Staren naar de rode planeet
Provincie doet proef
met vervuild slib
Mening in kleur en vorm vervat
Provincie betuigt steun aan
Zeeland Nazomer Festival
WWW.
NAZOMER
FESTIVAL
.NL
11
13
Hulpdiensten
oefenen in
irtual reality
EUCHT
Expeditie
lezers
schrijven
''a® kunst
Martin Bril in Porgy Bess
woensdag 27 augustus 2003
Water
Kou
Studentenhuis
Pt Z
4y
Bilpartijen
Trappenfabriek Vermeulen
HOUTEN
STALEN
TRAPPEN
MMv.vermeulen-trappen.nl Showroom 35 modellen
Reacties
Oils
rlaot,
en.
in oü
I
fenrEmile Calon
jIIDDELBURG - Ziekenhuizen
huisartsen oefenen maar heel
zelden grootschalige rampen.
Zulke oefeningen zijn voor een
iekenhuis immers zeer duur.
haar komt nog eens bij dat huis
den vaak nauwelijks tijd heb-
jenom aan zoiets mee te doen.
[och vinden de mensen die in
Zeeland verantwoordelijk zijn
mor de geneeskundige hulp bij
Dgevallen en rampen, dat er
geoefend moet worden om beter
(oorbereid te zijn. Ze kiezen
echter niet voor grootschalige
rampenoefeningen, maar voor
>en computerprogramma, of-
tel een oefening in virtual reali-
Zulke grootschalige oefeningen
volgens hen niet alleen
kostbaar en ingrijpend. Ook is
'leerrendement voor de
iulpverleners' laag, zo blijkt uit
>en voorstel van Gedeputeerde
Staten aan de Provinciale Sta
len. Om die reden is gekozen
voor computergestuurde simu
latieprogramma's. Vrijwel alle
jampen zijn via die program
ma's te simuleren; zowel tunnel-
lampen als ernstige ongevallen
snelwegen, op waterwegen,
raffinaderijen en ook in zie-
jenhuizen zelf.
Geneeskundige hulpverleners
tunnen aan de hand van zulke
jrogramma's de aankomst, het
jnderzoek en de behandelingen
u slachtoffers oefenen. Af
stemming met andere diensten -
een probleem bij een
ramp- is volgens het voorstel
ook goed na te bootsen.
SS vinden zo'n programma
lusdanig nuttig en noodzake-
ijk dat ze bereid zijn het geld
lig is voor het verder ont
wikkelen daarvan, beschikbaar
testellen.
Er is al een module voor de am-
lulancesector zelf, maar de
GGD heeft niet het geld om het
eerder te ontwikkelen. Met fi
nanciële steun (102.000 euro)
ran de provincie is dat wel ook
mogelijk, zodat straks ook huis
artsen, ziekenhuisartsen en -
medewerkers kunnen oefenen
wat ze moeten doen als er ooit
iets echt ernstigs voordoet in
bijvoorbeeld de tunnel.
door Henk Postma
Mars houdt ons in z'n greep.
Een hoorspel over een in
vasie vanaf de rode planeet
overspoelde de Amerikaanse
bevolking driekwart eeuw ge
leden met een golf van paniek.
Men dacht dat de marsmanne
tjes waren geland om ons over
de kling te jagen. Inmiddels
weten we dat dergelijke we
zens niet bestaan. Maar dat er
leven kan zijn op Mars, daar
raken steeds meer weten
schappers van overtuigd.
Deze week staren meer mensen
geboeid naar de zuidoostelijke
hemel dan destijds in het door
paniek bevangen Amerika.
Mars is daar nu in volle glorie
te zien .Nooit eerder in de men
selij ke geschiedenis was de
planeet zo dichtbij. Er zijn er
die voorspelden dat dit onheil
brengt. Grieken en Romeinen
zagen in Mars al een oorlogs
god. Ook de astrologie brengt
Mars in verband met negatieve
aspecten als agressie, tirannie,
ruzie en wreedheid.
Maar wie op de koele feiten af
gaat, weet dat de rode planeet
ons geen kwaad doet. Zowel de
Aarde als Mars cirkelen om de
zon. Om de twee jaar naderen
beide planeten elkaar, altijd in
of nabij augustus. En om de 79
jaar zijn ze het dichtst bij el
kaar. Dus net als nu, waren er
ook close encounters in 1924,
1845 en 1766, of in 1561, 1482
en 1403. Dat zijn niet bepaald
jaren waarin de wereld in
brand stond.
Statistisch bezien zal dus ook
nu niets uitzonderlijks voor
vallen. Behalve dat veel men
sen, overal op aarde, geboeid
naar de hemel staren. Deze
ochtend om negen minuten
Ook bij de Seismolen, op de wallen van Middelburg, schittert Mars dezer dagen in volle glorie. De
planeet licht op aan de zuidoostelijke hemel, laag bij het sterrenbeeld Waterman.
foto Rijk-Jan Koppejan
voor twaalf is de afstand het
kleinst: 55.758.006 kilometer.
Dat is nog steeds een heel eind
lopen, maar een half jaar gele
den was het nog vijf keer zo ver.
Ter gelegenheid van dit histo
risch kosmisch wapenfeit
houdt de Volkssterrenwacht
Philippus Lansbergen, geves
tigd aan de Herengracht 52 in
Middelburg, twee open Mars
avonden. Belangstellenden
kunnen er vandaag en vrijdag
terecht vanaf 20.00 uur. Er
wordt een film over Mars ge
toond en er zijn twee lezingen.
Vanaf 22.00uurkanmenMars
nader bekijken door de tele
scoop.
Ondertussen hebben Amerika,
Europa en Japan een vloot van
vier ruimtevaartuigen gelan
ceerd, die rond Kerstmis, na
een zeven maanden durende
reis, op Mars moeten landen.
Er zijn robotten aan boord die
op zoek gaan naar sporen van
leven. De voorzitter van de
Zeeuwse Volkssterrenwacht,
Rijk-Jan Koppejan, heeft
hooggespannen verwachtin
gen. Het Marslandschap doet
vermoeden dat er ooit grote
hoeveelheden water stroom
den. Vlak onder de oppervlak
te moeten zich grote hoeveel
heden ijs bevinden. En waar
water is, daar is leven. Ook de
aanwezigheid van vulkanisme
duidt daar op. „Als er leven is",
zegt Koppejan, „dan is dat
hoogstwaarschijnlijk micro
scopisch klein. Maar zelfs de
vondst van een enkele bacterie
zou onze kijk op het universum
totaal veranderen. Dan ligt het
voor de hand dat leven in het
heelal eerder regel is dan uit
zondering."
Inmiddels ijvert de wereldwij
de Mars Society, een organisa
tie die ook een actieve Neder
landse afdeling heeft, voor
permanente bewoning van
Mars. „Als de wil er is", schrijft
de club in een beginselverka-
ring, „kunnen de eerste teams
binnen tien jaar op Mars zijn."
Dat zal dan een bijzonder kost
bare, en heel gevaarlijke missie
worden, denkt Koppejan. Hoe
lang het nog duurt, durft hij
niet te voorspellen. „We zijn
nog lang niet zo ver.Maar ook
hij is er van overtuigd: „De
mens zal er een keer komen."
Grootste probleem is de kou:
tot min honderd graden Celsi
us. Aan de andere kant: op een
zomerse dag kan de tempera
tuur bij de evenaar oplopen tot
een aangename twintig gra
den. De kou belet Mars een
zuurstofrijke atmosfeer op te
bouwen. De dunne atmosfeer
brengt met zich mee dat de pla
neet bloot staat aan dodelijke
kosmische straling. Wat de
Mars Society betreft, is daar
wel wat aan te doen: her en der
warmtebronnen installeren.
Alle grondstoffen daarvoor
zijn al op Mars aanwezig. De
mens hoeft alleen maar te zor
gen voor de techniek.
De Mars Society ziet de rode
planeet dan ook niet als god
van oorlog en ellende, maar als
een stimulans voor technische
vooruitgang, en daarmee als
brenger van vrede en voor
spoed. „De kennis die we er op
doen, zou de sleutel kunnen
zijn voor onze overleving."
Ook voor de Romeinen had
Mars nog een andere kant: god
van de landbouw. Logisch.
Want het is altijd in de oogst
maand dat de planeet het
dichtst bij de aarde staat. En
wat de astrologie betreft: die
dicht Mars niet zozeer agressie
toe als wel actie, daadkracht
en ontwikkelingsdrang. En dat
is precies waar hij ons aardbe
woners nu toe beweegt.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De provincie
onderzoekt of met DDT ver
vuild baggerspecie op verant
woorde wijze kan worden ver
werkt. Daarvoor is een proef
opgezet, waarbij onder meer de
twee waterschappen, de ge
meente Kapelle en standsorga
nisatie ZLTO betrokken zijn.
De DDT-verontreiniging is in
het verleden veroorzaakt door
spuiten in boomgaarden. Pro
blemen doen zich overal in de
provincie voor, waar in de jaren
1940 tot 1970 boomgaarden
hebben gelegen. Het gebruik
van het bestrijdingsmiddel is nu
nog altijd merkbaar, met name
in de waterbodem.
Het verwijderen van de met
DDT (en afbraakproducten
daarvan) besmette modder
biedt geen echt soelaas. De
schoongemaakte bodem raakt
namelijk weer opnieuw veront
reinigd door het inwaaien van
besmette grond van de (voorma
lige) fruitteeltpercelen.
Steeds opnieuw baggeren en af
voeren van de modder lost het
milieuprobleem - de DDT-ver
ontreiniging in het betreffende
gebied - niet op. Daar zijn bo
vendien hoge kosten mee ver
bonden. Daarom wordt nu bij
Kapelle een proef gehouden om
te kijken of andere oplossingen
mogelijk zijn, waaronder terug
storten op land.
In antwoord op vragen van de
PvdA-statenleden R. van der
Wal en J. Luijt-Verheij, stelt het
dagelijks provinciebestuur dat
de proef wordt ingegeven door
het uitgangspunt van 'actief
waterbodembeheer
Daaronder wordt verstaan het
milieuhygiënisch verantwoord
omgaan met verontreinigde
baggerspecie en het zoeken
naar oplossingen in het gebied
zelf.
Het is absoluut niet de bedoe
ling via de proef risicovolle situ
aties te laten ontstaan, beklem
tonen Gedeputeerde Staten.
Het dagelijks provinciebestuur
merkt op dat hoe dan ook het
maximaal toelaatbaar risiconi
veau voor de mens niet wordt
overschreden. Er is geen gevaar
voor de volksgezondheid. On
der bepaalde (landelijke) voor
waarden is het (her)gebruik van
vervuilde modder toegestaan.
Hoe dat uiteindelijk gestalte
krijgt, is afhankelijk van de
proefneming, aldus GS.
Deze rubriek is uitsluitend be
stemd voor reacties op in de PZC
verschenen redactionele berich
ten, artikelen of commentaren.
De reactietijd beloopt uiterlijk 7
dagen. Plaatsing van bijdragen
betekent niet dat de redactie de
meningen en stellingen van de
inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedich
ten en anonieme inzendingen
worden niet geplaatst. Bijdra
gen mogen niet langer zijn dan
250 woorden. De redactie be
houdt zich het recht voor inzen
dingen te bekorten. Over gewei
gerde brieven wordt niet gecor
respondeerd.
Het achterstallig onderhoud,
studentenhuis Opril Westwal,
waar in het artikel Studenten
kamers in de PZC van 23 augus
tus over wordt gesproken, is al
jarenlang aangekaart bij de ge
meente Goes. De gemeente heeft
vergunning afgegeven voor het
dichtmetselen van de berging
van het studentenhuis, zodat nu
de overvolle vuilcontainer vast
geketend aan een lantaarnpaal
en de fietsen van de studenten
onbeschermd tegen gevels en op
de smalle openbare weg staan,
klaar om gestolen te worden
Dit in grote tegenstrijdigheid
met het beleid van de gemeente,
zie Masterplan binnenstad Goes
nr. 2 mei 2003. De geloofwaar
digheid van de gemeente is hier
mee volgens mij in het geding.
Dat de eigenaar van het studen
tenhuis bij ondergetekende ver
haal komt halen en hem zelfs
bedreigt als de millieupolitie de
bak wil verwijderen, doet de
deur dicht. Zeeuwen zijn wel
goed, maar niet gek. En lastige
mensen zoals ik dragen de naam
'lastig' dan ook fier als Geuzen
naam.
W.P. Verlinde
Opril Westwal 5
Goes
door Ali Pankow
BURGH-HAAMSTEDE - Ze
ontmoetten elkaar binnen de
Zeeuwse Kunstkring. Ze maken
reer verschillend werk, maar er
is veel overeenkomst in hun im
pulsen en drijfveren om menin-
geu over de mens in relatie met
omgeving in kleur en vorm
Ie vervatten. Het resultaat van
let besluit van Saskia Eggink
en Christel Wijland samen eens
exposeren is een boeiende
tentoonstelling in De Bewaer-
schole in Burgh-Haamstede
«aar het plezier van kunst creë
ren vanaf spat.
Beeldend kunstenaar Leen van
Duyvendijk vergelijkt tijdens
ie officiële opening de hersen-
prikkels van Wijland met de
klank van een vibrafoon. Voor
Eggink komt hij uit bij een
tasxylofoon. Hij laat aan de
land van muziekfragmenten
nog veel meer verschillen horen
ai legt daarbij net wat te veel
nadruk op het verschil in leef
tijd tussen beide kunstenares
sen.
De expositie biedt Eggink de
lans te laten zien dat ze naast
alom gekende grafische
lunst een nieuwe weg is inge
slagen. Zij maakt nu ook veel-
vuldig driedimensionaal werk.
had behoefte aan iets
nieuws en er werd net een cursus
Beeldhouwen gegeven", luidt
laar simpele verklaring. Haar
Wefk is divers, maar elk beeld
Hijkt gemaakt vanuit de aan
drift de mens te schetsen in zijn
functioneren met anderen of
luist in het vervreemden van de
samenleving. Maak je niet dik,
beeld van springstone op
#n stevige sokkel plexiglas,
Biedt een fraai voorbeeld waar-
Eggink boodschap en
schoonheid combineert. Dat
geldt ook voor een bloemenhart
albast in combinatie met
glas en vitrage-achtige stof. Met
"Ktallaties als Niet voor de poes
tl
r 'l f t
i#
M
M
rt
vv
fi
v
M
Met zeefdrukken, beelden, installaties en acrylschilderijen geven Saskia Eggink (links) en Christel
Wijland hun impressies van de mens in relatie tot zijn omgeving.
en Zitten met je familie gaat het
in de eerste plaats om een per
soonlijk statement. Eggink
heeft 'iets' met stoelen, zo blijkt
uit veel van haar werkstukken.
Ze weet ze op mini-formaat op
allerlei manieren te verwerken,
zowel in het platte vlak als in
haar installaties.
Wijland legt zich toe op acryl-
schilderen en computermani
pulaties. Haar serie W7io are
you?, bestaande uit acht schil
derijen, vormt de hoofdmoot
van haar presentatie. Zij geeft
daarmee op kenmerkende wijze
uitdrukking aan de maatschap
pij die gefocust is op de ideale
maten van het menselijk li
chaam. Haar streven is erop ge
richt met zo weinig mogelijk
middelen een zo krachtig moge
lijk beeld op te roepen. Voor
Wijland geen bilpartijen a la
Rubens. Zij visualiseert een dik
ke kont met krachtige contou
ren en felle kleurcontrasten. Op
andere doeken weet ze met gol
vende, maar toch strakke lijnen
het afgetrainde lijf van een
machoman weer te geven. Platte
buiken, stevige gespierde dijen
en forse torso's weet Wijland op
humoristische wijze te kijk te
zetten.
Het signaal dat ze met haar
werk afgeeft is duidelijk: de
mens moet zich niet de wet laten
foto Marijke Folkertsma
voorschrijven door modetrends
en de markt van afslankproduc-
ten. Met kleurgebruik zegt ze
graag te balanceren op gedurfde
raakvlakken: ceriserood tegen
over shocking-pink of 'poep-
bruin' in combinatie met groen
en blauw.
De expositie van Saskia Eggink en
Christel Wijland is tot en met zater
dag 13 september te zien in De Be-
waerschole in Burgh-Haamstede
van dinsdag tot en met zaterdag tus
sen 13.30 en 16.30 uur.
Advertentie)
Cokkerdreef 14, Etten-Leur AS8 afslag 19. 1e stoplicht rechts Tel. 076-5088000
TERNEUZEN - Schrijver
Martin Bril is donderdag 4
september te gast in Porgy
Bess in Terneuzen. Hij opent
voor de stichting voor literai
re en culturele activiteiten
Prometheus een nieuw sei
zoen met literaire lezingen.
Andere schrijvers die de ko
mende maanden worden ver
wacht, zijn Bas Haring, To-
mas Ross en Jan Brokken.
Martin Bril is een veelschrij
ver. Behalve romans, verha
len, poëzie en columns
schrijft hij filmscenario's, to
neelstukken en reportages.
Aanvankelijk vormde hij een
duo met schrijver Dirk van
Weelden. In 1987 debuteer
den ze met Arbeidsvitami
nen, het ABC van Bril en Van
Weelden. Drie jaar latervolg-
de de bundel Piano en Gi
taar, de vooruitgang volgens
Bril en Van Weelden. Halver
wege de jaren negentig
mocht Bril in Het Parool op
pagina vijf de kolom vol
schrijven die in het verleden
werd gevuld door Simon
Carmiggelt en (daarna) Ischa
Meijer. Nu is hij columnist
van De Volkskrant.
Bril schrijft over de dingen
die hij dagelijks om zich heen
ziet. Grote kleine dingen, om
het met de titel van zijn laat
ste bundel te zeggen. De pij
lers onder zijn columns zijn
observatievermogen en stijl.
De lezing van Martin Bril be
gint om 20.15 uur.
Kinderen die vanmiddag het
concert Radio Ping-Pong
van Muziektheater Transparant
bezoeken, mogen zelf aan de
slag. Met een druk op de knop
beslissen ze wie van de vier mu
zikanten een solo speelt en of
het harder danwel zachter
moet. Of ze improviseren mee op
bizarre fluitjes en toeters. „We
hebben geen educatieve bedoe
lingen", zegt artistiek leider
Guy Coolen. „We vinden het wel
leuk om kinderen te laten na
denken wat je met muziek alle
maal kunt doen."
Radio Ping-Pong is de afgelo
pen twee jaar een internatio
naal succes gebleken. Tot in
Duitsland en Spanje is het
Vlaamse Muziektheater Trans
parant ermee op tournee ge
weest. Binnenkort staat een
reeks concerten in Frankrijk op
het programma. Maar eerst
worden de Kloostergangen bij
het Middelburgse Abdijplein
aangedaan, vanmiddag om
14.00 en 16.00 uur.
Vier klassiek geschoolde muzi
kanten, uiterst bedreven in het
improviseren, staan ter be
schikking van hun jeugdige pu
bliek. Ze staan bijvoorbeeld ie
der onder een lamp. Via een
knop kunnen de kinderen een
van de lampen laten branden.
Wie onder die lamp staat, speelt
een wijsje. Maar ook op een an
dere manier kunnen de muzi
kanten worden gestuurd. De
kinderen mogen zich verkleden
en paraderen vervolgens over
een catwalk. De muzikanten be
geleiden elke beweging met een
bijpassende klank.
„Natuurlijk liggen bepaalde
patronen wel vast", verklaart
Coolen. „Maar omdat de muzi
kanten improviseren naar aan
leiding van wat de kinderen
doen, zijn de concerten nooit
hetzelfde."
Er is geen enkele muzikale ba
gage vereist om het concert te
bezoeken en mee te doen, aldus
Coolen. „Wij willen de kinderen
iets laten ontdekken, voor zo ver
dat mogelijk is in een uur. We la
ten zien dat je ook een pot of een
pan als slagwerk kunt gebrui
ken. Het is absoluut geen betut
telend kindertheater, maar we
gaan ook niet op onze knieën.
We gaan het ook niet kinderach
tig uitvoeren."
Radio Ping-Pong, Kloostergan
gen Abdij Middelburg, 14.00 en
16.00 uur, toegang 5 euro.
pagina 17:
evenementenagenda
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het Zeeland
Nazomer Festival (ZNF) is de
komende jaren verzekerd van de
steun van het dagelijks provin
ciebestuur. Gedeputeerde
H. van Waveren (cultuur) noem
de het festival gistermiddag tij
dens de officiële opening op het
Abdijplein trendsettend in de
manier waarop het de kwalitei
ten van Zeeland landelijk onder
de aandacht brengt. Hij deed
een beroep op - de niet aanwezi
ge - staatssecretaris van cultuur
M. van der Laan om het festival
niet verloren te laten gaan.
Niet dat dat aan de orde is, maar
het is wel de bedoeling dat het
ZNF volgend jaar meedingt
naar landelijke cultuursubsi
dies. Volgens Van Waveren is het
festival een voorbeeld van wat
de provincie met cultuur be
oogt. Door middel van cultuur
weet het Nazomerfestival loca
ties als het Abdijcomplex (Van
Waveren: „Het Abdij plein is nog
te vaak verstild") en Fort Elle-
woutsdijk voor een groter pu
bliek te ontsluiten. In zijn toe
spraak liet Van Waveren en
passant weten daarom ook een
voorstander te zijn van een
nieuwe ingang van het Zeeuws
Museum aan het Abdijplein,
iets wat door Monumentenzorg
is afgewezen. „Net als de mani
festaties van het ZNF zal dat de
levendigheid op het Abdijplein
vergroten."
Dat het festival de economische
bedrijvigheid en de sociale sa
menhang in de provincie ver
sterkt, speelt volgens Van Wave
ren mee in de beslissing door te
gaan met de provinciale onder
steuning. Hij hoopt dat Van der
Laan zich daarbij aansluit. Te
gelijkertijd loste hij een schot
voor de boeg. De provinciale
subsidie aan culturele manifes
taties die niet aan de door hdm
genoemde criteria voldoen, zal
de komende maanden, als over
een nieuwe cultuurnota wordt
overlegd, ter discussie worden
gesteld.
Ook voorzitter M. van Gelder
van de Stichting ZNF stond stil
bij de formule van het locatie
theater zoals die de laatste drie
jaar wordt gehanteerd. „Men
sen vragen mij wel eens of we de
bijzonderste plekken van Zee
land nu wel hebben gehad. Dan
zeg ik dat ze maar eens om zich
heen moeten kijken als ze wan
delen of fietsen. Er zijn nog zo
veel plekken. We kunnen nog ja
ren vooruit."
Ze verwees naar de installatie
van zeecontainers die de Ant
werpse kunstenaar Luc Deleu
ter gelegenheid van het festival
op het Abdijplein heeft neerge
zet. „Met gewone gebruiksvoor
werpen maakt hij kunst. Op de
zelfde manier transformeren
wij gewone plekken in Zeeland
tot een decor voor theaterpro
ducties." Ook Van Waveren ver
wees naar de containers van De
leu. Hij vroeg zich af of het echt
toeval is dat zijn installatie er
staat in de week dat door Pro
vinciale Staten over de Wester -
schelde Container Terminal
wordt gedebatteerd. „Deze
kunst is wel met de container-
terminal te vergelijken. Ieder
een hèeft er een mening over en
is vaak fel in zijn reactie. Dat is
goed. Kunstwerken moeten re
acties oproepen." Het Zeeland
Nazomer Festival duurt tot en
met zondag 7 september.
Advertentie
26 aug t/m 7 sept 2003
0900 33 OOO 33
JZNF-FESTIVALBAND
Ijong Zeeuws talent
LoZSau^OuOO^rajjS
De muziekgroepen Fanfarrah en Akadaka zetten de opening van het Zeeland Nazomer Festival op het
Abdijplein in Middelburg muzikaal luister bij. foto Lex de Meester
