FILM BYlrlE
dinsdag 2 september 2003
De vijfde editie van Film
by the Sea, die vrijdag in
het Vlissingse Cine City
begint, duurt deze keer
tien dagen. Het meest in
het oog springende thema
is opnieuw Film Litera
tuur. Verder veel presenta
ties van internationale
films en extra aandacht
voor de Italiaanse cinema.
- -^.'V
The Calendar Girls, met vlnr: Tricia Stewart, Helen Mirren, Julie Walters en Angela Baker.
foto John Schults/Reuters
Girls geven zich met liefde bloot
Een bond van plattelandsvrouwen
uit het Engelse graafschap York
shire ondernam vier jaar geleden een
opmerkelijk actie, die tot in Amerika
de aandacht trok. Om geld in te zame
len voor onderzoek naar de ziekte leu
kemie brachten de dames een kalender
in de handel waarop zijzelf stonden af
gebeeld tijdens de dagelijkse arbeid,
maar zonder een draad aan het lijf. Een
miljoen pond werd vergaard met die
kalenders en met de verkoop van de
filmrechten van het tragikomische
verhaal achter dit ongewone initiatief.
De film heet Calendar Girls en is de
opening van het vijfde festival Film by
the Sea. Helen Mirren speelt er de
hoofdrol in.
Het belooft de ultieme 'feel good movie'
te worden van het nieuwe bioscoopsei
zoen. Calendar Girls vertelt over de gezwo
ren vriendinnen Tricia Stewart (Helen Mir
ren) en Angela Baker (Julie Waters) die in
het dorpje Knapely voor hun vertier vooral
zijn aangewezen op de activiteiten van de
vrouwenbond. Hun vrolijke bestaan wordt
ruw door elkaar geschud als de echtgenoot
van Angela leukemie blijkt te hebben en te
sterven komt. Uit ergernis over de ver
schrikkelijk naargeestige 'familiekamer'
waar ze maandenlang in het ziekenhuis
hun tijd hebben doorgebracht, besluiten ze
geld te gaan inzamelen voor beter meubi
lair. Tricia, de gangmaakster van Knapely,
kom met het wilde idee van de blote kalen
der. De actie loopt gierend uit de hand,
wordt een nationaal succes en de middelba
re meiden halen er zelfs de Jay Leno Show
mee op de Amerikaanse televisie.
Voor Helen Mirren (bekend als hoofdrol
speler in de politie-serie Prime Suspect) is
het van vitaal belang geweest dat het ver
haal van Calendar Girls werkelijk is ge
beurd.
Als het zo maar een verzinsel was geweest
van een scenarioschrijver die leuk uit de
hoek dacht te komen, dan had het zelfs een
verschrikkelijke film kunnen worden. 'La
ten we een klucht maken over een club boe
rinnen die een kalender gaan verkopen met
foto's waarop ze naakt zitten te breien of
aardbeienjam maken.' Dat had knap
vrouwonvriendelijk en vulgair kunnen uit
pakken. Maar het feit dat het wel degelijk
echt is gebeurd en bovendien met waardig
heid en goede smaak, dwong om er een film
van te maken die óók getuigt van respect en
goede smaak. En dat vooral vanwege het
motief dat de échte 'calender girls' voor hun
actie hadden. Dat is echt het allerbelang
rijkste."
„Ze deden het vooral uit enorme genegen
heid voor de man die was gestorven. Niet
alleen Angela Baker, maar ook al haar
vriendinnen hadden in hem een dierbaar
persoon verloren. En het maken van die ka
lender was ook een manier om elkaar te
steunen en om uit een tragedie iets positiefs
te creëren. En waar ze ook meteen vreselijk
veel lol aan hebben beleefd. Want reken
maar dat die vrouwen zich gek hebben ge
lachen toen die foto's moesten worden ge
maakt."
Dat is tijdens de filmopnamen niet veel an
ders geweest, weet de 58-jarige ster-actri
ce. „Want ook nogal wat van de betrokken
collega's zijn ouder dan veertig, hadden nog
nooit naaktscènes gedaan en hadden net als
de echte vrouwen van Knapely een hoop
aanmoedigingen nodig en flink wat glazen
wijn."
De échte Tricia Stewart en Angela Baker
zijn overigens voortdurend bij de verfil
ming aanwezig geweest. Zonder zich er
gens mee te bemoeien, want ze snapten best
dat het niet ging om een documentaire
maar een speelfilm die in artistieke vrijheid
gemaakt moest kunnen worden. Helen Mir
ren was zeer van hen gecharmeerd.
„Kranige meiden, erg 'Yorkshire'. Die men
sen zijn heel direct, wars van kapsones en
vooral ongewoon grappig. Tricia en Angela
hadden altijd gein, met een feilloos oog
voor de absurde kanten van wat ze om zich
heen zagen gebeuren. En dat is nogal bij
zonder omdat ze komen uit een streek van
Engeland die weliswaar mooi is maar ook
nogal geïsoleerd en met een moeilijk kli
maat: erg regenachtig en kil. Het is verba
zend dat uit die contreien, waar het leven
hard is, zulke buitengewoon positief inge
stelde mensen vandaan komen."
Helen Mirren is een actrice met een formi
dabele staat van dienst. Gekneed werd ze
bij de Royal Shakespeare Company. Ge
denkwaardige filmrollen speelde ze in on-
ermeer 'Excalibur', 'Mosquito Coast', 'The
Cook, The Thief, His Wife Her Lover' en
meest recent 'Gosford Park'Maar meewer
ken aan het alles behalve hoogdravende
Calendar Girls heeft ze ervaren als een ver
ademing: „Eindelijk eens een film met vrij -
wel alleen actrices op de set. In een gemid
delde speelfilm zitten doorgaans slechts
een of twee substantiële vrouwenrollen.
Ook in het theater zit je meestal met 85 pro
cent mannen. Wat toch vreemd is, als je be
seft dat er net zo veel vrouwen als mannen
zijn op de wereld."
Maar een vrouwelijke regisseur heeft ze
toch niet gemist, hoewel het best voor de
hand had gelegen. „Ik vond Nigel Cole bui
tengewoon geschikt en hij had een voor
beeldige instelling. Nooit heeft hij gepro
beerd dit project naar zijn eigen hand te
zetten, nooit heeft hij zich betuttelend ge
dragen, nooit viel hij te betrappen op ook
maar de geringste seksistische opmerking.
Soms maak je mee dat bij mannen die pro
beren om niet seksistisch te zijn - omdat ze
weten dat het niet hoort - er toch ineens een
bedenkelijke opmerking uitfloept. En als
ze daarop worden geattendeerd, krijg je een
reactie van: 'O, sorry, ik wilde niet seksis
tisch zijn'. Dan kun je alleen zeggen: 'Dat is
dan mooi, maar je bent het wél.' Nou, zulke
dingen hebben we met Nigel Cole nooit er
varen."
„Wij vormden een groep actrices met bij el
kaar ontzettend veel ervaring, waren alle
maal de angst voor het vak lang en breed
voorbij en je mag geloven dat we het hem
ontzettend moeilijk hadden kunnen ma
ken, als hij ons had geërgerd. Maar Nigel
was charmant, geestig, aanmoedigend en
hij nam die hele film op zijn rug. Voor mij is
dit echt een les geweest. Dit is een voortref
felijke film over vrouwen, maar hij werd
gemaakt door twee mannen: regisseur Ni-
gel Cole en de schrijver Tim Firth, die een
amusant en waarachtig script heeft afgele
verd. Ik kan niet anders dan hen grote lof
toezwaaien."
Inmiddels heeft Helen Mirren nog een an
dere positieve ervaring met een bijzondere
regisseur achter de rug. Met Robert Red-
ford als tegenspeler voltooide ze onlangs in
Amerika de opnamen van 'The Clearing',
het regiedebuut van de Nederlander Pieter
Jan Brugge.
„Ik speel de vrouw van Redford. Het is een
ontvoeringsverhaal. Het gaat over een rijk
echtpaar. Ze houden van elkaar maar ze
zijn enigszins uit elkaar gedreven. Dan
wordt hij gekidnapt en wordt zij opgeza
deld met de taak al die afschuwelijke be
slissingen te nemen. De crux van de plot is
dat deze twee mensen er dan pas echt achter
komen hoe veel ze van elkaar houden. Een
erg mooi verhaal. Pieter Jan Brugge bewees
zich een zorgvuldig en goed geïnformeerde
regisseur. Heel visueel ingesteld ook. Hij is
een interessante man omdat hij al erg lang
in de business werkzaam is geweest, meest
al als 'line producer'. In die hoedanigheid
heeft hij gewerkt aan heel grote films. Niet
alleen voor wijlen Alan Pakula, zijn
schoonvader, maar ook voor Michael
Mann. 'The Clearing' is dan een betrekke
lijke kleine productie, maar volgens mij wel
een om naar uit te kijken."
Het wachten zouden we volgens Mirren
voorlopig het beste kunnen bekorten met
om te beginnen het bezichtigen van Ca
lendar Girls: „Want het is ronduit lief en
spiritueel amusement dat de mensen hoop
geeft."
Pieter van Lierop
