PZC
Rituele plechtigheid India mondt uit in bloedbad Pure choco|ade g°ed voor het hart
Noord-Korea en Amerika
praten weer met elkaar
Hulpverleners
VN krijgen extra
bescherming
Amerikaanse
staten willen
minder rook
in films
Jokic schuldig aan vernietiging Dubrovnik en moord
Turken laten
Nederlandse
vandaag vrij
ri
Aankruisen
donderdag 28 augustus 2003
Minister Hoon
ontkent complot
tegen Kelly
Druk
Akkoord
Vrijwillig
Weer toeristen vermist in Sahara
Volgende week vonnis over Bashir
Leider coup Filipijnen duikt op
Hoger beroep tegen steniging
Veto
Geweld Irak
eist leven twee
Amerikanen
uro
'ea-
pa
«er-
VOOr-
.pi
!S(
■dgt
;atit
Har
ngift
ls'Sf LOS ANGELES - De ministers
tan Justitie van 24 Amerikaan
se staten hebben de filmindu
strie opgeroepen het roken in
films te beperken, om te helpen
voorkomen dat tieners gaan ro
ken.
Ln.rii
i vot
ast?
ad is
■nti*
van onze redactie buitenland
De aanleiding tot de oproep
vormt een recent onderzoek
waaruit blijkt dat kinderen die
naar films kijken waarin wordt
gerookt drie keer zo vaak zelf
ook gaan roken als kinderen die
deze films niet zien.
De ministers richtten hun ver-
soek aan de voorzitter van de
filmbrancheorganisatie MPAA,
Jack Valenti. Diens woordvoer
der, Rich Taylor, zei dat Valenti
de brief en het onderzoek waar
naar wordt verwezen zorgvul
dig zal bestuderen, maar dat hij
erop wilde wijzen dat roken een
'egale bezigheid is.
We zeggen niet dat er een wet is
overtreden", zei de woordvoer
dervan de Californische minis-
van Justitie Bill Lockyer in
reactie daarop. „We vragen de
'Wmjindustne uit bezorgdheid
de gezondheid van onze kin
deren alleen er het hare aan te
doen om te zorgen dat kinderen
riet gaan roken."
het onderzoek waarnaar de
ministers verwijzen waren 2603
kinderen betrokken die in 1999
tussen del0enl4jaar waren en
»g nooit hadden gerookt.
Bij het begin van het onderzoek
moesten ze op een lijst met de ti
tels van vijftig tussen 1988 en
J9D9 verschenen speelfilms
-• aankruisen die ze hadden ge
zien. Aan de hand hiervan bere
kenden de onderzoekers hoe
taak elk van de kinderen ie
mand in films een sigaret had
hen roken.
ian de kinderen die tussen de
"al en 531 keer iemand hadden
rien roken in een film gingen er
'2 zelf roken. Van de kinderen
het vaakst hadden zien ro-
':en in films, tussen de 1665 en
J308 keer, gingen er 107 roken,
ofwel vijf keer zoveel,
tokening houdend met een aan-
factoren kwamen de onder
zoekers tot de conclusie, dat
eren die veel films zien
'aarin wordt gerookt drie keer
t° vaak gaan roken als kinderen
niet veel van dergelijke films
ten. AP
LONDEN - De Britse minister
van Defensie, Geoff Hoon, heeft
gisteren ontkend dat hij heeft
meegewerkt aan een 'samen-
jwering' om de naam van wa
penexpert David Kelly open
baar te maken. De laatste
verklaarde in mei tegenover de
BBC dat het Irak-dossier van de
Britse regering misleidende in
formatie bevatte.
Hoon zei voor de commissie-
Hutton, die de omstandigheden
rond de dood van Kelly onder
zoekt, dat de wapendeskundige
binnen zijn ministerie altijd
correct is behandeld. De beslis
sing om Kelly's naam openbaar
te maken is volgens Hoon geno
men met goedkeuring van pre
mier Tony Blair.
Kelly was de voornaamste bron
van een reportage waarin de
BBC de regering ervan beschul
digde de dreiging van Iraks
massavernietigingswapens te
hebben overdreven. De regering
hoopte de geloofwaardigheid
van de reportage te ondermij
nen door de naam van de bron te
onthullen.
Het ministerie van Defensie zou
volgens Hoon slechts hebben
besloten, met zijn medeweten,
dat persvoorlichters bevesti
gend zouden antwoorden als
journalisten hen vroegen of Kel-
lv de klokkenluider was. Toen
Kelly's naam eenmaal op straat
lag, legde Hoon wel een advies
van zijn topambtenaar om de
wapenexpert buiten de schijn
werpers te houden naast zich
neer. Hij wilde de schijn vermij
den dat de regering de zaak in de
doofpot probeerde te stoppen.
De bewindsman, die door de af
faire zijn baan dreigt te verlie
zen, verdedigde zo de beslissing
om Kelly te laten getuigen voor
de hem vijandig gezinde Lager
huiscommissie voor Buiten
landse Zaken. Hij vreesde dat de
druk op Kelly en de regering om
openheid van zaken te geven in
geval van een weigering alleen
maar zou toenemen.
Enkele dagenna zijn getuigenis,
waarbij hij stevig aan de tand
werd gevoeld, werd Kelly's ont
zielde lichaam aangetroffen in
een bos bij zijn woonplaats. Ver
moedelijk pleegde hij zelf
moord. ANP/RTR
Servische generaal bekent
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - De gepensioneer
de Servische vice-admiraal
Miodrag Jokic (68) heeft giste
ren voor het Joegoslavië-Tribu-
naal gedeeltelijk schuld
bekend. Jokic is aangeklaagd
wegens oorlogsmisdaden tij
dens de beschietingen van Du
brovnik in 1991.
De historische Kroatische ha
venstad Dubrovnik, de 'Parel
van de Adriatische Zee', werd in
de laatste maanden van 1991
beschoten door de marine van
het Joegoslavische Volksleger
(JNA), dat toen door Serviërs
werd gedomineerd. Ook werden
vanaf het vasteland artillerie
beschietingen uitgevoerd.
Het historische centrum van
Dubrovnik, dat op de Werel
derfgoedlij st staat, werd ge
raakt door zo'n duizend grana
ten, aldus de VN-aanklagers in
de oorspronkelijke aanklacht.
Ook in de plaatsen rond Du
brovnik vielen doden door het
legeroptreden.
Nadat de aanklagers het op een
akkoordje met de verdediging
hadden gegooid, is de aanklacht
nu beperkt tot de gebeurtenis
sen op 6 december 1991. Jokic
bekende gistermiddag schuld
aan onder meer moord en ver
nietiging van historische monu
menten.
De VN-aanklagers eisten
slechts een gevangenisstraf van
tien jaar. Het staat de rechters
echter vrij een hogere straf op te
leggen. De strafkamer in deze
zaak wordt voorgezeten door de
Nederlandse VN-rechter A.
Orie, met naast hem een Egypte
naar en een Spanjaard.
Het proces tegen Jokic had ei
genlijk op 9 oktober moeten be
ginnen. Nu blijft in de zaak
alleen zijn medeverdachte ge
neraal Pavle Strugar (70) over.
De andere medeverdachte in de
Dubrovnik-zaak, Vladimir Ko-
vacevic, is voortvluchtig. Na het
akkoordje tussen aanklagers en
verdediging zijn er nog maar
slechts twee moorden over in de
tenlastelegging tegen Jokic, ter
wijl de oorspronkelijke aan
klacht alleen al voor 6 december
1991 rept over veertien burger
doden. Volgens de Ierse oud-
EU-waamemer Doyle, die dins
dag in het Milosevic-proces ge
tuigde, zijn op die dag in Du
brovnik zestien doden gevallen.
De akkoordjes bij het tribunaal
zijn een verschijnsel dat is over
gewaaid uit de VS, maar die bij
de slachtoffers op de Balkan
niet altijd op begrip stuiten.
Jokic was in november 2001
vrijwillig naar Den Haag geko
men. Hij zei toen nog onschuldig
te zijn aan de uitgebreidere aan
klacht. In februari 2002 werd hij
in afwachting van zijn proces
voorlopig op vrije voeten ge
steld. Of hij na zijn schuldbe
kentenis wegens moord op
nieuw naar huis mag, beslissen
de rechters uiterlijk eind vol
gende week. ANP
ALGIERS - In de Algerijnse Sahara bij de grens met Mali
worden weer toeristen vermist. Dat meldde het Algerijnse
persbureau APS gisteren uit bronnen binnen de politie.
Het gaat om vijf personen tussen de dertig en veertig jaar die
met een Toyota-terreinwagen op pad waren. Mogelijk zijn zij
overvallen door een zandstorm. De politie heeft niets gezegd
over de nationaliteit van de vermisten. Eerder dit jaar werden
32 Europese toeristen ontvoerd door een islamitische groepe
ring. De laatste veertien, onder wie de Nederlander Arjen Hil-
bers, werden vorige week maandag in Mali vrijgelaten. DPA
JAKARTA - De rechters in de zaak tegen de militante Indone
sische moslimleider Abu Bakar Bashir doen op 2 september
uitspraak. Dat heeft de president van een rechtbank in de
hoofdstad Jakarta gisteren bekendgemaakt. Bashir, die geldt
als de leider van de radicale moslimbeweging Jemaah Isla-
miyah, wordt verdacht van hoogverraad.
De maximumstraf voor de vergrijpen waarvan Bashir wordt
beschuldigd, is levenslang. De aanklagers hebben de rechters
echter gevraagd de 65-jarige te veroordelen tot vijftien jaar.
Waarnemers denken dat de eis mede wordt ingegeven door de
leeftijd en de zwakke gezondheid van Bashir. Vijftien jaar zou
voor hem bijna gelijk staan aan levenslang. ANP/RTR
De politie probeert de plechtigheid in Nashik in goede banen te leiden.
van onze redactie buitenland
NASHIK - In het westen van India zijn gisteren zeker 45
doden en zeventig gewonden gevallen tijdens het hind-
oefeest Kumbh Mela in de stad Nashik, 200 kilometer
ten noordoosten van Bombay.
De doden en gewonden vielen toen naar schatting
400.000 tot 500.000 pelgrims door een smalle straat
naar de rivieroever wilden, waar voor de tweede achter
eenvolgende dag een rituele badplechtigheid zou wor
den gehouden. Onder de slachtoffers zouden zich vooral
vrouwen bevinden, aldus de politie.
foto Aijaz Rahi/AP
Kumbh Mela wordt eens in de twaalf jaar gehouden.
Het feest trekt miljoenen gelovigen uit India en het bui
tenland.
Tijdens het vier weken durende feest baden de gelovi
gen in rivieren, omdat zo'n bad de zonden zou wegwas
sen. AFP/RTR/DPA
IZMIR - Een in Turkije op ver
denking van heroïnesmokkel
gevangen zittende vrouw wordt
vandaag in Izmir op het vlieg
tuig naar Nederland gezet. Eer
der zou zij dinsdag al worden
vrijgelaten, maar dat werd op
gehouden door formaliteiten.
De Nederlandse zaakgelastige
P. Bekkers zei gisteren dat alle
formaliteiten inmiddels gere
geld waren. Met name procedu
res bij de politie in Antalya
zorgde afgelopen twee dagen
voor de vertraging.
De rechters bevolen de vrijla
ting van de vrouw bij gebrek aan
bewijs voor haar betrokkenheid
bij een voorgenomen smokkel
van 24 kilogram heroïne.
De politie in Antalya hield de
vrouw in juni samen met zes an
dere Nederlandse toeristen aan,
omdat ze van plan zouden zijn
een partij heroïne uit deze Turk
se stad te smokkelen. Eerder
werd haar zus vrijgelaten, om
dat haar betrokkenheid niet
hard kon worden gemaakt.
Haar andere zus moet zich sa
men met haar nichtje en drie
mannen, op 25 september wel
bij de rechtbank verantwoor
den voor de voorgenomen
smokkel.
Van de drie mannen hebben er
twee de Nederlandse nationali
teit.
Volgens consulair medewerker
P. Beintema, die de vrouw uit
Rotterdam gisteren de hele dag
begeleidde, zit zij op dit moment
helemaal kapot. ANP
doorGert-Jan Broere
PEKING - De grootste winst
van de eerste dag van het Korea-
overleg in de Chinese hoofdstad
Peking is dat Noord-Korea en
de Verenigde Staten in ieder ge
val weer met elkaar praten. De
hoofdrolspelers in de nucleaire
crisis op het Koreaanse schier
eiland spraken elkaar een half
uur buiten het formele zes par-
tijenberaad om.
Behalve Noord-Korea en de
Verenigde Staten nemen ook
Zuid-Korea, Japan, Rusland en
gastheer China deel aan de offi
ciële beraadslagingen.
Vooral China speelt een actieve
rol om van het onder een somber
gesternte begonnen overleg een
succes te maken. De aanwezig
heid van China is überhaupt de
belangrijkste reden dat Py
ongyang aanschoof aan de acht
hoekige tafel in Pekings gast
huis voor staatshoofden
Diaoyutai. De Chinese delega
tie onder leiding van vice-mi
nister Wang Yi voor Buiten
landse Zaken wil aan het eind
van het driedaagse beraad een
gezamenlijk communiqué kun
nen overleggen, dat als basis
moet dienen voor verdere be
sprekingen.
Volgens de Russische delegatie
leider zou een dergelijke verkla
ring een klein wonder zijn, na
dat zowel Noord-Korea als de
Verenigde Staten in de eerste of
ficiële sessie met ogenschijnlijk
onwrikbare standpunten de
stellingen hadden betrokken.
Pyongyang eiste een niet aan-
valsverklaring van de VS, ter
wijl Washington wilde niets
meer en minder eist dan het on
voorwaardelijk stopzetten van
het kemwapenprogramma van
Noord-Korea.
Opmerkelijk genoeg deelde een
lid van de Zuid-Koreaanse
delegatie het pessimisme van
Rusland niet. Volgens de func
tionaris toonde Pyongyang gis
termiddag in het directe beraad
met de VS de bereidheid om via
besprekingen tot een oplossing
van de crisis te komen.
De eerste dag van het overleg
heeft vooral in het teken ge
staan van het voorlezen van de
standpunten van de zes betrok
ken landen. Gastheer China, dat
zijn mening naar buiten bracht
via de staatsmedia, nam daarbij
een positie in tussen de twee
kemphanen Noord-Korea en de
VS. Volgens Peking zullen beide
partijen water bij de wijn moe
ten doen, wil de crisis ooit wor
den bezworen. GPD
LONDEN - Pure chocolade is gezond. Italiaanse en Britse on
derzoekers hebben ontdekt dat de hoeveelheid anti-oxidan-
ten in het bloed toeneemt na het eten van de donkerbruine
lekkernij. Die stoffen beschermen hart en bloedvaten.
De wetenschappers onder leiding van de Italiaan Mauro Se-
rafini van het Instituut voor Voedselonderzoek in Rome lieten
twaalf vrijwilligers pure chocolade, melkchocolade en pure
chocolade in combinatie met een glas melk nuttigen. Een uur
later maten de onderzoekers de anti-oxiderende werking van
het bloed. Bij degenen die alleen bittere chocolade hadden ge
snoept, bleek die bijna 20 procent hoger. DPA
MANILLA - De vermoedelijke leider van een mislukte coup
eind vorige maand tegen de Filipijnse president Gloria Maca-
pagal Arroyo, senator Gregorio 'Gringo' Honasan, is gisteren
opgedoken na enkele weken ondergedoken te hebben geze
ten. Hij ontkent betrokken te zijn geweest bij de mislukte
staatsgreep en zegt zich tegen de aanklacht tegen hem te zul
len verweren.
Volgens het Filipijnse Openbaar Ministerie is Honasan het
brein achter een plan om Arroyo te vermoorden en een mili
taire junta te installeren. Honasan is een voormalige kolonel
die eind jaren tachtig betrokken was bij een eveneens misluk
te staatsgreep tegen toenmalig president Aquino. AP
KATSIN A - In de Nigeriaanse stad Katsina begon gisteren het
hoger beroep in de zaak tegen de tot dood door steniging ver
oordeelde alleenstaande moeder Amina Lawal. Lawal is in
maart 2002 door een islamitische rechtbank veroordeeld om
dat zij als ongehuwde een kind had gekregen.
Katsina is een van de circa tien deelstaten in het noorden van
Nigeria die de sharia, de islamitische wetgeving, hebben in
gevoerd. De behandeling van het hoger beroep zal waar
schijnlijk enkele weken duren. AP
De onderhandelaars: (vlnr.) Mitoji Yabunaka (Japan), James Kelly (VS), Kim Yong II (N-Korea), Wang
Yi (China), Alexander Loshkov (Rusland) en Lee Soo-Hyuck (Z-Korea). foto Frederic Brown/EPA
door Bob Kroon
GENEVE - De VN-Veiligheids-
raad heeft in de nacht van dins
dag op woensdag unaniem een
resolutie aangenomen die VN-
hulpverleners in conflictgebie
den beter moet beschermen.
Aanvallen op de hulpverleners
worden voortaan beschouwd
als oorlogsmisdaden.
VN-secretaris generaal Annan
zei te hopen dat regeringen hier
door 'sneller tot vervolging zul
len overgaan van de plegers van
dergelijke misdaden'.
Over de resolutie kon pas wor
den gestemd nadat een verwij
zing naar het Internationale
Strafhof in Den Haag op aan
dringen van de Verenigde Sta
ten, die het hof niet erkennen,
uit de ontwerp-tekst was
gehaald. Volgens die voorlopige
tekst moeten aanslagen op
humanitaire hulpverleners vol
gens de normen van het Straf
hof als oorlogsmisdaden wor
den gezien. De VS willen kost
wat kost voorkomen dat hun ei
gen burgers ooit voor het Straf
hof in Den Haag moeten ver
schijnen.
De door Mexico al in april inge
diende resolutie werd actueel na
de vernietigende bomaanslag
op het VN-hoofdkwartier in de
Iraakse hoofdstad Bagdad op 19
augustus, waarbij 23 doden vie
len, waaronder negentien VN-
medewerkers.
Het veto dat de Amerikanen
sindsdien over de ontwerp-re-
solutie hadden uitgesproken
werd door de Internationale Fe
deratie voor de Mensenrechten
(FIDH) als 'absurd' omschre
ven. In een verklaring pakte de
organisatie fel uit tegen wat zij
de 'duistere drijfveren' van
Washington noemt.
Het FIDH stelt dat het statuut
van het hof het eerste interna
tionale verdrag is waarin aan
slagen op humanitaire instellin
gen en hun personeel als
oorlogsmisdaden worden ge
brandmerkt. „De obscure op
stelling tegen het Strafhof van
de regering-Bush heeft in het re
cente verleden al tot bijstellin
gen geleid van VN-resoluties
over vredesoperaties in het al
gemeen en de interventie in Li
beria in het bijzonder", stelt de
organisatie. „Maar dit geval is
bijzonder schrijnend, omdat het
hier gaat om bescherming van
hurtianitaire werkers tegen ter
roristische misdaden."
FIDH-voorzitter S. Kaba zegt
'dat Washington niet schroomt
de Veiligheidsraad te gijzelen'
wegens haar afkeer van het
Strafhof. „Het is onaanvaard
baar en absurd dat de regering-
Bush na de aanslag in Bagdad
zelfs weigert zich solidair te ver
klaren met hulpverleners van de
VN", aldus Kaba. GPD
BAGDAD - Twee Ameri
kaanse militairen zijn gis
teren in Irak gedood bij
aanvallen op de bezet
tingsmacht. De één kwam
om tijdens een aanval op
Amerikanen in Fallujah
met 'een geïmproviseerd
explosief'. De ander werd
in Bagdad gedood bij een
aanval op een Ameri
kaans militair konvooi.
Door de aanval in Fallu
jah raakten ook drie Ame
rikanen gewond, bij die in
Bagdad twee. Bij een der
de aanslag in Ramadi, 100
kilometer ten westen van
de hoofdstad, vielen nog
eens twee gewonden aan
Amerikaanse zijde. Ook
zij werden getroffen door
'een geïmproviseerd ex
plosief'.
President Bush verklaar
de 1 mei dat de voornaam
ste gevechten in Irak
voorbij waren. Deze week
heeft het aantal Ameri
kaanse doden in Irak
sinds die uitspraak het ge
tal 138 overschreden. Bij
de aanval op Irak tussen
20 maart en 1 mei kwamen
138 Amerikanen om.
Zo'n 65 kilometer ten
noorden van Bagdad ont
plofte gisteren een mijn.
Daardoor stierf een Ira
kees. Een Amerikaan en
een Irakees raakten ge
wond. AFP/ANP
