Sterke afname van kokkels in Waddenzee
P
Komeet Swift-Tuttle t
laat komende week
sterrenregen vallen
Delta NV tijdens
stroomstoring te
lang onbereikbaar
Annette de Loof ziet haar
levenswerk in Mongolië
Man moet 200 uur
werken voor afsteken
eigen vuurwerkbom
Tuinbouwers wachten invloed droogte af
Hert gedood
bij aanrijding
Bands treden
op in Renesse
Bromfietser valt
Beurtjaar
Ruggengraad
Generator
Project
Levenswerk
Aanslag
Flatgenoot
zaterdag 9 augustus 2003
Us
Inschattingsfout
veroorzaakt
aanrijding
Spannende tijden
door Rinus Antonisse
EVERSDIJK - Voor de Zeeuwse
fruittelers breken spannende
weken aan. Wat gebeurt met
groei en kwaliteit van de ap
pels en peren in de laatste
maand vóór de pluk? Vooral de
invloed van de droogte is ondui
delijk.
„Als het de komende weken
rond de 30 graden blijft, weet ik
niet wat er gebeurt. Misschien
moeten we eerder plukken",
zegt Ad Slabbekoorn, voorzit
ter kring Zeeland/Noord-Bra
bant van de Nederlandse Fruit
telers Organisatie (NFO). Hij
tekent aan dat er met langdurig
droog en warm weer niet zo
gek veel ervaring is bij de fruit
telers.
Bovendien zijn de omstandig
heden vandaag de dag anders
dan tijdens eerdere droge zo
mers, als in 1976 en 1947. An
ders dan toen kunnen veel telers
nu druppelbevloeiing toepassen
en circa 15 procent kan berege
nen.
De kringvoorzitter is wel posi
tief gestemd over de komende
oogst, waarvoor de hoofdpluk
rond de eerste september begint
(nu worden al een paar vroege
zomerrassengeplukt). „Dankzij
de warmte zal de smaak dit sei
zoen erg goed zijn; een prima
zoet-zuur verhouding. Wat de
kwaliteit betreft ben ik optimis
tisch, zowel voor de appels als
peren."
Volgens Slabbekoorn is sprake
van een goed groeiseizoen: wei
nig hagelschade en de nacht
vorst is in Zeeland reuze mee
gevallen. „De celdeling is uit
stekend verlopen. De potentie
om uit te groeien tot goede,
knapperige vruchten is prima."
De verwachting voor de kilo
gram-opbrengst is wisselend.
Er hangen meer appels, vier tot
vijf procent, aan de bomen dan
vorig jaar.
„Bij de peren schat ik dat er 11
tot 15 procent minder hangt",
stelt Slabbekoorn. „Vooral de
Doyenné du Cornice en de stoof
peren laten het afweten. Van de
hoofdpeer Conférence zie ik een
goede oogst komen." Hij is ook
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Een dag na de
storingen in de stroom- en wa
tervoorziening op Schouwen-
Duiveland blijft de onvrede
over nutsbedrijf Delta NV on
verminderd. Burgemeester As-
selbergs uitte gisteren zware
kritiek op het feit dat een verte
genwoordiger van het nutsbe
drijf pas twee uur na de melding
in het Regionaal Coördinatie
centrum in Middelburg arri
veerde. Ook bleven de hulpdien
sten lange tijd verstoken van
adequate informatie van Delta
N.V.
Directielid D. van der Klauw
van Delta erkent dat bij de eer
ste beoordeling van de storing
niet werd uitgegaan van een ca-
lamiteuze situatie waarbij ge
coördineerd overleg was vereist.
Volgens hem is er wel direct con
tact geweest met brandweer en
politie en heeft het nutsbedrijf
zich vervolgens geconcentreerd
op het verhelpen van de storing.
Bij nader inzien bleek het te
gaan om twee mankementen in
de leidingen tussen Zierikzee en
RENESSE - Bij een botsing met
een auto is donderdagochtend
omstreeks kwart over zes op de
Rampweg bij Renesse een hert
om het leven gekomen.
Het ongeluk gebeurde toen een
22-jarige automobilist uit Stel
lendam over de Rampweg reed
in de richting van Renesse. Toen
plotseling een hert de weg over
stak, kon de Stellendammer het
dier niet meer ontwijken. Het
hert was op slag dood.
VLISSINGEN - Een 34-jarige
Middelburgse bromfietser is
gisteravond op de Boulevard
Evertsen in Vlissingen gewond
geraakt toen hij tegen een ge
opend autoportier reed.
Een passagier van een stilstaan
de auto opende het portier op
het moment dat de Middelbur
ger passeerde. De bromfietser
kwam ten val en liep enkele
schaafwonden op.
positief over de ontwikkeling
van de appelprijs. „Daarop heb
ik wel een beetje moed. Ik rela
teer dat ook aan de goede kwali
teit." Slabbekoorn herinnert
aan de prijzen die voor de vorige
oogst werden betaald. Voor het
eerst sinds j aren waren die rede
lijk, ook al was er geen super
kwaliteit. In Europa was de ap
pelopbrengst niet zo geweldig
en dan zie je dat de prijs opkrab
belt. En er komt 'n keer een
evenwicht tussen vraag en aan
bod."
De kringvoorzitter merkt op dat
er wel grote verschillen optra
den. Sommige bedrijven had
den veel hagelschade, andere
lage kilo-opbrengsten. Daarop
is het zogenaamde 'beurtjaar'
van invloed: regelmatig neemt
een fruitboom bij de productie
van vruchten een pauzejaar en
valt er minder te oogsten. Bij de
peren komen meer beurtjaren
voor dan bij appels.
Slabbekoorn vindt dat de fruit
telers wel toe zijn aan wat op-
kikkers Ze hebben slechte j aren
achter de rug. Net als in de ak
kerbouw daalt het aantal telers
met zo'n drie procent per jaar.
De oppervlakte in Zeeland be
slaat ongeveer 3800 hectare en
dat wordt niet meer. Er is een
lichte toename van het aantal
perenbomen en een afname van
appelbomen.
De omvang van een bedrijf
stijgt. De gemiddelde bedrijfs-
grootte ligt tussen acht en tien
hectare, de trend gaat naar be
drijven van 15 tot 20 hectare.
„Die gaan de ruggengraat vor
men", meent de NFO-voorman.
Fruitkwekers zijn ook op zoek
naar aanvullende teelten, zoals
kersen en druiven. Met name
akkerbouwers op Zuid-Beve
land hebben zich met succes ge
worpen op de teelt van zwarte
bessen. Slabbekoorn noemt het
opvallend dat er geen terugkeer
is van de teelt van zacht fruit,
zoals aardbeien, bessen, fram
bozen en bramen. Het gebied
rond Kapelle was daarvoor
vroeger hét centrum.
de Westhoek die zich kort na el
kaar manifesteerden. „Toen de
omvang duidelijk was en bleek
dat het herstel van de stroom
voorziening in getrapte fasen
moest gebeuren, hebben we wel
direct een vertegenwoordiger
naar het RCC gestuurd/'
Van der Klauw erkent ook dat
afspraken over dit soort beslis
singen beter op elkaar afge
stemd dienen te worden. Vol
gens hem zal dat aan de orde
komen tijdens het gesprek dat
naar aanleiding van de eerdere
stroomstoring met Pinksteren
voor half augustus al gepland
staat tussen Delta NV en burge
meester Asselbergs.
Twijfels over de energiecapaci
teit van Delta NV tijdens hoog
tijdagen naar aanleiding van de
stroomstoringen in twee maan
den tijd zijn volgens Van der
Klauw gestoeld op een verkeer
de veronderstelling. „In beide
gevallen gaat het om storingen
in het netwerk en die hebben
niets te maken met het produc
tievermogen."
Medewerkers van Delta NV zijn
gisteren de gehele dag nog bezig
geweest met het herstel aan het
netwerk. Over de oorzaak van
de storing hoopt de directeur
van het nutsbedrijf volgende
week meer duidelijkheid te heb
ben. Speculaties over kortslui
ting zegt Van der Klauw niet te
kunnen bevestigen.
Bij de horecabedrijven in Re
nesse wordt steen en been ge
klaagd over het verlies aan om
zet. „Wij hadden gelukkig net
alle couverts geserveerd, maar
zodra je geen koffie meer kunt
zetten of bier kunt tappen, zie je
de zaak leegstromen. Dit kost
echt goud geld", klaagt be
drijfsleider Kees den Boer van
restaurant De Wig.
Eigenaar Koen Jachman van
bar De Stulp toont zich uiterst
tevreden over zijn recente in
vestering.
„Na die storing met Pinksteren
heb ik een grote generator aan
geschaft. Nu heb ik driemaal
overcapaciteit en kan ik zelfs
het podium hier tegenover van
energie voorzien."
Ook de verkoper van fluoresce
rende hoofdversiersels op de
Hogezoom klaagt niet. „Ja, ik
verkocht er nu wel een beetje
meer", constateert hij met vol
doening.
door Rinus Antonisse
GOES - Het aantal jonge kok
kels in de Waddenzee is sterk af
genomen. De zogeheten broed-
val is met 30 procent gedaald.
Ook de hoeveelheid volwassen
kokkels blijkt tegen te vallen.
Dit meldt de Stichting Wilde
Kokkels, verwijzend naar re
cent onderzoek door het Neder
lands Instituut voor Onderzoek
der Zee (NIOZ).
Voor 21 natuurorganisaties is de
sterke achteruitgang van de
kokkels aanleiding gezamenlijk
te protesteren tegen de door het
ministerie van Landbouw, Na
tuur en Voedselkwaliteit (LNV)
verleende vergunning aan de -
voornamelijk in Zeeland geves
tigde - kokkelvissector. Volgens
door Harold de Puysseleijr
TERNEUZEN - Als kind al had
Annette Loof (33) uit Terneuzen
interesse in de zending en in
ontwikkelingswerk. Die be
langstelling ebde nooit weg. In
tegendeel, Annette woont en
werkt tegenwoordig als onder
wijzeres in Mongolië. Om het
onderwijs in dat land naar een
hoger plan te tillen, maar ook
om Gods woord te verspreiden.
Tot begin september is ze samen
met haar Amerikaanse echtge
noot Bradley Ihrig (40) even te
rug op het ouderlijk nest.
Na haar opleiding tot leer
kracht aan de pedagogische
academie oriënteerde Annette
zich grondig op haar vertrek
naar een ontwikkelingsland. Ze
maakte trips naar Afrika en In
de vergunning mag vanaf sep
tember bijna drie miljoen kilo
kokkels uit de Waddenzee wor
den opgevist.
De organisaties vragen de Raad
van State de vergunning onge
daan te maken. Ook de Wadden
vereniging voert campagne
tegen het verlenen van de ver
gunning: via de website worden
bezwaarschriften verspreid, die
worden verzameld en ingediend
bij de Raad van State.
Het is elk jaar weer een tot en
met de RvS gevoerde strijd tus
sen de natuurbescherming en de
kokkel visserij: is het verant
woord op de kokkels te vissen en
zo ja, hoeveel kilo's mogen de
schepen dan opzuigen? Steevast
komen beide kemphanen tot an
dere cijfers over de hoeveelhe
den weekdieren op het wad.
dia om te zien hoe de zending
daar in elkaar stak. „Dat was
een goede voorbereiding. Daar
na kwam ik in contact met
Interserve, een christelijke or
ganisatie die met name ontwik
kelingswerk doet in landen
waar nog geen kerk is.
Via die organisatie kwam ze in
2000 in Mongolië terecht. „De
eerste zes maanden heb ik daar
op het platteland gewerkt en ge
holpen met het opzetten van
schooltjes. De helft van de Mon
goolse bevolking woont in de
steden, de andere helft zijn no
maden die op het platteland wo
nen. Hun kinderen gaan vanaf
hun achtste jaar in kleine dorp
jes naar de kostschool. Ze blij
ven daar een hele week en gaan
meestal in het weekeinde terug
naar de ouderlijke tent. Per
paard, over zandpaadjes, want
Kokkels planten zich alleen na
koude winters massaal voort;
wat dat betreft was die van
2002/03 de eerste redelijk koude
winter sinds 1997. Toen werden
door het NIOZ op 499 van de in
totaal 1910 monsterpunten
kleine kokkels aangetroffen.
Dit jaar vonden de onderzoe
kers slechts op 356 plekken
broedval. Bovendien werden op
slechts één procent van alle
monsterpunten volwassen kok
kels gesignaleerd.
Stichting Wilde Kokkels wijst
erop dat niet alleen het NIOZ
weinig kokkels heeft gevonden.
Ook de jaarlijkse inventarisatie
van het Rijksinstituut voor Vis-
serijonderzoek komt laag uit.
Volgens de stichting is in de voor
visserij afgesloten gebieden (30
procent van de Waddenzee) 3,65
wegen kennen ze niet. Die tent
staat soms wel zo'n veertig kilo
meter verderop", vertelt Annet
te.
Dat eerste half jaar werkte de
oud-Terneuzense met een tolk,
omdat ze zelf de taal nog niet
machtig was. Daarna verhuisde
ze naar Ulaan Baator, een stad
waar bijna eenderde van de 2,6
miljoen Mongolen woont, om
een taalstudie te volgen zodat ze
het Mongools zelf meester werd.
Annette woont nog altijd in deze
stad, waar ze ook haar echtge
noot Bradley leerde kennen. Die
woonde en werkte al langer als
arts in Mongolië.
Annette werkt nu aan een pro
ject waarin Mongoolse kinderen
tussen de negen en de vijftien
jaar die om uiteenlopende rede
miljoen kilo oogstbaar kokkel
vlees aanwezig. In de overige 7 0
procent ligt 3,77 miljoen.
De vogels in de Waddenzee heb
ben ruim 18 miljoen kilo schelp
diervlees nodig, stelt Wilde
Kokkels. Via Kokkels is daar bij
lange na niet in te voorzien, zo
dat de vogels moeten overscha
kelen op andere weekdieren
als mossel en spisula, waarvan
16,8 miljoen kilo is aangetrof
fen.
Wilde Kokkels signaleert een
gestage achteruitgang: in 1998
was er 140 miljoen kilo oogstba-
re kokkels aanwezig, vorig jaar
nog maar 43,5 miljoen. „Nu ook
het aantal jonge kokkels opval
lend is afgenomen, dreigt het
merendeel van de Waddenzee
van kokkels te worden ont
daan", aldus de stichting.
nen buiten het schoolsysteem
zijn gevallen, worden bij gespij
kerd, zodat ze weer terecht kun
nen in het reguliere onderwijs.
Bradley spant zich op zijn beurt
in om de kennis van de artsen op
het platteland te vergroten en
houdt zich daarnaast bezig met
evangelisatiewerk.
Sinds Mongolië na de democra
tische revolutie in 1990 de gren
zen opengooide, zijn er zo'n
vijftien- tot twintigduizend
christenen. Het echtpaar is van
plan nog zeker tien tot vijftien
jaar in Mongolië te blijven, zegt
Annette. „Het is in principe ons
levenswerk. Bradley wil uitein
delijk een kliniek opzetten voor
de opleiding van huisartsen,
want de medische behandelin
gen in Mongolië zijn erg slecht."
door Harold de Puysseleijr
TERNEUZEN - Voor het opbla
zen van een telefooncel met een
zelfgemaakte vuurwerkbom is
een 24-jarige Terneuzenaar gis
teren door de politierechter ver
oordeeld tot een werkstraf van
tweehonderd uur.
Het was niet het enige strafbaar
feit waarvoor de man terecht
stond. Rechter B. Doorewaard
Boekhout nam ook de diefstal
van een gestolen brommer ern
stig op. Minder zwaar tilde de
rechter aan de poging tot dief
stal van drankmuntjes uit de
kassa van een café in Sas van
Gent, en het bezit van een gas
pistool. Dat wapen vonden
agenten bij de huiszoeking in de
woning van de verdachte.
Volgens officier van justitie G.
Oosterveld had de ontploffing
in de telefooncel in de Terneu
zense Zuidlandstraat op 4 de
cember vorig jaar nogal wat
commotie teweeggebracht, om
dat toen juist de bommeldingen
bij woonwarenhuis Ikea in het
nieuws was. Sommige buurtbe
woners dachten aan een terro
ristische aanslag door de enor
me knal, aldus de officier.
Zij achtte verder poging tot
diefstal van de muntjes en
poging tot diefstal van de brom
mer bewezen. Gezien zijn
strafblad eiste de officier een
onvoorwaardelijke gevangenis
straf van drie maanden.
De verdachte reageerde veront
waardigd: „Met 240 uur werk
straf zou ik blij zijn, maar als ik
drie maanden naar de gevange
nis moet, raak ik alles kwijt en
sta ik op straat." Doorewaard
Boekhout hield daar in zijn von
nis rekening mee. „U lijkt mij
niet iemand waarvan ik denk,
daar moeten we onze schaarse
gevangenisruimte aan beste
den. Niemand wordt daar beter
van en u bent geen grote crimi
neel."
Tegelijk met de 24-jarige Ter
neuzenaar verscheen zijn 21-ja-
rige flatgenoot voor de rechter.
Hij werddoordepolitiein eerste
instantie ook als verdachte van
de 'aanslag' op de telefooncel
beschouwd. Hij bleek daar niets
mee te maken te hebben, maar
de agenten die huiszoeking bij
hem deden troffen wel twee ons
hennep, 39 strijkers en eenreeks j
verkeersborden aan.
Ook de 21-jarige Terneuzenaï
was geen onbekende voor justi
tie, reden voor officier Ooster
veld voor een eis van 100 uur
werkstraf. De verdachte noem
de dat 'abnormaal hoog', omdat
hij helemaal niets te maken had
met de bom in de telefooncel ei
min of meer bij toeval betrapt
was op de andere vergrijpen.
Ook van hem vond de rechter,
dat hij niet thuishoorde in deca-
tegorie 'zware criminelen', Hij1
veroordeelde hem tot een boeit
van driehonderd euro, mede
omdat de Terneuzenaar drie da
gen voorarrest had meege
maakt.
RENESSE - In 't Wild, Stiletto
en FatMouth. Deze drie band
treden de komende weken opia
Renesse. Ze spelen rock, blue
Nederlandstalige covers of ei
gen nummers.
In het kader van Renesse Live
staat donderdagavond om ach
uur de band In 't Wild op hefpo
dium. Op het evenemententer
rein aan de Hogezoom speelt c:
groep behalve Nederlandstalig!
covers ook eigen nummers. Ol
der de naam You Teek Mie had
den de zes leden van de ban
tien j aar podiumervaring achter
de rug, toen ze in 2000 beslote:
de naam van de band te veran
deren. Een jaar later brachten
zij hun debuutalbum 'Ogen vol
vuur' uit. Dit voorjaar is hm
tweede album'Bijna thuis'uit
gebracht. I
De Belgische band Stiletto be
treedt een week later, op Hon
derdag 21 augustus het podiuir
van Renesse Live! Deze rocker
pop coverband bestaat uit w
enthousiaste muzikanten
garant staan voor een energiek
performance. Zowel numn®
van Alanis Morissette als Me-
tallica behoren tot hun repertoi
re. Beide optredens, georgani
seerd door Schouwenlanj
Eventures, beginnen om 20.U
uur.
Café De Stulp heeft op zon»
31 augustus om 15.00 uur et
optreden van de Noord-Hol
landse formatie FatMouth ge
pland.
voor fruittelers
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - Tientallen
vallende sterren per uur: dat is
wat geïnteresseerden volgende
week elke avond aan de hemel
kunnen zien. Tussen maandag
en donderdag zoeft een enorme
zwerm stof- en gruisdeeltjes
langs het firmament. Per uur
zullen zeker tientallen van die
deeltjes in de dampkring ver
branden en veranderen in 'val
lende sterren'.
Het KNMI verwacht een heldere
hemel. Directeur A. Weishaupt
van het Planetron in het Drentse
Dwingeloo, de grootste publie
ke sterrenwacht in Nederland,
voorspelt een schitterend
schouwspel. „Het is wel volle
maan, dus dat maakt sterren
iets minder zichtbaar. Maar
vooral op het platteland, gebie
den zonder veel grote steden
met veel licht, kunnen mensen
de hele nacht buiten gaan zitten
voor een ongeëvenaard spekta
kel." Het hoogtepunt van de
sterrenregen is te verwachten in
de nacht van woensdag op don
derdag.
J. Minderhout van de Middel
burgse Volksterrenwacht Phi-
lippus Lansbergen is minder
stellig. „Het is altijd een kwestie
van afwachten of 't gebeurt. Ze
kerheid heb je altijd pas de dag
achteraf. Drie jaar geleden zou
er ook een hele zwerm langsko
men, maar dat gebeurde uren
later dan gepland." Volgens
Minderhout zijn de 'vallende
sterren' nu al een klein beetje te
zien. „Ik heb zelf een paar heel
mooie vuurbollen gezien."
De stof- en gruisdeeltjes danken
hun oorsprong aan kometen,
grote brokstukken ijs die tijdens
hun tocht door de ruimte lang
zaam maar zeker uit elkaar val
len. De zwerm die volgende
week de aarde passeert komt
van de komeet Swift-Tuttle.
Deze heeft 130 jaar nodig om
zijn baan rond de zon te doorlo
pen. Swift-Tuttle was voor het
laatst te zien in 1992.
Het maximum van de zwerm
stof- en gruisdeeltjes wordt
de nacht van woensdag op do;
derdag verwacht. „Want
gaat de aarde door de stofstai
van de komeet", weet de Mj(
delburgse sterrenkundig
„Ook dan moet ik een paars!
gen om de arm houden. Is l<
donker genoeg? Raakt de sto
staart de kant van de aarde wa;
wij wonen? Als alles klopt, j
dan zouden we een spektak:
kunnen beleven."
De Volksterrenwacht is
plan 'iets' te organiseren omb
langstellenden mee te laten g
nieten van de 'vallende sterra
„We zijn een volksterrenwat!
en dat betekent datals er ietsi
we het publiek er graag bij t
len betrekken." Medewerkt:
van Philippus Lansbergen sit
ken dit weekend de koppen!
elkaar. Maandag wordt duid:
lijk of de sterrenwacht activite:
ten organiseert.
De 'vallende sterren' zijntezie
bij het sterrenbeeld Cassiopei
die de letter W vormt. Om 23.0
uur hebben geïnteresseerdend
meeste kans.
Zie
Kou
438
tel.
dag
Bez
dag
afd
em
afd
dag
0t
'sG
446
dat
Afd
dat
Afc
14.'
Lil
'sC
446
ma
zat
Er
Oo
Kit
wc
mé
RETRANCHEMENT - Eenói
jarige fietser uit België
vrijdagavond in Retranchemei
gewond geraakt toen hij uil
de oversteken. Hij werd'aai
gereden door een person»
auto.
De fietser reed over de rijbai
van de Kanaalweg en wilde
weg oversteken naar het
pad richting Knokke. Hij zs
wel de personenauto, die wen
bestuurd door een 25-jarigeH
burger aankomen maar dat!
dat hij voorrang had en laj
over. De automobilist konte
meer op tijd stoppen en reed;
fietser aan. Die liep bij zijni'
vermoedelijk een gebrok
been op en werd overgebrat
naar het ziekenhuis.
Appels plukken in Kapelle.
foto Willem Mieras
De Terneuzense Annette Loof geeft les aan kinderen van negen tot vijftien die buiten het Mongoolse schoolsysteem zijn gevallen.
foto Camile Schelstraete
