7
Volmaaktheid achter de coupure
Spijkerglooiing bleek riskant
Poes komt
om bij
brand in
Middelburg
Ontpolderen volgens
ZMF onontkoombaar
MAXDATA
Vals briefje van vijf
duikt op in Vlissingen
Gebruik wapen bij
knokpartij mislukt
Vrede
Weerstand tegen ontpoldering onverminderd groot
Man beroofd
na bedreiging
zeeuwse almanak
WALCHEREN
maandag 28 juli 2003
vanaf de dijk
Coupure
Reder
www.merzaan.nl
Scepsis over ontpolderingsplan
Hnor René Hoonhorst
TERNEUZEN - Plannen voor
Philippine aan zee' zijn irreëel.
Het Studierapport natuuront
wikkelingsmaatregelen ten be
hoeve van de Ontwikkelings-
schets 2010 voor het Schelde-
estuarium is 'zonde van het
geld', vindt wethouder A. van
Waes van Terneuzen.
Van Waes zit voor de gemeente
Terneuzen in het Bestuurlijk
Overleg Westerschelde. Uit dien
hoofde kende hij de plannen van
het Rijksinstituut voor Kust en
Zee, het Instituut voor Natuur
behoud in Brussel en de Univer
sitaire Instellingen Antwerpen
al. „Maar ik zou er als bestuur
der nooit mee naar buiten zijn
gekomen. De plannen voor
grootschalige ontpolderingen
zijn veel te ambitieus en ontbe
ren elk maatschappelijk draag
vlak. Een enkele natuurfreak
ziet misschien liever mensen in
bomen wonen en vogels in hui
zen, maar in Zeeuws-Vlaande-
ren zit geen mens er op te wach
ten dat Philippine weer aan zee
komt te liggen", betoogt Van
Waes. De wethouder is zelf
landbouwer, maar zijn bedrijf
in graszaden ligt tegen de
grens bij Overslag. Naamgenoot
J. van Waes, voorzitter van de
akkerbouwsector van de ZLTO,
heeft een akkerbouwbedrijf
midden in de Braakmanpolders
De ontpolderingsplannen val
len hem zaterdag koud op het
dak. Hij vindt het allesbehalve
vanzelfsprekend dat de boeren-
belangen het eerst moeten wij
ken. „Wat mij betreft moet eerst
de vraag worden beantwoord of
agrariërs continu landbouw
grond moeten blijven inleveren
ten faveure van de ontwikkeling
van industrie en daarvoor beno
digde waterberging. Ontpolde
ring is alleen nodig voor de ha-
ven'oelangen van Antwerpen.
Als je de Schelde niet uitdiept, is
er ook geen extra berging in de
Braakman nodig", stelt Van
Waes.
Deakkerbouwvoorman wijst er
op dat de uitbreiding van de
Braakmanhaven en de ontwik
keling van de Mosselbanken ten
koste gaan van natuurgebied.
„De belangen van de natuur
moesten daar wijken voor die
van de industrie. En mede daar
door zouden boeren hun be-
drijfspercelen weer moeten af
staan. Dat is aan agrariërs niet
te verkopen." Van Waes, die zelf
aangeeft dat een deel van de
Braakmangronden niet tot de
beste percelen behoort, zit niet
te wachten op 'uitplaatsing of
verplaatsing' van zijn bedrijf.
Desondanks zegt hij niet direct
'nee' tegen alle ontpolderings
plannen. „Als de maatschappij
uiteindelijk toch kiest voor een
vergaande ontpolderingsvari-
ant dan moeten voor de agrari
ërs goede regelingen voor
verblijfsverplaatsing worden
getroffen. Praten moet altijd
kunnen."
De kans dat het tot praten komt,
lijkt Van Waes overigens uiter
mate klein. Het verhogen van
binnendijken tot Deltahoogte,
het verplaatsen van infrastruc
turele verbindingen en de wa
terspaarbekkens en het saneren
van vakantiepark De Braak
man zij n niet eenvoudig te reali
seren. Beheerster M. Verpalen-
Van den Bosch beaamt dat laat
ste volmondig. Ze vindt de
meest verstrekkende ontpolde
ringsplannen 'te gek voor woor
den'. „In het provinciale streek
plan wordt ons bedrijf als
concentratie voor recreatie
voorzieningen aangemerkt. We
zijn nota bene in overleg met de
provincie, Rijkswaterstaat en
de Dienst Landelijk Gebied -
mede met het oog op werkzaam
heden aan de N61 - over uitbrei
ding van ons bedrijf aan de
zuidkant van de rijksweg. Als
andere overheden met zo'n rap
port komen, denk je onwille
keurig even 'Ben je nou hele
maal van de pot...."
De erfpachtovereenkomst voor
het recreatiecentrum loopt tot
2018. Verpalen: „We zouden dus
kunnen denken, koop ons tegen
die tijd maar uit. Maar we zien
onze zoon hier graag als opvol
ger. Het werk is voor een cam
pinghouder een belangrijk deel
van zijn leven. Bovendien staan
we voor de belangen van heel
veel vaste plaatsenhouders van
stacaravans en tenten. Er zijn al
heel wat mensen langs geweest,
die hebben laten weten niet weg
te willen."
door Ron Magnée
MIDDELBURG - Bij een uit
slaande brand in een woning
aan de Veerse Singel in Middel
burg is zaterdagochtend een
poes omgekomen.
Personen raakten niet gewond.
Op het moment van de brand
was niemand thuis. Oorzaak
van de brand was waarschijn
lijk kortsluiting in een koelkast.
Even na tien uur 's ochtends
alarmeerden de buren de brand
weer. Toen de spuitgasten arri
veerden, sloegen de vlammen
uit de achterkant van de wo
ning. Bij de bestrijding werden
veertien brandweerlieden en
twee blusvoertuigen ingezet.
Een ladderwagen stond stand
by. Na twintig minuten waren
de brandweerlieden de brand
meester.
Het vuur heeft zich beperkt tot
de keuken en de gang. Het hele
huis heeft rookschade opgelo
pen en is onbewoonbaar. De
schade bedraagt ongeveer vijf
enzeventigduizend euro.
foto Ruben Oreel
doorA. J.Snel
Hier is alles harmonisch.
Achter de zeedijk bij Hoe
dekenskerke ligt het beloofde
land. Zelfs een fanatieke atheïst
zou op deze plek aan enige twij
fel onderhevig kunnen raken,
ware het niet dat de ruimte door
mensenhanden is ingevuld.
Die maakten: de oude veerha
ven waarin bij eb het slik wordt
blootgelegd om te worden voor
zien van een duizelig makend
patroon van vogelpootjes dat bij
vloed wordt gewist; het half ge
zonken schip waaraan zich een
traag proces van rot en roest
voltrekt; de steiger waar de
veerboot die geen veerboot is
onder de noemer 'Een Rondje
met een Pontje' afmeert en af
vaart; het Café Cafetaria De
Steiger waar men op de koffie
kopjes de tekst 'uniek punt aan
de Schelde' heeft laten zetten,
een bewering die geen welden
kend mens zou willen weerspre
ken. Hier is alles in orde.
De dijkenbouwers van eind ja
ren zestig hebben er goed aan
gedaan af te wijken van de ge
bruikelijke werkwijze. Als ze
niet hadden nagedacht, was het
oude veerhaventje van Hoede
kenskerke achter een robuuste,
groene dijk verdwenen. Ze
dachten wél na en maakten de
volgende constructie: dijk;
stukje iets lager gelegen weg;
voortzetting dijk.
Zo werd een coupure gemaakt
ronder dat doorgraving van de
mjknoodzakelijk was. Wie naar
e verhaven gaat, heeft het
mee over de dijk te lopen of te
nlden, maar hij passeert in feite
?on niet afsluitbare coupure,
at het wegdek wat lager ligt
dan de onderbroken dijk levert
®dit geval geen onaanvaardba-
risico's op. De veerhaven re-
aceert de kracht van het water
voldoende mate.
e constructie werd gekozen
ten tijde van de heerschappij
van de dijkgraaf P.J.J. Dekker
van de Brede Watering van
Zuid-Beveland. Er valt dus
niets op af te dingen want Dek
ker was iemand die niet werd te
gengesproken. Hij was een re
gent die nog niet voor regent
werd uitgemaakt of zelfs uitge
scholden. Niemand kwam op
het idee met hem van mening te
verschillen. Eenvoudig omdat
Dekker nu eenmaal wist wat
goed was. Later kwamen er re
genten die niet meer wisten wat
goed was en die er dus wel een
beetje om vroegen dat ze voor
vis werden uitgemaakt met een
reeds lang verstreken houd
baarheidsdatum.
Een groot man, P.J.J. Dekker.
Achter de dijk resideerde er nog
zo eentje: Arjaan Burgel, de
caféhouder van de drink- en
eetgelegenheid die nu De Stei
ger heet. Toen in 1972 de veer
dienst Terneuzen-Hoedekens-
kerke werd opgeheven, wilde hij
reder worden en zelf de over
kanten slechten met een bootje.
Hij is daar niet in geslaagd, Bur
gel. Maar hij had een gulle hand
van tappen; hij kookte mosselen
als geen ander en wie na de door
hem bereide geneugten niet
meer in staat was een automo
biel te besturen, kon een taxi
huren die Arjaan zelf bestuurde.
Zijn zwierige rijstijl, gecombi
neerd met het uitblijven van on-
Bij Hoedekenskerke hebben bestuurders een stukje paradijs wellicht over het hoofd gezien, zodat het werd behouden.
gevallen, bracht zelfs verstokte
ongelovigen tot het vage ver
moeden dat de wonderen de we
reld nog niet uit zijn. Het is alle
maal wat anders geworden,
daar achter de dijk van Hoede
kenskerke, maar bij wijze van
uitzondering hebben nieuwe
tijden er geen kwaad gedaan.
Wellicht omdat bestuurders dit
stukje paradijs over het hoofd
hebben gezien. Hopelijk omdat
iedereen die er komt intuïtief
weet dat wie wat bewaart ook
later nog wat heeft. Voorzichtig
aan. De schepen varen nog altijd
voorbij, maar aan boord weten
ze dat explosies hier hoogst on
gewenst zijn. De koeltorens van
Doel wijzen op industriële acti
viteit maar de bezoeker van de
foto Willem Mieras
veerhaven verlustigt zich in de
woorden van de jonge dichter,
die lang geleden opmerkte: 'Dat
zijn de vazen waar ze wolken
maken'.
Alles kits hier bij Hoedekens
kerke.
De Spijkerdijk ligt als een klein waterbouwkundig monu
ment bij Scharendijke. foto Marijke Folkertsma
door A.J. Snel
Zoals margarine geen echte
boter is, zo is basaltine geen
echt basalt. Maar de benaming
basaltine suggereert iets van
hardheid. Dat was destijds de
bedoeling van 'Bouwmaterialen
voorheen M. Luijten', met vesti
gingen in Lekkerkerk, Rotter
dam en Dordrecht, een onderne
ming die zich onder meer
toelegde op de verkoop van ma
terialen voor dijkbouw.
Voorheen M. Luijten had zich
meester gemaakt van het al
leenrecht van de verkoop van de
Basaltine-Spijkerglooiing in
NederlandBasaltine werd aan
geprezen als het hardste beton
ter wereld, dat door het Duit-
sche Rijk tegen namaak werd
beschermd, zo blijkt uit een
wervende folder van de alleen
verkoper. In de brochure, die in
1908 verscheen, werd het hard
gespeeld. Voorheen M. Luijten
probeerde de klandizie niet al
leen te overtuigen door de kwa
liteit van het gebodene aan te
prijzen, maar ook door laatdun
kend te doen over Italiaanse en
Franse producten, die bij de
vervaardiging van glooiingen
maar zeer matige resultaten te
zien zouden geven.
Aangezien in de waterbouw de
ultieme dijk niet was uitgevon
den, zomin dat nu het geval is,
was er in Nederland altijd be
langstelling voor nieuwe mate
rialen en bouwmethoden. Van
daar dat de Spijkerglooiing, ook
in Zeeland werd verwelkomd
om te worden beproefd. Bij wij
ze van demonstratie werd aan
de binnenkant van de voormali-
door Ben Jansen
GOES - De Zeeuwse Milieufe
deratie (ZMF) is het eens met de
studie waarin wordt geconclu
deerd dat grootschalige ontpol
dering de beste manier is om de
natuur in de Westerschelde te
behouden en te versterken. Vol
gens woordvoerder G. van Zon
neveld passen deze maatregelen
in het streefbeeld dat in de lan-
getermijnvisie voor het Schel-
de-estuarium wordt geschetst.
Van Zonneveld vindt dat de drie
Nederlandse en Vlaamse insti
tuten die de ontpolderingsvoor-
stellen doen, uitstekend werk
hebben afgeleverd. „Ze hebben
een goede analyse gemaakt van
natuur in het gebied en van de
knelpunten die er in de loop der
jaren zijn ontstaan. Het is dui
delijk dat vergaande stappen
noodzakelijk zijn voor een ge
zond estuarium."
Naar zijn oordeel spreekt uit de
studie duidelijk dat om dat ge
zonde estuarium te bereiken
ontpoldering onontkoombaar
is. Van Zonneveld: „En dan wel
in zo groot mogelijke eenheden,
want daar zit de grootste na-
tuurwinst." De drie instituten
geven in hun voorstellen twee
mogelijkheden aan: grootscha
lig ontpolderen in de gebieden
Zwin, Braakman en Saeftinge
in Zeeuws-Vlaanderen en ont-
HULST - Een 32-jarige Hulste
naar raakte vrijdagmiddag een
'aanzienlijk bedrag' kwijt, na
dat hij in zijn woning door twee
mannen werd bedreigd met een
op een vuurwapen gelijkend
voorwerp.
De mannen, die zich voordeden
als verkopers, belden rond drie
uur aan bij de woning in de Hul-
sterse binnenstad. Ze drongen
naar binnen na het openen van
de deur en eisten geld. Nadat ze,
een 'aanzienlijk bedrag' hadden
gekregen, maakten ze zich uit de
voeten in de richting van de
Graauwse Poort.
polderen op minder grote
schaal, waarbij aan weerszijden
van de Westerschelde kleine ge
bieden onder invloed van getij
en zout water worden gebracht.
De medewerker van de ZMF is
zich ervan bewust dat bij het on
derzoek naar mogelijkheden om
de natuur van de Westerschelde
te versterken niet is gekeken
naar de maatschappelijke haal
baarheid. Hij vreest ook dat er
weinig tijd is om duidelijk te
maken dat investeren in de na
tuur van de Westerschelde ook
van belang zijn voor de veilig
heid. Eind volgend jaar moeten
de overheden in Nederland en
Vlaanderen een beslissing ne
men over een ontwikkelings-
schets voor het Scheldebekken,
waarin wordt aangegeven wat
tot 2010 op het gebied van vei
ligheid, natuur en toegankelijk
heid mogelijk is. In Vlaanderen
- en met name in Antwerpen -
wordt nadruk gelegd op het as
pect toegankelijkheid: de ver
dere verdieping van de vaargeul
in de Westerschelde om de ha
ven van Antwerpen bereikbaar
te maken voor diepstekende
schepen. Aan de ontwikkelings-
schets liggen onder meer een
milieueffectrapport en een
maatschappelijke kosten-ba-
tenanalyse ten grondslag.
Advertentie
Stel uw eigen computer
systeem samen:
door Ron Magnée
VLISSINGEN - Een vals briefje
van vijf euro is zaterdagavond
bij een horecazaak aan het Bel-
lamypark in Vlissingen opgedo
ken. Onduidelijk is waar het bp-
jet vandaan komt.
Rond half tien werd het briefje
opgemerkt door een medewer
ker van de zaak. Die heeft het
biljet overgedragen aan de poli
tie. Het briefje is iets kleiner dan
het normale briefje van vijf. De
zijde waar de kaart van Europa
is afgebeeld, is iets valer dan het
reguliere biljet. Verder is met
een black light te zien dat de Eu
ropese vlag niet groen oplicht.
Tot slot is geen watermerk van
rechte strepen waar te nemen.
Een zegsman van de politie is er
van overtuigd dat het een vals
biljet betreft. Toch zal het brief
je nog nader worden onder
zocht. De politie vraagt eenie
der waakzaam te zijn bij het ac
cepteren van geld, vooral omdat
vijfjes makkelijk worden geac
cepteerd.
Overigens is het niet de eerste
keer dat een vals briefje van vijf
opduikt in Vlissingen. Vorige
week ontving een caissière van
een Vlissingse kermisattractie
op het Bellamypark ook al een
briefje van vijf dat in haar ogen
vals was.
De caissière weigerde het brief
je te accepteren en gaf het terug
aan de eigenaar.
door Mieke van derJaqt
SINT-ANNALAND De politie
heeft in de nacht van vrijdag op
zaterdag op de Voorstraat in
Sint-Annaland vier jongeren
aangehouden die waren betrok
ken bij een vechtpartij. Het
scheelde weinig of er waren
slachtoffers gevallen. Een man
heeft tevergeefs geprobeerd een
wapen door te laden om te
schieten.
Het incident gebeurde op de
Voorstraat, waar twee groepen
jongeren slaags raakten. Na de
vechtpartij gingen de groepen
uiteen maar een clubje jongeren
kwam even later terug met een
pistool. De gebruiker laadde het
wapen drie keer door en pro
beerde te schieten, maar dat
lukte niet.
De groep nam vervolgens de be
nen. De politie vond het vuur
wapen en kreeg algauw een 17-
jarige en een 18-jarige uit De
venter te pakken. Ook een 18-
jarige en een 20-jarige uit Sint-
Annaland werden in de kraag
gevat.
De politie zoekt nog getuigen
wier naam niet is genoteerd en
sluit meer aanhoudingen niet
uit.
ge zeedijk bij Scharendijke een
stukje dijk aangelegd, naast een
Muraltglooiing. Echt populair
is de Spijkerglooiing nooit ge
worden. De bouwmethode was
intensief en, belangrijker, de
glooiing was riskant. De klei er
onder spoelde weg, de betonnen
platen bleven vervolgens vaak
lang op hun plaats liggen maar
onverhoeds kon de dijkverdedi-
ging wegzakken.
Als een klein waterbouwkundig
monument ligt het resultaat van
de proefneming nog altijd bij
Scharendijke. Het stukje dijk
bestaat uit betonnen platen, die
zijn voorzien van vierkante ga
ten. Daar doorheen zijn grote,
kegelvormige spijkers van ge
wapend beton geslagen. Van af
stand beschouwd geeft dat het
visuele effect van een
patchwork deken.
Hij peinst zo af en toe over
ernstige aangelegenheden,
Leon van zeven. Zo vroeg hij
laatst of de oorlog in Irak nu
een wereldoorlog was ge
weest. Nee, legde pa uit, bij
een wereldoorlog zijn veel
meer landen betrokken dan
in de Perzische Golf het geval
was.
Eigenlijk zouden alle lan
den gewoon eens aardig voor
elkaar moeten zijn", was de
wijze conclusie van Leon.
Hetgeen een bevestigend
antwoord opleverde. „Denk
je dat je dat nog zal meema
ken?", luidde vervolgens de
vraag. Pa vertelde dat hij er
niet echt op durft te rekenen,
maar dat hij hoopt dat Leon
het in zijn leven nog wel zal
beleven.
„Dat zou wel de mooiste dag
van mijn leven zijn", ver
klaarde Leon ferm.
Om er na een korte pauze op
te laten volgen: Behalve een
dagje naar de Efteling na
tuurlijk."
