h
Kleurig kastje is een koopje
Het is niet meer de dijk van toen
Zonder putten geen riolering
Ondernemers blij
met uitspraak over
plaatsen rampalen
1
4«
lp
E
Magnum
Kunst
Bezuinigingen nodig om verlies inkomsten te compenseren
mt
mm
wam m
zeeuwse almanak
ZEEUWS-VLAANDEREN
tv
woensdag 23 juli 2003
Brutale poging
(ot beroving
rlfiöuS
vanaf de dijk
Begrip
5 DOLLE DW
AZE DAGEN BIJ
PANTALON
ISSINGEN
Alles
moet weg!
de gehele
zomercollectie
HALVE
PRIJS
<S>
MagnuM
Ola Magnum
almond, white, classic en
caramel nuts, pak 3 stuks/
6 stuks
vanaf 24HT
Dat is gewoon Edah
Sparen
Diverse
soorten,
pak
1000 ml
4,29
Slavinken
10 stuks
kilo
122
nten.
Jeho-
)eho-
toog
ysoi-
iloes
worl
Bezoek Euregiotuinen is gratis
aim
ilne-
iers
jnnrRsné van Stee
OOSTBURG - Bezoekers van de
Euregiotuinen mogen dit jaar
jtatis naar binnen. De nieuwe
ïestuursleden van de stichting
Euregiotuinen hebben dit be-
jotenomdat zij vinden dat de
uiinen nog niet de vorm hebben
jie heffing van entree recht-
vaardigt. Het toeristisch-edu-
catieve tuinencomplex aan de
[and van Oostburg hoopt in sep
tember de deuren te openen.
„Zie ons besluit ook als een ge
baar om het vertrouwen in het
project terug te winnen. Door
alle financiële perikelen en de
noeilijkheden rond het klaar
maken van het complex, was dit
tertrouwen nagenoeg verdwe-
nen", legt secretaris K. van de
Vijver de beweegredenen uit
IERNEUZEN - Twee onbekend
«ebleven mannen hebben
maandagavond rond acht uur
iprobeerd een 40-jarige vrouw
ait Hulst te beroven, die in haar
auto stond te wachten voor de
erkeerslichten op de Guido
Gezellestraat in Terneuzen.
De twee mannen sloegen hard
de ruit van het bestuur
dersportier van haar auto en
wilden dat de vrouw haar porte
monnee afgaf. Ze zag echter
kans haar ramen en portieren te
sluiten en weg te rijden door het
rode verkeerslicht. Tijdens de
roofpoging stond op de rijbaan
van de Guido Gezellestraat nog
een blauwe auto stil. Deze stond
met op de parkeerhaven nabij
let informatiebord, maar op de
rijbaan zelf. De auto werd mo-
gelijk gebruikt door de twee
mannen.
De politie is op zoek naar getui
gen. Met name naar de bestuur
ders van twee auto's die aan de
overkant van de kruising ston
den te wachten voor de ver
keerslichten.
Uit het begrotingsoverzicht van
2003 tot en met 2006 blijkt dat
de Euregiotuinen in 2005 ver
wachten af te sluiten met een
positief saldo van ruim 267.000
euro. In 2003 en 2004 zijn tekor
ten van respectievelijk 193.000
en 125.000 euro voorzien. In
2003 is meer dan 97.000 euro en
treegeld begroot. Aangezien de
ze inkomsten nu wegvallen, is
het volgens Van de Vijver zaak
elders te bezuinigen of meer in
komsten te verwerven.
„De bezuinigingen zullen voor
namelijk moeten komen uit de
aanleg van de parkeerplaats en
het toegangssysteem. Wellicht
lukt het ook nog minder geld te
spenderen aan het restant van
de tuinaanplant, de afwerking
van het centrumgebouw annex
bezoekerscentrum en andere
zaken die van belang zijn voor
de start van de exploitatie", al
dus Van de Vijver.
Anderzijds is het de bedoeling
meer inkomsten te halen uit de
opbrengst van de horeca in het
bezoekerscentrum, de winkel
en boekhandel en de verkoop
van planten. Die opbrengsten
zijn in 2003 begroot op ruim
138.000 euroVan de Vij ver zegt
dat het bestuur druk bezig is
met de inventarisatie van de of
fertes voor werkzaamheden die
nog moeten worden uitgevoerd.
Gisteren werd bekend dat de
Stichting Euregiotuinen alsnog
een restant van bijna 37.000 eu
ro provinciale subsidie ont
vangt in het kader van het Euro
pese 5B-subsidieprogramma
dat gold voor de jaren 1994 tot
en met 1999. Aanvankelijk ging
het om een totaalbedrag van
bijna 91.000 euro. De provincie
besloot deze vorm van co-finan-
ciering voor slechts zestig pro
cent (bijna 55.000 euro) uit te
keren, omdat de stichting door
het mislopen van diverse plant
seizoenen de deadline van het
subsidieprogramma had over
schreden. Het restant wordt uit
gekeerd op voorwaarde dat de
Euregiotuinen snel worden vol
tooid en uiterlijk in september
de deuren openen.
XL^amÊÊÊÊKBSBHk
?sip||
.1
Tineke en Lucinda Pleyte uit Zwolle hebben een keukenkastje gekocht op de Truzementse rommelmarkt.
foto Peter Nicolai
door Frank Gijsel
RETRANCHEMENT - „We zijn al een tijdje
op zoek naar een dergelijk kastje. Eindelijk
hebben we het gevonden en ook nog voor
een redelijk prijsje."
Met een stralend gezicht verlaten Tineke en
Lucinda Pleyte uit Zwolle het rommel
marktterrein aan de Noordstraat in Retran-
chement. Voor zeventien euro hebben ze een
kleurig keukenkastje op de kop kunnen tik
ken.
De rommelmarkt van Truzement is al tien
jaar een begrip in de streek. Vooral toeristen
maken gretig gebruik van het ruime aanbod
van waren.
Ondanks het succes is voorzitter J. Amys
van de evenementencommissie niet erg te
spreken over de medewerking van de ge
meente Sluis. „We hebben nu al afgespro
ken dat we na het seizoen met de organisa
toren van de rommelmarkten in de gemeen
te om de tafel gaan zitten om al onze grieven
op een rijtje te zetten. Zo kunnen we echt
niet verder."
Amys wil graag meer duidelijkheid over een
aantal zaken. „We hebben geconstateerd
dat in Retranchement een wildgroei van
verkopers ontstaat in de Noordstraat. Wij
kunnen hier echter niet tegen optreden. Als
de gemeente dit oogluikend toestaat, gaat
dit verkeerd eindigen. Daarnaast worden
we overvallen met allerlei regeltjes en moe
ten we aan vele voorwaarden voldoen. Het
terrein moet goed bereikbaar zijn voor
hulpverleners en het parkeren moet goed
geregeld zijn. Als kleine organisatie kunnen
we dit geregel van bovenaf niet meer bijbe
nen. Dit wordt voor ons onwerkbaar."
Volgens de voorzitter hanteert de gemeente
voor alle markten dezelfde regels. „Dat is in
de praktijk niet uit te voeren. Iedere markt
is immers anders. Zo heeft ons terrein drie
vluchtwegen en de kramen staan ver uit el
kaar. We zijn behoorlijk veilig en we kiezen
er bewust voor niet verder uit te breiden.
Voor dit jaar moesten we zelfs veertig aan
vragen laten liggen. Nee, we moeten een
hartig woordje praten om alles weer goed op
derails te zetten."
doorConny van Gremberqhe
r hoeft maar dit in West
dorpe te gebeuren of de dor
pelingen blèren van 'En West
dorpe is bekend om zijn bier
brouwerij, kolen van Dumez,
brood van den Hulsters en vlees
van Kamoen...' Niets is minder
waar. Het dorp is niet bekend
om zijn bier en neringdoenden,
Westdorpe is bekend om zijn
Die ellenlange GraafJansdijk,
die bijna zeven kilometer lange
kronkelende aarden wal van
Passluis (bij de brug van Sas van
Gent) naar de Batterij (bij de
Axelse Vlakte), die eeuwenoude
zeewering, die ooit als Landdijk
bet Vlaamse achterland moest
vrijwaren van overstromingen.
Graaf Jan van Vlaanderen liet
dedijkin 1404 aanleggen, nadat
de eerder aangelegde landdijk
het op verschillende plekken
bad begeven. Daarmee is gelijk
verklaard hoe de dijk aan zijn
naam kwam.
Tot diep in de jaren '60 was
Westdorps de dijk. De echte
4L
estdorpenaren woonden op de
GraafJansdijk, in het A-, dan
B-deel. De import woonde
mhet dorp. De winkels - soms,
®als die van Erna Jansen, zo
■Vem dat twee klanten binnen
Wn volle tent betekende - ston-
enaan of op de dijk en het wa-
er veel, heel veel. Veel land-
fabrieksarbeiders hielden er
winkeltje (stoffen, elektro-
ca, kruidenierswaren) op na
s welkome aanvulling op het
escheiden loon, ambachtslie-
en (timmermannen, schilders,
®M) deden hetzelfde en dan
aren ernög de cafés, een trits
"Uiskamercafeetjes (van bij
f®ma tot bij de Maillie), de
«brouwerijen, de school (la—
er het gemeenschapshuis Con-
Wdia) en tal yan kleinere en
ho? e huizen, bewoond door
gewone volk. De boeren
wonden hooguit aan de dijk,
P mke afstand van het talud,
ar roeestal in de polder, op
ruime afstand van de erbarme
lijk geplaveide kronkelbaan op
hoogte.
In vooroorlogse jaren dender
den enkele malen daags trein
tjes van de Zeeuws-Vlaamse
Tramwegmaatschappij (ZVTM)
langs de dijkwoningen. Het
spoor volgde de noordzijde van
de dijk en kwam net voor de
kerk, een stukje tussen de be
bouwing, om via de Tramweg
(nu Spoorweg) weer achter de
dijk te verdwijnen.
De GraafJansdijk is niet meer
de dijk van toen. De winkeltjes
zijn vrijwel allemaal gesloten,
de cafés verdwenen. Plassen op
de koer mocht in de jaren '70
niet meer en de meeste café
baasjes hadden geen geld om
kostbare verbouwingen uit te
voeren. Bovendien was de klan
dizie in die jaren door de komst
van de televisie erg teruggelo
pen. De brouwerijen overleef
den de tijd ook niet. De laatste,
Van Waes Boodts werd in '69 op
gekocht door Amstel en sloot
een paar jaar later de poorten.
Veel kleine landarbeiderswo
ningen werden verkocht als re
creatiewoningen aan Belgen en
Duitsers, de grotere, betere wo
ningen aan de dijk werden ver
bouwd en gemoderniseerd.
In de jaren '80 kwamen veel
kleine woningen leeg te staan.
De verpaupering sloeg toe. Daar
kwam nog bij dat het armlastige
Oudere putdeksels oftewel gootkolken, met Nering-Bögel
Weert erop; dat is de voorganger van Strucom waar de giet
ijzeren deksels nu worden gegoten. foto Wille Mieras
Een waarschuwing vooraf is
op zijn plaats; de kans be
staat dat de beschouwer wordt
bevangen door de putdeksel
koorts. En die geneest niet zo
maar. Wie op putdeksels gaat
letten, ziet wellicht de rest van
zijn omgeving niet meer.
Peter Dieleman van Smit Be-
tonfabriek in Goes, die nage
noeg aan alle Zeeuwse gemeen
ten de putten levert, zet eerst
iets recht: „Een put is zo'n ding
in de straat met zo'n groot rond
deksel. De dingen die in goten
liggen, een beetje hol, noemen
we gootkolken en die in de
stoeprand liggen, in een rechte
hoek, zijn trottoirkolken. Wij
leveren ze allemaal, ook de klei
ne ronde putjes voor water en
gasafsluiters in de trottoirs en
de putten met de ovale deksels
voor brandkranen. In deksels
zit veel verschil, maar in de put
ten zelfs nog meer. Die betonnen
putten maken we sinds een jaar
in Axel. Hier in Goes maken we
alleen nog de opzetstukken die
het verschil tussen de put en het
wegdek moeten opvullen. De
deksels worden bij Strucom in
Weert gegoten. Op de nieuwste
putten staat alleen nog Stru
com. Op oudere zie je nog Ne
ring-Bögel Weert staan, dat is de
voorganger van Strucom."
Op veel plaatsen kom je ook nog
putten met TBS tegen. Dat is de
enig overgebleven concurrent,
die vroeger ook in Zeeland le
verde. De TBS-putten in Goes
zijn van voor 1967, want sinds
dat jaar levert Smit de Goese
putten. Ze zien er nog uit als een
zonnetje, want gietijzer is duur
zaam en als de put heel blijft, is
er geen reden om het deksel te
vervangen. Daarom kom je
overal in de stad nog deksels te
gen van kleinere gieterijen, die
van onze regioredactie
TERNEUZEN - Zeeuwse on
dernemers die de laatste jaren
slachtoffer waren van ramkra
ken zijn blij dat de Raad van
State een Zutphense juwelier in
het gelijk heeft gesteld. De ju
welier mag rampalen voor zijn
gevel plaatsen om dieven geen
kans meer te geven met een
auto zijn winkel binnen te rij
den.
De gemeente Zutphen hield
plaatsing van de palen tot nu toe
tegen. De meeste Zeeuwse on
dernemers hebben minder te
maken met gemeentelijke te
genwerking. Zo komt de ge
meente Sluis slachtoffers van
ramkraken zelfs tegemoet door
zelf rampalen te plaatsen of
betonnen bankjes of bloembak
ken voor winkelpanden te zet
ten.
De Oostburgse juwelier S. Fliers
is vol lof over de gemeentelijke
medewerking. Vijf meter diep in
de grond verankerde betonnen
palen zorgen ervoor dat geen
auto meer tot aan de winkelpui
kan geraken.
Ook voor de zaken van twee op-
ticiëns (Eyewish Groeneveld en
De Cock) heeft de gemeente be
tonnen obstakels laten plaat
sen. Net als de juwelier hebben
de oogspecialisten zelf ook een
aantal maatregelen genomen.
De opticiëns moesten dat ook
wel, omdat de berovingen in
hun panden plaatsvonden via
de achterkant, waar geen auto
naar binnen kan rijden.
Eigenaar J. Mesuere van Hol-
landia Kado in Sluis was begin
vorige maand ook het slachtof
fer van een ramkraak. De ge
meente heeft in de Kapelle-
straat echter nog geen betonnen
obstakels neergezet. „De situa
tie in Sluis is toch wat anders.
Het pand ligt op een hoek en de
straten zijn over het algemeen
wat smaller. Als gemeente zeg
gen we niet bij voorbaat dat in
Sluis nergens rampalen ge
plaatst kunnen worden, maar
het vereist wat meer onder
zoek", stelt woordvoerster S. de
Kievit van de gemeente.
Ook Goes probeert zo veel mo
gelijk mee te denken met bedrij
ven die het doelwit zijn van
ramkraken. „We willen pro
bleemoplossend werken, door
in te spelen op de wensen van de
individuele ondernemer", zoals
wethouder C. Linssen het om
schrijft. Dat betekent in de
praktijk dat de gemeente het
plaatsen van palen toestaat. Dat
is de afgelopen jaren her en der
in de Goese binnenstad al ge
beurd.
Foto Verschoore, die in heel
Zeeland filialen heeft, wordt
ook regelmatig getroffen door
een ramkraak. De afgelopen
twee jaar gebeurde dat vier
keer: in Vlissingen, Middelburg,
Oostburg en Hulst. „Alle filia
len zijn nu voorzien van rampa
len. In sommige winkels staan
ze binnen, bij anderen buiten",
vertelt A. Verschoore van de fo
tozaak in Vlissingen. „Mijn er
varing in Vlissingen is dat de
gemeente begrip heeft voor de
situatie. In Oost-Souburg en in
de Walstraat in Vlissingen
mochten we palen voor de gevel
zetten. Helaas zijn er ook ge
meenten waar wat minder
wordt meegedacht."
Advertentie
Sas van Gent - waartoe West
dorpe hoorde - jarenlang geld
weigerde uit te trekken voor een
rigoureuze herinrichting van de
dijkweg. Het wegdek van de
GraafJansdijk bestond in die
jaren deels uit kasseien, deels
klinkers en een paar stroken as
falt, een allegaartje dat zeker in
de wintermaanden telkens ka-
potgereden werd door het zware
landbouwverkeer en bussen.
Het Westdorpse raadslid M.
Weemaes zou jarenlang zeuren
om maatregelen. Pas op het eind
van zijn politieke loopbaan
kreeg hij - gesteund door de
plaatselijke dorpsraad - zijn
zin. De kinderkopjes zijn ver
dwenen.
De verpaupering op de dijk is
nog niet tot stilstand gebracht.
Veel kleine huizen staan nog
leeg, zijn onbewoond. Volgens
dorpsraadvoorzitter W. van
Haelst zouden de huisjes wel
verkocht kunnen worden als de
gemeente de eigenaren de mo
gelijkheid biedt bij ver- of
nieuwbouw een ruimer grond
oppervlak te laten bebouwen.
Zo lang die soepelere bouwrege
ling er niet is blijft de Graaf
Jansdijk ogen als een gebit dat
hier en daar nodig om tandarts
hulp verlegen zit. De rotte plek
ken ten spijt, de GraafJansdijk
maakt dat Westdorpe - nog
steeds - op Stadskanaal na het
langste dorp van Nederland is.
woensdag 23 juli tot en met zondag 27 juli
®D£
P.S. zondag 27 juli open van 13.00 tot 17.00 uur
<s>
tsK-iSSfSEaiKH;-r-AVW!«1
Aanbiedingen geldig
van 21 t/m 27 juli
inmiddels verdwenen zijn. Wa-
vin, Oogink, Nijmeegse Ijzer
gieterijen: het zijn namen die
alleen in stoepen en straten
voortleven.
Tegenwoordig, met de digitale
camera, is het makkelijk put
deksels te 'sparen'. Vroeger had
je een vel papier en een fijn soort
houtskool nodig. Maar in Ne
derland vind je geen kunstwer
ken en wapens in de putdeksels,
zoals in het buitenland. „Toch,
als je ziet hoe wij met ons vuile
water omgaan, doen we het zo
gek nog niet. Zonder putten
geen riolering en zonder riole
ring alleen maar stank, cholera
en tyfus. De beschaving rust
voor een groot deel op een goede
riolering." Volgens Peter Diele
man spiegelt civilisatie zich in
de putdeksels. Niet in de vorm,
maar in het aantal.
Hij had model kunnen staan
voor het boek van Yvonne
Kroonenberg: Het zit op de
bank en het zapt.
Hij mag namelijk graag met
zijn levensgezellin tv kijken,
maar wil dan wel bepalen
naarwelkprogramma. De af
standbediening bevindt zich
daarom altijd binnen een
armlengte afstand.
Tot echtelijke problemen
leidt zijn gedrag niet. Hun
kijkgedrag stemt namelijk
wonderwel overeen. Eén van
de programma's die zij met
plezier aanschouwen, is Tus
sen kunst en kitsch. Maar uit
gerekend die uitzendingen
heeft hij sinds kort op de Ver
boden Lijst geplaatst onder
het kopje: slecht voor het hu
welijk.
Kunst, vertelde een deskun
dige enkele uitzendingen te
rug, moetje af en toe een tijd
je wegzetten in een kast,
zodat je het niet ziet.
Haal het er dan weer eens uit,
en voila, het is weer als
nieuw. „Hoor je dat", zei zijn
vrouw, dat zouden we
met jou ook eens moeten
doen."
Westdorpe is niet bekend om zijn bier en neringdoenden, maar om de bijna zeven kilometer lange GraafJansdijk.
foto Peter Nicolai
Advertentie
