PZC
Suu Kyi in hongerstaking
Rajoy moet Partido Popular
een menselijk gezicht geven
Oud-juntaleider
Argentinië erkent
verdwijningen
Nabestaanden slachtoffers aanslag Frans vliegtuig krijgen extra geld
Kelly voelde zich volgens
weduwe in steek gelaten
Pakistan eist vergoeding
voor ecoramp
Koerden de straat op voor vrede
I
Generaal gedood door echtgenote
Broer Noorse kroonprinses
veroordeeld wegens mishandeling
China krimpt leger in
Bijtende vissen belagen Mallorca
Indonesië doodt rebellen Atjeh
EU draagt Bunia over aan VN
Vulkaanuitbarsting op Flores
Ministers
Irak benoemd
Jesse Jackson
gearresteerd
dinsdag 2 september 2003
Veto
analyse
MOSKOU - De vrouw van een Russische generaal wordt ervan ver
dacht haar man zondag tijdens een ruzie te hebben doodgeschoten.
Dat heeft het parket in Volgograd gisteren bekendgemaakt.
Generaal-majoorSergej Moisejev voerde het bevel over de 20ste ge-
i mechaniseerde infanteriedivisie in Volgograd. Zijn vrouw Irina, die
onderofficier is, zegt hem met een pistool drie kogels in zijn hoofd en
borst te hebben geschoten nadat hij haar in hun flat met het wapen
had bedreigd, aldus plaatsvervangend officier van justitie Michail
Moezrajev. AP
OSLO - De broer van de Noor
se kroonprinses Mette-Marit,
Espen Hoiby, is gisteren ver
oordeeld tot zestig dagen ge
vangenisstraf wegens mishan
deling van een ex-vriendin.
Ook moet hij een boete van
5000 euro betalen.
Hoiby is hoofdpiloot bij de
Noorse luchtvaartmaatschap
pij SAS en gaat in beroep te
gen de uitspraak. Hij zal tot
aan het beroep niet vliegen.
Volgens de ex-vriendin van
Hoiby heeft hij haar tijdens
een ruzie op de grond gegooid
en geschopt, waarbij ze een
vinger brak.
De veroordeling van Hoiby is
olie op het vuur in de media
discussie over de geschiktheid
van Mette-Marit als toekom
stig koningin van Noorwegen.
Mette-Marit trouwde als al
leenstaande moeder met
kroonprins Haakon in 2001 en
zij gaf toe een wild uitgaansle
ven achter de rug te hebben.
RTR
Libië keert schadevergoeding uit
van onze redactie buitenland
PARIJS-Frankrijk en Libië zijn
het op hoofdlijnen eens gewor
den over een schaderegeling
voor de nabestaanden van de in
zittenden van een UTA-vlieg-
tuig dat veertien jaar geleden na
een aanslag neerstortte. De
Franse minister van Buiten
landse Zaken Dominique de
Villepin heeft dat gisteren ver
klaard.
Zondag al had de Libische lei
der Moammar Kadhaffi gemeld
dat Parijs en Tripoli er uit wa
ren. De details van de overeen
komst zijn nog niet uitgewerkt.
Hoeveel geld Frankrijk van Li
bië krijgt is nog onduidelijk.
De aanslag in 1989 boven de Sa
hara op een toestel van de toen
malige Franse vliegmaatschap
pij UTA kostte aan 170 mensen
het leven. Tripoli erkende later
ervoor verantwoordelijk te zijn.
In 1999 kwam Frankrijk met Li
bië een bedrag van 33 miljoen
dollar aan schadegeld overeen.
Frankrijk eiste echter meer geld
nadat Libië kortgeleden 2,7
miljard dollar had toegezegd
aan de nabestaanden van Pan-
Am-vlucht 103, die in 1988 in
het Schotse Lockerbie neer
stortte na een door Libische
agenten georganiseerde bom
aanslag. De nabestaanden van
de 2 7 0 Pan Am-inzittenden kri j -
gen elk vijf tot tien miljoen dol
lar van Libië.
Om kracht bij te zetten aan zijn
eis dreigde Frankrijk een Brits
voorstel voor opheffing van de
VN-sancties tegen Libië met
een veto in de Veiligheidsraad te
treffen. Nu Libië meer geld
heeft toegezegd, is Frankrijk
bereid na te denken over ophef
fing van de sancties, zei De Vil
lepin. Niet de Libische staat
keert het bedrag uit, maar een
particulier 'fonds voor de
slachtoffers van terrorisme'.
Kadhaffi's Internationale Ver
eniging van Liefdadigheidsor
ganisaties stelt dat het gaat om
een humanitair gebaar.
Een Franse rechtbank heeft zes
Libiërs, onder wie Kadhaffi's
zwager, bij verstek veroordeeld
wegens de aanslag op het UTA-
toestel. Hoewel Tripoli geen
schuld erkent, zijn die zes zaken
volgens Libië met de schadere
geling 'opgelost'. AP
PEKING - De Chinese autoriteiten hebben besloten het
Volksbevrijdingsleger voor 2005 in te krimpen met nog eens
200.000 militairen.
De afgelopen maand begon de grootste legermacht in de we
reld al met een eerder aangekondigde reorganisatie waarbij
500.000 militairen hun baan verliezen. De herstructurering
maakt deel uit van een plan om het Volksbevrijdingsleger effi
ciënter te laten opereren.
Exacte cijfers over de huidige sterkte zijn niet bekend. Wes
terse militair deskundigen schatten het aantal troepen bij de
landmacht op 1,7 miljoen, bij de marine op 220.000 en bij de
luchtmacht op 420.000. RTR
MALLORCA - Op het Spaanse eiland Mallorca zijn de afgelo
pen weken duizenden strandtoeristen opgeschrikt door bij
tende vissen. De meldingen zijn onder meer afkomstig uit
Porto Cristo, Capdepera en Santanyi in het oosten van Mal
lorca, aldus lokale media gisteren.
Hoewel de dieren niet meer dan vijf centimeter lang zijn, zor
gen ze door hun grote aantallen voor veel commotie. Dat de
vissen in de buurt van de kust voorkomen is volgens experts te
wijten aan de hoge temperatuur van het water, veroorzaakt
door de recente hittegolf. DPA
BANDA ATJEH - Indonesische militairen hebben het afgelo
pen weekeinde bij verschillende vuurgevechten zeker vijftien
rebellen in de opstandige provincie Atjeh gedood. Dat heeft
een legerwoordvoerder gisteren gemeldHij zei dat na één van
de gevechten een grote hoeveelheid munitie is gevonden.
Het Indonesische leger begon in mei dit jaar een offensief te
gen strijders van de Beweging Vrij Atjeh, nadat vredesonder
handelingen waren vastgelopen. AFP
BUNIA - Militairen uit de Europese Unie hebben gisteren de
controle over Bunia, de hoofdstad van de provincie Ituri in het
noordoosten van de Democratische Republiek Congo, over
gedragen aan de VN-missie voor Congo (Monuc).
„Onze rol is niet alleen te consolideren wat er bereikt is maar
ook de veiligheid in de rest van Ituri uit te breiden", zo ver
klaarde W. Swing het hoofd van Monuc gisteren tijdens een
korte ceremonie. Door het geweld in Ituri vielen sinds 1999
50.000 doden en sloegen een half miljoen mensen op de vlucht.
Een EU-interventiemacht schoot VN-militairen in juni te
hulp bij het herstellen van de orde in en rond Bunia, omdat de
blauwhelmen niet waren toegerust voor hun taak om het ge
weld te stoppen. AFP
JAKARTA - Inwoners van zes dorpen op de hellingen van de
vulkaan Lewotobi op het Indonesische eiland Flores zijn op
de vlucht geslagen voor een uitbarsting. De lokale autoritei
ten meldden gisteren dat zij uit veiligheidsoverwegingen
honderden mensen hebben geëvacueerd.
De 1703 meter hoge berg begon zondag met het uitspuwen
van brandende stukken steen en barstte gisteren daadwerke
lijk uit. De hete rotsblokken en lavastromen zetten een deel
van de vegetatie en akkers in de wijde omtrek in brand.
De laatste uitbarsting van de Lewotobi dateert uit oktober
vorig jaar. Het is de actiefste vulkaan van FLores. AFP
BAGDAD - De Iraakse rege
ringsraad heeft gisteren de 25
ministers in het eerste naoor
logse Iraakse kabinet benoemd.
De regering blijft aan tot de ver
kiezingen in 2004.
De benoeming van de nieuwe
Iraakse bewindslieden heeft
vrij lang geduurd, omdat alle
bevolkingsgroepen een 'eerlijk
deel' van de functies moesten
krijgen. De etnische samenstel
ling van de ministersploeg is nu
gelijk aan die van de regerings
raad die in juli is aangewezen
door de Amerikaanse bestuur
der Paul Bremer. Dertien minis
ters zijn sjiitisch, vijf zijn van
Arabisch-soennitische komaf,
vijf bewindslieden komen uit de
Koerdische gemeenschap, een
uit de christelijke en een uit de
Toerkmeense.
De ministers moeten het voorlo
pig stellen zonder benoemde
premier. Die functie wordt be
kleed door de voorzitter van de
regeringsraad. De post van
voorzitter wordt om toerbeurt
vervuld door negen leden van de
regeringsraad, te beginnen met
de sjiiet Ahmed Chalabi, leider
van het Iraakse Nationaal Con
gres. RTR/ANP/AFP
DIYARBAKIR - Zo n 15.000 Koerden
hebben gisteren in Diyarbakir in het
zuidoosten van Turkije deelgenomen aan
een vredesdemonstratie. De Koerden
willen dat de Turkse regering vrede sluit
met de Koerdische rebellen. De demon
stranten riepen om vrede en droegen bal
lonnen mee in de kleuren van de Koer
dische Arbeiderspartij (PKK): rood,
groen en geel. Sommigen riepen
'president Öcalan'. Dat laatste is in Tur
kije strafbaar. Het wemelde op straat
van de politie, maar die greep niet in.
De rebellen zegden gisteren het staakt-
het-vuren op dat zij in 1999 eenzijdig af
kondigden, omdat Turkije blijft weige
ren een akkoord met hen te sluiten. Tur
kije is hooguit bereid beperkte amnestie
te verlenen aan rebellen die de wapens
neerleggen. „Het is aan de Turkse rege
ring om de keuze voor vrede of oorlog te
maken", liet de in Turkije verboden PKK
weten aan een Duits persbureau.
foto Tarik Tinazay/AFP
van onze redactie buitenland
RANGOON - Het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse
Zaken maakt zich 'grote zorgen'
om de gezondheid van de Bir-
maanse oppositieleidster Aung
San Suu Kyi, die al ruim drie
maanden gevangen wordt ge
houden door de militaire junta
in haar land.
Het bewind in Rangoon is 'vol
ledig verantwoordelijk' voor de
gezondheid van Suu Kyi, stelde
het ministerie zondag in een
verklaring.
Volgens Washington is de No
belprijswinnares van 1991 in
hongerstaking gegaan uit pro
test tegen haar detentie. Het
Birmaanse regime spreekt dat
tegen. „Het is vreemd dat het
Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken zoiets be
weert zonder te melden waar
het die informatie vandaan
heeft", stelde de junta in een
verklaring.
De Britse regering uitte gisteren
haar bezorgdheid over de be
richten dat Suu Kyi in honger
staking is en riep de junta op
haar onmiddellijk vrij te laten.
De Birmaanse ambassadeur in
Londen, Kyaw Win, kreeg tij
dens een onderhoud op het Brit
se ministerie van Buitenlandse
Zaken te horen dat Londen de
junta verantwoordelijk stelt
voor Suu Kyi's gezondheid en
welzijn. Ook de Duitse regering
betuigde zich gisteren bezorgd
en pleitte voor de onmiddellijke
vrijlating van Suu Kyi.
Het Rode Kruis heeft al sinds 18
juli geen contact meer gehad
met de oppositieleidster. De Bir
maanse regering blijft weigeren
te zeggen waar Suu Kyi wordt
vastgehouden en op welke ter
mijn ze vrijkomt.
Afgelopen zaterdag presenteer
de de Birmaanse premier gene
raal Khin Nyunt een stappen
plan in de richting van 'vrije en
eerlijke' verkiezingen. De voor
stellen voorzien niet in bespre
kingen met Suu Kyi's Nationale
Liga voor Democratie.
Khin Nyunt werd afgelopen
week tot premier benoemd in
het kader van ingrijpende her
vormingen binnen het Bir
maanse leiderschap. De reputa
tie van de nieuwe premier als
een gematigde politicus binnen
de ultraconservatieve junta was
aanleiding voor speculaties dat
er veranderingen op komst wa
ren. Than Shwe, de vorige pre
mier, blijft echter minister van
Defensie, opperbevelhebber
van het leger en juntaleider.
Suu Kyi werd op 30 mei gearres
teerd na een bloedige botsing
tussen haar volgelingen en aan
hangers van het militaire regi
me in het noorden van Birma.
AP
De Spaanse Volkspartij
(Partido Popular) van
premier José Maria Aznar
krijgt een nieuw gezicht.
Vandaag wordt Mariano
Rajoy door het
partijbestuur benoemd als
opvolger van Aznar die
acht jaar lang zijn partij
cn het land met ijzeren
vuist regeerde.
door Henk van den Boom
BARCELONA - De 48-jarige vi-
ce-premier Rajoy'uit Galicië is
door Aznar zelf aangewezen als
enige kandidaat voor het leider
schap van de partij, en als lijst
trekker van de verkiezingen
volgend jaar maart. Zelfs de Vi-
sigotische despoten, die veer
tienhonderd jaar geleden Span
je regeerden, schrokken ervoor
terug om zo hun opvolging te re
gelen, was de reactie van secre
taris Méndez van de vakbond
UGT.
De vakbondsleider typeert hier
mee de stijl van regeren door
Aznar. Deze voelt zich niet be
lemmerd door de nog vrij prille
democratische verworvenhe
den na de dood van dictator
Franco in 1976.
Zo rechtlijnig en star als Aznar
twee regeerperioden lang zijn
eigen koers volgde, zo conse
quent heeft hij woord gehouden
door na acht jaar zijn macht
over te dragen, geheel in stijl
met de Amerikaanse traditie
waar hij een vurig bewonderaar
van is.
De aanwijzing van Rajoy als
zijn troonpretendent was voor
niemand een verrassing. Hij is
de trouwste vazal binnen het
Aznar-regime. Hij heeft bijna
alle ministersposten in de kabi-
netten-Aznar bekleed. Hij werd
wel de 'brandweerman' van Az
nar genoemd, omdat hij als
officiële regeringswoordvoer
der alle politieke branden moest
blussen.
Met name tijdens het geblunder
vorig najaar met de gezonken
olietanker Prestige en de eenzij
dige keuze van Aznar voor de
zijde van Bush in de oorlog te
gen Irak, bleek Rajoy in staat
om de scherpste kantjes van het
Aznarisme af te halen. Mis
schien beseft de premier dat zijn
eigen norse en onverzettelijke
politiek een tikkeltje gematigd
moet worden.
Volgens de oppositie heeft Az
nar zijn vice-premier uitverko
ren tot zijn opvolger omdat
hij zijn politiek achter de scher
men wil voortzetten. De woord
voerder van de socialisten sprak
van de 'continuïteit van het
Aznarisme'. „De premier heeft
Rajoy benoemd omdat die geen
eigen politieke ideeën heeft en
altijd ja knikt tegen Aznar." Er
is wat te zeggen voor die stel
ling omdat de premier heeft
aangekondigd dat hij zelf in ie
der geval nog tot het partijcon
gres in 2005 voorzitter blijft van
de PP.
De kern van het Aznarisme is de
angst dat het grote Spanje uit
een valt. De opstandige gelui
den uit streken als Baskenland,
Galicië en Catalonië zi j n voor de
in het centrale Madrid zetelen
de president een doorn in het
oog. Rajoy heeft in het verleden
laten blijken dat hij Aznar vol
ledig volgt in diens centralisti
sche politiek.
Toch is in Baskenland niet nega
tief gereageerd op de benoe
ming. De Basken hopen met de
nieuwe leider van de grootste
Spaanse politieke groepering
een tegenstander te hebben
waar op zijn minst mee valt te
praten. Want Aznar wilde dat
nooit. GPD
NEW HAVEN - Burgerrechten-
leider Jesse Jackson en dertien
anderen zijn gisteren op de
Amerikaanse Dag van de Ar
beid gearresteerd.
Jackson behoorde tot een groep
die op de campus van de Uni
versiteit van Yale het verkeer
blokkeerde ter ondersteuning
van stakend universiteitsperso-
neel.
Jackson leidde duizend tot vijf
tienhonderd mensen, die een de
monstratieve optocht hielden
voor de stakers.
De burgerrechtenleider was de
eerste die handboeien om
kreeg op beschuldiging van ver
storing van de openbare or
de. AP
door Hans Heyt
BUENOS AIRES - De voorma
lige Argentijnse juntaleider ge
neraal Reynaldo Benito Bigno-
ne heeft toegegeven dat tijdens
de 'vuile oorlog' tegenstanders
van het militaire bewind zijn
vermoord, verdwenen en ge
marteld.
In een interview met de Franse
televisiezender Canal Plus dat
gisteravond werd uitgezonden
zei Bignone dat de rooms-ka-
tholieke kerk met de martelin
gen instemde.
In het interview met Canal Plus
zei Bignone dat de junta zich bij
het onderdrukken van politieke
tegenstanders spiegelde aan de
wijze waarop Franse militairen
handelden in koloniale oorlo
gen in onder meer Algerije en
Indochina. „Het was een kopie"
aldus de oud-juntaleider.
Bignone was de laatste leider
van het generaalsbewind dat
van 1976 tot 1983 Argentinië
met strakke hand regeerde. Hij
nam in juli 1982 de macht in het
Zuid-Amerikaanse land over
van minister van Binnenlandse
Zaken Alfredo St. Jean. Bigno
ne staat onder toezicht van jus
titie, omdat hij wordt verdacht
van betrokkenheid bij de ont
voering van baby's van politieke
tegenstanders tijdens het junta
bewind.
In de uitzending van Canal Plus
kwam ook oud-generaal Ramón
Diaz Bessone aan het woord.
Die bevestigde tegen de zender
dat tijdens het militair regime
ongeveer zevenduizend politie-
ke tegenstanders zijn verdwe
nen Bessone werd inl989onder
de toenmalige president Carlos
Menem ontslagen van vervol
ging. Hij behoort tot de groep
van veertig Argentijnen van wie
de Spaanse onderzoeksrechter
Baltasar Garzón wil dat ze wor
den uitgeleverd.
Volgens Garzón hebben de Ar
gentijnen Spaanse staatsbur
gers gemarteld en/of vermoord.
De centrumrechtse Spaanse re
gering van José Maria Aznar be
sloot vrijdag om Argentinië niet
om de uitlevering van de 39 mi
litairen en een burger te vragen.
ANP
KARACHI - Pakistan eist een miljard dollar schadevergoeding van
de eigenaar van een Griekse olietanker die drie weken geleden voor
de kust van Karachi doormidden brak. De olie die uit het schip is ge
lekt, heeft een grote ecologische ramp in het gebied veroorzaakt.
Minister van Transport Ali zei gisteren dat de Pakistaanse regering
zich voorbereidt op een 'lang en technisch gevecht' met Polembros
Shipping, de Griekse reder van de Tasman Spirit.
De olietanker liep 27 juli aan de grond en brak twee weken later
doormidden. Voor de olietanks door technici werden gedicht is
28.000 ton ruwe olie in zee beland. De rest van de voorraad, onge
veer 38.000 ton ruwe olie, is overgeheveld naar andere tankers.
Pakistaanse rampenbestrijders zijn al weken bezig om de besmeur
de zandstranden van Karachi en omgeving schoon te maken. Die
gebieden zijn tot zeker medio september afgesloten voor het pu
bliek. foto Shakil Adil/AP
van onze redactie buitenland
LONDEN - De Britse wapen
deskundige David Kelly voelde
'zich verraden' nadat het Britse
ministerie van Defensie had
toegestaan dat hij werd ge
noemd als bron van de omroep
BBC. Janice Kelly, de weduwe
van de wapendeskundige zei
dat gisteren voor de commissie-
Hutton.
Janice Kelly zei dat haar man
steeds meer onder druk kwam te
staan toen hij was geïndentifi-
ceerd als de persoon die de BBC
had meegedeeld dat een rapport
van de regering-Blair over het
wapenprogramma van Irak was
aangedikt.
De commissie-Hutton doet on
derzoek naar de omstandighe
den waaronder Kelly deze zo
mer overleed. Kelly pleegde
vermoedelijk zelfmoord, enkele
dagen na een stevig verhoor
door een parlementaire com
missie over het lekken van in
formatie over het Irak-dossier.
Op de vraag door wie Kelly zich
verraden voelde, zei zijn vrouw:
„Ik geloof dat hij het ministerie
van Defensie bedoelde, omdat
zij degenen waren die zijn naam
openbaar hadden gemaakt."
Volgens Janice Kelly had haar
man garanties gekregen van on
der anderen overheidsfunctio
narissen dat zijn naam geheim
zou blijven. Toen de naam toch
naar buiten kwam, raakte Kelly
erg van streek. „Hij zei dat hij
zich totaal in de steek gelaten en
bedrogen voelde."
„Bij al zijn bezoeken aan Rus
land en alle moeilijkheden in
Irak, waar hij moeilijke om
standigheden meemaakte, heb
ik hem nooit zo ongelukkig mee
gemaakt als de laatste tijd." La
ter ging Kelly compleet uit zijn
dak toen bleek dat zijn verschij
ning voor een parlementscom
missie rechtstreeks op tv zou
worden uitgezonden. ANP
