Sterke afname aantal
kokkels in Waddenzee
PZC
Hij zat daar gewoon dood te gaan
Komeet Swift-Tuttle
laat komende week
sterrenregen vallen
Ik ben vaak
benauwd.
Wie helpt mij
daarmee om
te gaan?
.12
Tuinbouwers wachten invloed droogte af
zaterdag 9 augustus 2003
Positief
Beurtjaar
Omvang
Bromfietser valt
Diefstal uit auto
Man werd volgens echtgenote zwaar verwaarloosd in Ter Re ede
Shock
Aangemeld
Afwachten
Publiek
Luchtwegklachten roepen vaak veel vragen op.
De medewerkers van de Astma Fonds advieslijn
kunnen u op weg helpen.
Met heldere informatie en praktische adviezen.
Zo nodig krijgt u extra steun van een telefonische coach.
Zodat u voldoende 'bagage' hebt om verder te kunnen.
Astma Fonds advieslijn
informatie, coaching en adviezen op maat voor iedereen die te maken heeft
met astma of C0PD (chronische bronchitis en longemfyseem)
Bel: 0800-2272596 (gratis)
werkdagen 10-14 uur
advieslijn@astmafonds.nl
postbus 5, 3830 AA Leusden
www.astmafonds.nl
Spannende tijden voor fruittelers
door Rinus Antonisse
door Rinus Antonisse
EVERSDIJK - Voor de Zeeuwse
fruittelers breken spannende
weken aan. Wat gebeurt er met
groei en kwaliteit van de appels
en peren in de laatste maand
vóór de pluk? Met name de in
vloed van de droogte is onduide
lijk.
„Als het de komende weken
rond de 30 graden blijft stomen,
weet ik niet wat er gebeurt. Mis
schien moeten we eerder pluk
ken", zegt Ad Slabbekoorn,
voorzitter kring Zeeland/-
Noord-Brabant van de Neder
landse Fruittelers Organisatie
(NFO). Hij tekent aan dat er met
langdurig droog en warm weer
niet zo gek veel ervaring is bij de
fruittelers.
Bovendien zijn de omstandig
heden vandaag de dag anders
dan tijdens eerdere droge zo
mers, als in 1976 en 1947. An
ders dan toen kunnen veel telers
nu druppelbevloeiing toepassen
en circa 15 procent kan berege
nen.
Slabbekoorn: „Op een gegeven
moment kan de boom het af la
ten weten. Dat kan wat de maat
betreft een paar millimeter ver
schillen, met name op de perce
len waar geen bevloeiing toege
past kan worden."
De kringvoorzitter is overigens
wel positief gestemd over de ko
mende oogst, waarvoor de
hoofdpluk rond de eerste sep
tember begint (nu worden al
een paar vroege zomerrassen
geplukt). „Dankzij de warmte
zal de smaak dit seizoen
erg goed zijn; een prima zoet
zuur verhouding. Wat de kwali
teit betreft ben ik optimistisch,
zowel voor de appels als pe
ren."
Volgens Slabbekoorn is er spra
ke van een goed groeiseizoen:
weinig hagelschade en de
nachtvorst is in Zeeland reuze
meegevallen. „De celdeling is
uitstekend verlopen. De poten
tie om uit te groeien tot goede,
knapperige vruchten is prima."
De verwachting voor de kilo
gram-opbrengst is wisselend.
Appels plukken in Kapelle.
Er hangen meer appels, vier tot
vijf procent, aan de bomen dan
vorig jaar.
„Bij de peren schat ik dat er 11
tot 15 procent minder hangt",
stelt Slabbekoorn. „Vooral de
Doyenné du Comice en de stoof
peren laten het afweten. Van de
hoofdpeer Conférence zie ik een
goede oogst komen." Hij is ook
positief over de ontwikkeling
van de appelprijs. „Daarop heb
ik wel een beetje moed. Ik rela
teer dat ook aan de goede kwali
teit." Slabbekoorn herinnert
aan de prijzen die voor de vorige
oogst werden betaald. Voor het
eerst sinds jaren waren die rede
lijk, ook al was er geen super
kwaliteit. In Europa was de ap
pelopbrengst niet zo geweldig
en dan zie je dat de prijs opkrab
belt. En er komt 'n keer een
evenwicht tussen vraag en aan
bod."
De kringvoorzitter merkt op dat
er wel grote verschillen optra
den. Sommige bedrijven had
den veel hagelschade, andere
lage kilo-opbrengsten. Daarop
is het zogenaamde 'beurtjaar'
van invloed: regelmatig neemt
een fruitboom bij de productie
van vruchten een pauzejaar en
valt er minder te oogsten. Bij de
peren komen meer beurt jaren
voor dan bij appels.
Slabbekoorn vindt dat de fruit
telers wel toe zijn aan wat op-
kikkers. Ze hebben slechte jaren
achter de rug. Net als in de ak
kerbouw daalt het aantal telers
met zo'n drie procent per jaar.
De oppervlakte in Zeeland be
slaat ongeveer 3800 hectare en
dat wordt niet meer. Er is een
lichte toename van het aantal
perenbomen en een afname van
appelbomen.
De omvang van een bedrijf
stijgt. De gemiddelde bedrijfs-
grootte ligt tussen acht en tien
hectare, de trend gaat naar be
drijven van 15 tot 20 hectare.
„Die gaan de ruggengraat vor
men", meent de NFO-voorman.
Fruitkwekers zijn ook op zoek
naar aanvullende teelten, zoals
kersen en druiven. Met name
akkerbouwers op Zuid-Beve-
foto Willem Mieras
land hebben zich met succes ge
worpen op de teelt van zwarte
bessen. Slabbekoorn noemt het
opvallend dat er geen terugkeer
is van de teelt van zacht fruit,
zoals aardbeien, bessen, fram
bozen en bramen. Het gebied
rond Kapelle was daarvoor
vroeger hét centrum.
„Het verwondert me dat die
teelt niet opnieuw opgepakt
wordt. Het is arbeidsintensief
en je moet veel vakkennis heb
ben, maar op twee tot drie hec
tare is er al een goede boterham
mee te verdienen."
GOES - Het aantal jonge kok
kels in de Waddenzee is sterk af
genomen. De zogeheten broed-
val is met maar liefst 30 procent
gedaald. Ook de hoeveelheid
volwassen kokkels blijkt tegen
te vallen. Dit meldt de Stichting
Wilde Kokkels, verwijzend naar
recent onderzoek door het Ne
derlands Instituut voor Onder
zoek der Zee (NIOZ).
Voor 21 natuurorganisaties is de
sterke achteruitgang van de
kokkels aanleiding gezamenlijk
te protesteren tegen de door het
ministerie van Landbouw, Na
tuur en Voedselkwaliteit (LNV)
verleende vergunning aan de -
voornamelijk in Zeeland geves
tigde - kokkelvissector. Volgens
de vergunning mag er vanaf
september bijna drie miljoen ki
lo kokkels uit de Waddenzee
worden opgevist.
De organisaties vragen de Raad
van State de vergunning onge
daan te maken. Ook de Wadden
vereniging voert campagne
tegen het verlenen van de ver
gunning: via de website worden
standaard-bezwaarschriften
verspreid, die worden verza
meld en ingediend bij de Raad
VLISSINGEN - Een 34-jarige
Middelburgse bromfietser is
gisteravond op de Boulevard
Evertsen in Vlissingen gewond
geraakt toen hij tegen een ge
opend autoportier reed.
Een passagier van een stilstaan
de auto opende het portier op
het moment dat de Middelbur
ger passeerde. De bromfietser
kwam ten val en liep enkele
schaafwonden op. Hij werd ter
plaatse door ambulanceperso
neel behandeld.
RENESSE - Aan de Roelands-
weg te Renesse is gisteren inge
broken in een geparkeerde auto.
De geluidsapparatuur werd met
geweld uit de auto gehaald. De
schade bedraagt enkele honder
den euro's.
van State. Het is elk jaar weer
een tot en met de Raad van State
gevoerde strijd tussen de na
tuurbescherming en de kokkel
visserij: is het verantwoord op
de schelpdieren te vissen en z«
ja, hoeveel kilo's mogen de sche
pen dan opzuigen? Steevast ko
men beide kemphanen tot ande
re cijfers over de hoeveelhedea
weekdieren op het wad.
Kokkels planten zich alleen na
koude winters massaal voort;
wat dat betreft was die vat
2002/03 de eerste redelijk koude
winter sinds 1997. Toen werdet
door het NIOZ op 499 van de it
totaal 1910 monsterpunten
kleine kokkels aangetroffen,
Dit jaar vonden de onderzoe
kers slechts op 356 plekken
broedval. Bovendien werden op
slechts één procent van alle
monsterpunten volwassen kok
kels gesignaleerd.
Stichting Wilde Kokkels wijst
erop dat niet alleen het NIOZ
weinig kokkels heeft gevonden.
Ook de jaarlijkse inventarisatie
van het Rijksinstituut voor Vis-
serijonderzoek komt laag uit.!
Volgens de stichting is in de voor
visserij afgesloten gebieden (30
procent van de Waddenzee) 3,651
miljoen kilo oogstbaar kokkel
vlees aanwezig. In de overige 70
procent ligt 3,77 miljoen.
De vogels in de Waddenzee heb- i
ben ruim 18 milj oen kilo schelp
diervlees nodig om in hun voed-
selbehoefte te voorzien, stelt
Wilde Kokkels. Via kokkels is
daar bij lange na niet in te voor
zien, zodat de vogels moeten
overschakelen op andere week
dieren als mossel en spisula,
waarvan 16,8 miljoen kilo is
aangetroffen.
Het NIOZ meet sinds 1994 de
hoeveelheid schelpdieren op
wadplaten in de westelijke
Waddenzee (de ruim 1900 meet
punten zijn representatief voor
200 vierkante kilometer wad
plaat) Wilde Kokkels signaleert
een gestage achteruitgang: in
1998 was er 140 miljoen kilo
oogstbare kokkels aanwezig,
vorig jaar nog maar 43,5 mil
joen.
„Nu ook het aantal jonge kok
kels opvallend is afgenoma
dreigt het merendeel van k
Waddenzee van kokkels te wor
den ontdaan", aldus de stich
ting.
door Nadia Berkelder
r*
VLISSINGEN - Haar man is vo
rige week met spoed opgenomen
in het ziekenhuis met een zwaar
geïnfecteerde wond. Hij woon
de in de nieuwe verpleegafde-
ling van Ter Reede in Vlissingen.
Volgens N. Gabriëlse is daar on
zorgvuldig met haar man omge
sprongen. „Hij zat gewoon dood
te gaan aan die wonden." De
Stichting Werkt voor Ouderen,
waar Ter Reede onder valt, wil
nog niet ingaan op de aantij
ging-
Ze heeft een foto van haar man,
een week voordat hij verhuisde
naar Ter Reede. Hij staat in de
sneeuw en kijkt in de camera.
Sinds vorige week ligt hij in het
ziekenhuis in Vlissingen. On
dervoed, uitgedroogd en ver
waarloosd, constateerde de
arts. „Ze zeiden dat ze een bier
flesje vol pus uit zijn wond heb
ben gehaald. Daarna is er een
drain aangebracht. Het leek wel
stopverf wat er uit kwam, dagen
lang." In het ziekenhuis heeft de
man vocht gekregen en medicij
nen tegen de infectie in de wond.
„Hij ligt nu te lachen, kijkt van
de één naar de ander als er be
zoek is. Zo reageerde hij al
maanden niet meer. Hij zat daar
gewoon dood te gaan aan die
wonden. In Ter Reede zeiden ze
dat de wond er prachtig uitzag.
De wonden zijn waarschijnlijk
ontstaan omdat hij 24 uur per
dag een luier aan had. „Hij in
fecteerde zichzelf." Haar man
(74) is nog zindelijk, maar heeft
wel hulp nodig. „Soms trekt hij
bijvoorbeeld al door voordat hij
naar het toilet is geweest. En hij
kan zich niet meer alleen uitkle
den. Maar hij werd een hefe dag
in de luiers gelegd.Er is te wei
nig personeel om goed voor de
mensen te zorgen, vindt ze. „Er
is één personeelslid op zes of ze
ven bewoners. Die moet ook ko
ken en schoonmaken. Voor ou
deren die zelf nog iets kunnen, is
dit systeem misschien wel goed,
maar mijn man vond het ook
leuk om met anderen op de ka
mer te liggen. In de Poort, waar
hij eerst zat, was het gezellig,
daar werd gelachen. Maar nu is
het personeel alleen. Het wel
zijn van de mensen moet voorop
staan. En dat is hier in het ge
ding."
Het was een geluk bij een onge
luk dat ze vorige week een af
spraak hadden in het zieken
huis. „Ik had de neuroloog al een
tijd geleden een brief geschre
ven, toen mijn man een medicijn
had gekregen waar hij volgens
mij helemaal verkeerd op rea
geerde. Ik had er niks meer van
gehoord, maar toen kreeg ik be
richt dat de dokter hem toch
wilde zien. Bij het spreekuur lie
pen ze een uur achter, de wacht
kamer zat helemaal vol. Ik
dacht: dan ga ik nog even met
hem naar het park. Ineens werd
hij helemaal koud, zijn neus
werd wit en hij zat helemaal te
schudden in de rolstoel. Hij zei
zelf nog: dit is niet best. Ik ben
terug gegaan en hij is meteen
opgenomen. Hij was in shock
toestand. De arts vroeg of hij
nog gereanimeerd moest wor
den als hij een hartstilstand
kreeg. Als hij dit een half uur
eerder had gehad, was hij mis
schien dood geweest."
„Uit bloedonderzoek bleek dat
hij chronische koorts had. Bij
Ter Reede zeiden ze dat hij een
beetje klam was omdat het zulk
warm weer was. Hij was onder
voed, hij kon niet eten omdat hij
dan misselijk werd. Hij was vol
ledig uitgedroogd, het leek net
trappistenbier wat er in het zak
je van het katheter zat. Eerder
al, als ik bij hem op bezoek
kwam in Ter Reede, dronk hij zo
drie glazen water achter elkaar
leeg. Het eten was er zo afge
past, en hij was altijd een grote
eter geweest." In het nieuwe
verpleeghuis moet het verzor
gend personeel ook koken.
„Laatst was er een meisje, die
had een kilo verse spinazie voor
zes personen. Daar bleef na
tuurlijk helemaal niets van
over."
Voordat hij naar Ter Reede
kwam, woonde haar man in ver
pleeghuis De Poort. Hij werd
daar twee jaar geleden opgeno
men omdat hij dement was. „Hij
was thuis soms agressief, hij is
een keer vermist geweest. In De
Poort had hij het naar zijn zin,
hoe meer mensen hij om zich
heen heeft, hoe beter hij zich
voelt. Ik ging daar altijd flui
tend naar toe, dan kwam ik zin
gend weer terug. Naar Ter Ree
de ging ik met lood in mijn
schoenen en kwam ik met nog
meer lood in mijn schoenen
thuis. In De Poort was zijn kwa
liteit van leven goed, het was er
gezellig. Als hij uit het zieken
huis komt, gaat hij niet meer te
rug naar Ter Reede, ik ga op
zoek naar iets anders.
Directeur J. de Graaf van de
Stichting Werkt voor Ouderen,
waar Ter Reede onder valt, zegt
niet te kunnen ingaan op de
zaak omdat hij de medische
achtergrond niet kent. Hij wil
wel kwijt dat Ter Reede zelf de
zaak heeft aangemeld bij de In
spectie voor de Gezondheids
zorg. De inspectie kan niet op de
zaak reageren, omdat de mel
ding nog te recent is.
door Ab van derSluis
MIDDELBURG - Tientallen
vallende sterren per uur: dat is
wat geïnteresseerden volgen
de week elke avond aan de he
mel kunnen zien. Tussen
maandag en donderdag zoeft
een enorme zwerm stof- en
gruisdeeltjes langs het firma
ment. Per uur zullen zeker
tientallen van die deeltjes in de
dampkring verbranden en
veranderen in 'vallende ster-
Het KNMI verwacht een hel
dere hemel. Directeur A. Weis-
haupt van het Planetron in het
Drentse Dwingeloo, de groot
ste publieke- sterrenwacht in
Nederland, voorspelt een
schitterend schouwspel. „Het
is wel volle maan, dus dat
maakt sterren iets minder
zichtbaar. Maar vooral op het
platteland, gebieden zonder
veel grote steden met veel
licht, kunnen mensen de hele
nacht buiten gaan zitten voor
een ongeëvenaard spektakel."
Het hoogtepunt van de ster
renregen is te verwachten in de
nacht van woensdag op don
derdag.
J. Minderhout van de Middel
burgse Volksterrenwacht Phi-
lippus Lansbergen is minder
stellig. „Het is altijd een kwes
tie van afwachten of 't gebeurt.
Zekerheid heb je altijd pas de
dag achteraf. Drie jaar gele
den zou er ook een hele zwerm
langskomen, maar dat gebeur
de uren later dan gepland."
Volgens Minderhout zijn de
'vallende sterren' nu al een
klein beetje te zien. „Ik heb
zelf een paar heel mooie vuur
bollen gezien."
De stof- en gruisdeeltjes dan
ken hun oorsprong aan kome
ten, grote brokstukken ijs die
tijdens hun tocht door de
ruimte langzaam maar zeker
uit elkaar vallen. De zwerm
die volgende week de aarde
passeert komt van de komeet
Swift-Tuttle. Deze heeft 130
jaar nodig om zijn baan rond
de zon te doorlopen. Swift-
Tuttle was voor het laatst te
zien in 1992.
Het maximum van de zwerm
stof- en gruisdeeltjes wordt in
de nacht van woensdag op
donderdag verwacht. „Want
dan gaat de aarde door de stof-
staart van de komeet", weet de
Middelburgse sterrenkundige.
„Ook dan moet ik een paar sla
gen om de arm houden. Is het
donker genoeg? Raakt de stof-
staart de kant van de aarde
waar wij wonen? Als alles
klopt, ja, dan zouden we een
spektakel kunnen beleven."
De Volksterrenwacht is van
plan 'iets' te organiseren om
belangstellenden mee te laten
genieten van de 'vallende ster
ren'. „We zijn een volksterren
wacht en dat betekent dat, als
er iets is, we het publiek er
graag bij willen betrekken."
Medewerkers van Philippus
Lansbergen steken dit week
end de koppen bij elkaar.
Maandag wordt duidelijk of
de sterrenwacht activiteiten
organiseert.
De 'vallende sterren' zijn te
zien bij het sterrenbeeld Cas
siopeia, die de letter W vormt.
Om 23.00 uur hebben geïnte
resseerden de meeste kans.
