7
Zand en klei al 1500 jaar basis dijk
Basalt heeft last van zonnebrand
Tjmj
wêê hr
Toertje over bloedhete rommelmarkt
ll
d
Ondernemers nemen
schade stroomstoring
Schouwse Westhoek op
WWW.
NAZOMER
FESTIVAL
Trekker in de sloot
Beeld De Wildeman in
Stavenisse beschadigd
Klassieker
Ben W van Vlissingen blij met plan, maar nemen geen initiatieven
Auto raakt
tussen wal
en schip
Wm
zeeuwse almanak
BEVELANDEN/THOLEN
maandag 11 augustus 2003
vanaf de dijk
Ongerief
eej
ieii
erjf
eldf
Jen
in
'V0
iter
3S|(
raj
:énd
ml
net
14
na
tli
:hei
iwt:
nsj
net'
inc
tel
■an
ad,
etv
inic.
at
;ebl
rE
11.
An
rytl
rcl
tac
tol
iISs
'est
Pc
art
;h
an.
Watertaxi geen zaak van college
Hnor Ab van der Sluis
VLISSINGEN - Het Vlissingse
college juicht het idee van een
watertaxi toe, maar neemt zelf
geen initiatieven in die richting.
Dat antwoorden B en W op een
brief van de Lokale Partij Vlis
singen (LPV).
Fractievoorzitter W. Hirdes lan
ceerde begin dit j aar het plan om
in de drukke zomermaanden
een watertaxi in te zetten tussen
het NS-station en de Helling-
baan in het centrum. Hij bena
derde diverse ondernemingen in
Vlissingen, die zich positief uit
lieten. Zij vonden wel dat het
gemeentebestuur het voortouw
moest nemen. B en W stellen nu
dat er bij de gemeente geen ge
gadigden bekend zijn voor zo'n
project.
De LPV kaartte de problema
tiek van de dichtslibbende bin-
THOLEN - Doordat een 44-jari-
ge inan uit de gemeente Tholen
zijn auto niet op de handrem of
in de versnelling had gedaan, is
zijn voertuig zaterdagmiddag
gaan rollen en achteruit gereden
op het parkeerterrein aan de
Loswal bij de Havenweg in Tho
len.
De auto had vijftig meter gere
den, toen het voertuig gedeelte
lijk met de achterzijde op het
gangboord van een afgemeerd
binnenvaartschip terecht
kwam. Gevolg was dat de auto
met de voorzijde tussen wal en
schip was gekomen. Een klein
gedeelte van de achterzijde van
de auto was nog zichtbaar en
stak nog boven het water uit.
De auto werd door een takelbe-
drijf getakeld en aan de kant ge
bracht. Het binnenvaartschip
lad enkel wat lakbeschadiging.
nenstad met geparkeerde auto's
in april aan, na een aantal infor
matieavonden in de binnenstad.
Eén van de steeds terugkerende
opmerkingen was dat bewoners
zich zorgen maken over de par-
keerproblematiek in het cen
trum.
Zij kwamen ook met oplossin
gen. Eén van deze nieuwe ideeën
was om in de zomermaanden
een watertaxi in te zetten van de
parkeerplaats bij het NS-sta-
tion naar de Hellingbaan. Het
oude PSD-terrein zou dan als
overloopterrein gebruikt kun
nen worden voor geparkeerde
auto's.
De partij deed een onderzoek
naar de haalbaarheid, de kosten
en de benodigdheden om te be
ginnen met een watertaxi.
Daaruit kwam volgens de LPV
naar voren dat een dergelijke
idee haalbaar is. Het geld zou
gehaald kunnen worden uit de
opbrengst van de parkeergel-
den. Uit overleg met bedrijven,
die werkzaam zijn in de maritie
me sector, kwamen ook positie
ve geluiden. De LPV stelde het
college voor om het initiatief
van een watertaxi over te nemen
en zelf een onderzoek in te stel
len naar een proefproject. Een
watertaxi zou een aantal doelen
dienen: gratis en lang parkeren
aan de rand van de binnenstad,
een nieuwe toeristische attrac
tie erbij en het parkeerprobleem
in de binnenstad zou afnemen.
Het college schrijft Hirdes dat er
op dit moment gekeken wordt
naar de opzet van een gemeen
telijke vervoers- en verkeers
plan. Eén van de onderwerpen
in dat plan is een tweede bin-
nenstadsontsluitingsweg en een
evaluatie van de parkeerproble-
matiek. Ook wordt gekeken of
een transferium aan de rand van
Vlissingen haalbaar is. Uit de
parkeerevaluatie moet duide
lijk worden of, waar en in welke
omvang er ook echt een pro
bleem is voor bewoners van de
binnenstad. „Vormen van ver
voer over het water ter bevorde
ring van het toeristisch-recrea-
tief product juichen wij toe",
aldus het college. „Ze passen Mochten er ondernemers zijn, voorbeeld het NS-station en het stuur. Het college zelf zal in ie-
binnen de maritieme sfeer die die plannen hebben om een wa- centrum, dan zijn ze van harte der geval geen initiatieven ont-
onze gemeente uitstraalt." tertaxi te beginnen tussen bij- welkom bij het gemeentebe- wikkelen in die richting.
COLIJNSPLAAT - Het lijkt het publiek
weinig uit te maken of het nu Visserijdagen
zijn of Colinsplaatse dagen, de mensen ko
men toch wel. Het enige verschil tussen de
twee is dat er geen rondvaarten zijnendater
in de Vismijn geen officiële bijeenkomst
wordt gehouden. Voor het publiek maakt
dat weinig uit. Er is nog steeds een kermis je,
er is een grote braderie en een rommelmarkt
op de Oude Haven, waar heel Colijnsplaat
de inhoud van opgeruimde kasten lijkt aan
te bieden. Vooral zaterdagochtend was het
gezellig druk in het dorp. De blommige tem
peraturen weerhielden koopjesjagers en
verzamelaars niet van een toertje over de
bloedhete rommelmarkt. Toen het echt niet
meer uit te houden was, zochten de mensen
verkoeling aan de andere kant van de dijk of
onder de bomen in de Voorstraat.
foto Willem Mieras
ewa
:njii
sr
dei
attiü
gulif
eva
b;
bui
ïaai
elpt
er J
door Jeffrey Kutterink
Een handleiding 'dijken bou
wen' zou in 800 na Christus
hoogstens een paar alinea's be
slaan. In die tijd legden de Zeeu
wen de eerste dijken aan. Na
tuurlijk is de manier van bou
wen tot in de details verfijnd,
maar het principe is altijd de
zelfde gebleven: met een hoopje
zand, klei en stenen het wassen
de water weren.
Een dijk doorzagen om te zien
waar die uit bestaat is lastig, en
in elk geval niet gewenst. Tech
nische tekeningen zeggen wel
iets, maar spreken niet zo tot de
1de
ent
tS
ale
iv;
BS
T
lA
Tie
rvi
tred
me
nl
Ut
de
'P
ck|
;ett'
itii
«li;
ene
•JL
verbeelding. Maar wie de moei
te neemt de dijk bij Baarland te
beklimmen, krijgt op zijn minst
een aardig idee.
Het Waterschap de Zeeuwse Ei
landen vervangt sinds 1997 de
steenbekleding van de dijken
langs de Westerschelde en de
Noordzee. De dijkvakken zijn
getoetst aan de veiligheidsnorm
en de bekleding bleek de dijken
onvoldoende te beschermen te
gen superstormen. De hoge wa
terstanden en hoge krachtige
golven vormen de voornaamste
bedreiging van de Zeeuwse dij
ken. Bovenop de dijk, een plaats
waar het water slechts bij ex
treem hoog water komt, ligt een
grasmat. Daar waar de golven
met volle kracht tegen de dijk
aanslaan, is deze beschermd
door natuursteen of betonblok
ken. Voor de dijkbekleding is
heel lang natuursteen gebruikt.
Bij de Deltawerken is massaal
overgestapt op betonblokken.
Veel van deze blokken zijn te
licht. Ze worden nu vervangen
door dikkere en zwaardere be-
tonzuilen. Waar mogelijk blijft
de oude bekleding liggen en
gaat de nieuwe er overheen. In
sommige gevallen vervangt het
waterschap de oude.
Als een pelpinda, kleedt het
schap nu de dijk bij Baarland
laagje voor laagje uit en geeft
hem een stenen jas die wel be
scherming biedt tegen het woes
te water. Het dijkvak Baarland
polder is ongeveer 3300 meter
lang en ligt tussen de haven van
Hoedekenskerke en camping
Scheldeoord.
Het dwarsprofiel van een klas
sieke dijk heeft de vorm van een
trapezium. Afhankelijk van de
plaats en functie (bijvoorbeeld
zee of rivierdijk), kan de op
bouw behoorlijk verschillen.
Maar over het algemeen is de
kern van zand, die met een laag
klei is bedekt.
De eerste dijken, omstreeks 800
waren niet veel meer dan dat.
„Je moet heel Zeeland in die tijd
if
De dijk in Baarland wordt laagje voor laagje 'gepeld' en voorzien van een beschermende, stenen laag.
foto Willem Mieras
zien als één groot schorrenge-
bied met kreken", zegt B. van
Liere van het Waterschap de
Zeeuwse Eilanden. „Regelma
tig liepen stukken onder water.
Om zich te beschermen legden
mensen dijken aan. Ze waren
toen hooguit een meter of twee
hoog. De kleilaag op het zand
zorgde dat het zand bleef lig
gen."
Maar het land daalde, de zee
spiegel steeg, waardoor de zee
met regelmaat stukken uit dij
ken wegsloeg. In de loop der tijd
werden verschillende technie
ken bedacht om dijken te bekle
den met materiaal om afkalving
te voorkomen. Zo hebben recht
hoekige vakken van palen, op
gevuld met geperst zeewier een
tijd de golfslag gedempt.
„Het was een provisorische be
scherming", zegt Van Liere.
Basaltblokken op de zeedijk bij Baarland.
foto Willem Mieras
door Jeffrey Kutterink
Zeeland ligt ermee bezaaid.
Althans, de zeeweringen.
Het is voornamelijk afkomstig
uit het Duitse Eifelgebergte
en is met schepen naar Zeeland
vervoerd. Basalt. Een verzamel
naam voor bepaalde vulkani
sche stollingsgesteenten.
Niet kapot te krijgen, al hebben
sommige last van zonne
brand.
Basalt is donker van kleur. Grijs
tot zwart. De vele soorten basalt
zijn slechts microscopisch, soms
zelfs alleen chemisch, van el
kaar te onderscheiden. Karak
teristiek voor de blokken die in
Zeeland verspreid langs de dij
ken liggen, zijn de min of meer
verticale zuilen, meestal zeszij-
dig. Die zijn ontstaan door af
koeling en stolling van lava na
een vulkaanuitbarsting.
Slechts enkelen beschikken nog
over het vakmanschap om de
onregelmatig gevormde zuilen -
variërend van 2 5 tot 4 0 centime
ter hoog en van 30 tot 70 kilo
zwaar - met een timmermans
oog op hun plaats te zetten. Zo
danig, dat ze rotsvast met be
paalde vlakken tegen elkaar
aanliggen.
Een puzzel van de zwaarste ca
tegorie. Westkapellaars konden
die vroeger moeiteloos leggen.
Want de dijk aldaar kreeg dik
wijls op zijn donder.
Nu zijn er slechts een handvol
Zeeuwen, wat Werkendammers
en wat Friezen die het vak be
heersen.
De basaltzuilen kunnen tegen
een stootje, een niet te missen ei
genschap in de strijd tegen het
water. En ze verweren niet. Al
hoewel, er zijn er die last hebben
van zonnebrand. Noem het een
ziekte, want er is geen crème die
er tegen helpt. Een blok dat er
aan lijdt, verpulvert. Vervan
ging is nauwelijks mogelijk,
want vindt maar eens een steen
die precies in het ontstane gat
past.
De steenzetters leggen de blok
ken zo dicht tegen elkaar, dat er
geen beweging meer in te krij
gen is. Dus rest de harde metho
de: alle stenen in een vlak van
door Ali Parikow
BURGH-HAAMSTEDE - De
Federatie van Ondernemers
verenigingen op Schouwen-
Duiveiand (FOS) maakt een in
ventarisatie van de schade die
het bedrijfsleven heeft geleden
als gevolg van de grote stroom
storing donderdagavond en -
nacht. Het midden en het wes
ten van deze gemeente kwamen
daardoor gedurende enkele
uren zonder elektriciteit te zit
ten. De FOS roept alle onderne
mers op de schade, materieel of
omzetderving, zo spoedig mo
gelijk te melden bij de federatie.
De FOS heeft verder samen met
de Samenwerkende Verenigin
gen in de Verblijfsrecreatie
(SW) een brief gestuurd naar
burgemeester Asselbergs met
het verzoek hun onvrede over
het gebeuren te betrekken in
zijn evaluatie en in het gesprek
met de directie van nutsbedrijf
Delta NV.
FOS en SW maken zich zorgen
over de toenemende frequentie
van stroomstoringen. De West
hoek van Schouwen werd er tij
dens toeristisch drukke perio
den binnen twee maanden
tweemaal mee geconfronteerd.
Ook spreken beide branche-or
ganisaties hun onvrede uit over
de bedroevend slechte commu
nicatie met Delta NV. Over de si
tuatie van afgelopen donderdag
schrijven FOS en SW: „Het was
bijzonder moeilijk, zo niet on
mogelijk een juist inzicht in
aard en duur van de storing te
krijgen. Het informatienummer
werkte niet goed: er waren
wachttijden die opliepen tot
ruim dertig minuten."
Volgens FOS-voorzitter W. Gin
jaar, tevens afdelingssecretaris
van de Koninklijke Horeca Ne
derland (KHN), spreekt Delta
NV van 'weinig of geen ongerief'
als een storing korter duurt dan
vier uur. „Dat getuigt van wei
nig realiteitszin", vindt hijOm
dat de storing korter duurde dan
vier uur - in de Westhoek ander
half tot twee uur, in Brouwers
haven en Scharendijke wat lan
ger - is er geen sprake van een
schaderegeling. Ginjaar
benadrukt dat er echter wel
degelijk ondernemers zijn die
aanzienlijke schade hebben ge
leden. Hij wil dat met een duide
lijke inventarisatie nader on
derbouwen.
Ginjaar heeft vernomen dat de
schade, zowel aan apparatuur
als omzetderving, groter is dan
tijdens de eerdere stroomsto
ring met Pinksteren. Hij wil in
een gesprek met KHN en het
liefst ook met MKB en Recron
bekijken welke juridische stap
pen in dit verband mogelijk zijn.
In een gesprek dat Ginjaar eer-i
der al persoonlijk had met een
vertegenwoordiger van het
nutsbedrijf kreeg hij te horen
dat het om slechte ondernemers
gaat als zij niet goed zijn voor
bereid op een stroomstoring.
Ondernemers dienen te zorgen1
voor hun eigen noodstroom-
voorziening. FOS en SW vra-1
gen in de brief aan de burge-i
meester of hij die mening deelt. I
Beide organisaties spreken in'
hun brief wel nadrukkelijk hun i
waardering uit voor de snelheid
en inzet waarmee Asselbergs en
de brandweer aanwezig waren
om calamiteiten te voorkomen.
Advertentie
26 aug t/m 7 sept 2003
0900 33000 33
Paalworm haalde die techniek
in de zestiende eeuw onderuit,
waarna andere trucs uit de doos
moesten worden gehaald. Mat
ten van stro (te gebruiken als
werkvloer om daartussen steen
te storten) om daarin Vilvoordse
steen te zetten, bleken een stuk
sterker.
Meer stevigheid werd gevonden
door het kalksteen te vervangen
door basaltblokken. Dat is grof
weg nog steeds de samenstel
ling: zand, klei, kunststof mat
(als vervanging van de stromat-
ten) met een steenlaag en ba
salt- of betonblokken. Om de
basaltlaag nog meer te verstevi
gen, worden de stenen wel eens
overgoten met asfalt. „Niet
fraai, maar wel zeer stevig", al
dus Van Liere.
De vorm van de dijk is na de wa
tersnoodramp van 1953 veran
derd. Meer dan voorheen wor
den dijken van zand gebouwd:
het is snel in grote hoeveelheden
aan te voeren en de dijken wor
den er stabieler door (betere wa
terafvoer). Het binnenbeloop
(de helling van de dijk aan de
landkant) is tegenwoordig min
der stijl: water stroomt er min
der hard van af waardoor de
verwoestende kracht van het
water op de dijk afneemt. Door
de glooiingen van dijk onder
water te verstevigen met steen,
wordt voorkomen dat stukken
van de dijk in zee verdwijnen.
De werkzaamheden aan de dijk
bij Baarland duren tot en met
volgend jaar. Vanaf 2005 wil het
waterschap de dijken langs de
Oosterschelde aanpakken.
door Mieke van der Jagt
KLOETINGE - Een 53-jarige
Kapellenaar is zaterdagoch
tend door het oog van de naald
gekropen toen hij onder zijn
trekker in de sloot terechtkwam
langs de Kapelseweg bij Kloe-
tinge. De Kapellenaar reed met
zijn trekker en aanhanger een
eindje achteruit en stond op om
te zien of alles goed ging. Daar
bij raakte hij met zijn knie de
handgashendel, waardoor de
trekker achteruit snelheid be
gon te maken. De bestuurder
kwam onder de trekker in de
sloot terecht, waar de brand
weer en de ambulance hem on
der vandaan haalden. Een ta
kelwagen moest eraan te pas
komen om de trekker te lichten.
De bestuurder mankeerde niets.
foto Willem Mieras
een vierkante meter eruit tillen.
Ondanks de uitstekende eigen
schappen van basalt, raken de
zuilen in onbruik. Het zetten
van de blokken is zwaar werk.
Mechanisch kan het wel, maar
blijkt in de praktijk niet goed te
werken. Een groter probleem is
dat veel groeven in Duitsland
uitgeput raken.
Licht gekleurde betonzuilen ne
men langzamerhand de plek in.
Mechanisch snel te zetten: een
vakman zet per week zo'n hon
derd vierkante meter basalt
blokken neer, een machine met
gemak enkele duizenden vier
kante meters betonblokken.
Het is goedkoper, sneller en
makkelijker, maar ook minder
bijzonder.
STAVENISSE - Het standbeeld
De Wildeman dat in Stavenisse
langs het wandelpad tussen de
Boswei en de Stoofdijk staatis
begin vorige week door onbe
kenden beschadigd.
De arm die een knots vasthoudt
werd afgerukt en een hoeksteen
die uit de sokkel werd verwij
derd. Het betreft een gegoten
betonnen standbeeld en het is
zodanig vernield dat een nieuw
beeld gegoten moet worden.
Ook moet het metselwerk van de
sokkel gerepareerd worden. Het
schadebedrag bedraagt enkele
duizenden euro's.
De politie in Renesse moest
in de nacht van zaterdag op
zondag op de Hogezoom een
jonge Duitser uit een vlag
genmast plukken.
Opmerkelijk, want de meeste
Duitse toeristen hebben de
neiging om met de schep in de
hand op het strand juist de
diepte in te gaan.
Overigens was het verweer
van de 23-jarige jongeman
weer wel klassiek.
Klimmen in vlaggenmasten
verboden? Daar wist hij niets
fèÜ
