bol- als hol vorm
Schalen zijn er ook van Martin, maar dan
van glas en met een Japans tintje. Witte
transparante vierkante vormen, plat zo
wel als verdiept, versierd met zwarte en
azuurblauwe lijnen, die het werk door
kruisen en vergezeld van zwarte eetstok
jes. Glas-in-lood werk is er in de vorm van
raamhangers waar verschillende blauw-
schakeringen de boventoon voeren.
Tentoonstelling t/m 28 september, Galerie/
Atelier Sia, Waterpoortstraat 2a, Philippine.
Openingstijden: vrij-,za- en zondagmiddag
van 13.00-17.00 uur
Entertainer Sven Ratzke pas
in de lange traditie van hel
Duitse nachtclubcabaret zoals
we dat kennen van onder ander
Mariene Dietrich, de film Cabc
ret, Zarah Leander, Romy Haa.
en La Pat. Satirisch, sensueels
sentimenteel, op het randje vat
kunst en kitsch, vleiend maar
ook vilein.
De zesentwintigjarige Ratzke:
als Duitser opgegroeid in Ne
derland. Vier jaar geleden pre
senteerde hij zijn eerste chan
sonprogramma, volledig in het
Duits. Hij nam daarin liederen
en muziek op van Fassbinder,
Brecht en Dietrichs componist
Hollaender. Een jaar later ver
huisde Ratzke naar Berlijn om
van daaruit zijn carrière voort
te zetten, overigens met hulp
van de Nederlandse regisseur
Pieter Vrijman en componist
Jan Pieter Koch.
Zijn tweede show bleek een
groot succes .Ratzke toerde doe:
Duitsland, Nederland en Dene
marken en kwam vorig jaar me
de voorstelling Heaven is in
Germany. Nu werkt hij volop
aan de opvolger Grand Hotel.
Die gaat in oktober in première
in Duitsland en de maand daan
op in Nederland. Elementen uit
Grand Hotel laat Ratzke deze
zomer zien op verschillende fes
tivals, zoals De Boulevard,
Noorderzon en Kunstfest Wei-
mar en vanavond in het Middel
burgse Abdijprogramma van
het Zeeland Nazomer Festival
Met zijn band creëert Ratzke
een nachtclubsfeer van weleer
Zijn chansons zijn minidrama f
Hij mixt daarin muzikale stijler
als reggae, chanson, pop, coun
try, funk en schlager. In muziek
en presentatie is hij ongrijpbaar
„Hij is androgyn en dus noch
man noch vrouw", schreef het
Utrechts Nieuwsblad over hem
„Hij is een beetje Duits en een
beetje Nederlands, maar eigen
lijk geen van beiden. Hij is geen
uitgesproken theaterman, zan
ger of cabaretier, maar dat alle
maal."
De Duitse pers is net zo lovend
als de Nederlandse. De West-
deutsche Zeitung schreef:
„Ratzke is een ongelooflijk ta
lent; vol passie, uitdrukking,
expressief en met grootse stem
Hij laat zich meevoeren door
golven en wind, schommelt een
zaam op het schuim en zingt
prachtige chansons vol Sehn-
sucht en hartepijn."
Sven Ratzke, vanavond op het Ab- j
dijplein in Middelburg, aanvang
21.30 uur.
Pagina 15: evenementenagenda
