PZC
Stichting De Levende Delta slaat alarm
Nieuwe natuur kost
tussen de twee- en
driehonderd miljoen
GROOTSCHALIG ONTPOLDEREN
KLEINSCHALIG ONTPOLDEREN
Overschelde is
nodig als uitlaat
bij stormvloed
Haven Antwerpen kijkt
naar ruimte Zeebrugge
Extra argument voor
T weede Maasvlakte
Oprichting vakbond
opnieuw uitgesteld
WORLD PRESS PHOTO
11
Waterberging in polders rond Zwin, Braakman en bij Saeftinge
GROTE KERK VEERE tot 4 augustus
A
zaterdag 26 juli 2003
Getijdengebied
Kleine zeearm
Veerhaven
Proefprojecten
Overschelde
Zwin
Braakman
Saeftinge
uitpoldering
suatiesluizen
schorverjonging
schorren
ondiep
geul
verdiepen geulen
overschelde
1 Willem-Leopoldpolder
2 Nieuwe Zwartepolder
3 Thomas- en Paulinapolders
4 Van Hattum-, Everinge- en Zuidpolders
PZC/bron: Rijksinstituut voor Kust en Zee §§f
5 Hoedekenskerkepolder 9 Wilhelmus- en Kruispolders
6 Willem-Annapolder 10 Zimmermanpolder
7 Hellegat- en Serarendspolders 11 Schor Ossendrecht
8 Molen-en Perkpolders 12 Hedwigepolder
Grondverzet
Campings
Zoutgehaltes
Vogelrichtlijn
Auto's
Sponsor Veere: Rabobank Middelburg-Veere
High tech
Arrogantie
Contributie
Zoektocht
Hoor Rinus Antonisse
GOES - Berichten over nieuwe
plannen voor ontpolderen
langs de Westerschelde doen bij
stichting De Levende Delta de
alarmklok luiden. De stichting
heeft zich in het verleden steeds
krachtig verzet tegen ontpol-
dering. „Het verschijnen van
het rapport over ontpolderen is
voor ons aanleiding ons verzet
te intensiveren en zeer krachtig
voort te zetten", aldus het be
stuur, waarin vooral oud-be
stuurders en -medewerkers
van waterschappen en agrari
sche organisaties zitten.
De Levende Delta wil ophelde
ring over de plannen voor ont-
poldering. Aan het Bestuurlijk
Overleg Westerschelde legt de
stichting een reeks vragen
voor, naar aanleiding van eer
der in de PZC verschenen arti
kelen. Met name vraagt de
stichting of het Bestuurlijk
Overleg Westerschelde al een
standpunt over ontpolderen
heeft. Ook wordt geïnformeerd
of in de plannen ook aanleg van
de Overschelde, (verbinding
tussen de Wester- en Ooster-
schelde in de Hals van Zuid-
Beveland) is opgenomen en of
de Hedwigepolder bij het Ver
dronken Land van Saeftinge
als proefgebied in beeld is.
Tij terug op duizenden hectares
door Rinus Antonisse
GOES - Grootschalig ontpol
deren langs de Westerschelde
biedt de beste garantie voor een
gezond en natuurlijk watersys
teem. Het zorgt ook voor grote
re veiligheid tegen het water.
Hierbij gaat het om het terug
brengen van het getij op drie
plaatsen in Zeeuws-Vlaande-
ren: polders rond het Zwin, de
complete Braakmanpolders en
polders bij Saeftinge, in totaal
ruim 3000 hectare.
Een andere mogelijkheid, die
wat minder kansen geeft maar
toch ook hoog scoort, is klein
schalig ontpolderen, op zo'n
twaalf plaatsen langs de rivier,
zowel langs de Zuid-Beveland-
se als Zeeuws-Vlaamse kust.
Dat legt beslag op ongeveer
2100 hectare land.
Als er een Overschelde wordt
aangelegd (een verbinding tus
sen de Wester- en Oosterschel-
de langs het Bathse Spuika-
naal) komt er in beide situaties
(groot- of kleinschalig ontpol
deren) 400 hectare nieuw getij-
dengebied bij. Daarvoor wordt
beslag gelegd op gronden in de
Eerste Bathpolder. Het dorpje
Bath blijft door bedijking als
'schiereiland' gespaard.
De ontpolderingsvoorstellen
staan in het Studierapport na
tuurontwikkelingsmaatrege
len ten behoeve van de Ontwik-
kelingsschets 2010 voor het
Schelde-estuarium. Een co
productie van het Vlaams Insti
tuut voor Natuurbehoud, de
Universitaire Instelling Ant
werpen en het Rijksinstituut
voor Kust en Zee. Ze moeten er
toe leiden dat omstreeks 2030
het Scheldebekken weer een zo
natuurlijk mogelijk systeem is.
Het ontpolderen (in het rapport
uilpolderen genaamd) is maar
een onderdeel van een totaal
pakket aan maatregelen. Naast
het verwijderen/verleggen van
zeedijken gaat het ook om aan
leg van een flink aantal door-
laatmiddelen (duikers en sua-
tiesluizen), zoveel mogelijk
aansluitend bij achterliggende
kreken en oude zeearmen, zo
dat in de polders een brak/zoet
gedempt getijdengebied kan
worden ingericht. Een 'milde'
vorm van ontpolderen.
Verder worden als maatregelen
onder meer genoemd: het aan
brengen van kribben op het slik
in de Westerschelde; het afgra
ven van oude schorren; het
ondieper maken van kleine ne
vengeulen in de rivier, het ver
diepen van drie hoofdgeulen in
het Verdronken Land van Saef
tinge. Voor de Zeeschelde
(grens-Antwerpen tot voorbij
Gent) worden min of meer ver
gelijkbare ingrepen voorge
steld, met inbegrip van ontpol
deren. Alles bij elkaar moet de
oppervlakte van het estuarium
(nu 31.000 hectare) met vijf tot
tien procent toenemen.
Van de drie gebieden voor
grootschalig ontpolderen gaat
het rond het Zwin om de Wil-
lem-Leopoldpolder, oostzijde
Hazegraspolder, Burkelpol-
der, Kleine Paspolder en
noordzijde Zwinpolder, in to
taal 750 hectare. Er kan een
kleine zeearm ontstaan; het
huidige uitwateringskanaal
wordt via het nieuwe getijden
gebied geleid (niet meer via
gemaal Cadzand) en de mon
dingsgeul van het Zwin ver
zandt minder.
Grootste ingreep is het uitpol-
deren van de Braakman, met
Paulinapolder en Thomaspol
der, in totaal 2000 hectare. De
twee kleinere polders zijn no
dig voor een goede verbinding
met de Westerschelde (tenzij
daarvoor de Mosselbanken
bruikbaar zijn). In het oosten
levert ontpolderen van de He
dwigepolder 294 hectare op, te
combineren met het ontsluiten
van de Vlaamse Doelpolder en
Prosperpolder (samen 230 hec
tare).
Als gekozen wordt voor klein
schalig ontpolderen, gaat het
bij het Zwin om de noordzijde
van de Willem-Leopoldpolder
tot de zuidrand van Retranche-
ment en de Nieuwe Zwarte Pol
der, samen 230 hectare. Bij de
Braakman blijft het terugge
ven van land aan zee beperkt
tot de Thomaspolder en de Pau-
linapolder-noord (circa 250
hectare).
Om op Zuid-Beveland het
Zuidgors en het Schor van
Baarland te koppelen is nabij
Ellewoutsdijk ontpoldering
nodig van de Van Hattumpol-
der, Everingepolder en Zuid
polder (250 hectare). Voor ver
betering van de natuursituatie
in de Biezelingse Ham en Ka-
pellebank is afsnijden van de
noordoosthoek van de Hoede-
kenskerkepolder en de noord
oosthoek van de Willem-Anna-
polder gewenst (105 hectare).
Andere kleinschalige ont-
polderingen zijn: de Serarend-
spolder (60 hectare); de Hel
legatpolder (90 hectare);
Knuitershoek (Nijspolder),
Molenpolder en Perkpolder bij
de voormalige veerhaven (280
hectare); de Wilhelmuspolder
en noordzijde Kruispolder (390
hectare); de Zimmermanpolder
(220 hectare) voor koppeling
van de slikken en schorren bij
Waarde en Bath; de voormalige
schorren van Ossendrecht (225
hectare) en het zanddepot
westzijde Schelde-Rijnkanaal
(110 hectare). De Hedwigepol
der wordt gedempt getijgebied.
De gebieden die in aanmerking
komen voor ontpolderen en ge
dempt getij (via een doorlaat
middel) zijn zorgvuldig gese
lecteerd. Zo is gekeken waar de
grootste natuurwinst behaald
kan worden, naar de aanwezig
heid van bebouwing, bestaan
de natuurgebieden/kreken, de
hoogteligging van polders. De
oppervlakte die tot natuur kan
worden ontwikkeld achter de
doorlaatmiddelen, is sterk af
hankelijk van aard en omvang
van het doorlaatmiddel. Het
overgrote deel van de werk
zaamheden komt daadwerke
lijk pas na 2010 aan de orde.
Vóór dat tijdstip moeten wel
voorbereidingen getroffen
worden. Bijvoorbeeld het uit-
polderen van de Braakman
vergt forse aanpassingen van
wegen en waterhuishouding en
er is een oplossing nodig voor
de aanwezige campings. Dat is
niet in enkele jaren rond.
Komende jaren moeten enkele
proefprojecten worden uitge
voerd. Hiervoor komt in aan
merking het uitpolderen van de
Hedwigepolder; er is weinig
bebouwing en tegen geringe
kosten kan een vrij groot schor-
rengebied ontstaan. Ook de
Zimmermanpolder is in beeld.
door Rinus Antonisse
GOES - Natuurontwikkeling
in het Scheldebekken kost tot
2030 zeker 200 tot 300 miljoen
euro. Het gaat om een globale
raming. De feitelijke kosten
worden bepaald door de aard
van de uitverkoren maatrege
len om de natuur langs de Wes
terschelde en de Zeeschelde
(Antwerpen-Gent) te verbete-
In het studierapport dat bouw
stenen aandraagt voor het
Natuurontwikkelingsplan ten
behoeve van het Schelde-estu
arium, wordt uitgegaan van
normbedragen voor bekende
kostenposten.
Zo is gekeken naar het plan
Deltanatuur, dat rond het Ha
ringvliet wordt uitgevoerd.
Daar Wordt voor 140 miljoen
euro circa 3000 hectare natuur
ingericht.
Het bedrag van 200-300 mil
joen euro is een minimum
schatting. De kosten van
natuurontwikkeling worden
bepaald door: kosten van
grondaankoop en grondverzet,
aanleg doorlaatmiddelen, aan
passing wegen en waterlopen,
kosten bedrijfsverplaatsing,
sloopkosten en compensatie
voor inkomstenderving.
Met natuurinrichting van bin-
nendijkse gebieden is in Zee
land enige ervaring opgedaan.
De aankoopkosten komen op
circa 30.000 euro per hectare en
voor lichte en zware inrichting
is respectievelijk 7.000 en
15.000 euro nodig.
De Schelde-plannen aan Ne
derlandse zijde beslaan een
oppervlak van rond de 3000
hectare. De kosten voor bin-
nendijkse maatregelen komen
naar schatting op 80 miljoen
euro.
Dat lijkt betrekkelijk gering,
maar de werkelijkheid zal ho
ger uitkomen. Voor bijvoor
beeld de Braakman komen er
kosten bij voor een doorlaat
middel, het op Deltahoogte
brengen van de huidige bin
nendijken, verplaatsing van de
zoetwaterinlaat, aanpassing
wegen en het uitkopen van
campings.
Er wordt van uitgegaan dat fei
telijke werkzaamheden vóór
2010 beperkt blijven tot enkele
proefprojecten. Tot die tijd zijn
de uitgaven aan de lage kant.
Het gaat dan naast de proef
projecten om geld voor studies
ten behoeve van grootschalige
ingrepen en grondverwerving
van kort na 2010 geplande
maatregelen. Een bedrag tus
sen 30 en 40 miljoen euro wordt
een redelijke schatting ge
noemd.
door Rinus Antonisse
GOES - In de plannen voor na
tuurontwikkeling in en om de
Westerschelde neemt aanleg
van de Overschelde een aparte
plaats in.
Deze verbinding tussen Wes
ter- en Oosterschelde door de
Hals van Zuid-Beveland dient
in de eerste plaats de veilig
heid: bij stormvloeden kan wa
ter uit de Westerschelde naar de
Oosterschelde stromen. De na
tuur kan van de aanleg meepro
fiteren.
In het studierapport natuur
ontwikkeling wordt een voor
keur uitgesproken voor een on
verdedigd Kreekrakkanaal,
met een doorlaatmiddel ter
hoogte van de brug over de A58
Breedte 1100-1200 meter,
diepte 8-10 meter -NAP. Het nu
aanwezige Bathse Spuikanaal'
kan deels worden opgenomen
in het Kreekrakkanaal.
Het doortrekken van de Over
schelde door het intergetijden-
gebied van de Oosterschelde,
veroorzaakt daar verlies aan
slikken en schorren van onge
veer 400 hectare. Hiervoor is
compensatie nodig. Die kan het
beste direct rond het Kreek
rakkanaal komen, in delen van
de Eerste Bathpolder (250 hec
tare). Voor volledige compen
satie is ook een deel van de Rei-
gersbergschepolder nodig (150
hectare). Het dorp Bath moet
bedijkt worden.
Tot aan het doorlaatmiddel in
de A58 staat het Kreekrakka
naal aan de zuidkant in open
verbinding met de Wester
schelde; de noordzijde heeft
vanaf het doorlaatmiddel con
tact met de Oosterschelde.
De inzet van de Overschelde
als wateroverlaat wordt ge
raamd op eens per tien tot vijf
tien jaar.
Voor het gebruik zijn goede af
spraken gewenst. Bij gewone
omstandigheden kan water
van Ooster- naar Westerschel
de stromen. Het omgekeerde is
ook mogelijk; dit zorgt voor la
gere zoutgehaltes in de Kom
van de Oosterschelde, wat po
sitieve gevolgen kan hebben
voor het estuariene karakter
van dit gebied.
Net als het Land van Saeftinge
zullen de geulen in het
Kreekrakkanaal fungeren als
kinderkamer voor vissen
en garnalen en als belang
rijke foerageerplaats voor vo
gels.
door Wout Bareman
ANTWERPEN - De Vlaamse
havens moeten de handen ineen
slaan om op die manier de be
schikbare ruimte voor contai
neroverslag optimaal te benut
ten. Directeur Robert Restiau
van de Antwerpse Gemeen
schap voor de Haven (AGHA)
ziet vooral perspectief in sa
menwerking met Zeebrugge.
Zijn pleidooi is ingegeven door
de vernietigende uitspraak van
de Raad van State over de Wes
terschelde Container Terminal.
Restiau vergelijkt de problema
tiek rond de WCT met die van
het Deurganckdok, de contai
nerhaven in aanbouw op de lin
ker Scheldeoever bij Doel. Met
de uitspraak in de hand kan nu
in ieder geval aan de toekomsti
ge gebruikers van die haven
worden aangetoond, dat de pro
blemen zich niet enkel in Vlaan
deren voordoen.
Ondanks alle aandacht voor de
economische, sociale en ecolo
gische aspecten bij de uitwer-
kfflg van de havenplannen, ga-
Ven uiteindelijk de Europese
vogel- en habitatrichtlijnen de
doorslag, oordeelt de directeur
Van c'e havengemeenschap. Dat
moet voor de Vlaamse regering
e® aansporing zijn snel geld
'e maken voor de afbouw
van het Deurganckdok (daar
voor zijn immers alle procedu
res al doorlopen), maar Restiau
vindt dat ook ingezet moet wor
den op de beschikbare ruimte in
de voorhaven van Zeebrugge.
Daar komt door het aangekon
digde vertrek van Flanders
Container Terminals aan de
zuidzijde van het Koning Albert
II-dok in de voorhaven ruimte
beschikbaar voor de overslag
van minstens 1,5 miljoen con
tainers per jaar.
Antwerpen en Zeebrugge moe
ten zo snel mogelijk om de tafel,
vindt Restiau, om afspraken te
maken over structurele samen
werking. De havens moeten de
beschikbare ruimte koesteren
en optimaal benutten omdat de
kans bestaat dat nieuwe capaci
teit, door toedoen van de strenge
richtlijnen, in de toekomst
moeilijk te verwezenlijken valt,
aldus de directeur van de Ant
werpse Gemeenschap voor de
Haven.
Flanders Container Terminals,
een volle dochter van het Ant
werpse havenbedrijf Katoen
Natie, kondigde onlangs aan
zich uit Zeebrugge terug te trek
ken na een slepend juridisch
steekspel met het havenbestuur
van Zeebrugge.
Inzet was het gebruik van de
containerterminal aan het Ko
ning Albert II-dok. Het bedrijf
wilde er in nauwe samenwer
king met rederij Cobelfret auto's
verschepen. Het havenbestuur
voelde daar niets voor; de termi
nal met een diepzeekade, waar
in tientallen miljoenen euro's
waren geïnvesteerd, moest
worden gebruikt waarvoor hij
was aangelegd: containerover
slag.
Cobelfret verhuisde een belang
rijk deel van de verscheping van
auto's naar Vlissingen en Flan
ders Container Terminals heeft
nu, tot opluchting van het ha
venbestuur, de concessie terug
gegeven. Volgens havendirec
teur J. Coens heeft Zeebrugge
nu weer een troef in handen in
de strijd om wereldwijd opere
rende rederijen in het contai
nervervoer.
Advertentie
Dagelijks open van 11.00 17.00 uur's, zondags 13.00-17.00 uur
door Jeffrey Kutterink
ROTTERDAM - Het afkeuren van de Wester
schelde Containerterminal door de Raad van Sta
te, is ook voor Rotterdam een streep door de reke
ning. Dat is althans de officiële verklaring die di
recteur W. Scholten van het Gemeentelijk Haven
bedrijf Rotterdam gisteren gaf. Hoewel hij het
niet met zoveel woorden zei, komt die 'streep door
Vlissingen' hem nog niet eens zo slecht uit.
„Een strakke uitspraak, dat gaat weer veel tijd
kosten", reageerde Scholten gisteren tijdens de
presentatie van de halfjaarcijfers. Het Rotter
damse Havenbedrijf zit dankzij de Exploitatie
maatschappij Schelde Maas (ESM) voor vijftig
procent in de nieuwe terminal in Vlissingen-Oost.
„We moeten nog even afwachten wat dit gaat be
tekenen."
Wat de gevolgen van de uitspraak zijn voor het
haast 'eeuwig' durende debat over de Tweede
Maasvlakte, zei Scholten nog niet te kunnen over
zien. Opnieuw hield hij een pleidooi voor een snel
le uitbreiding van de op vijftig hectare na volle
Rotterdamse haven. De overheid moet dit jaar een
besluit nemen over een extra terrein, onder
streepte de directeur, die nog maar eens uitlegde
welke moeite het kost om zijn verhaal in Den
Haag verkocht te krijgen.
„Nog steeds bestaat het beeld van die sjouwende
havenmannen met een Van Nelle-shaggie in de
mond. Terwijl heel veel wat hier in de haven ge
beurt juist high tech is. Distributie-, op- en over
slagsystemen, noem maar op. Maar het is kenne
lijk niet sexy genoeg. Het lukt maar niet om dat
andere beeld over te brengen", zuchtte Scholten.
Wat de Rotterdamse haven nog steeds wel lukt, is
groeien. Een 'spectaculaire groei', noemde de ha
vendirecteur de fors gestegen aanvoer van contai
ners in de eerste helft van dit jaar. De haven be
groette in de eerste zes maanden van 2003 maar
liefst 16,5 procent containers meer dan in dezelf
de periode van het vorig jaar.
Omdat de afvoer van de laadbakken daarbij ach
terbleef (+2,9 procent), kwam het eindcijfer over
de eerste helft van dit jaar uit op +11,4 procent. In
tonnen lading berekend bedroeg de toename van
het containeraandeel 8,9 procent.
Scholten gelooft niet dat de haven deze cijfers
voor de rest van 2003 kan vasthouden. De direc
teur rekent op een stijging van de containerover
slag met 4,5 tot 5 procent.
De haven heeft in de eerste zes maanden van dit
jaar 164 miljoen ton goederen overgeslagen, bijna
drie procent meer dan in de vergelijkbare periode
vorig jaar. Een nieuw jaarrecord is mogelijk,
denkt het Havenbedrijf.
De toegenomen aandacht voor containers heeft
zijn vruchten afgeworpen, zei Scholten, die er
kende dat zelfs een haven als Rotterdam hard voor
zijn lading moet vechten. Met de arrogantie van
'wij zijn de grootste' haal je geen nieuwe vracht
binnen, gaf hij aan. De directeur wees daarbij op
een 'meer agressieve aanpak' en noemde daarbij
de Chinese ECT-eigenaar Hutchison Whampoa en
andere containeroverslagbedrijven als Uniport
en Hanno.
De halfjaarcijfers van de havens van Rotterdam
en Antwerpen tonen het ongelijk aan van de te
genstanders van de WCT, als ze zeggen dat het
containervervoer stabiliseert. Want ook Antwer
pen bracht onlangs klinkende cijfers naar buiten
over de eerste zes maanden. De aanvoer van con
tainers steeg met 14 procent. In tonnen lading be
rekend, bedroeg de groei 15,5 procent. Ruim 30
miljoen ton aan goederen werd in containers ver
scheept. De totale goederenoverslag nam toe met
10 procent tot ruim 70,5 miljoen ton.
door Jeffrey Kutterink
MIDDELBURG - De vakbond
Kort en Bondig komt voorals
nog niet van de grond. Wederom
is de oprichting uitgesteld. Oor
zaak is een misverstand over het
afsluiten van een rechtsbij-
standsverzekering voor leden.
De verwachting is dat eind au
gustus de oprichtingsakte als
nog de notaris passeert.
De start van Kort en Bondig
gaat niet feilloos. Aanvankelijk
zou de vakbond - opgericht door
boze Zeeuwse FNV-leden - op
de dag van de arbeid (1 mei)
worden opgericht. Vlak voor die
datum, haakte de penningmees
ter vroegtijdig af, wegens per
soonlijke omstandigheden. Het
interimbestuur besloot de tijd te
nemen om via selectie en stem
ming een vervanger te zoeken en
schoof de oprichtingsdatum
ruim een maand vooruit.
„Misschien maar goed ook",
reageert H. Kafoe, lid van de
werkgroep Kort en Bondig.
„Want toen ging er het één en
ander verkeerd. Het bleek dat
de rechtsbijstandsverzekering
voor leden niet goed was gere
geld."
Kort en Bondig wil in de contri
butie voor leden een rechtsbij
standverzekering voor het hele
gezin opnemen. Een verzeke
ring voor zowel arbeids- als
consumentenzaken. „We heb
ben geen ledenservice en ook
geen advocaten in dienst", legt
Kafoe uit. De vakbond had
stichting Win gevraagd de be
sprekingen met verzekerings
maatschappijen te regelen.
Stichting WIN Nederland is de
verzekeringsmaatschappij en
het advocaten collectief die zich
gaat inzetten voor de belangen
van de leden van Kort en Bon
dig. Het is een non-profit orga
nisatie die zich inzet voor onder
andere sociaal zwakkeren. „We
dachten dat het allemaal was
geregeld, maar dat bleek niet
het geval."
Dat betekende dat de zoektocht
naar een maatschappij die de
verzekering zo voordelig moge
lijk zou kunnen leveren nog
moest beginnen.
Kafoe: „We hebben namelijk
vastgesteld dat de contributie
voor werkende leden 12,50 euro
per maand moet bedragen. We
moesten dus op zoek naar een
maatschappij die zodanige pre
mies in rekening bracht, dat we
niet boven dat bedrag zouden
uitkomen."
Inmiddels zijn de onderhande
lingen met een maatschappij
bijna afgerond. „De laatste ge
sprekken moeten nog volgen,
dus ik kan nog niet zeggen om
welke verzekeringsmaatschap
pij het gaat", zegt Kafoe.
In de tweede week van augustus
komt de werkgroep Kort en
Bondig weer bij elkaar.
