Philips plukt de dag
Brandblaren in het paradij s
Badmeubel
Wetten
Jubileum
Behang
zaterdag 9 augustus 2003 W3
Jl
Meubelen om mee te s
Kinderen willen graag
wiebelen, schommelen
en draaien. Meubilair voor
volwassenen leent zich daar
voor meestal niet. Voor de
nieuwe designcollectie nam
Ikea daarom kinderen als
uitgangspunt. De ontwerpen
houden het midden tussen
speelgoed en meubilair.
inderen moeten kunnen
klimmen, ze moeten kun
nen schommelen en draaien.
Dat gegeven nam Ikea als uit
gangspunt voor de derde PS
Collectie waarin de nadruk ligt
op design. De ondertitel is Unli
mited Play, dat vrij vertaald
'onbegrensd spelen' betekent.
„Natuurlijk bepalen de ouders
waaraan ze hun geld uitgeven,
maar als kinderen enthousiast
zijn, dan gaan ze eerder over de
streep." Eva-Carin Banka
noemt zichzelf geen zaken
vrouw. Bij Ikea is ze verant
woordelijk voor producten voor
kinderen. En het is vooral de
fantasie van de allerjongsten
waarmee ze uit de voeten kan.
Maar toch. Zo'n nieuwe collec
tie ontstaat niet zomaar. Banka
deed daarom uitgebreid onder
zoek naar de behoeften van kin
deren. Daarvoor benaderden ze
onder andere verschillende we
tenschappers.
„Het is ons doel om oplossingen
te bieden. Omdat wij niet be
kend zijn met sociologische en
psychologische aspecten is in
formatie van wetenschappers
nodig. Waarom is beweging zo
belangrijk voor kinderen? Dat
weten wij niet."
Het antwoord op die vraag
kwam onder andere van de we-
Spaarvarkentje Kontant is ontworpen
door Monika Mulder.
tenschappers Robin Moore en
Nilda Cosco, beiden verbonden
aan de North Carolina State
University. Volgens Moore heb
ben kinderen een natuurlijke
behoefte om hun leefomgeving
te ontdekken. Hoe meer uitda
gingen die omgeving biedt, hoe
beeld voor Virrig (Eva Lilja
Löwenhielm) en Vaga (Asa And
blad). Beide producten appe
leren aan het evenwichtsgevoel
van kinderen.
In de stoel Svinga (Tina Chris-
tensen, Kai Legaard) kunnen ze
naar hartelust schommelen.
Aan het rek Hangig van Louise
Hederström kunnen kleren
worden gehangen, maar kinde
ren kunnen er ook in klimmen.
De lage prijs van de producten
refereert aan een andere doel
stelling van Ikea: het moet voor
iedereen betaalbaar zijn. Dat is
wat Eva-Carin Banka aan
spreekt. „Het zijn commerciële
producten, maar ze zijn ook
goed voor kinderen."
Dat schuilt deels in het avon
tuurlijke, waar overbezorgde
ouders misschien minder ge
makkelijk mee uit de voeten
kunnen. Toch voldoen alle pro
ducten aan de veiligheidseisen.
„Wij kiezen voor de hoogst mo
gelijke standaard, maar de ont
werpen moeten ook uitdagend
zijn. Neem het klimrek Hangig
Natuurlijk kan een kind ervan
af vallen, maar we accepteren
gevaren die te voorzien zijn.'
Paul Geerts
pelen
inri. ^te-
De ei-vormige fauteuil Lömsk
sluit als een cabriolet.
meer kinderen leren. Beweging
prikkelt bovendien het even
wichtsgevoel en dat is weer be
langrijk voor de ontwikkeling.
„Kinderen worden geprikkeld
door uitdagingen", verwoordt
Nilda Cosco. „Ze zijn nieuws
gierig en willen nieuwe dingen
uitproberen. Daardoor krijgen
ze extra energie en worden ze
gemotiveerd. De dingen die ze
leren passen ze vervolgens toe in
nieuwe situaties."
Op die opvatting is de PS Col
lectie van Ikea gestoeld. De ver
schillende ontwerpen moeten
de fantasie van het kind stimu
leren. Een jaar geleden liet Ikea
zestien kinderen uit negen lan
den op de collectie los. Twee da
gen lang testten ze de collectie.
Aan de hand daarvan werden
ontwerpen verbeterd en ge
schrapt.
De Nederlandse ontwerpster
Monika Mulder leverde twee
bijdragen aan de PS Collectie:
het stoeltje Lömsk en het spaar
varkentje Kontant. „De op
dracht was heel concreet", zegt
ze. „Iedereen heeft een relatie
met kinderen. Ik ben uitgegaan
van de nieuwsgierigheid die
kinderen hebben."
Ze nam daarbij haar eigen j eugd
als voorbeeld. „Thuis hadden
we een draaistoel waarop ik niet
mocht zitten omdat het de stoel
van mijn vader wasOp het
stoeltje Lömsk mogen kinderen
daarom vrijuit draaien. De slui
ting heeft te maken met haar
fascinatie voor cabriolets.
Net als Lömsk zijn de meeste
producten multifunctioneel.
Voorbeeld daarvan is Hoppig,
ontworpen door Carina Bengs
en Eva Lilja Löwenhielm. Op
het eerste gezicht is Hoppig een
bankje, maar in een handom
draai verandert het meubel in
een trampoline. Ook Spanstig
van Eva en Peter Moritz her
bergt verschillende mogelijkhe
den. Kinderen kunnen erop zit
ten, ze kunnen er overheen
springen maar er ook hun speel
goed in opbergen.
Daarnaast dagen diverse ont
werpen de kinderen uit om te
bewegen. Dat geldt bijvoor-
Een schommelstoel voor kinde
ren: Svinga.
Uit onderzoek blijkt dat licht
invloed heeft op het hu
meur van de mens. Op dat prin
cipe is een nieuw lichtconcept
van Philips gestoeld. Doordat
het licht een aantal keer per dag
van kleur verandert, zouden
prestaties verbeteren.
Het eerste zonlicht na een grijze
dag, lichttherapie in de koude
wintermaanden of de lichtshow
van een discotheek; verlichting
beïnvloedt de menselijke geest.
Op dit principe is ook een nieuw
lichtconcept van Philips ge
stoeld. Het verschijnt op de
markt onder de naam Carpe
Diem - Latijns voor 'pluk de
dag' - en is voorlopig nog alleen
verkrijgbaar voor de kantoor
omgeving.
Volgens Philips heeft licht niet
alleen een visueel, maar ook een
biologisch effect. Uit onderzoek
van het bedrijf blijkt dat door
licht de hormoonhuishouding
verandert. Door een lichtgevoe
lige cel in het oog wordt het
stress- en slaaphormoon aange
maakt. Gaat het schemeren, dan
wordt melatonine (slaaphor
moon) aangemaakt. Komt de
zon op, dan neemt de hoeveel
heid melatonine af. In plaats
daarvan wordt Cortisol
(stresshormoon) aangemaakt.
Dat principe is door Philips ver
taald naar een kantoorruimte.
Uit het onderzoek blijkt dat
werknemers zich in een donkere
ruimte moeilijker kunnen con
centreren. Het concept Carpe
Diem bootst feitelijk de dag na.
Om de werkplek te veraangena
men, maakt Carpe Diem het
mogelijk om de helderheid en
lichtkleur te veranderen. Beide
kunnen worden aangepast aan
het tijdstip van de dag of aan be
paalde activiteit. Gebeurt dit
automatisch, dan is sprake van
'dynamische verlichting'. Het
systeem kan daarnaast ook
worden afgestemd op de per
soonlijke wensen van de gebrui
ker, de zogenaamde 'persoonlij
ke verlichting'.
Het systeem is overigens niet
vergelijkbaar met discotheek
verlichting. Op het oog veran
dert vooral de sfeer in de ruimte.
Een blauwe gloed is volgens
voorlichter Gwen Quant van
Philips vergelijkbaar met dag
licht. „Daardoor blijft de werk
nemer alert." Tijdens de lunch
krijgt Carpe Diem een rode
gloed, waardoor melatonine
wordt aangemaakt. „Door dit
rode licht kunnen werknemers
zich ontspannen." De kleine dip
na de lunch wordt ondervangen
door blauw licht. Aan het eind
van de werkdag wordt het licht
weer langzaam roder.
Philips probeert momenteel in
terieurarchitecten voor het sys
teem te interesseren. Het is vol
gens Quant nog niet bekend of
Carpe Diem ook op de markt
verschijnt voor de particulier.
Paul Geerts
Het nieuwe badmeubel Figo
van de het Belgische bedrijf
Detremmerie is speciaal ont
worpen voor consumenten met
een kleine badkamer. Doordat
de wastafels samen één stuk
vormen kunnen ze gemakkelijk
in een krappe ruimte worden
geplaatst. Volgens Detremmerie
hebben veel consumenten be
hoefte aan een dergelijk meu
bel. De gemiddelde Nederland
se badkamer is nou eenmaal niet
ruim bemeten. De duowastafel
is 103 centimeter breed en 48
centimeter diep. Het bijpassen
de meubel is gemaakt van
spaanplaat met dennenhout
print. Het meubel is eventueel
ook leverbaar in wit, grijs of j as-
mijn. Ook zijn een bijpassende
kolomkast, spiegel en spiegel
kast verkrijgbaar. Voormeer in
formatie: www.detremmerie.nl
Als alles meezit treedt 1 sep
tember een niéuwe wet in
werking die gunstig is voor ko
pers van een nieuwbouwwo
ning. De wet maakt het mogelijk
om een deel van de betaling in te
houden tot het moment dat alle
opleveringsgebreken verholpen
zijn. Een bedrag ter grootte van
vijf procent wordt bij de notaris
in depot gehouden. Het wordt
pas aan de aannemer uitgekeerd
als de gebreken verholpen zijn.
Zowel de Consumentenbond als
de Vereniging Eigen Huis heb
ben jarenlang voor een dergelij
ke wet geijverd. De nieuwe wet
vereist ook dat koopovereen
komsten schriftelijk moeten
worden vastgelegd. Een monde
linge koopovereenkomst is dan
niet langer geldig. Begin juni
werd al een wetsvoorstel aange
nomen die het kopers van be
staande en nieuwbouwwonin
gen mogelijk maakt om binnen
drie dagen alsnog kosteloos van
de koop af te zien.
Honderd jaar geleden vestig
de AEG zich in Nederland.
Om die reden heeft het bedrijf
een zogenaamde Century-serie
ontwikkeld. Deze serie bestaat
uit een wasautomaat, een con-
densdroger, een koelkast en een
vrieskast. De vormgeving van
de verschillende apparaten is op
elkaar afgestemd. De wasauto
maat heeft een vulgewicht van
zes kilogram, evenals de con-
densdroger. De koelkast heeft
een inhoud van 152 liter, de
vrieskast een inhoud van 96 li
ter.
Wie een tuinboek leest,
wordt meegevoerd naar
een land van rozengeur en ma
neschijn. Je zou haast denken
dat de tuinier de gelukkigste
mens op aarde was. Bloemen
geuren, planten groeien in per
fecte harmonie, vogels kwinke
leren en vlinders fladderen. De
tuin is een idylle. Tuinboeken
hebben dan ook titels als
'Droomplanten' of 'Het kleine
paradijs'. De werkelijkheid is
natuurlijk anders. Niet dat tui
nieren een straf is - verre van dat
- maar planten hebben net als
alle andere levende wezens goe
de en minder goede kanten.
Planten die er op een plaatje in
een boek of tijdschrift zo prach
tig uitzien, doen een greep naar
de macht en dreigen in een paar
jaar tijd de hele border over te
nemen. Sommige rozen blijken
helemaal niet te geuren; vogels
pikken de pasgezaaide erwten
uit de groentetuin en de rupsen
van die vrolijk fladderende
vlinders vreten het blad van de
fuchsia tot aan de nerf toe op.
Daarnaast is de tuin ook nog
eens vol gevaren. Grote en klei
ne ongelukken met snoeischa-
ren, grasmaaiers en heggen-
scharen zijn aan de orde van de
dag. En niet alleen gereedschap
zorgt voor verwondingen - ook
de tuinplanten zelf zijn soms de
oorzaak van ongemak. Berucht
is in dit verband een beschadi
ging van de huid die in medische
termen bekend staat als foto-
dermatitis. Ik heb hierover wel
eens vaker geschreven, maar
een waarschuwing heeft pas ef
fect als je hem vaak herhaalt, is
mijn ervaring. Veel planten zijn
fototoxisch - het verschijnsel
dat er, na aanraking van be
paalde planten, huiduitslag en
blaren ontstaan.
Maar het verraderlijke is dat die
blaren meestal alleen ontstaan
onder invloed van ultraviolet
licht. Op een zwaarbewolkte
dag gebeurt er niets, waardoor
sommigen in de waan raken dat
zij van de schadelijke werking
van bepaalde planten geen last
hebben. Totdat zij een keer op
een zonnige dag tuinieren. Als
beroepsziekte is fotodermatitis
wel bekend; huiduitslag komt
bijvoorbeeld voor bij tuinders
die knolselderij telen. Bij de
meeste tuinliefhebbers is de
werking van de reuzenbere-
klauw berucht, een metershoge
schermbloem die inmiddels niet
alleen meer in tuinen staat maar
die zich langs wegen en spoorlij
nen razendsnel verspreidt,
waarschijnlijk doordat auto- en
treinverkeer de zaden meezuigt.
Toen de reuzenbereklauw van
uit de Kaukasus werd geïntro
duceerd zijn er doden gevallen:
wegwerkers die met ontbloot
bovenlijf in struwelen van ver
wilderde bereklauwen werkten.
Nu blijft de schade meestal tot
eerstegraads verbrandingen be
perkt.
Maar er zijn meer planten die de
tuin tot een minder paradijselij
ke omgeving kunnen maken.
Wijnruit, Ruta graveolens, is
een aardig struikje met prachtig
blauwgrijs blad. Maar loop er
niet tegenaan als u geen lange
broek draagt, en als u in de
buurt van wijnruit wilt wieden,
draag dan tuinhandschoenen en
een overhemd met lange mou
wen. Ook de vijgenboom kan
beter niet met blote armen wor
den benaderd en de fototoxi-
sche werking van het vijgenblad
doet mij toch sterk aan het para-
dijsverhaal uit de Bijbel twijfe
len. Ik kan mij tenminste niet
voorstellen dat Adam willens en
wetens brandblaren riskeerde.
Maar misschien was dat onder
deel van zijn straf.
Veel boosdoeners vind je in de
schermbloemenfamilie; naast
bereklauw en selderij zijn de en
gelwortel en de pastinaak be
rucht. Maar de gevaarlijkste
sierplant is zonder twijfel de
vuurwerkplant, Dictamnus al-
bus - niet omdat de plant ernsti
ger huidaandoeningen veroor
zaakt dan de bereklauw, maar
vooral omdat de fototoxische
werking van de vuurwerkplant
nauwelijks bekend is; tuinboe
ken beschrijven uitgebreid de
prachtige bloemen, maar geen
woord over de blaren die de
vuurwerkplant kan veroorza
ken. En dat bedoel ik nu wan
neer ik zeg dat tuinboeken de
tuin vaak te rooskleurig be
schrijven. Tuinieren gaat niet
alleen over rozen, maar ook over
gescheurde nagels, splinters of
doornen in je vingers, en brand
blaren op benen en armen.
Niet alleen ontwerpers van
meubilair laten zich inspi
reren door de jaren zestig en ze
ventig. Hetzelfde geldt voor de
ontwerpers van behang. Produ
cent Rasch Nederland brengt
een collectie op de markt die
nauw aansluit bij de retrotrend
van de afgelopen jaren. Door de
grafische vormgeving heeft het
behang een psychedelische uit
straling die rechtstreeks afkom
stig lijkt uit de jaren zestig. De
collectie verschijnt niet voor
niets op de markt onder de naam
Flower Power. Voor meer infor
matie: www.rasch.de of 0800-
2233446.
1 t
Romke van de Kaa Vuurwerkplant, Dictamnus albus
