PZC
Middelburg
bol van de activiteiten
MÈÊi
Cyclisme
Ronde van Nederland
Op volle verzuring
Wielerverhalen in de Drukkerij
Jan Hoet in Middelburg
DELTA Profronde
vrijdag 15 augustus 2003 Advertentie
Benen, Moraal en Groot Verzet,
van Nederland de Ronde,
van Nederland de Gloria,
op bandjes van Vittoria, na
het startschot van de Blonde.
De Delta doet de dijen dansen,
van Zeelandbrug tot Tancarville,
van dijk tot col, tot Tour de France,
het hete zweet tussen de wielen,
oranje? geel? de droom schept kansen.
Die droom zoeft mee en aan de meet,
staat tot verzaliging gereed,
temidden van haar opgesierde ponden,
van Nederland de Gloria, een col,
een dijk: van Nederland La Ronde.
Andreas Oosthoek
Eindredactie/fotografie: Arnold Pam>
Op 18 en 19 augustus staat Middelburg in het te
ken van het wielrennen. Op de Markt en Plein
1940 zijn er tal van activiteiten. Op maandag 181
augustus vanaf 14.00 uur tot 23.30 uur is er veel i
te doen. Zo zijn er kindershows en Grazzland op.
Plein 1940. Op de Markt vindt op maandag om
17.30 uur de ploegenpresentatie plaats waar de
renners van de Eneco Tour aan het grote publiek
worden voorgesteld. Ook vindt er 's avonds eenl
verrassend muzikaal optreden plaats. Voor de(
niet-wielerliefhebber valt er op de twee locaties te
genieten. Op de Markt is een heus kinderkermisje
te vinden voor de allerkleinsten. Op dinsdag 19
augustus vindt de start plaats om 11.00 uur op de I
Markt in Middelburg.
Rond de Eneco Tour
Op zaterdag 24 april 1948 stonden 137 wielrenners aan de start op de Dam in Am
sterdam. De eerste Ronde van Nederland, die een totale lengte had van 1700 kilo
meter was een feit.
In die eerste ronde werden Vlissingen en Hulst als etappeplaatsen aangedaan. In
de eerste rondes glorieerden Gerrit Schulte en Theo Middelkamp.
Jarenlang bleef de Ronde van Nederland een duel Holland-België, waarbij de ene
keer de thuisrijders en de andere keer de zuiderburen de eindwinnaar leverden. In
de jaren vijftig zegevierden Wim van Est (winnaar editie '52 en '54) en Rik van Looy
(1956 en '57) twee keer.
Economische omstandigheden zorgden ervoor dat de ronde wel eens een jaartje
verstek liet gaan. Financieel was het niet rond te krijgen. De edities 1953,1959 en
1962 werden overgeslagen.
Gesloten spoorwegovergangen, wandeletappes zetten het tijdschema wel eens op
zijn kop.
Bob Spaak en Jan Cottaar zorgden dat de radioluisteraar op de hoogte bleef van
de gebeurtenissen in de ronde. Op de truitjes van de renners vallen namen van sponsors te lezen zoals Mars, Nescafé, Maggi, Reming-
ton, Locomotief, Magneet, Vredestein, VEG, Radium, Mann en Cinzano. Een vreemde gelegenheidsformatie vormden Jo de Roo, Henk
Nijdam, Michel Stolker, Miel Verstraete, Cees van Amsterdam en Jacq van de Klundert. Zij werden "de Chinezen" genoemd. De makers
van de film 55 dagen in Peking zagen wel iets in het adopteren van een ploeg voor de Ronde van Nederland. Dat was in 1963.
het
Van 1966 tot 1975 was er helemaal geen Ronde van Nederland.
De terugkeer zorgde voor de hegemonie van de Ti-Raleighploeg. Knetemann - liefst drie keer winnaar, Bert Pronk, Johan van der Velde,
Jan Raas en Bert Oosterbosch schreven in de jaren zeventig de ronde op hun naam. De Ti-Raleigh-ploeg won in 1978 de tijdrit in Goes,
dat was tevens de laatste keer dat Zeeland in het routeschema was opgenomen.
Hierna werd de ronde internationalen Eric Vanderaerden, Thierry Marie, Laurent Fignon, Jesper Skibby en twee maal Rolf Sórensen ko
men in de annalen voor. Vermeldenswaard is de tweede plaats van Lance Armstrong in het algemeen klassement van de ronde van
1996. Derde werd toen Ekimov.
De Ronde van Nederland - tegenwoordig de Eneco Tour- kende ook outsiders als winnaar. De Oekraïner Sergei Gontchar is hier in 1999
een voorbeeld van. Kim Kirchen, de winnaar van editie 2002, leek uit het niets te komen. Alhoewel, in 1948 komt de Luxemburger Jean
Kirchen in de uitslagenlijst voor. Dit blijkt de opa van Kim te zijn.
Aflevering 2003 start in Middelburg op dinsdag 19 augustus a.s. Om 11.00 uur vertrekken de renners van de Markt. Zaterdag 23 augus
tus kennen we de winnaar na aankomst in het Limburgse Landgraaf. De renners hebben er dan 893 kilometer opzitten. De grootvader van de vorige winnaar Kim Kirchen moest in 1948 bijna
dubbele aantal afleggen.
www.enecotour.com
Hoe herinnert Jo de Roo zich de Ronde van Nederland? Wat komt er als eerste gedachte bij hem op? Op het
snikhete voorterras van zijn huis, waar de klei door de tropische zon veranderd lijkt in zand, klinkt het pein
zend: "Ik moet denken aan veel wind, veel regen, veel mist. Dat klinkt raar op deze snikhete dag maar dat is
mijn herinnering." Naast het afzien was er het zoet der overwinning.
Jo de Roo:"ln 1958 maakte ik deel uit van de Magneet ploeg. De laatste etappe was die van Roosendaal
naar Amsterdam. Op de sintelbaan van het Olympisch stadion was de aankomst. Het was de etappe dat Pe
ter Post door Piet van Est uit de oranjeleiderstrui werd gereden. Ik zat in een kopgroep van tien man. Ik wilde
het niet op een sprint laten aankomen. Op het Stadionplein ben ik weggesprongen en weggebleven. Pelle-
naars was toen ploegleider.
In 1965 maakte de man uit Schore deel uit van de Televizier ploeg onder leiding van dezelfde Pellenaars. De
laatste etappe was Helmond-Amsterdam. De Pel liep 's ochtends vroeg met zijn onafscheidelijke sigaar in zijn
hoofd te beweren dat hij met collega-ploegleiders had gesproken. Allen stemden, zo luidde zijn verhaal, er
mee in dat De Roo die dag mocht zegevieren. "Ik zat in elke ontsnapping mee. Er werd zwaar gedemarreerd,
meespringen, meegaan was mijn devies. Op de wielerbaan van het Olympisch stadion trok Cees van Espen
de sprint aan. Ik kletterde erover heen en
won de slotetappe."
Jan Janssen won toen de ronde. Jan en Jo
werden gehuldigd door Prins Bernhard.
Bernhard zei tegen De Roo: "Van zo'n ver
schrikkelijke krachtsexplosie krijg je toch
ontzettend zere benen." Jo
antwoordde:"Als je op volle verzuring
komt, dan is dit zeker het geval."
Keek de Prins niet vreemd op van dit ant
woord? Jo:" Neen, Prins Bernhard bleek
op uitnodiging van de Amsterdamse za
kenman Kurt Vyth een aantal zesdaagsen
te hebben bijgewoond. Hij wist waar hij het
er over had."
Terugkijkend op de ronde van 1965 die een
sterk deelnemersveld met onder meer An-
quetil, Darrigade en Anglade op de been
bracht, komt De Roo nog even terug op de
woorden van de Pel. De ploegleider bleek
Jo voorgelogen te hebben. De zwaarge
wicht deed dat wel meer om de renners de
nodige moraal te geven. Navraag leerde
dat er helemaal geen afspraken waren gemaakt met collega-ploegleiders. De Roo heeft er zelf keihard voor moeten
knokken. En zo hoort het ook. Voor een koninklijke felicitatie mag je best afzien.
Etappewinnaar Jo de Roo in 1965 met de eindwinnaar van de Ronde vaiï Neder
land Jan Janssen (rechts)
Dick Anbeek, eigenaar van de Drukkerij, boekhandel Fanoy, is enthousiast over de start van
de Eneco Tour op de Middelburgse markt. "Sporters en supporters zorgen voor levendig
heid voor de deur, en al die pers zorgt ervoor dat Middelburg positief in het nieuws komt."
Ter gelegenheid van de Eneco Tour treden direct na de start schrijver Jan Siebelink en de
Belgische kunstpaus - nu nog directeur van het Gentse SMAK- Jan Hoet op in de Drukkerij.
Als rode draad loopt het wielrennen door hun verhalen.
Lezen over wielrennen.
Zelf leest Dick Anbeek nog altijd veel wielerliteratuur. Naast de klassiekers als De renner van Tim Krabbé, en De Ronde van Italië van Buzzati (overigens
niet meer in de winkel, maar nog wel in de bibliotheek), adviseert Dick Wij waren allemaal goden, een boek over de Tour van 1948, geschreven door Benjo
Maso. De Tour die dat jaar gewonnen werd door Gino Bartali. Echte heldenverhalen zijn ook te lezen in de boeken van Martin Ros. Zijn laatste boek, ge
schreven samen met Wout Koster gaat over en heet De klimmers uit de Tour: Bahamontes, Gaul, Jan Nolten, enzovoorts.
Een echte aanrader is ook het nieuwe wielertijdschrift in boekvorm De Muur.
Jan Siebelink schrijft ook regelmatig in De Muur.
Eerlijke mannen op de fiets is het laatst verschenen boek van Siebelink. De verhalen in deze bundel gaan over de grote obsessie: het winnen van een etap
pe, of de Tour en de bekroning die alle leed doet vergeten. Het afzien in hagel, sneeuw en zinderende hitte. Jan Siebelink beschrijft zijn gesprekken en ont
moetingen met Wim van Est, Erik Dekker, Jan Nolten, Joop Zoetemelk, Jaques Anquetil en vele anderen.
In een tweegesprek met museumdirecteur, bokser en wielerliefhebber Jan Hoet zullen de helden de gesprekken beheersen.
Niet alleen de wielerliefhebber maar elke cultuurliefhebber hoort op dinsdag 19 augustus bij de beide Jannen aan te schuiven."
Heroïek, dramatiek en spanning zal uit hun verhalen opklinken, terwijl het wielerpeloton zich een weg baant naar Rotterdam, voor de eerste etappe in de
Eneco Tour.
Jan Hoet en Jan Siebelink
Dinsdag 19 augustus om 12.00 uur
De Drukkerij, Markt Middelburg
Foto: Henk Than
Jan Hoet, directeur van het SMAK in Gent, geldt als de kunstpaus van België. Op
18 en 19 augustus is hij op uitnodiging van Cees Priem in Middelburg. De Belg wil
snuffelen aan de Eneco-Tour.
Zijn passie voor het wielrennen heeft hij van huis uit. Sportjournalisten van Het Vol
kwamen bij zijn ouders over de vloer. Zij namen jonge Jan mee naar de koers. Die
zelfde klassieker, de Omloop Van het Volk, vertrekt de laatste jaren voor zijn deur
van het SMAK. Na de start zet hij de deuren van het museum wagenwijd open. Or
der het motto: "de actuele kunst mag gezien worden."
Het museum, het voormalige Casino, is in het Citadelpark, naast de wielerbaan Hel
Kuipke.
"Vanaf mijn 15e ben ik vaste bezoeker van de Zesdaagse van Gent. Ik vind wielren
nen een sport waar het heroïsche van de mens een plaats krijgt. Bij de dood-op-
leeftijd wil iedereen toch wat palmares achterlaten. Het leven moet niet voorniet:
zijn. De kunstenaar maar ook de wielrenner wil zich verheffen, strijden om de beste
te zijn."
Hoet, die momenteel ook directeur is van museum Marta Herford in Duitsland, heeft
een hekel aan de "gieren" van de middelmaat. Daarom was hij blij onlangs bij de
ploegenpresentatie van het Spaar Select Cyclocross Team de wereldboogtrui van
Bart Wellens te krijgen. Die ploegenpresentatie was in zijn thuishonk, het Stedelijk
Museum voor Actuele Kunst (SMAK).
Trots trok de kunstpaus het tricot aan. In dit habijt vertelde hij dat de acht Belgen®
jaar niets te zoeken hadden in de Tour de France. Hoet:"ln de Ronde van Italië ho
ren de Belgen thuis. Daar zijn de ritten korter, het landschap schoner, het eten beter
en de vrouwen mooier."
Hoet die Italiaans spreekt zal op de maandagavond de 18e enige Italiaanse renners
interviewen.
De andere dag - dinsdag 19 augustus - schuift hij naast schrijver Jan Siebelink aan
in de Drukkerij op de Markt. De toehoorder is gewaarschuwd, want waar Hoet komt
gebeurt iets bijzonders.
Dick Anbeek: ik lees veel wielerliteratuur
Heeft boekhandelaar en voorzitter van de Stichting Collectieve Propaganda van het Neder
landse Boek (CPBN) iets met wielrennen?
Dick: "Ik heb een racefiets die ik te weinig gebruik. Racen wordt steeds meer toeren. Wiel
rennen is voor mij steeds meer een televisiesport. Vooral de Tour de France. Vanaf mijn
twaalfde volg ik de Tour. De plakboeken met verslagen, toen nog slechts een paar kolom
men in de PZC, bezit ik nog steeds. Henk Nijdam, Jo de Roo, Cees Haast, Huub Zilverberg
en Jos van der Vleuten zijn namen uit die tijd die me te binnen schieten." Dick zat aan de
radio gekluisterd als Theo Koomen vanaf de motor berichtte. Op de televisie waren de korte
samenvattingen vaste prik. "Ik heb nu bij die beelden altijd weer veel zin naar Frankrijk te
gaan. Daarnaast is wielrennen qua kijkspel met voorrang de mooiste sport. Heroïek, drama
tiek, spanning en valpartijen, alles kan in een etappe of in een klassieker voorkomen."
Jan Hoet in de regenboogtrui met wereldkampioen cyclocross Bart Wellens (rechts)
Het gevaar is dat door het geweld van de Eneco-Tour de DELTA Profronde wat op de achter
grond komt.
Het tegendeel blijkt waar want Lieuwe Rienstra en zijn mannen werken aan een sterk ren-
nersveld, want adel verplicht tenslotte. De vorige edities hadden in Eric Zabel, Servais Kna-
ven, Leon van Bon, Nico Eeckhout en Robbie McEwen puike winnaars. Dat moet zo blijven
vindt Lieuwe Rienstra. Dit jaar hoopt hij op
Baden Cooke, de groene truiwinnaar van de
afgelopen Tour. Hij maakt deel uit van de
Francaise des Jeux ploeg, die verder komt
met Jimmy Caspar en Jacky Durand.
Rienstra heeft nog goede herinneringen aan
de dit jaar overleden Wim van Est die in 1999
te gast was bij de persconferentie van de
Zeeuwse profronde. Van Est kreeg alsnog de
bloemen uitgereikt die hij in 1951 bij de Prof
ronde van Middelburg misliep. Rienstra wil IJ
zeren Willem als renner herdenken met een
variant van de man uit Willibrord op Luctor et
Emergo "Ik zaag gin gevaor. Ik kletste altijd
deur, ook al was 't nog zo nat in de bochten."
De DELTA Profronde wordt op zaterdag 6
september gereden. Om 12.30 uur starten de
renners op de Middelburgse markt.
www:deltaprofronde.nl Wim van Est
