PZC
Hoge vaarsnelheden
oorzaak aanvaringen
volgens Schuttevaer
Tegenstelling houdt iedereen scherp
Technisch en menselijk
falen waarschijnlijk
oorzaak van aanvaring
15
£wnii
Politiek Reimerswaal wil discussie risico 's Westerschelde
vrijdag 15 augustus 2003
Gevaar van smog geweken
Gevaarlijke stoffen
analyse
Getuige houdt man aan
Vrouw in shock na beroving
Verkeerschaos gevreesd
Koers
Geluk
Vier verdachten
mishandeling
jongen opgepakt
at loon
IERS
foto Ruben Oreel
DeGrande Nigeria en de Nada V liggen in de Bijleveldhaven in Vlissingen-Oost. Wie de schepen gaat repareren is nog niet bekend.
ertsi.
Nauw van Bath moet veiliger
rioor Rob Paardekam
BATH - Voor veel fracties in de
Reimerswaalse gemeenteraad is
Je maat vol. Ze steunen burge
meester A. Verbree is zijn stand
punt dat er een brede discussie
«p gang moet komen over de
veiligheid op de Westerschelde.
De ChristenUnie heeft vragen
over de kwestie gesteld, zodat
deraad al in de vergadering van
26 augustus kan discussiëren
over het onderwerp. Onder an
te over de te nemen maatrege
len om de Westerschelde, en in
het bijzonder het Nauw van
Bath, veiliger te ma ken
Fractievoorzitter J. Kramer van
Bewoners Belangen Reimers
waal heeft daar wel een idee
over. „In de bocht bij Bath moet
voortaan éénrichtingsverkeer
van kracht zijn", stelt hij. „Het
is natuurlijk een illusie dat je de
grote schepen kunt weren, daar
om moet je proberen de risico's
zoveel mogelijk in te dammen.
Dat kan door éénrichtingsver
keer. Het schip dat met de
stroom meevaart krijgt dan
voorrang op het schip dat tegen
de stroom ingaat." Kramer be
seft dat de scheepvaart waar
schijnlijk niet staat te springen
om deze maatregel, maar wat
hem betreft staat de veiligheid
voorop. Hij is tevens bezorgd
over de gevaarlijke stoffen die
steeds maar weer aan boord
aanwezig blijken te zijn en de
onduidelijkheid daarover. „Er
moet een discussie komen waar
bij alle instanties betrokken
zijn. Wij kunnen als gemeente
wel iets roepen, maar wie luis
tert daar naar?"
Ook het CDA pleit voor een bre
de discussie. Fractievoorzitter
P. Koeman zegt de gevaren iet
wat onderschat te hebben, maar
maakt zich zorgen nu er binnen
een maand drie ongelukken zijn
gebeurd in het Nauw van Bath.
Ook hij vindt dat het veel te lang
duurt voor duidelijk is wat voor
stoffen zich aan boord van de
schepen bevinden. Koeman be
nadrukt dat ook zijn partij te
gen een verdere uitdieping van
de Westerschelde is, omdat dit
zou betekenen dat er nog grote
re schepen zouden gaan varen.
„Het zou niet gek zijn als de ge
meenteraad een duidelijk sig
naal richting de Tweede Kamer
of de minister afgeeft. Dan we
ten ze in ieder geval hoe er hier
over wordt gedacht." Gedepu
teerde M. Kramer uitte ook zijn
bezorgdheid over de gevaren op
de Westerschelde. Hij wil een
discussie op gang brengen,
waarin vooral aandacht wordt
besteed aan de onduidelijkheid
over de lading van schepen.
„Die gegevens zijn van cruciaal
belang om de risico's te kunnen
inschatten en maatregelen te
kunnen nemen", aldus de gede
puteerde.
De schepen die bij het ongeluk
van woensdag betrokken wa
ren, de Grande Nigeria en de
Nada V, liggen inmiddels alle
bei in de Bijleveldhaven, maar
voorlopig gaan ze nog niet naar
reparatiewerf Scheldepoort,
waar ze gerepareerd kunnen
worden. Volgens Rijkswater
staat ligt dat allemaal nogal in
gewikkeld. De schepen zijn di
rect na de aanvaring onder de
wrakkenwet geplaatst om snel
actie te kunnen ondernemen.
Dat betekent dat ze nu onder de
hoede van Rijkswaterstaat val
len. „Maar wij gaan ze natuur
lijk niet laten repareren", zegt
woordvoerder E. de Feijter.
„Daarom zijn we nu aan het on
derhandelen om de schepen
weer onder de wrakkenwet van
daan te krijgen. Daar zit be
hoorlijk wat tijd in, omdat daar
naast de rederijen ook de verze
keraars bij betrokken zijn. Eén
daarvan zit geloof ik in Japan.
Dat maakt het niet gemakkelij
ker." Als de schepen eenmaal
onder de wrakkenwet vandaan
zijn, en de rederij weer juridisch
eigenaar is, kan ze er in principe
mee doen wat ze wil. De Feijter:
„Als de rederij haar schip liever
in Italië wil laten repareren, kan
dat ook."
[telt.
reed
doorRené van Stee
IERNEUZEN - De recente aan
varingen in het Nauw van Bath
rijn voornamelijk te wijten aan
Je hoge snelheden waarmee
leeschepen over de Wester
schelde varen. Dat zegt voorzit
ter W. Bondewel van de regio
Zeeland van de schippersver
eniging Koninklijke Schutte-
raer(KSV).
Het argument dat de ongevallen
rijn veroorzaakt door een falen
de stuurinrichting, snijdt vol
gens Bondewel geen hout. Hij
verklaart dat de stuurinrichtin
gen hun werk gewoonweg niet
kunnen doen doordat de zee
schepen bij hoge snelheden
enorme hekgolven veroorzaken,
waarna stuureorrecties nauwe-
lijkmeer mogelijk zijn.
■Vooral in een smal vaarwater
als het Nauw van Bath kunnen
grote schepen al gauw in moei
lijkheden raken. Ze varen met
hoge snelheid dicht langs de
kust. Daardoor veroorzaken ze
een zuigende werking en hoge
golven. In combinatie met wei
nig water onder het schip, is er
in geval van nood al gauw geen
teelden meer aan. De enige re
medie om ongevallen te vermij
den is dus het verlagen van de
snelheid", verklaart Bondewel.
KSV klaagt al jaren over de veel
ie hoge snelheden waarmee
vooral schepen die lijndiensten
onderhouden, van en naar Ant
werpen racen. Zij zijn genood
zaakt de vaart er in te houden
door hun strakke tijdschema's
of de getijen waarmee ze reke-
"tng moeten houden. Dat leidde
a' regelmatig tot schadeclaims
'an binnenschippers. Zo kregen
Z1J met name als gevolg van de
golfslag te kampen met schade
aan de lading, ondergelopen
r°ef of deuken in de scheeps
wand. Ruim twee jaar geleden
Gesloot KSV tot een inventari
satie van klachten onder haar
en- „Helaas kwamen die
nauwelijks binnen. Toch ver
moeden we dat van de aankon
dig van ons onderzoek een
P^ventieve werking is uitge
gaan. Het is een vrij lange perio-
e aanzienlijk rustiger geweest
op de Westerschelde", aldus
ondewel. Behalve het verlagen
an de snelheid van zeeschepen
opde Westerschelde, pleit de re-
gwnale KSV-voorzitter. ook
00r een grotere rol van
scheepsagenten in het doorge
ven van gevaarlijke ladingen
aan de autoriteiten. Na de re
cente aanvaringen in het Nauw
van Bath maakt met name bur
gemeester J. F. Mulder van
Hulst zich hierover grote zor
gen. „Ik denk dat dit heel een
voudig kan worden geregeld,
omdat scheepsagenten over alle
informatie beschikken en de ka
piteins van de schepen niet met
die rompslomp moeten worden
belast", aldus Bondewel. Hij
brengt meteen ook een nuance
ring aan. „Als de schepen met
normale snelheid varen, maken
ze geen ongelukken. Dan maakt
het in feite niet uit welke lading
ze aan boord hebben."
De zuigmond van een kokkelschip.
foto Dirk-Jan Gjeltema
Het eerste schot voor de
boeg is gelost. Waddenver
eniging en Natuurmonu
menten kwamen deze week
met ruim tweeduizend be
zwaarschriften van bezoe
kers en ook bewoners van
het Waddengebied naar
Den Haag, bezwaarschrif
ten tegen de mechanische
kokkel visserij. Nieuw is dit
signaal niet. Het is wel teke
nend voor de discussie die
dit najaar gevoerd gaat
worden over de toekomst
van de schelpdiervisserij in
de Waddenzee. Een debat
tussen doven kan meer op
leveren.
door Harmen van der Werf
GOES - In de eerste helft van
oktober luidt het startsein. Het
onderzoek naar het schelpvisse-
rijbeleid dat sinds 1993 is ge
voerd, komt naar buiten. Het
ministerie van Landbouw, Na
tuur en Voedselkwaliteit (LNV)
is niet over één nacht ijs gegaan.
Twee tot drie miljoen euro is be
steed aan wat heet EVA II. Ofte
wel: de tweede evaluatie van het
schelpdiervisserijbeleid in Ne
derland.
Na de presentatie van EVA II
kan de discussie echt losbar
sten. Topambtenaar André van
der Zande van het ministerie
van LNV vertelde deze week, na
ontvangst van de ruim tweedui
zend bezwaarschriften, wat
hem als eerste doel voor ogen
staat. „We moeten het allereerst
eens zien te worden over de fei
ten." Met 'we' doelde hij op alle
partijen die bij het vervolg be
trokken zijn, de producentenor
ganisaties van kokkel- en
mosselvissers, de Waddenver
eniging, Vogelbescherming Ne
derland.
Om het eens te kunnen worden
over 'de feiten', over de effecten
van het sinds 1993 gevoerde
schelpdiervisserijbeleid, is het
nodig dat de EVA II-onderzoe-
kers met eenduidige conclusies
komen. Alleen al dat is een lasti
ge klus. Wetenschappers die be
trokken zijn bij de schelpdier
visserij of bij natuur- en milieu
organisaties, rollen met de re
gelmaat van de klok met elkaar
over straat.
Bijna letterlijk soms, zoals nog
niet zo lang geleden bij de Raad
van State, in de pauze van een
zoveelste zitting over het toela
ten van mechanische kokkelvis
serij. Een jonge medewerker
van het Nederlands Instituut
voor Onderzoek der Zee (NIOZ)
zocht de confrontatie met zelf
standig onderzoeker Marnix
van Stralen die veel voor de
schelpdiersector werkt. De
emoties liepen zo hoog op, voor
al van de kant van de NIOZ-me-
dewerker, dat Van Stralen na
korte tijd besloot zijn mond te
houden.
Welke feiten het EVA Il-project
ook oplevert, zulke 'weten
schappelijke disputen' blijven
onvermijdelijk. Niet voor niets
is vorig jaar een nieuwe actie
groep opgestaan, Wilde Kok
kels, die nog feller tegen de me
chanische kokkelvisserij strijdt
dan de Waddenvereniging. Wil
de Kokkels is geboren in de boe-
zem van het NIOZ, bij onder
zoekers die ongestoord hun
werk willen doen in de Wadden
zee én die zich vanuit hun visie
op de Waddenzee als laatste Ne
derlandse wildernis oprecht
zorgen maken.
De discussie over het schelp
diervisserijbeleid is zo verhard,
dat feiten er nauwelijks meer
toe doen. Waddenvereniging en
Vogelbescherming Nederland
zullen niet opeens hun verzet te
gen de mechanische kokkelvis
serij staken, als uit EVA II blijkt
dat de schade aan de Waddenzee
binnen de perken blijft. Hetzelf
de geldt voor de visserij op mos
selzaad. Die mag blijven, vin
den de twee natuurorganisaties,
maar 'in beperkte mate', zoals
Waddenvereniging-directeur
Hans Revier afgelopen maan
dag nog zei.
De producentenorganisaties
van kokkel- en mosselvissers
proberen tussenoplossingen
aan te dragen. Zo wil de kokkel
sector 'op termijn' met kleinere
schepen gaan varen. En de mos
selsector wil het herstel van
mosselbanken een handje hel
pen door gebieden waar veel
mosselzaad is gevallen, uit te
dunnen en elders te verzaaien.
Daartegenover staat dat de
schelpdiervisserij dolgraag van
de in 1993 gesloten visgebieden
af wil. Het beleid moet geënt
worden op de natuurlijke dyna
miek van de Waddenzee. Dat
zou de natuur en de visserij ten
goede kunnen komen.
Ton IJlstra, projectleider van
EVA II bij het ministerie van
LNV, juichte eerder dit jaar in
het eerste EVA Il-bulletin de
ideeënvorming bij de schelp
diersector toe. „Er wordt naar
de lange termijn gekeken." Hij
vervolgde met kritiek op de an
dere partij. „De bereidheid bui
ten de bestaande kaders te
kijken, mis ik nog bij de natuur
beschermingsorganisaties.
Daar komt te weinig nieuws
uit."
Dat laat onverlet dat het schelp
diervisserijbeleid van de afgelo
pen tien jaar weinig heeft opge-
MIDDELBURG - Zware lichamelijke inspanning in de bui
tenlucht hoeft sinds gistermiddag niet meer schadelijk te zijn
voor de gezondheid. De waarschuwing voor smog in Zeeland
is ingetrokken. Volgens de provincie is de gemiddelde concen
tratie van ozon per kubieke meter lucht gezakt tot ruim onder
de norm voor matige smog. Dat blijkt uit metingen door het
Rijksinstituut Voor Milieuhygiëne (RIVM). De metingen von
den gisteren om 13.00 uur plaats. Het RIVM gebruikt twee
meetpunten: in Zierikzee en in Philippine. Ruim een week ge
leden, op woensdag 6 augustus, werd een smogwaarschuwing
afgegeven. Er zat toen 247 microgram ozon in één kubieke
meter lucht. Gisteren was dat nog maar 79 microgram. Van
matige smog is sprake als de hoeveelheid ozon 180 tot 240 mi
crogram bedraagt. In Philippine werd gisteren nog 70 micro
gram gemeten.
MIDDELBURG - Een twintigjarige man uit Vlissingen is in
de nacht van woensdag op donderdag aangehouden wegens
vernieling. Een getuige zag dat de man in de Zandstraat in
Middelburg op de motorkap van een auto sloeg. De getuige
heeft de man aangehouden en de politie gewaarschuwd. De
Vlissinger kreeg een bekeuring.
VLISSINGEN -Een vrouw uit Kaatsheuvel is woensdagmid
dag rond vijf uur gewond geraakt toen ze van haar portemon
nee werd beroofd. Ze liep in een kledingwinkel in de Wal-
straat in Vlissingen toen twee jongens haar bestalen. De
vrouw had haar tas met haar portemonnee in haar rollator ge
zet. Ze schrok zo van de overval dat ze viel en in shock raakte.
Ze is met een ziekenwagen naar het ziekenhuis gebracht.
HULST - Niet alleen op de ringweg Antwerpen, maar vooral
ook op de wegen in West-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen
ontstaat een grote puinhoop alsdeRingin2004en2005 wordt
gereconstrueerd. Dat vrezen de Brabants- Zeeuwse werkge
vers (BZW). Gedurende lange tijd zal de ring rond Antwerpen
dan worden afgesloten. De overheid in België wil het verkeer
via de rijkswegen A16, Gent-Antwerpen en Hasselt-Antwer-
pen ontmoedigen, waardoor het meeste verkeer- per dag naar
schatting zo'n 110.000 voertuigen- via Liefkenshoektunnel,
A4 en sluipwegen wordt omgeleid. De BZW wil precies weten
wat West-Brabant en Zeeland te wachten staat. De vereni
ging heeft de vervoersorganisaties, de kamers van koophan
del, Rijkswaterstaat en de Antwerpse bereikbaarheidsmana
ger benaderd om duidelijkheid te krijgen en afspraken te
maken. De Antwerpse ring wordt in twee perioden van een
half jaar, gespreid over twee jaar, voor de helft afgesloten. Al
het verkeer wordt dan in twee richtingen over de andere baan
geleid. De Antwerpse overheid verwacht dan grote proble
men. „Maar ook wij in Zuid-Nederland zijn de klos", ver
wacht regiosecretaris René Mens van BZW. Want de BZW ziet
de bui al hangen. De Vlaamse overheid wil zoveel mogelijk
voorkomen dat het verkeer van en naar Antwerpen gebruik
maakt van de grote rijkswegen. Er komen omleidingsroutes
via de Liefkenshoektunnel, waar de tol voor vrachtwagens
wordt verlaagd, en Bergen op Zoom. „De A4 daar kan een gro
te stroom verkeer niet aan", aldus Mens.,Kijk maar eens naar
de bocht bij Philip Morris, het is levensgevaarlijk om daar
veel verkeer over te leiden. En voor Zeeuws Vlaanderen geldt
eigenlijk hetzelfde. Als de weg Gent- Antwerpen niet ge
bruikt mag worden, dan kiest men sluiproutes."
leverd. De vogelstand is niet
verbeterd. In achtereenvolgen
de winters zijn duizenden eider-
eenden gestorven, door een pa
rasiet en/of voedselgebrek. Ook
daar zijn de geleerden het niet
over eens. De schelpdiersector
heeft eerder minder dan meer
uit de Waddenzee kunnen oog
sten. Het is hoog tijd voor een
ander beleid, waarover de
Tweede Kamer in de loop van
volgend jaar moet beslissen. „Ik
verwacht niet", stelde EVA II-
projectleider IJlstra in het eer
der genoemde bulletin, „dat het
resultaat van de evaluatie zal
zijn dat er helemaal geen
schelpdiervisserij meer kan
plaatsvinden."
Als dat bij voorbaat vaststaat,
kan de naar verwachting oever
loze discussie over het schelp
diervisserijbeleid dit najaar be
ter achterwege blijven. De
Tweede Kamer beslist uiteinde
lijk toch. De Waddenvereniging
lijkt ook al meer verwachtingen
te koesteren van een bezwaar
procedure bij het Europees ge
rechtshof over de schelpdiervis
serij in de Waddenzee. Dat kan
nog jaren duren. In de tussentijd
kunnen natuur- en milieu-orga
nisaties beter volharden in hun
rol van luis in de pels. Een be
langrijke rol, voor het behoud
van de Waddenzee én voor een
natuurvriendelijke schelpdier
visserij. Tegenstellingen hou
den iedereen scherp.
door Harmen van der Werf
BATH - Het scheepsongeval in
het Nauw van Bath woensdag
ochtend is waarschijnlijk ver
oorzaakt door een combinatie
van technisch en menselijk fa
len. Hoofd van het Vlaams
loodswezen J. d'Havé in Ant
werpen spreekt dat vermoeden
uit.
Aan boord van beide schepen
die bij het ongeluk betrokken
waren, zaten loodsen aan boord.
Op de van Antwerpen komende
Grande Nigeria was een Neder
landse loods. Op de Nada V die
richting Antwerpen voer, zat
een Vlaamse loods. „Maar al
hadden er twintig loodsen op de
schepen gezeten", zegt d'Havé,
„niet elk ongeval valt daarmee
te voorkomen."
De radarbeelden van het inci
dent en het marifoonverkeer
tussen de schepen zijn vastge
legd. D'Havé heeft de radar
beelden ook al kunnen bekij
ken.
Daaruit blijkt dat de opvarende
Nada V koers hield. De Grande
Nigeria boog echter af, naar
links. „De loodsen hebben ver
volgens geprobeerd een af
spraak te maken hoe ze elkaar
zouden passeren"vertelt d' Ha
vé, „maar de Grande Nigeria
liep verder."
Om alsnog een aanvaring te
voorkomen, heeft de Nada V
volle kracht achteruit gegeven.
Volgens d'Havé blijkt uit de
radarbeelden dat de Nada V
daarop in korte tijd snelheid
minderde. De vaart liep in enke
le minuten terug van dertien
naar rond de tien knopen, zo'n
achttien kilometer per uur. Een
botsing bleek toch niet te voor
komen.De 185 meter lange en
58.000 grosstonnage metende
Grande Nigeria duwde de 170
meter lange en 43.000 grosston
nage metende Nada V verder op
een zandbank, waar de autocar
rier al bijna bovenop zat door
het achteruit varen.
D'Havé spreekt van geluk dat er
geen slachtoffers zijn gevallen.
„Het stuurhuis van de Nada V
bevindt zich vrij vooraan op het
schip en de Antwerpse haven
was al dichtbij. Vaak staan er
dan al mensen op de voorplecht
om de trossen te laten vieren.
Dat was gelukkig nog niet het
geval. Anders waren die wel
licht omgekomen."
Over de exacte oorzaak van het
ongeval durft d'Havé nog geen
harde conclusies te trekken. Ge
zien het verloop van het onge
val, dat de Grande Nigeria niet
rechts van het vaarwater kon
blijven en rechtdoor voer, leidt
hij af dat er 'wellicht sprake is
van een combinatie van mense
lijk en technisch falen'.
Een officiële onderzoeksraad,
waarin Nederlanders en Vla
mingen zitting hebben, gaat het
incident minutieus onderzoe
ken.
D 'Havé werpt het idee verre van
zich dat het incident van woens
dagochtend en twee eerdere on
gevallen in en vlakbij het Nauw
van Bath erop duiden dat dit
vaarwater bijzonder gevaarlijk
zou zijn.
„Het is toeval dat er zich drie
ongelukken achter elkaar voor
doen. Het ongeval met die sleep
boot van URS - die zonk bij het
slepen van een schip en waarbij
één bemanningslid omkwam -
staat al helemaal los van de aan
varingen tussen zeeschepen in
het vaarwater bij Bath. Slepen
is en blijft altijd een risicovol
gebeuren."
KAPELLE - Vier minderjarige
inwoners van Kapelle zijn afge
lopen week aangehouden we
gens de mishandeling van een
vijftienjarige plaatsgenoot.
De jongen werd afgelopen vrij
dag geduwd, gestompt en gesla
gen. Het slachtoffer liep daarbij
letsel op aan een oog en zijn rib
ben werden gekneusd.
De aangehouden verdachten -
een van zestien jaar en drie vijf
tienjarigen - kenden het slacht
offer.
Aan de mishandeling was een
woordenwisseling tussen hem
en een van de vijftienjarigen
voorafgegaan.
Drie verdachten zijn na verhoor
in vrijheid gesteld. Een vierde
zit nog vast.
De vier Kapellenaren zullen
zich later nog voor de rechtbank
moeten verantwoorden.