PZC
Van de hemel naar de kelder
oven
del d
flank
Ko Stoutjesdijk
zaterdag 30 augustus 2003
Extra duel
Scouting
Failliet
Combinatie
Topscorer
Toernooien
Hij voelt zich evenzeer op zijn
gemak in het poenige sponsor
home yan Hoek als in de kantine
van Stellendam waar de vis voor de
gewone supporter op tafel staat.
Met het klimmen der jaren relati
veert Ko Stoutjesdijk (50) de ver
schillen en zoekt hij liever naar de
overeenkomsten tussen mensen.
De criticasters verwijten hem hy
pocriet gedrag, juist omdat hij zich
in beide werelden op zijn gemak
voelt. Anderen noemen hem een
poentrainer.
Stoutjesdijk zegt het niet met zoveel
woorden, maar het zijn kwalifica
ties diehem pijn doen. „Bij mij staat het
plezier altijd voorop, al kan ik niet ont
kennen dat ik altijd gewerkt heb bij
clubs waar de randvoorwaarden in or
de waren. Daarnaast probeer ik overal
mezelf te blijven. Dat moet ook wel, an
ders haal je jezelf op de lange termijn
onderuit. Niet iedereen kan dat volgen.
Het afgelopen seizoen heb ik een keer
een aantal bestuursleden van Stellen
dam mee naar Hoek genomen. Ze kon
den niet geloven dat het om dezelfde Ko
ging en noemden me na afloop excen
triek. Toch geloof ik dat het me aardig
lukt om overal mijn ware gezicht te la
ten zien. Bij alle clubs waar ik heb ge
werkt, word ik gewaardeerd, niet al
leen als trainer maar ook als mens.
Dat laatste vind ik minstens zo belang
rijk."
In het zicht van Abraham baarde
Stoutjesdijk, indertijd hoofdtrainer bij
Goes, het nodige opzien. Hij kon vorig
seizoen aan de slag als assistent-trai
ner bij hoofdklasser Hoek, de club
waar hij al jaren in de luwte hand- en
spandiensten verricht. Stoutjesdijk
kondigde echter zijn afscheid als trai
ner aan, om vervolgens enkele weken
later te tekenen bij het in deze contrei
en relatief onbekende Stellendam. De
vissersclub uit de kop van Goeree wist
zich pas na een beslissingswedstrijd te
handhaven in de tweede klasse. Onder
leiding van Stoutjesdijk sleepte Stel
lendam het afgelopen jaar, met een on
gewijzigde spelersgroep, tot ieders
verrassing het kampioenschap en pro
motie naar de eerste klasse in de wacht.
De beslissing viel in een extra duel om
de titel met het op de valreep achter
haalde Xerxes/DZB, de onklopbaar
geachte titelkandidaat. Het feest in
Stellendam kende geen grenzen en
Stoutjesdijk kan voorlopig niet kapot
in het vissersdorp. Zelf loopt hij lang
genoeg mee in het vak om ook die hel-
denstatus te relativeren. „Als je wint,
heb je vrienden. Het zal een stevige klus
worden om ons dit seizoen te handha
ven. Wel hebben we nu vier jongens uit
de regio erbij gehaald. Stellendam wil
de grootste club van het eiland zijn en
blijven. We willen een echte regiofunc
tie krijgen. Die doelstelling wordt in de
omliggende gemeenten nog niet onder
schreven. De onderlinge concurrentie
tussen de clubs is er nog groter dan in
Zeeland. Kandidaten die we op het oog
hadden, durfden uiteindelijk niet te'
komen. Ze waren bang voor de spreek
woordelijke kogelbrief van hun eigen
achterban."
Van dat soort sentimenten heeft
Stoutjesdijk zelf nooit last gehad. Als
voetballer maakte hij destijds de over-
Ko Stoutjesdijk: „Ik geloof dat het me aardig lukt om overal mijn ware gezicht te laten zien."
foto Willem Mieras
Alles draait om contacten
stap van Smerdiek naar het aanmerke
lijk hoger spelende WHS, een beslis
sing die op het eiland Tholen de nodige
tongen losmaakte. Ook als trainer tim
merde hij aan de weg. Na een beschei
den begin bij Noad'67 en Vosmeer
stond hij aan het roer bij ambitieuze
verenigingen als MOC'l7 uit Bergen op
Zoom, Rillandia, HW'24 en Goes. Am
bitie loopt als een rode draad door de
carrière van Stoutjesdijk, in het dage
lijks leven beheerder van twee gemeen
telijke zwemaccommodaties op Tholen
en mededirecteur van een eigen sport
zaak in Sint Maartensdijk.
„Ik kom uit een groot gezin en heb al
vroeg geleerd om voor mijn plaatsje te
vechten. Niet iedereen in de voetbal
wereld heeft begrip voor ambitie. Ik
zelf respecteer het als clubs vooral re
creatief willen voetballen, omgekeerd
is dat respect er vaak niet. Het is toch
gezond als een jongen op het voor hem
hoogst haalbare niveau wil voetballen?
We leven wel in 2003Er moeten nog air
tijd taboes worden doorbroken, ook in
Zeeland. Met de komst van de tunnel
kan het niet anders of Hoek zal op ter
mijn een grotere zuigkracht krijgen op
talenten boven de Westerschelde."
„Hoek gaat meer van die tunnel profi
teren dan Kloetinge, zeker als er een
onafhankelijke klasse tussen het ama
teurvoetbal en de eerste divisie komt.
Zelf ben ik daar een voorstander van.
Hoofdklassers zijn nu al veredelde
profclubs. Bij Hoek gaat het vooral om
de directe prestatie, terwijl men bij
Kloetinge doorgaans wat meer geduld
heeft. Die oriëntatie op België gaat bij
Hoek geleidelijk veranderen. Een goe
de ontwikkeling. Hoek moet een ver
eniging worden waar alle Zeeuwen
trots op zijn."
Ambitie dreef Stoutjesdijk ook naar
Stellendam, een club die financieel ge
dragen wordt door een makelaardij an
nex verzekeringskantoor. „Bij Stellen
dam wordt niet betaald, wel zijn de
randvoorwaarden optimaal geregeld.
Toch heb ik er vorig j aar lang over moe
ten nadenken. Ik zag het al helemaal
zitten: op zaterdag vrijblijvend naar
wedstrijden in de hoofdklasse en Bel
gië, een beetje scouting voor Hoek
doen. Toen liet mijn maatje Han
Vroegop weten dat hij er in de lagere
elftallen van WHS nog een jaartje bij
zou doen. Sinds jaar en dag gaan we sa
men de velden af. Alles kwam in een an
der daglicht staan, omdat Han niet met
voetballen kon stoppen."
„Ik wilde per se niet meer op zondag ac
tief zijn, dat wist ik zeker. Ik heb ook
nog een gezin, ik wil er ook voor mijn
vrouw en kinderen zijn. Stellendam
verleidde me. Het was iets heel anders
dan ik kende. De regio Rotterdam, het
Westland. Het klikte. Van alle kanten
ben ik gewaarschuwd voor de club. Het
is geen gemakkelijke vereniging. De
mentaliteit komt overeen met die in de
Zeeuwse dorpen. Als trainer moet je er
niet in een colbertje gaan lopen. In het
verleden heeft de club gewerkt met
trainers uit het Rotterdamse en dat
paste toch wat minder bij elkaar. Met
mij was het anders."
„De stukjes vielen als een legpuzzel in
elkaar en de resultaten kwamen. We
zijn Belgischer gaan voetballen, min
der naïef. Dat heeft ons punten opgele
verd. Bij de beslissingswedstrijd in Ba-
rendrecht liep heel Stellendam leeg. Bij
terugkeer zijn we over de rode loper het
sportpark opgekomen. Een waar
dorpsfeest werd het, maar om twaalf
uur werd de tent wel gesloten. Dat is
nou het mooie. Dat herken ik van hier
op Tholen."
Stoutjesdijk ging in zee met Stellen
dam na een indringend gesprek met
Jaap Viergever, de huidige trainer van
SHO die vroeger in het vissersdorp de
lakens uitdeelde. Zoals voorheen de
deuren bij Hoek definitief voor hem
opengingen na bemiddeling door Fred
Landzaat, de snoepmagnaat uit Clinge
waar hij in de technische staf bij
HW'24 mee had samengewerkt. Het
zijn slechts twee voorbeelden van het
netwerk waar hij mettertijd zelf ook
deel van is gaan uitmaken. Op het
hoogste niveau spelen bestuurders,
sponsors, trainers en de betere spelers
elkaar voortdurend het balletje toe.
Stoutjesdijk ontkent het niet.
„Je komt niet alleen ergens binnen, om
dat je zo goed bent. Je moet ook mensen
kennen. Het draait om contacten. Zelf
ben ik vroeger ook op het paard gehol
pen door Nico de Frel, mijn trainer bij
WHS. Spelers komen tegenwoordig
graag naar me toe, omdat ze weten dat
ik hen met mijn ervaring kan helpen en
ondersteunen. Ik doe dat graag. Als ik
hoor dat clubs op zoek zijn naar kle
ding of materiaal, heb ik aan een half
woord voldoende. Dan vertel ik ze echt
wel dat ik een sportzaak heb. In de
voetbalwereld draait het om contac
ten. Zo zit heel de maatschappij in el
kaar, daar moet je niet moeilijk over
doen."
Ben van den Aarssen
Kloetinge en Hoek spelen alweer een
paar jaar in de hoofdklasse en ze
eindigen steevast bovenin. Toch is het
niet ondenkbaar dat ze ooit weer tegen
ploegen als pakweg Wemeldinge, Cad-
zand, SKNWK of Smerdiek moeten
spelen. Bolwerken kunnen immers af
brokkelen. Vlissingen speelt weer in de
vierde klasse, (Zeelandia) Middelburg
in de derde en ook Bruse Boys en Se-
rooskerke zijn afgezakt naar de derde
klasse. Axel zelfs naar de vijfde. Alle
maal clubs die ooit in de hoogste of een
na hoogste klasse speelden. Waar ging
het mis?
Bij Bruse Boys maakte spits Jacob van
den Berge alle pieken en dalen mee. De
meest recente piek was in 1998, toen
Bru in de eerste klasse speelde. Het
meest recente dal volgde al in 2003,
toen Bru pas op de laatste speeldag een
teruggang naar de 'zaterdag-kelder'
(de vierde klasse) kon voorkomen. Van
den Berge: „De jeugd geeft niks meer
om voetbal. Om elk wissewasje komen
ze niet meer naar de training of de wed
strijd. Ik weet nog dat Wim Geluk op
een gegeven moment op vakantie
moest. Hij kon nog net de eerste helft
meedoen en deed dat. Fred Hoofdman
was op vakantie geweest en kon die
wedstrijd nog net de tweede helft mee
doen. Zo ging dat toen, maar nu zie je
dat niet meer."
Veel ploegen stoomden om één en de
zelfde reden door naar een hoog ni
veau: een talentvolle en ingespeelde
lichting. Zoals bijvoorbeeld Axel. In
1933 speelde de club in de tweede klas
se KNVB, toen het hoogste niveau. Ja
renlang schommelde de ploeg rond die
tweede en derde klasse. Met name de
periode halverwege de jaren veertig
was succesvol. Drie keer op rij werd de
club kampioen van de derde klasse. In
het boek Noppen in de klei van de
sportredacteuren van de PZC vertelde
toenmalig speler wijlen Toon van de
Velde waarom het lange tijd zo goed
ging. „We voelden elkaar bijna feilloos
aan. Ik was zelf meestal de afmaker,
maar dat was niet alleen mijn verdien
ste. Jan (Jonkman) en Jo (Deij) hadden
zo veel techniek en klasse dat ze me al
tijd op maat wisten te vinden."
Ook de periode 1965-1972 was er een
om niet te vergeten voor Axel. Zeven
jaar speelden ze onafgebroken in de
tweede klasse. Van de Velde was de
trainer in die tijd. Middenvelder Jaap
Lensen: „Bij hem ging alles om condi
tie. Dat was het eerste dat we moesten
hebben. Zonder conditie kun je niet
voetballen, want als je moe bent, gaatje
techniek achteruit, zei hijEn dat is na
tuurlijk ook zo. Onze kracht was dat we
veel eigen spelers hadden. We wisten
wat we aan elkaar hadden.
In 1981 was hetovermet het succes van
Axel. Degradatie naar de vierde klasse
was niet meer te voorkomen. Daarna
kwakkelde de club tussen de derde en
de vierde klasse. Afgelopen seizoen de
gradeerde de ploeg zelfs naar de vijfde
klasse. Lensen vond vooral de periode
dat Rinus Zegers bij Axel trainer was,
vanaf 1993, tekenend. „Toen gingen in
eens zes spelers naar Hoek. Dat kun je
natuurlijk nooit opvangen. Toen is het
pas echt bergafwaarts gegaan."
Het vertrek van spelers was wel vaker
de reden dat het snel bergafwaarts ging
met een club. Vlissingen was daarvan
een treffend voorbeeld. Nadat de prof
club VCV Zeeland in 1992 failliet ging
en niet meer in de eerste divisie mocht
spelen, moest de club terug naar de
vierde klasse. „Dat Vlissingen niet zo
snel opklom, terug naar de top van het
amateurvoetbal, lag puur aan het feit
dat alle goede voetballers niet meer bij
Vlissingen wilden voetballen", meent
Adrie Stroo, Vlissingen-spits in de glo
riejaren van 1956 tot 1972.
Bij Bevelanders is hetzelfde verhaal te
horen. Vanaf 1988 stootte de club uit
Kamperland in één ruk door van de
afdeling naar de tweede klasse. Die
laatste stap werd gezet na een beslis
singswedstrijd tegen Dinteloord. Be
velanders won met 2-0 (doelpunten van
André Tange en Cherry Strating). De
ploeg bleef vier jaar in de tweede klas
se. „Maar toen was de rek naar boven er
ook uit", vindt aanvoerder Tange. „Leo
Wilderom was gestopt vanwege een
knieblessure. Peter Balkenende ging
naar Kloetinge. Ik stopte een jaar later
ook. Ik was naar 's-Heer Arendskerke
verhuisd en daar gaan voetballen."
„De mensen die in het eerste speelden
Axel in goede tijden. In maart 1969 omzoomden zo'n 1500 mensen het veld bij de
derby Axel-Terneuzen (0-2). foto PZC
toen ik er op mijn zestiende bijkwam,
waren toen ook al 29 en een beetje op
hun retour. Ze hadden het idee dat ze al
veel bereikt hadden, dus voor hen hoef
de het ook niet meer zo nodig. Er haak
ten toen heel wat spelers af. Onder ons
kwam er ook niet veel meer door. De
jeugd had ook niet de kwaliteiten die
wij hadden. Als we al jeugd hadden,
want nu heeft Bevelanders pas weer
voor het eerst sinds jaren A-junioren."
Bij Serooskerke, van 1990 tot 1993 in
de hoogste klasse, was iets anders aan
de orde. Verdediger Hans Wattel zwen
gelde daarover destijds een discussie
aan en kwam daardoor zelfs in de tech
nische staf van de zaterdag-derdeklas
ser. „Bij Serooskerke werd niet goed
nagedacht over de toekomst van de
club. Het bestuur had totaal geen be
leid meer. Het accepteerde na die tijd in
de eerste klasse dat we niet meer op het
hoogste plan speelden, terwijl dat nog
steeds mogelijk was. Na de degradatie
naar de tweede klasse ging het nog re
delijk. Maar toen we daarna naar de
derde klasse degradeerden, kwam echt
de klad erin."
„Ze keken alleen nog maar naar de
kwantiteit. Waren ze trots dat ze wel
twintig man in de selectie hadden. Dat
die twintig kwalitatief lang niet sterk
genoeg waren, daar keken ze niet naar.
Op een gegeven moment op een leden
vergadering ging het weer over een ver
enigingsavond. Toen stond ik op. Ho
eens even, zei ik. We zijn toch een voet
balclub en willen toch zo hoog mogelijk
spelen? Dat sloeg in als een bom. Uit
eindelijk gaven ze me wel gelijk. Maar,
zeiden ze, je weet het zo goed, dus doe
ook maar wat. Sindsdien zit ik in de
technische commissie."
Maar het was niet alleen bestuurlijk
een wanorde bij Seroos. Wattel: „Het
was een combinatie van dingen. De he
le talentvolle lichting viel uit elkaar na
één jaar in de tweede klasse. De kern
bleef wel, die kwamen van het dorp,
maar veel spelers stapten op. Op een
gegeven moment hadden we niet eens
meer spelers tussen de 20 en 25 jaar. En
dat probeerden we op te lossen door de
jeugd vervroegd in te passen. En dat
kan natuurlijk niet. Als er veel spelers
opstappen, is het hopeloos gebeurd met
je club."
Pieter van Klinken
In 1997 en 1998 was hij tweeili
geworden op de Zeeuwse top.
scorerslijst, daarna deed Adti
van Hanegem nooit meer eenst-
rieuze gooi naar de titel. Tot»
rig seizoen. De spits van IJz
dijke was maandenlang in
man-tegen-man-gevecht vei.
wikkeld met Robbie van a
Wijnckel (Breskens) en wen
eindelijk gekroond tot Zee
topschutter.
1993/1994:
Jacky Lambert, Koewacht
25
1994/1995:
Jacky Lambert, Koewacht
21
1 <195/1 996-
Wilco de Valk, SKNWK
27
1996/1997:
Harm Rietjens, HW'24
29
1997/1998:
Leon Goossen,
Terneuzense Boys
27
1998/1999:
Raymond Mohr,
Heinkenszand
31
1999/2000:
Erik de Groene, Luctor'88
30
2000/2001:
Patrick Ketting, WHS
28
2001/2002:
Werner Bisschop, STEEN
35
2002/2003:
Adri van Hanegem,
IJzendijke
29
Werner Bisschop
Elk jaar worden her en
de provincie oefentoenoch
en gespeeld. Het Maximd
toernooi in Heinkenszand, l
Borsele Sloepoort Cup
Nieuwdorp en de Delta Cup
Vlissingen stonden in august
weer bijna menige club op i
agenda. Maar hoe lang zulla
nog bestaan? Het verledenh
geleerd dat zulke toernou»
niet het eeuwige leven hebbt
Drie voorbeelden.
Het Hollandia-toernooi
rond 1960 in het leven geroep
Onder impuls
Kloetinge-secretaris Kees Bi
maard groeide het toernooi
tot een internationaal ew
ment. De Engelse vliegeu
van de RAF waren er
klant, Beveren kwam regelt
tig langs en ook tal van Dut
topamateurs speelden in Kit
tinge mee. In de jaren tachtig
valueerde het evenement i
internationaal naar provind
toernooi. Niet veel later wasi
Hollandia-toernooi nog sled
een herinnering.
Het Valkenisse-toernooi van
Meeuwen was kleiner van op
dan zijn tegenhanger in KI
tinge, maar steevast kwam
Zeeuwse top aan de voet vat
duinen opdraven. Het Tilbwi
Willem II nam ook regelM
deel met een B- of C-elftal.'
groot verdriet van één van
aanjagers van het toernooi, U
de Wolf, beleefde het Valkenis
-toernooi in 1995 zijn dertiJ
en laatste editie. De glans
aantrekkingskracht waren t
dwenen.
Het revanchetoernooi in
singen was in de jaren vijftij
zestig een topevenement. ft
voorbereiding op het niet
seizoennodigde Vlissingenst
vast de zes kampioenen vans
ste klasse zondag uit, die',
paar maanden eerder ondeii
om de Nederlandse amateurt
hadden gestreden. Het toert
verspeelde zijn prestige toet
kampioenen langzaam vers t
lieten gaan. En als ze al ft
men, werd er driftig op los ge
perimenteerd met het oog of
komende competitie. Dat
dus niet de bedoeling.
In diezelfde periode had ft
delburg het Stadhuistoen*
Een sterke toernooi met
Zeeuwse top, aangevuld
een sterk B- of C-team uit
profvoetbal. In de succespen
van Middelburg (eindjaren
tig) verdween het toernooi)
dat het niet meer op de dru
kalender van Middelburgps
Maar in 1974 werd de
weer opgepakt. Bijna twee
cennia hield het toernooi
stand, maar toen was het on
Rudy Boo
