7 Vlasdag werpt bezoeker even terug in de tijd Een toonbeeld van dijkenbouw :giiaSl Dieren blij met bomkrater Eeuwling nog steeds gastvrij Mosseldag trekt duizenden bezoekers Gent bewoners en stichting eens over bouw op hoek Frederïk Hendriklaan zeeuwse almanak waarin opgenomen de Zierikzeesche Nieuwsbode 1844 - 1998 SCHOUWEN-DUIVELAND maandag 18 augustus 2003 Roten ID - <-■— - vanaf de dijk Handkrabben Auto's vernield Meisje overleden na val met bromfiets lï Akkoord over plek voor hospice (jnnrFamke van Loon nis 2IERIKZEE - De bewoners van deFrederik Hendriklaan in Zie- rikzee en de Stichting Hospice Schouwen-Duiveland zijn het eens over de plek waar in de toe komst het eilandelijke sterfhuis «ebouvvd kan worden. Mits de benodigde bouwvergunningen straks door de gemeente Schou wen-Duiveland worden afgege ven, zal het hospice op de hoek van de Frederik Hendriklaan, „dichtbij verpleeghuis Cornelia, ie] fforden gebouwd. Schouwen-Duiveland moet een hospice krijgen, zo vindt destichting die zich hard maakt voor de bouw van de voorzie ning waar drie tot vijf terminale patiënten op een waardige ma aier en in huiselijke sfeer hun laatste dagen kunnen doorbren- Een 'bijna-thuis huis' noemt de stichting het ook wel. Maar de plek waar dit eilande lijke sterfhuis aanvankelijk zou verrijzen - op een leeg terrein midden aan de Frederik Hen- dnklaan - stuitte begin dit jaar op verzet van omwonenden. Zij voelden zich niet erg gemakke- met deze nabijheid van de dood en stelden voor het hospice één van de hoeken van de- zélfde straat in noord-Zierikzee te bouwen. De bouwplannen zomaar even een andere plek projecteren, bleek echter niet zo simpel. Het eerste terrein is beschikbaar ge steld door makelaar Bij de ïaate. Of die het andere stuk hier zomaar voor wil in ruilen is nog maar de vraag. Daarnaast is het de grond op de nieuw-gekozen plek op de hoek van de Frederik Hendriklaan - grenzend aan het Kaaskenswa- ter-vervuild, zodat eerst duide lijk moet zijn dat de provincie Zeeland de bouw van het hospi- eedaar om die reden niet zal af keuren. Eind mei heeft de provincie al weten hiertegen geen be zwaar te hebben. Op grond van ie Wet Bodembescherming mo gen op deze percelen geen woonhuizen worden gebouwd, maar een hospice kan wat Mid delburg betreft wel. Als voor waarde wordt wel gesteld, dat de plek grotendeels verhard wordt en de verontreinigde grond in het tuingedeelte plaats maakt voor een 'schone leef- laag'. Daarnaast wil ook de Zie- rikzeese makelaar meewerken aan het hospice op de nieuwe plek. „Bij de Vaate is bereid de grond tegen zeer gunstige voor waarden ter beschikking te stellen voor de bouw van een hospice", zo meldt stichtings voorzitter W. Obbink. Nadat alle seinen wat dat be treft op groen bleken te staan, zijn stichtingsbestuur en bewo ners opnieuw met elkaar om de tafel gaan zitten. Ze zijn het nu eens over de plek, waar het hos pice voor Schouwen-Duiveland gebouwd kan worden. ,,Het voorstel van de bewoners, een kavel te bebouwen op de hoek van het terrein, nabij verpleeg huis Cornelia en het medisch centrum Rode Kruis, is overge nomen." Met dit akkoord scheiden de wegen van stichting en bewo ners van de Frederik Hendrik laan niet. Samen zullen zij de bouwtekeningen voor het eilan delijke sterfhuis bekijken. Pas wanneer het ontwerp naar wens van beide partijen is, zal de stichting een bouwvergunning bij de gemeente aanvragen. Ge zien de steun en medewerking, die de stichting tot nu toe van gemeente en provincie heeft ge had in de voorbereidingen voor het hospice, gaat de stichting er- vanuit dat de nieuwe locatie hier geen bezwaren zal opleve- door Famke van Loon DREISCHOR - De twee zusjes kijken even wat angstig rond als het paard zich schuddend in be weging zet. Want ze zitten op zijn rug best hoog en hebben al leen elkaar om zich vast te hou den. Maar het dier stapt rustig voort en zet de rosmolen in be weging. Als ze zien dat alles goed gaat worden de twee jonge amazones zelfs wat overmoedig en sporen het paard aan door te stappen. „Hup Claudia, hup!" Het is inmiddels de negentiende editie, maar het verveelt de be zoekers niet. Na de tropische dagen, waarop menigeen door de hitte amper boeh of bah kon uitbrengen, hadden toeristen en Schouwen-Duivelanders er wel eens zin in. De toeloop naar Dreischor voor de jaarlijkse Vlasdag is zelfs zo groot dat hal verwege de ochtend een extra weiland geopend moet worden om alle auto's keurig aan de rand van het dorp te kunnen stallen. De mensen slenteren kalm Dreischor in en wanen zich even in vroeger tijden. Want al wordt op de vele uitge legde kleden voor de huizen mo dern speelgoed te koop aange boden, de Vlasdag is toch vooral folklore en historie. Bij Streek- en Landbouwmuseum Goe- manszorg wordt de werking van de rosmolen gepresenteerd ter wijl, op de achtergrond de oude tractoren pruttelen. Rond de Bezoekers van de Vlasdag in Dreischor krijgen uitleg over de bewerking van vlas. foto Marijke Folkertsma kerk worden demonstraties ge geven van oude ambachten: on der andere de pottenbakker, touwslager, klompenmaker en en wolspinsters laten hun kun nen zien en geven tekst en uitleg aan een ieder die het maar horen wil. Zoals het hoort op een Vlas dag trekt de Vlaskraam veruit het meeste bekijks. Bezoekers schuifelen langs het hekwerk om het traditionale bewer kingsproces van begin tot eind te volgen. Piet Quist legt keer op keer geduldig uit hoe uit de dro ge, starre staken de grondstof voor linnen wordt verkregen. Zes weken nadat het vlas 'ge plukt' is, begint het repelen: met behulp van een stevige kam worden de zaadbolletjes van de stengel gehaald. Van een af standje lijkt dit een simpel klus je, maar wanneer de toeschouwers zelf even achter de repelkam plaatsnemen, ko men ze er al snel puffend achter dat hiervoor flink wat kracht nodig is. Zijn de bolletjes van de stengels gehaald, dan wacht het 'roten': een rottingsproces waarbij de vlasvezel loslaat van de houten kern van de stengel. Dat roten gaat dit jaar vanwege de aan houdende droogte niet goed. „Als het niet nat, is kan het vlas niet roten", stelt Quist. Maar een volledige oogst gaat niet verloren: al vroeg is ontdekt dat wanneer het vlas vijf tot zes da gen in een 'warmwater roterij' wordt gezet, de vezel ook los laat. Vervolgens kan het zwin gelen, waarbij de houtvezels van het vlas worden gescheiden, het hekelen, spinnen en weven plaatsvinden. Het tafellinnen kan dan gemaakt worden. De bezoekers van de Vlasdag slaan het proces met interesse gade. En Quist geniet van deze belangstelling. Vooral als oude bekenden nog eens even komen kijken. Quist: „Want dat hoort ook bij de Vlasdag. Veel mensen komen bij het vlas kijken, maar het is ook altijd een beetje een reünie. Veel bezoekers komen meerdere keren." 00 na 113 loor Emile Calon Het Killetje bij Nieuwesluis ligt er zelfs op deze zomerse 'ichtend wat verstild bij. Een rakele recreant laat er zijn vlie- Jtrop, maar heeft geen oog voor kt complex aan dijken en paal hoofden dat daar op het meest noordelijke puntje van West- Zeeuws-Vlaanderen ligt. Set Killetje is in officiële water schapstermen een uitstroom- werk; een plaats waar het water uit de Oud-Breskenspolders en anpalende gebieden wordt ge loosd. Oorspronkelijk gebeurde Jat, zoals de naam Nieuwesluis alzegt, via een sluis. Sinds 1968 heeft een gemaal die taak van de sluis, twee eeuwen eerder aan gelegd, overgenomen. Wat ge lleven is, is het komvormige aitstroomwerk. Twee halve cir kels van dijken en vele reeksen paalhoofden beschermen het eigenlijke uitwateringska- aaal. Enmidden in die kom ligt nu een klein strandje waar het bij wel ke wind dan ook het lekker toe- set is. Helga Rumsel uit het Duitse Essen vindt het een idea- gt-v -,V- jé'-: -r" Het Killetje, vanaf de dijk gezien. terschap Het Vrije van Sluis, de plaats waar hij het liefst ver toeft als de wind aanzwelt. Ze ker in de winter bij een ruwe noordwester als de zee te keer gaat en de golven hoog opspat ten, vindt hij het de mooiste plaats die hij kent. Hij komt daar dan om te kijken naar de kracht van de natuur en de weerstand die de door mensen aangelegde dijken en paalhoof den bieden. Een prachtige bele venis, zegt hij, terwijl hij be schrijft hoe golven dan met veel geweld te pletter lopen op de glooiingen. Andere plaatsen langs de West-Zeeuws-Vlaamse foto Peter Nicolai kust bieden die belevenis niet, zo weet hij zeker. Hij wijst naar links en rechts en stelt dat het Killetje een heuse kaap is, een vooruitstekende landpunt. „Hier is de kracht van de zee als plaats voor haar één jaar oude fy om rond te scharrelen, «kker beschut", zegt ze ter- ",1i1 ze haar Schatz niet uit het Mg verliest. "et Killetje is bij uitstek de aa's waar te zien is waartoe ®ensenhanden op het gebied 'an dijkenbouw in staat zijn. 'jna heel het blikveld wordt in eslag genomen door een waar ustwerk aan dijken met stevi- en mbuuste basaltbekleding D paalhoofden. Boven alles uit aomteen misthoorn, een zware art geteerde paal waaraan .'■^reusachtige metalen spea- sers bevestigd die, als ze oeien, de grond laten trillen. et geluid van die hoorns is ook ^dmwaarts vele kilometers horen. iKilletje is voor Jaap Boek- ut'oud-medewerker van wa- De bomkrater biedt onderdak aan kikkers en salamanders. foto Lex de Mester doorEmile Calon In de dagen voor de landing bij Westkapelle probeerden de geallieerden met een gericht bombardement een Duitse uit kijktoren annex bunker nabij kasteel Westhove te verwoesten. De duizendponder miste op een haar na zijn doel en sloeg een krater van veertien bij elf meter in het bosgebied tussen Dom burg en Oostkapelle. Die krater, op een paar meter afstand van de Brede Dreef of tewel Lindendreefligt daar nog steeds tot vreugde van de dieren die in de Manteling van Walche ren leven. Ze gebruiken hem na melijk als drinkput. En omdat de krater een diepte heeft van zeker twee meter staat er bijna altijd water in. Reeën, damher ten en tal van vogels laven zich daar. En amfibieën zoals kik kers en salamanders leven zelfs in die put. Door de uitzonderlij ke droogte van de afgelopen tijd staat de krater nu voor het eerst sinds vele jaren droog, weet bos wachter Hans van der Weelen, waardoor dorstige dieren moe ten uitwijken naar de drinkput ten in de duinen. Zolang die putten niet droog vallen heeft de droogte geen na delige gevolgen voor de dieren. Zelfs de amfibieën die in die bomkrater leven, overleven de droogte wel. Volgens Van der Weelen is het damhert de absolute koning van de drinkput. Als dat dier ver schijnt wijken alle anderen. Ze ker de ree, die weet dat hij voor rang moet geven aan zijn grote neef. De ree is ook veel schuwer, weet de medewerker van Staatsbosbeheer. Zodra een ree A. de Bruijne uit Oosterland vierde afgelopen zaterdag zijn hon derdste verjaardag. foto Marijke Folkertsma door Famke van Loon ZIERIKZEE - Langzaam maar zeker druppelen ze binnen. Kin deren, kleinkinderen en achter kleinkinderen. Ook de onbe kende gezichten zijn van harte welkom om aan te schuiven voor zijn honderdste verjaar dag. De jarige A. de Bruijne uit Oosterland geniet van de schaar mensen om hem heen. „Dat is altijd zo geweest. Er was thuis altijd stikveel visite. Ie dereen mochten we meenemen en kon altijd mee-eten", vertelt dochterM. Dalebout-de Bruijne over haar vader. Die gastvrij heid koestert zij tot op de dag van vandaag als 'heel bewonde renswaardig'. Temeer omdat haar ouders laat trouwden: haar vader was 44 jaar oud toen hij het ja-woord gaf aan zijn 33-ja- rige vrouw. „Bij jongere ouders van vriendinnen kon niks." De Bruijne werd op 16 augustus 1903 geboren in Oosterland. En heeft daar 98 jaar van zijn leven gewoond. Met zijn vrouw, twee zonen en een dochter woonde hij aan de rand van het Duiveland- se dorp op een boerderij. Dat was volgens Dalebout hoofdza kelijk een akkerbouwbedrijf, maar er liepen ook dieren rond. „Vooral de kippen waren ook heel belangrijk voor hem. Daar ging hij iedere dag om zes uur 's ochtends voor uit bed." Pas op 98-jarige leeftijd verlaat De Bruijne Oosterland voor goed, wanneer hij in Zorgcen trum In 't Opper in Bruinisse gaat wonen. Sinds drie weken woont hij nu met zijn vrouw in Verpleeghuis Cornelia in Zie- rikzee. Samen met zijn kinde ren, tien kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen vierde hij daar afgelopen zaterdag zijn honderdste verjaardag. Wet houder J. van Felius kwam hem namens de gemeente Schou wen-Duiveland feliciteren. Dat haar vader deze leeftijd heeft bereikt, is volgens Dalebout bij zonder. Want zijn eigen vader en broers werden niet ouder dan half zeventig. „Hij blinkt er echt uit." beste te ervaren." Het Killetje is ook de plek waar hij graag mij mert. Zo was hij enkele dagen terug om elf uur 's avonds aldaar tijdens volle maan. Tot zijn verbazing was hij de enige. Geen enkele late wande laar was op dat moment op de zelfde gedachte gekomen zodat hij in alle rust kon genieten van het spel van de zee en het maan licht. Het Killetje is voor Boekhout niet alleen bijzonder wegens de waterstaatkundige werken. Dierbare jeugdherinneringen zijn medebepalend, erkent hij. Zijn vader is immers daar aan de voet van de zeedijk geboren. Hij vertelt hoe zijn grootvader, een dijkwerker, daar woonde en hoe hij, als hij daar verbleef, tegen het einde van de ochtend vaak door zijn oma erop uit werd ge stuurd om aan de andere kant van de dijk grote handkrabben te vangen. Die werden vervol gens even gekookt in de mid- dagpot en daarna opgegeten. Die dieren, nu een delicatesse, zijn niet meer te vinden in het Killetje. Wat er wel staat is een monument ter herinnering aan de Deltawerken, van de hand van Boekhout zelf, waarin hij alle dij kwerkers door de eeuwen heen eert: 'Scheppend in de gol ven der getijden'. ook maar iets hoort vlucht het dieper het bos in terwijl het damhert een veel afwachtender houding heeft. Hij noemt het damhert spottend dan ook een soort bosvee, 'de koeien van het woud'. Er zij n nooit plannen geweest de krater te dempen, zegt Van der Weelen, die vervolgens met gro te liefde vertelt over alle vogels die in die put komen drinken. Tweeënzestig soorten, zo weet hij, variërend van de groene specht tot de havik en de bui zerd. Door de droogte is nu goed te zien dat de put redelijk vol ligt met hout. In het najaar wordt dat uit die krater gehaald en verhakseld. En enkele bomen die nu te dicht bij de kraterrand staan,verdwijnen dan ook, zo dat de drinkput meer vrij komt te liggen. door Rob Paardekam YERSEKE - Eén keer per jaar wordt het anders zo rustige Yerseke overspoeld door een en thousiaste, lawaaiige, maar vooral etende massa mensen. Zaterdag was het weer zover: mosseldag. Het evenement trok tienduizen den mensen naar het mossel dorp. In lange rijen trokken ze langs de vele kramen die in de havens en het centrum waren opgesteld. Vooral de verkopers van etenswaren deden goede za ken. Het was er allemaal. Na tuurlijk waren de mossels het meest in trek. In de Julianaha- ven was het weer dringen gebla zen voor een portie. Daar moes ten bezoekers net als vorig jaar één euro voor neertellen. „Dat is toch evident?", vindt An Wostyn uit het Belgische Boom. „Ik heb het altijd al onbegrijpelijk ge vonden dat ze die mossels hier gratis uitdeelden." Ook het maximum van twee porties per persoon kan op begrip rekenen. „Het was hier soms een behoor lijke schranspartij", zegtBerge- naar Jos Snepvangers. „En toe gegeven. Ik heb ook weieens meer dan twee bakjes gehaald." Alle feestelijkheden ten spijt RENESSE - Aan de Hoogen- boomlaan in Renesse hebben vandalen in de nacht van vrij dag op zaterdag twee auto's ver nield. Bij de eerste auto werd de rechter buitenspiegel kapot ge maakt en is er over de motorkap gelopen. Bij de tweede auto werd de linker buitenspiegel ge molesteerd. werden de bezoekers ook gecon fronteerd met de onvrede van de vissers. Op een groot spandoek op de boot Dingenis Maria, of wel de YE161, stond een kriti sche boodschap voor de minis ter. 'Minister Veerman u moet weten, wij kweken ook voor de vogels het eten. Dus laat de mos selcultuur bestaan, dan zal het ook de vogels goed gaan'. Verder was de dag met onder meer sloeproeiwedstri j denker- mis, taptoe en vlootschouw toch vooral heel feestelijk. Het af fluitende vuurwerk werd niet echt gemist, want de vervan gende lasershow viel goed in de smaak. Toen even voor één uur de laatste klanken van mossel rock over Yerseke neerdaalden, was de mosseldag pas echt voor bij en kon de grote schoonmaak beginnen. AARDENBURG - Een zestien jarig meisje uit de gemeente Sluis is in de nacht van vrijdag op zaterdag overleden aan de gevolgen van een val met haar bromfiets. Het meisje reed vrijdagagavond rond half twaalf op de Hogeweg bij Aardenburg vanuit Sluis richting Aardenburg en kwam door nog onbekende oorzaak ten val. Ze werd met zware ver wondingen per ambulance overgebracht naar het zieken huis in Brugge, 's Nachts is het meisje in het ziekenhuis in Brugge aan haar verwondingen overleden. Met zijn ziel onder zijn arm sjokte de Terneuzenaar door Gent. Vrouw en dochters wa ren de stad ingetrokken op zoek naar net die ene leuke jas of die aparte schoenen voor de komende herfst. De hele zaterdagmiddag lag leeg voor hem. Hij is niet zo'n modetypje. Na een stiefuurtje doelloos rondslenteren, zeeg hij neer op een terras in de buurt van de parkeergarage waar hij zijn rondgang door de stad was begonnen. Een vriendelijke dame vroeg hem wat hij bliefde. Achter haar zag hij op het uithang bord dat hij bij een 'eet- en praatcafé' was beland. „Doet u mij maar een wit bier. En een goed gesprek."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 25