9
Een kwartiertje achter de boom
Nutteloos kasteel
Strandwacht rukt
veel vaker uit voor
zwemmers in nood
'4
Vanaf volgend jaar
buitenschoolse opvang
in Wolphaartsdijk
üeuwbouw Wolphaartsdijk Herstel
kerktoren
Kloetinge
fiks duurder
WWW.
NAZOMER
FESTIVAL
.NL
Broekpak
zeeuwse almanak
BEVELANDEN/THOLEN
dinsdag 26 augustus 2003
Verschillen
vanaf de dijk
Strandje
Waarschuwen
Boze brief
Sieraden weg
stes
tres TIGRES TRISTtbi
m
-ll
orp mag
wel flink
uitbreiden
floor Rolf Bosboom
WOLPHAARTSDIJK - De Goe-
gemeenteraad houdt nadruk
kelijk de mogelijkheid van
grootschalige woningbouw in
Wolphaartsdijk open. Als die
kans zich voordoet, moet erop
kunnen worden ingespeeld,
vond de raadscommissie grond-
bied gisteravond.
Deraadsleden reageerden daar-
I mee op eerdere opmerkingen
k van wethouder M. 'tHart(ruim-
Allelijke ordening), die gisteren
f I wegens ziekte verstek moest la
ten gaan. 't Hart zei vorige
maand tij dens de raadsvergade
ring dat een groot woningbouw
project in Wolphaartsdijk niet
an de orde is, aangezien dat
zou indruisen tegen het beleid
van de gemeente de dorpen niet
te laten groeien.
De discussie over huizen in Wol-
iaartsdijk is actueel gewor-
len, aangezien de projectont-
elaars Fraanje en Pro
lonsult een plan hebben inge-
Send om de problemen met het
•keer in het dorp op te lossen,
laarvoor zou er een weg moeten
irden aangelegd in het ver-
ingde van de Oude Kade, pa-
el aan de Molendijk en met
een bocht aansluitend op de
Burgemeester Hackstraat.
De ontwikkelaars hebben met
de eigenaar van de grond al af-
crjJspraken gemaakt over aankoop.
Inruil voor de aanleg van de weg
willen Fraanje en Pro Konsult
kuizen bouwen: dertig in één
keer en daarna nog eens tien per
•agjaar, tot een totaalaantal van
^tachtig is bereikt.
IHet voorstel wordt volgende
istm
maand in de commissie bespro
ken. Gisteravond was de plan
ning voor de woningbouw in de
gemeente voor de komende tien
jaar aan de orde. Daarin wordt
ervan uitgegaan dat er in de dor
pen hooguit voor de natuurlijke
groei wordt gebouwd, dus geen
nieuwbouw voor Wolphaarts
dijk. Diverse commissieleden
wezen erop dat de planning al
tijd moet kunnen worden aan
gepast, als er zich kansen
aandienen. Daarbij werd Wol
phaartsdijk keer op keer ge
noemd. „Als zich een situatie
voordoet, moet je daarvoor wel
de ruimte hebben, anders ben je
met handen en voeten gebon
den", zei J. van den Hondel
(CDA).
De woningbouwplanning laat
verder opvallende verschillen
zien tussen de verwachte aan
tallen nieuwe huizen en de be
hoefte zoals die uit onderzoek
blijkt. Er zouden te weinig
huur- en te veel koopwoningen
worden gebouwd.
Wethouder S. van 't Westeinde
relativeerde de cijfers. Zij stelde
dat het onderzoek, uitgevoerd
in 2001, een 'momentopname'
is. „Projectontwikkelaars bou
wen toch voor een bepaalde
vraag en niet voor leegstand,
dus het probleem lost zich uit
eindelijk vanzelf op." S. Heij-
ning (VVD) wees erop dat Goes
al enkele jaren minder huizen
bouwt dan de provincie toe
staat. Hij vroeg wanneer de 'in
haalslag' is voltooid. Daarop
werd geantwoord dat het de be
doeling is de achterstand vol
gend jaar te hebben ingelopen.
door Rolf Bosboom
KLOETINGE - De restauratie
van de toren van de Geerteskerk
in Kloetinge valt fiks duurder
uit dan verwacht. Tijdens de
uitvoering van de werkzaamhe
den zijn diverse verborgen ge
breken aan het licht gekomen.
Daardoor is er bijna twee ton
extra nodig.
In het voorjaar is Bouwgroep
Peters uit Middelburg begon
nen met de restauratie van de
kerktoren, die eigendom is van
de gemeente Goes. Een flinke
opknapbeurt was hard nodig,
omdat er nogal wat aan het met
selwerk mankeerde. De toren
wordt opnieuw gevoegd en
waar noodzakelijk worden ste
nen vervangen.
Tijdens de uitvoering is geble
ken dat er nog meer aan de hand
is. De constructie van de uivor
mige spits bleek er zo slecht aan
toe te zijn, dat er zelfs gevaar be
stond dat die naar beneden zou
komen. Verder moet het lei- en
loodgieterswerk compleet wor
den vernieuwd. Het torenkruis
dient opnieuw te worden ver
guld. Gezien de hoge kosten die
gepaard gaan met het opbou
wen van de steigers, is besloten
alle gebreken bovenin de toren
meteen te herstellen, zodat die
er weer enkele tientallen jaren
tegen kan. De extra zaken waar
op de aannemer in het onderste
deel van de toren is gestuit, wor
den over enkele jaren aange
pakt.
Aanvankelijk leek de restaura
tie de gemeente iets meer dan
400.000 euro te gaan kosten.
Door de extra werkzaamheden
komen de totale kosten op zes
ton uit. Ook loopt de restauratie
daardoor anderhalf tot twee
maanden uit. De verwachting is
nu dat de klus in januari wordt
afgerond.
De kerktoren van Kloetinge
staat nog wat langer in de stei
gers. foto Mechteld Jansen
doorWout Bareman
Tegenover het oude postkan
toor stonden twee houten
gebouwtjes. Ze herbergden de
loodsen, het kleinste gebouwtje
was dat van de Nederlanders,
let grotere van de Belgen. In
1908 gingen ze tegen de vlakte.
Zemoesten wijken voor de nieu
we zeesluis en werden vervan
gen door nieuwe 'loodsenwach-
ten', verderop. Aan de andere
kant lag de ponton, de aanleg
plaats van de provinciale boot.
Eerst die naar Vlissingen, later
enkel nog 'het bootje' naar Hoe-
dekenskerke.
Amateur-historicus Johan de
Vries in één van zijn boeken:
Jfe aankomst van de laatste
koot uit Vlissingen, circa 8 uur
inde avond, was deze 's zomer
een attractie voor velen. Even
wil ik nog vertellen dat tot in de
negentiger jaren van de vorige
eeuw de boot uit Vlissingen
aanlegplaats had aan het
einde van de westpier, op z'n
Terneuzens gezegd: aan "t En-
net(h)oofd'. Dat was eind ne
gentiende eeuw."
De Westkolk met 'het hoge
bruggetje' en aan de zuidzijde
de brug van Ribbens en daar
achter het wandelpark, waar je
met het klasje van de christelij-
*ekleuterschool heen wandelde
onder leiding van juffrouw
Kinassen. Met een touw, om in
de rij te blijven. Daar, achter de
sluizen, lagen de oude vesting
wallen, waar honderdduizend
boterbloemen groeiden. Later
hoorde je dat het laantje tussen
de brug van Ribbens en het hoge
bruggetje 'de stille vuuf minu
ten' werd genoemd. De Vries:
„De ouderen in Terneuzen we
ten wel wat ik daarmee bedoel.
Maar één ding is zeker: in de
avonduurt j es gingen de j ongelui
bij voorkeur door dat laantje
naar de pier. En als het zo te pas
gaf, kon je achter één van die
dikke bomen met z'n tweetjes
JL
een gezellig kwartiertje door
brengen." Een 'stief kwartier
tje'.
In de jaren zestig maakten de
bruggen, de kolk en de vesting
wallen plaats voor het nieuwe
sluizencomplex en de rondweg
over de Scheldeboulevard.
Ruim tien jaar later verdween
ook de provinciale boot. En
weer tien jaar later werd pavil-
Het strandje bij paviljoen Westkant in Terneuzen.
joen Westkant gebouwd, op de
dijk, op een plaats waar de zee
schepen van en naar Antwerpen
aan je bord voorbij varen. Een
toplocatie, die dagelijks - en ze
ker in het weekeinde - horden
Belgen lokt. Bedenker José
Dooms van het Innovatiepro
ject Scheldeboulevard (pavil
joen, appartementencomplexen
en een tropisch golfslagbad):
„Toen in de periode '68-'72 de
Het oude transformatorstation in Philippine.
foto Wim Kooyman
doorWout Bareman
Een bouwvallige toren bij
Draaibrug, een soort kapel
letje bij Clinge en een klein kas
teel in Philippine. Verscholen in
het groen, voorzien van vluchti
ge opschriften, met ingegooide
ruitjes, nutteloos.
En allemaal deden ze ooit dienst
als 'stroomkot', waarin tiendui
zend volt werd getransformeerd
en doorgegeven. Verspreid over
het landschap en letterlijk een
belangrijke schakel in het leven
van de dorpelingen. Het zijn
overblijfselen uit een vervlogen
energietijdperk. De oude trans
formatorstations dateren uit
het begin van de vorige eeuw. Ze
waren de spil in een wirwar van
hoogspanningskabels en het
woud van elektriciteitspalen.
De draden kwamen samen in de
nok van het huisje, van waaruit
de stroom weer verder werd ver
deeld. Rond 1950 was het bo
vengrondse netwerk nagenoeg
verleden tijd. De stroom werd
voortaan veilig door de grond
vervoerd. De verdeeltorens ver
loren hun functie en werden ge
leidelijk aan afgebroken of ver
kocht aan particulieren. Ze
werden vervangen door vier
kante betonnen blokkendozen
met een groen dakje; de zoge
noemde compactkast. Ze zijn
simpel, recht toe recht aan.
Hooguit aantrekkelijk voor gra-
fittiartiesten of posterplakkers.
De apparatuur in de kasten is
krachtig genoeg om een wijk
van honderden woningen van
elektriciteit te voorzien.
oude kanaalarmen werden ge
dempt en de zaak hier en daar
werd opgespoten, kreeg het ka
rakter van Terneuzen een enor
me knauw. Wat bleef er over van
de relatie met het water? Weinig
of niets. Terneuzen verdween
achter de Deltadijk. En dat was
dat."
„Zo'n paviljoen op de dijk leek
me een aardige aanzet tot een
verdere aankleding van die kale
dijk. Maar het plan had alleen
kans als het niet bij dat pavil
joen alleen bleef." En toen kwa
men dus al die andere bouwwer
ken erbij.
Op 21 december 1990 luidde ge
deputeerde Esther Maris-Kos-
ter de bel boven de bar en daar
mee was paviljoen Westkant
geopend. Op een mooie zondag
ochtend geniet Doorns nog
altijd van het zicht op de passe
rende schepen; op z'n privé-ter-
ras. Hij heeft het 'de stille vuuf
minuten' genoemd...
Voor de deur strekt zich een
merkwaardig strandje uit, inge
klemd tussen de westpier van de
oude veerhaven en de oostelijke
havendam van de binnenvaart -
haven. Broedplaats van zeld
zaam gevogelte, beweren ken
ners en inmiddels ook ontdekt
door Famke van Loon
ZIERIKZEE - Een sterke stro
ming, een noordelijke wind, een
hoge temperatuur van het zee
water en een grote groep bad
gasten, die de gevaren van de
zee onderschat. De strandwach-
ten hebben dit jaar hun handen
meer dan vol aan zwemmers die
te ver de zee ingaan. De landelij
ke koepelorganisatie, Red
dingsbrigades Nederland (KN-
BRD), schat dat er afgelopen
tijd rond de twintig procent
meer uitrukken zijn geweest
dan in dezelfde periode vorig
jaar.
Op het strand bij Ouddorp is het
de laatste weken flink raak. Een
Duits jongetje (10) raakte bij
een graafpartij bedolven onder
een berg duinzand en kon gered
worden door toegesnelde
strandgasten. Kort daarvoor
werd een 22-jarige zwemmer
door de reddingsbrigade uit het
water opgevist. Zijn zwem-
maatje wist wél ternauwernood
op eigen kracht het strand te be
reiken. Twee dagen eerder haal
de de reddingsbrigade twee
Duitse kinderen op, nadat zij
met eenluchtbedje de zee op zijn
gegaan. Het vijfjarige jongetje
overleed een dag later in het zie
kenhuis. M. Binnendijk van de
Reddingsbrigade Ouddorp
geeft toe dat er 'aan de Neder
landse kust veel aan de hand is
geweest'. De hittegolf, die Ne
derland (en de rest van Europa)
in augustus trof, deed veel men
sen naar het strand trekken voor
verkoeling. En meer volk langs
de kust doet de kans op onge
lukken toenemen.
Niet alleen op het strand zelf,
maar vooral ook in het water.
Want dat de Ouddorpse red
dingsbrigade er op één zaterdag
vijf keer opuit moest om in nood
verkerende zwemmers te red
den, is voor Binnendijk zeer bij
zonder. „Dat is ongekend."
De drukte, in combinatie met
een aantal 'natuurlijke' facto
ren, is hier volgens Binnendijk
de oorzaak van. Rond de ver
schillende banken, die voor de
Goereese kust liggen, heerst al
tijd een sterke stroming. Maar
gecombineerd met de (noorde
lijke) windrichting en het
springtij medio augustus,
maakt een ondoordachte zwem
partij extra verradelijk. „Dan
heb je ook muien. De zee is nooit
veilig. Maar het is een gevaarlij
ke stroming geweest."
Het is niet alleen de Ouddorpse
reddingsbrigade die met de ge
volgen van deze omstandighe
den heeft te kampen. Volgens
M. de Köpke van Reddingsbri
gades Nederland hebben
strandwachten langs de hele
Nederlandse kust hiermee te
maken. Naast de factoren die
Binnendijk al noemt, voegt hij
de temperatuur van het zeewa
ter toe. Waar het water in deze
tijd normaal gesproken rond de
17 of 18 graden Celsius is, is de
zee nu opgewarmd tot rond de
20 graden Celsius. En dat heeft
volgens De Köpke meer mensen
'gemotiveerd' in zee te zwem
men. Met alle gevolgen van
dien. „Een heleboel zwemmers
zijn onervaren wat de gevaren
van zee betreft. De laatste tij d is
het schering en inslag. Ik schat
dat er twintig procent meer uit
rukken zijn geweest dan nor
maal in deze tijd."
Daar waar andere reddingsbri
gades veelvuldig zwemmers in
nood ophalen, heeft de Strand-
reddingsbrigade Westerschou-
wen volgens P. Duijzer niet
extra veel uitrukken hoeven
maken. Wel heeft de West-
schouwse strandwacht extra
rondgevaren om mensen te
waarschuwen voor de gevaar
lijke stromingen, en zo nodig tij
dig teruggestuurd. Ook zijn
Ouddorpse collega stelt dat er
langs de Goereese kust in deze
tijden nog eens extra aan pre
ventie wordt gedaan. Binnen
dijk: „De zee blijft altijd onbe
rekenbaar. De reddingsbrigade
is er niet voor niets."
foto Peter Nicolai
door badgasten, veelal afkom
stig uit de binnenstad, maar
zelfs uit België. Zoals moeder
Jeanne uit Zelzate met haar
kroost. Twee kinderen, van vier
en zes, die zich angstig dicht bij
het water ophouden en prompt
door een Terneuzenaar worden
weggestuurd. Ko de Bree gooit
zijn fiets tegen de grond en rent
naar de kinderen toe. „Weg bij
dat water; het is hier vijftig me
ter diep. Moeten jullie soms ver-
zuupen?!"
Waarschijnlijk was dat ook bij
fractievoorzitter Frank van
Hulle van Gemeentebelangen
Kanaalzone niet bekend, toen
hij er een maand geleden voor
pleitte van het strandje een toe
ristische trekpleister te maken.
Een geregelde schoonmaak
beurt, afvalbakken en het on
kruid weg en hup... een trek
pleister rijker. Het kwam hem te
staan op een boze brief van Ter
neuzenaar Geert van de Wege.
„Wat er groeit, zijn de planten
van het Zeeuwse schor en dat in
hartje Terneuzen! Dan zwijg ik
nog over de zilverplevieren, de
bonte strandlopers en de
blauwtjes en dikkopjes, die er in
verschillende seizoenen vertoe
ven", brieste Van de Wege.
door Marjolein Verbruggen
WOLPHAARTSDIJK - Als er
nu buitenschoolse opvang (bso)
komt in Wolphaartsdijk zouden
minder dan zeven kinderen
daarvan gebruik maken. E)at
vindt Kinderopvang De Beve-
landen te weinig om hier nu mee
te beginnen. Door de groeiende
vraag denkt de organisatie deze
vorm van opvang wel te kunnen
aanbieden vanaf 2004.
De afgelopen jaren kreeg De Be-
velanden vanuit Wolphaarts
dijk geregeld verzoeken voor
buitenschoolse opvang. De or
ganisatie heeft daarom onder
zoek gedaan naar de behoefte
aan buitenschoolse opvang in
die plaats. Een bso is rendabel
als er zeven of meer kinderen ge
bruik van maken. De vraag naar
deze voorziening zal echter
groeien. Dat blijkt ook uit het
onderzoek. Daarom houdt De
Bevelanden een informatie
avond in het najaar. Als daar
BURGH-HAAMSTEDE - Op
het strand bij Burgh-Haamste-
de is zondagmiddag een tas met
kleding en sieraden gestolen. De
eigenaresse raakte volgens de
politie voor enkele duizenden
euro's gedupeerd.
voldoende ouders belangstel
ling tonen, kan de bso in 2004 de
deuren openen.
Ook met de gemeente Borsele is
De Bevelanden in overleg over
nieuwe bso's. Het gaat hier om
de kernen Kwadendamme, Ou-
delande en Ovezande. In sep
tember beslist de gemeente over
opening hiervan na de herfstva
kantie. De opvangcentra daar
zullen niet elke dag en alleen na
schooltijd open zijn. In de
schoolvakanties moeten de kin
deren naar bso Wiplala in Hein-
kenszand.
Kinderen in de leeftijd van 4 tot
13 jaar kunnen na schooltijd en
in de vakanties terecht in een
bso.
Advertentie
26 aug t/m 7 sept 2003
0900 33 ÓOO 33
'Eolische levenshed I
I 71u30 gratis
Al sinds tijden legt de Thool-
se de kleren voor haar man
klaar op het bed in de logeer
kamer. Hij let immers nooit
op kleurencombinaties,
loopt veel te lang in dezelfde
broek en weet niet wat in en
uit de mode is, zo vindt ze. In
den beginne probeerde hij
zijn eigen wil nog wel eens
door te drijven en dook zeifin
de kleerkast op zoek naar iets
wat vooral lekker zit. Dat
doet hij allang niet meer
want zo'n daad van onafhan
kelijkheid wordt niet echt op
prijs gesteld. Zo af en toe
moppert hij wat over de com
binatie waarin hij nu weer
moet lopen. Maar dat is meer
voor de vorm dan dat hij het
echt meent, zegt ze met enige
regelmaat tegen haar kinde
ren.
Afgelopen zaterdag kwam
hij echter wel heel erg mop
perend naar beneden. De bei
de dochters, toevallig op be
zoek, zagen vervolgens hun
vader verschijnen in een aan
alle kanten te krap licht
blauw en groen broekpak,
het nieuwste kledingstuk
van haar moeder, dat de oud
ste even op het bed had ge
legd om te luchten. Het he-
renpak wat daar reeds lag
had ze gedachteloos even aan
een knaapje gehangen en er
niet bij stil gestaan wat voor
gevolgen zo'n verwisseling
kan hebben.
