Help, het stille strandje verdrinkt
Grote vriezers voor de oogst
Zeeuwse horeca
draait goed
door mooi weer
WWW.
NAZOMER
FESTIVAL
.NL
Echtelieden
Rapport voor woningbouw Bewoners Orangerie zijn gebreken zat
M
Groot alarm
voor brandje
GEOPEND
BOUWVAK
zeeuwse almanak
WALCHEREN
zaterdag 26 juli 2003
Thuis wonen
Kippengaas
Dwangsom
vanaf de dijk
ra
J
Hun strandje
Cijfers
Campings en
hotels zitten
grotendeels vol
Natuurlijk
tijdens de
Glashandel Moerstee
Veere zet
spot op
senioren
rioorMiriam van den Broek
DOMBURG - Over zeventien
jaar telt de gemeente Veere naar
schatting vierhonderd extra
huishoudens met personen van
65 jaar en ouder. Zij willen tegen
die tijd zelf kunnen beslissen
waar ze wonen en wat voor
vorm van zorg ze krijgen. De ge
meente Veere heeft een rapport
gemaakt waarin staat wat er
moet gebeuren om in 2020 vol
doende senioren- of zorgwonin-
gente hebben.
'Niet alleen de jaren tellen' heet
de visie. Het rapport gaat over
de verschuivingen op het gebied
van wonen, zorg en welzijn en
over hoe de gemeente daarop
moet inspelen. In Veere zijn mo
menteel 8589 huishoudens
(22.091 mensen) waarvan er
209 8 bestaan uit mensen van 65
jaar of ouder. Volgens de prog
nose in het gemeentelijke rap
port zijn er in het jaar 2020 zo'n
2521 huishoudens in deze leef
tijdscategorie.
Het is inmiddels bekend dat
mensen steeds langer thuis wil
len wonen. Dankzij subsidies
voor aanpassingen in de wo
ning, thuiszorg en maaltijd
voorzieningen kan dat ook.
Maar voor de toekomst is dat
niet genoeg. Dat blijkt tevens
uit de veranderende werkwijze
vanzorgaanbieders. Geleidelijk
aan worden er minder mensen
opgenomen in verpleeginstel
lingen. Steeds vaker worden
zorgbehoevenden opgevangen
in kleinschalige woongroepen
of woonzorgcentra in hun eigen
woonplaats. De zorg komt meer
naar de mensen toe. Voorheen
was dat andersom.
Met het oog op de vergrijzing
moeten gemeenten er voor zor
gen dat er voldoende senioren-
of zorgwoningen komen. Veere
werkt daar aan. Zo worden de
komende jaren oude bejaarden
woningen in Koudekerke, Big-
gekerke, Domburg en Oostka-
pelle gesloopt om plaats te
maken voor levensloopbesten-
dige woningen. Er worden plan
nen uitgewerkt voor de bouw
van 32 aanleunwoningen bij
zorgcentrum Nieuw Sanden-
burgh in Veere en 23 senioren
woningen bij zorgcentrum
Simnia in Domburg. De Wo
ningstichting Walcheren heeft
vergevorderde plannen voor een
woonzorgcomplex aan de Grin
dweg in Westkapelle. Daar ko
men ongeveer vijftig woningen.
En dan is het aantal levensloop-
bestendige particuliere wonin
gen nog niet meegerekend.
Maar woningen bouwen alleen
is niet genoeg, blijkt uit de visie.
De gemeente moet er ook voor
zorgen dat ouderen een goed so
ciaal netwerk kunnen onder
houden, dat ze een goede wo
ning hebben in een levendige
omgeving en kunnen deelnemen
aan welzijnsactiviteiten. Het is
daarom belangrijk dat de klein
schaligheid van de kernen in
tact blijft en dat de centraal
gelegen voorzieningen niet ver
dwijnen. Door de dorpen klein
schalig te houden, blijven de
hechte gemeenschappen met
hun vrijwilligers en helpende
familieleden of buren bestaan.
door Ron Magnée
VLISSINGEN - De bewoners
van appartementencomplex
Orangerie in Vlissingen zijn de
gebreken aan hun gebouw
meer dan zat. Al sinds de inge
bruikname, meer dan een jaar
geleden, kampt het complex
met tal van gebreken. De be
woners zijn nu een arbitrage
zaak begonnen. „We lopen al
een jaar achter onze rechten
aan, maar we worden steeds
geschoffeerd."
De bewoners van het luxe ap
partementencomplex Orange
rie aan de Koudekerkseweg in
Vlisingen zijn kwaad. Al meer
dan een jaar zijn ze in een taai
gevecht verwikkeld om de
laatste klussen aan hun com
plex rond te krijgen. Aanne
mer Stegink weigert voorals
nog de gebreken aan te
pakken. In juli vorig jaar, net
voor de bouwvak, trokken de
bewoners in hun woningen.
„Dat was al later dan afge
sproken, want de oorspronke
lijke oplevering stond voor
maart gepland", aldus me
vrouw E. Muller, penning
meester van de Vereniging van
Eigenaren Orangerie (VEO).
Op dat moment ontbraken vei
lige brandtrappen nog; daar
naast werkte de lift niet en
stond de kelder nog propvol
bouwafval.
„Na de bouwvak kwamen de
werklieden niet meer terug",
herinnert VEO-bestuurslid R.
Nijssen zich. En dat terwijl er
nog veel werkzaamheden
moesten worden verricht.
„Uiteindelijk gingen we rond
de tafel zitten met de aanne
mer", aldus Nijssen. „Geza
menlijk spraken we af wat er
nog moest worden gedaan en
in welk tijdsbestek."
De donkere barak die nog altijd naast het Vlissingse complex staat is slechts één van de vele klach
ten van de bewoners van de Orangerie over de oplevering door de aannemer. foto Ruben Oreel
Pal voor de kerst was het com
plex klaar om te worden opge
leverd. „Althans, dat vond de
aannemer. Het was echter één
grote aanfluiting. Nog steeds
telden we 150 gebreken", al
dus Nijssen. De bewoners wei
gerden massaal om voor de op
levering te tekenen. „Een
voorbeeld is de afwerking van
de garage onder het gebouw",
legt Nijssen uit. „Afgesproken
was dat de ramen zouden wor
den afgedekt met verzinkte,
stalen kozijnen. De aannemer
heeft er kippengaas tegenaan
gezet."
Een ander heikel punt betrof
een barak naast het complex,
legt Nijssen uit. Die kreeg de
buurman van het Orangerie-
complex tijdelijk in bruikleen
van aannemer Stegink omdat
de buurman zijn eigen opslag
niet meer kon gebruiken. De
opslag van de buurman is nog
steeds niet in orde. En het ba-
rakje staat er nog steeds, mid
den op de stoep.
Maar daar blijft het niet bij,
weet Nijssen. In korte tijd
somt hij enkele gebreken op: er
moeten nog blauwe tegels op
de zijkant van het gebouw ko
men, enkele balkondelen han
gen met tie wraps vast, de lift
deuren moeten nog worden
geverfd, evenals andere delen
van de openbare ruimten, de
hele tegelvloer op de eerste
verdieping dient te worden op
gehoogd omdat er gevaar is
voor lekkage en de vloer bij de
entree moet worden aange
pakt omdat er voetstappen in
te zien zijn.
Sinds het begin van dit jaar
beperkt het contact met de
aannemer zich bijna louter tot
brieven, aldus Nijssen. Onder
tussen ontvingen de bewoners
een brief van de gemeente.
„Hierin de boodschap dat we
roosters moesten plaatsen op
de plaats waar kippengaas
was gespannen", aldus Nijs
sen. Op het niet naleven van de
aanzegging zou een dwang
som van 20.000 euro volgen,
aldus Nijssen.
Inmiddels hebben de be
stuursleden een arbitragezaak
bij het garantiefonds aange
spannen. „Na deze arbitrage
zaak verschijnt er een rapport
dat in elk geval bindend is", al
dus Nijssen. „We lopen al een
jaar achter onze rechten aan,
maar we worden steeds ge
schoffeerd."
Aannemer Stegink was we
gens vakantie niet bereikbaar
voor commentaar.
door Sheila van Doorsselaer
De groenblauwe oase in opti
ma forma: dijkrecreatie in
Zeeuws-Vlaanderen. Het groen
van het gras, het strakke blauw
van de lucht, af en toe onderbro
ken door bosjes kleurige pa
rasols. Walsoorden heeft behal
ve de dijk ook nog het strand,
maar voor hoelang nog? De
zee heeft de laatste jaren
steeds meer van het strand afge
nomen.
Het is stil op het strand van
Walsoorden; geen radiogeschal,
geen ijsventer, alleen maar luie
rende mensen op discrete af
stand van elkaar. Zelfs het ge-
kraai van een haan in een ren in
ket dorp is tot op het strand te
horen.
Hier geniet men in stiltede geur
snuivend van cocoszonnemelk
en zilte 'klakkers'. Mijmerend
staren naar de grote schepen op
de Westerschelde, die zo dicht
langs de kust varen dat het lijkt
alsof ze aan te raken zijn. Goed
wegwijs gemaakt en nu ver
knocht.
Maar ook zij zien waar de Wals
oordenaren al lang over klagen:
het strandje verdwijnt. De zon-
aanbidders kruipen steeds ho
ger de dijk op. Liefst op de kruin
van de dijk, want op het schuine
bovenbeloop is het niet comfor
tabel liggen. Veel zand om de
handdoek op te leggen of voor
de kinderen om mee te spelen is
er niet meer. Maar de rust van de
dijkrecreatie bij Walsoorden
blijft niettemin een grote trek
ker.
De bewuste dijk (De Haven-
dammen) is in het kader van de
Deltawerken op hoogte ge
bracht.
De hoogte van de dijk werd toen
gezien als het belangrijkste om
het wassende water tegen te
houden. Dat blijkt vijftig jaar
na de grote ramp een misvat
ting. Niet alleen de hoogte van
de dijk is van belang, de sterkte
van de glooiing is misschien nog
wel belangrijker. En daar schort
het aan. De betonnen blokken
spoelen zowat weg door golf
slag.
Het Projectbureau Zeewerin
gen gaat daarom na de bouwvak
beginnen met het versterken
van de glooiing. De blokken
worden gekanteld zodat ze ho
ger worden en beter tegen de
golven bestand zijn. Het gaat
maar om een klein stukje, maar
s
IU
De Westerschelde dwingt strandgasten bij Walsoorden steeds meer de dijk op.
•"3.
Meren, tukje doen, in alumini
umfolie verpakte boterhammen
uit de koelbox eten, flessen wa-
ter mee, af en toe een eindje
zwemmen. En 's avonds rood
verbrand, maar uitgerust, naar
huis.
Het zijn al lang niet meer alleen
ue Walsoordenaren zelf die ge
bruikmaken van 'hun' strandje.
®t geheim is uitgelekt en ande-
,e vakantievierders weten het
strandje inmiddels ook te vin
den.
"k,.we zijn daar gek! Beetje als
sardienen in een blikkie op het
srand van Bloemendaal gaan
e§ge, of Scheveningen. Echt
Met! Moeje kijke hoe mooi het
..ler 's. we komme hier al
jaaren." Het echtpaar Smaal uit
otterdam zegt speciaal voor de
ust naar Walsoorden te komen,
aren geleden door vrienden
Het vrieshuisje aan de Tragel in Koewacht.
foto Camile Schelstraete
door Sheila van Doorsselaer
Drie zijn er nog in Koewacht:
zogenaamde vrieshuisjes.
Overblijfselen uit de tijd dat zo
wat iedereen een moestuin had,
maar bijna niemand zich een
diepvries kon veroorloven om
de oogst te bewaren. Waar vroe
ger de zakken rode kool, ge
slachte konijnen en het roomijs
werden bewaard, staat nu een
auto gestald of is het tuinge
reedschap opgeborgen.
De Koewachtse jeugd weet niet
meer wat de gebouwtjes aan de
Tragel, 't Zand of de Hazenla-
renstraat ooit waren. Hun ou
ders daarentegen zullen zich die
keren dat ze er door hun moeder
op uit zijn gestuurd om een zak
je zelfgeteelde spruiten te halen,
vast nog wel heugen. Voor som
migen was het namelijk kilome
ters fietsen. In de vrieshuisjes
stonden enorme vrieskisten. El
ke vriezer was verdeeld in een
aantal compartimenten, ge
scheiden door traliewand] es
met elk vak een eigen deksel.
De huurder van een stukj e diep
vries kreeg een sleutel van de
buitendeur en de sleutel van het
deksel van zijn of haar compar
timent. En dan maar vullen.
„In de winter had ik er een hekel
aan als ik door mijn moeder
naar het vrieshuis werd ge
stuurd", zegt C. van der Bilt.
„Die vrieskisten waren enorme
bakbeesten en als in de winter
de kist bijna leeg was, dan moest
ik zowat fn die kist kruipen
voordat ik dat zakje rode kool
had waarvan mijn moeder
dacht dat het er nog moest lig
gen. IJskoud was dat."
Niet ieder kind van toen vond
het erg een diepgevroren pak-
door Famke van Loon
WESTENSCHOUWEN - De
horecabedrijven in Zeeland
draaien dit jaar tot nu toe naar'
behoren. Dit in tegenstelling tot
de landelijke cijfers, die een da
lende omzet en een flinke stij
ging van het aantal faillisse
menten van cafés en restaurants
laten zien. Dat de Zeeuwse be
drijven deze dans ontspringen is
volgens W. Ginjaar, voorzitter
van de provinciale afdeling van
Koninklijke Horeca Nederland
(KHN), mede te danken aan het
goede weer.
Het bedrijfsschap Horeca en
Catering van MKB Nederland
heeft het deze week over een 'el
lendige tijd' voor de cafés, dis
cotheken en restaurants. Cijfers
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) over het eerste
kwartaal van 2003 zijn voor de
horeca niet positief. Ten opzich
te van dezelfde periode vorig
jaar zijn er flink wat meer be
drijven gesloten: 63,2 procent
meer faillissementen. Daar
naast loopt de omzet van bedrij
ven die hun hoofd wel boven
water houden, terug: gemiddeld
met zeven procent. Maar er zijn
ook uitgaanscentra in de grote
steden waar die omzet de eerste
maanden van het jaar zakte met
25 tot 30 procent. De hoge prij
zen in de horeca zouden samen
met de economisch magere tij
den de oorzaak zijn van deze
slechte resultaten.
Voor Zeeland gaan deze cijfers
volgens provinciaal KHN-voor-
zitter Ginjaar niet op. Van de
ruim tweeduizend horecabe
drijven in de provincie is onge
veer de helft lid van de branche
vereniging. Daarvan heeft tot
nu toe slechts één ondernemer
zijn deuren noodgedwongen
moeten sluiten. „Van een toene
mend aantal bankroeten onder
hoteliers en kroegbazen is dus
geen sprake in de provincie Zee
land." Omdat vooral in de grote
steden de klappen vallen, wordt
het beeld volgens Ginjaar nu
'scheefgetrokken'
Ook wat betreft de omzet heb
ben de Zeeuwse ondernemers
niet te klagen. „Er zijn natuur
lijk altijd uitschieters naar bo
ven en beneden, maar we zitten
ongeveer op het omzetniveau
van vorig jaar." En dat is niet
slecht onder het huidige econo
mische tijWant al wordt er ge
regeld geklaagd over de prijs
stelling in de horeca, ook de
prijzen in andere branches zijn
gestegen. „Alles is duurder ge
worden. Elke branche heeft het
moeilijk. Mensen zijn ook wat
voorzichtiger met het uitgeven
van de euro's." Het goede weer
in het voorseizoen en aan het be
gin van de zomer speelt volgens
de KHN-voorzitter een belang
rijke rol voor de goede gang van
zaken in de Zeeuwse horeca.
„Bij goed weer zijn mensen toch
eerder geneigd naar de kust te
gaan dan naar de grote stad."
Veel cafés, restaurants en disco
theken zijn voor een belangrijk
deel van hun inkomen aangewe
zen op de toeristen. En schijnt
de zon en zijn de toeristen in een
goede bui, dan zijn ze volgens
Ginjaar 'eerder geneigd' toch
erop uit te trekken en die euro's
uit te geven in de horeca.
C Advertentie
26aug t/m 7 sept 2003
0900 33 00033
O^SSSIEKERINFORT
ellewoutsdiik
(.'HISTORIE DU SOLDA1
van Igor Stravinsky
foto Camile Schelstraete
om het achterland tegen het wa- stempeld worden. Met de dijk- strandje blijft echter onzeker, vrachtwagens schelpenzand is
ter te beschermen, mag zelfs nog recreatie zit het voorlopig wel Walsoordenaren willen hun al voldoende. Voor een seizoen
geen meter dijk als zwak be- goed. De toekomst van het strandje redden, een paar dan.
MIDDELBURG - Voor toeris
tisch Zeeland zijn de topweken
aangevangen. Nu behalve Ne
derland ook heel Duitsland va
kantie heeft, is het moeilijk ge
worden in Zeeland nog zonder
reservering aan een toeristische
verblijfplaats te komen.
Vooral de campings en de mini-
campings zijn heel goed bezet,
waarschijnlijk als gevolg van
voorzichtigheid van toeristen
die de economische recessie aan
den lijve ondervinden, of die de
teruggang vrezen. Verhou
dingsgewijs stijgt het aantal be
zoekers uit eigen land.
Volgens Emerence van Wingen,
coördinator marketing van het
Bureau voor Toerisme Zeeland,
mag worden verwacht dat de
toeristische branche dit jaar
even goed of zelfs iets beter zal
draaien dan vorig j aar. Van Win
gen: „De eerste drie weken van
juli waren relatief rustig, vooral
ook doordat de vakanties laat
begonnen. Maar nu gaan we
toch de topweken van het sei
zoen tegemoet."
In de kustgebieden is nog maar
zeer beperkt plaats op bunga
lowterreinen, campings en mi-
nicampings. Het aantal plaat
sen in hotels, pensions en op
adressen met logies en ontbijt is
beperkt. Van Wingen: „De
VVV's kunnen mensen nog wel
helpen, maar het wordt voor
gasten die op de bonnefooi ko
men toch lastig. Zeeland wordt
goed bezocht. We verwachten
een goed seizoen."
Advertentie
Nw. Kerkstraat 10a,Kapelle-Biezelinge
a 0113-341688
www.moerstee.nl
VLISSINGEN - De stadsgewes
telijke brandweer is donder
dagavond met man en macht
uitgerukt voor een brand in een
schuur achter een woning in de
Gerbrandystraat in Vlissingen.
De brand was kort maar heftig.
Daardoor kreeg de brandweer
verschillende meldingen bin
nen, variërend van een woning
brand aan de Gerbrandystraat
tot een uitslaande brand in het
clubhuis van de speeltuinver
eniging Lammerenburg. De
brandweer rukte daarom uit
met twee blusvoertuigen en een
hoogwerker. Ter plaatse bleek
dat de brand relatief klein was.
De schade bleef beperkt tot de
schuur en de inboedel. Om
streeks half vier 's nachts werd
gemeld dat er schuurtjes in
brand stonden aan het Hof van
Sint Jan in Middelburg. Daar
aangekomen bleek dat er een
binnenbrand woedde in één
schuurtje. De inventaris moest
het ontgelden. De schuur liep
lichte brandschade op.
ketje voor ma te gaan halen.
Door het getraliede tussenschot
was namelijk te zien wat 'de bu
ren' allemaal in hun comparti
ment bewaarden.
Met een beetje geluk was dat va
nilleroomijs en die kleine vin
gertjes pasten makkelijk door
de tralies.
Halverwege de jaren zeventig
raakten de vrieshuisjes in on
bruik. Groente kocht men in de
supermarkt en de koel-vries-
combinaties voor thuis raakten
in zwang. Toch bleven enkele
vrieshuisjes bewaard, al kregen
ze een andere bestemming. Het
vrieshuisje aan de Hazelaren
straat kreeg een tweede leven
als garage. Ook het vrieshuisje
aan 't Zand is niet meer als zo
danig te herkennen. Het ge
bouwtje aan de Tragel doet
dienst als tuinhuisje. IJs jatten
is er niet meer bij
Het boterde al een tijdje niet
meer tussen de twee Zeeuws-
Vlaamse echtelieden. Na tien
jaar huwelijkse trouw zat de
klad er goed in. Zij verdacht
hem van buitenechtelijke
spelletjes, hij had ook zo zijn
ideeën over haar gedragin
gen.
Ze trokken nauwelijks nog
gezamenlijk op, leefden
steeds meer langs elkaar
heen. Net als maandag. Hij
had vakantie en zou de hele
dag gaan klussen bij een goe
de vriend. Zij had plannen in
de richting van enige huis
houdelijke arbeid. Ze gingen
uiteen met een kille groet en
met de mededeling dat ze el
kaar nog wel even mobiel
zouden bellen. En zo ge
schiedde. In de loop van de
middag ging haar mobieltje.
Hij aan de lijn. Wat volgde
was een klaagzang over het
vele werk waarmee z'n
vriend hem had opgezadeld.
Zij op haar beurt meldde dat
ze zich ziek voelde en maar
terug in bed was gekropen.
Toen viel er een ijzingwek
kende stilte. Ze stonden recht
tegenover elkaar op het
strand van Cadzand, ooit
hun favoriete plekje. Zij met
haar vriend, hij met zijn
vriendin.
Inmiddels liggen ze in schei
ding.
