PZC
Maria rijdt mee op bagagedrager
Heerenveen-coach
De Haan stopt
aan einde seizoen
Ajax lijft verdediger
Zdenek Grygera in
18
Pevenage: Ik was tachtig kilometer lang bang dat het gedaan was met de ploeg
Jalabert
woensdag 23 juli 2003
Kwetsbaar
Notre Dame des Cyclistes biedt bescherming voor coureurs en liefhebbers
Tour de France
Jo--J
h
Pronkstuk
Hoogerland wellicht wielerprof
Paul Bosvelt naar Manchester City
PSV wint toernooi Zuid-Korea
Verkerk wint weer eens
Veertien renners naar WK baan
Ullrich stond op punt van opgeven
De tweede rustdag in de Tour de France, was gisteren voor
Lance Armstrong en zijn uitdager Jan Ullrich een dag van bij
komen. Even op adem komen na de waanzinnig spannende
etappe van maandag, maar vooral ook een moment van rust in
een Tour vol met fysieke obstakels.
door Ad Pertijs
PAU - Jan Ullrich genoot zicht
baar. Op het overvolle terras
van het Novotel van Pau was de
pers even massaal uitgerukt als
in zijn hoogtijdagen van 1997 en
1998 om te vernemen hoe de
Duitser zich voelt. „Ik ben voor
al blij dat ik hier nog ben", zei de
kopman van Bianchi tussen alle
vragen over zijn kansen op de
eindzege door.
Een opvallend ontspannen en
open Ullrich liet weten dat Lan
ce Armstrong niet de enige ren
ner is die deze Tour kampte met
fysieke problemen. „Ik heb zelfs
op het punt gestaan af te stap
pen. Dat was in de etappe na de
ploegentijdrit. Ik had de nacht
ervoor koorts gekregen en toen
daar in de koers maagproble
men bij kwamen heb ik op een
gegeven moment tegen Rudy
Pevenage gezegd: 'het is voor
bij'. Rudy zei: we gaan nog een
keer bij de koersdokter langs.
Die heeft me wat gegeven en ik
had zoiets van: ik rijd net zo lang
door tot ik omval. Ik besefte on
dertussen dondersgoed dat ik
een groot risico nam. Met koorts
fietsen kan een hartprobleem
veroorzaken."
Die etappe op weg naar Nevers
liet ook de dagen erna zijn spo
ren na. „Ik had er vooral last van
op Alpe d'Huez." Ullrich ver
loor die dag bijna anderhalve
minuut op Armstrong.
Een verlies dat Bianchi nu graag
voor lief neemt. Na afloop van
de persconferentie vertelde Ru
dy Pevenage in een hoekje van
de tuin over zijn grootste mo
ment van angst in deze Tour.
„Het was de nacht na de ploe
gentijdrit. Ik lag al op bed toen
Jan me om half een belde. 'Ik
heb koortsrillingen en het kou
de zweet breekt me uit', zei hij.
'Wat moet ik doen?' Ik heb die
nacht bange uren beleefd. Bij de
start was de koorts weg, maar de
eerste tachtig kilometer heb ik
heel stilletjes in de auto gezeten.
Allerlei gedachten gingen er
door me heen. Ik vreesde voor
het voortbestaan van de ploeg.
Want, als Jan zou afstappen,
wat zou er dan met het team ge
beuren?"
Pevenage stuurde Tobias Stein-
hauser langs bij de koersdokter.
Niet Ullrich zelf. „Je laat de
concurrentie liefst niet weten
dat er een probleem is." Achter
af denkt Pevenage dat Ullrich te
diep is gegaan in de ploegentijd
rit.
Aan de andere kant van de stad
kwam Lance Armstrong giste
ren een beetje bij in zijn hotel,
het Mercure. Daar geen pers
conferentie, wel twee ploeglei
ders die open stonden voor vra
gen. Assistent-ploegleider Dirk
Demol las pas later in de kran
ten dat Ullrich die bewuste rit
maagproblemen had gehad.
„Gemerkt hebben we die dag
niets. Ook wij zouden Lance
niet zelf naar de dokter hebben
gestuurd. Je wilt niet laten mer
ken datje kwetsbaar bent."
Zelf moesten ze in het kamp van
Armstrong ook alle zeilen bij
zetten om de diverse kwalen de
kop in de drukken. Demol: „Het
begon met de val in de Dauphiné
Libéré. Lance kreeg antibiotica
toegediend en daarop volgden
maagproblemen. Drie dagen
voor de proloog had hij nog di
arree. We hebben er alles aange
daan om dat verborgen te hou
den voor de buitenwereld.
Met die diarree hield het niet op
Demol: „Achteraf bleek dat hij
met een aanlopend wiel Alpe
d'Huez is opgereden. Een gevolg
van een val met Heras op de
Lautaret. Daarna volgde de uit
droging in de tijdrit. Volgens mij
een probleem op zich. De hitte
van de dagen ervoor had er wei
Een opgeknapte Ullrich reed gisteren weer met zijn teamgenoten door Frankrijk tijdens de rustdag.
nig mee te maken. Die dag moest
en zou het gebeuren, vond Lan
ce. 's Morgens had hij al warm
gereden bij een temperatuur
van 35 graden, 's Middags deed
hij de warming up op de home
trainer bij bijna 40 graden. Ik
zag het water van zijn lijf af gut
sen. Hij dronk te weinig. Ook de
dag ervoor had hij al te weinig
gedronken om voorbereid te zijn
op die hitte. Het gevolg was dat
hij na twee kilometer al een dro
ge mond had. Het half gevulde
bidonnetje dat hij altijd bij zich
had, hielp er niet meer aan."
Armstrong warmde zich die dag
overigens op onder enkele ven
tilatoren. Ploegleider Johan
Bruyneel geeft aan die dingen
voorlopig niet meer te gebrui
ken. „Ze zorgden niet direct
voor de uitdroging, maar van
wege het aangename gevoel dat
ze gaven, besefte Lance niet dat
hij moest drinken."
De mindere dag op Plateau de
Bonascre is een rechtstreeks ge
volg geweest van die uitdro
gingsdag. De etappe erop her
door Edward Swier
Mfeer over de TOUR op de PZ£-§ite: www.pzc.nl
16e etappe
23 juli 197,5 km
Bayonne
197,5km
FRANKRIJK
Irissary
155km
Burdincu
rutcheta
118km
Hasparren 172km
St. Jean Pau
Ie Vieux
137km LJ
Oloron Ste.
Marie 31 km
i- Cr
~7--% i
Tx Ac~
Bagarguy 110km
SPANJE
Soudet 67km
Laugibar 93km
a-a"»'.', _>_i.i
Laugibar 353m Bagarguy 1327m
I D...v4ir./>..r
Soudet
pau 1540m
177m
Les Crêts
n
j rutcheta
35m
tbelchenea
317m
Bayonne
•12m
anp Société du Tour de France
Zestiende etappe, Pau-Bayon-
ne, 197,5 km
Het laatste deel naar Parijs be
gint voor de overgebleven ren
ners. Bijna 200 kilometers naar
Bayonne staan op het program
ma. De Tour deed Bayonne niet
zo vaak aan. Toch slaagden
twee Nederlanders erin te win
nen. Gerben Karstens in 1968
en vier jaar later Leo Duyndam.
Dat was ook de laatste keer dat
de Tour Bayonne aandeed.
De zestiende etappe laat het pe
loton nog een keer klimmen.
Twee cols van de vierde, twee
van de derde en een van de eer
ste categorie staan op het pro
gramma. Toch krijgen de min
dere berggeiten de kans in de
slotfase wat tijd goed te maken.
De laatste zestig kilometer gaan
redelijk naar beneden.
LA BASTIDE D'ARMAGNAC -
Verwacht geen vermanend
woord van de pastoor als je La
Notre Dame des Cyclistes in
korte broek en mouwloos shirt
betreedt. Natuurlijk, het is een
katholieke kerk. Maar in het ka
pelletje in La Bastide d'Armag-
nac draait het om de wieler
sport. En die bedrijf je nu
eenmaal niet per se met bedekte
schouders en knieën.
Maria, in steen vereeuwigd, ver
welkomt de bezoeker die genie
tend van de rustdag in de Tour
de France even de alledaagse
hectiek is ontvlucht. Midden
tussen de maisvelden en de be
faamde wijngaarden in de Ar
magnac is er alle tijd voor bezin
ning. De Heilige Maagd spreekt
er - via een gebeiteld opschrift -
haar zegen uit over alle wielren
ners, coureurs én liefhebbers ter
wereld. In de kapel uit de elfde
eeuw, gebouwd op resten van
een Gallo-Romaans gebouwtje
uit de tweede eeuw, danken zij
op hun beurt de hogere macht
voor bescherming. Honderden
wielertruien van bedevaartgan
gers en wielertoeristen vallen
direct op, maar wie zijn ogen
goed de kost geeft, valt pas echt
van de ene verbazing in de ande
re. Bidons uit de Tour van 1920,
vooroorlogse fietsen, duizenden
medailles en foto's, alles heeft
een plek gekregen. Studente
Eve du Jean, die in de zomer
maanden als bijverdienste de
kerk opent van 9 tot 12 in de
morgen en van 3 tot 6 in de mid
dag, verkoopt ansichten en stic
kers.
Schuilend voor een regenbui
kreeg pastoor Joseph Massie op
22 augustus 1958 een ingeving.
Het kleine kerkje, dat toen al
zelden gebruikt werd voor dien-
In La Bastide d'Armagnac geen monnikken in zwarte pijen, maar wielerliefhebbers in kleurige wiele-
routfits. foto Wouter Borre/GPD
sten, zou - naar Italiaans voor
beeld - een bedevaartsoord
moeten worden voor coureurs.
In Lombardije was er al één
(Madonna del Ghisallo), de ka
pel van Géou diende de tweede
te worden. Massie had al sinds
zijn vijfde, de leeftijd waarop
hij een fiets kreeg, een grote pas
sie: wielrennen. Dat veranderde
niet toen Massie pastoor werd.
Een half jaar na zijn brainwave
was het al zover. Met instem
ming van Paus Johannes de
23ste werd op 18 mei 1959 een
inauguratiedienst gehouden.
Sindsdien wordt er ieder jaar op
Pinkstermaandag een dienst
gehouden en vinden vele dui
zenden hun weg naar La Bastide
d'Armagnac. Bedevaartgangers
op weg naar Santiago de Com-
postella maken van harte een
omweggetje, vakantiegangers
nemen het op in hun ritjes door
de charmante provincie Les
Landes. Sommigen komen er
zelfs levend én dood.
Voor Luis Ocana, Tourwinnaar
in 1973, speelde La Notre Dame
des Cyclistes een belangrijke rol
in zijn bewogen leven. De Span
jaard, op zijn twaalfde met zijn
ouders naar het Franse Mont-
de-Marsan verhuisd, trouwde
er in 1968 met Josiane. Amper
26 jaar later werd er een uit
vaartplechtigheid gehouden.
Voor Ocana, die zich op zijn
boerderij in Caupenne
d'Armagnac door het hoofd had
geschoten. Zijn vrouw, die er
aanvankelijk van verdacht
werd Ocana te hebben ver
moord, omdat hij een nieuwe
Toen hij nog fietste, was hij held. Hij won
nooit groots, maar Frankrijk omhelsde Lau
rent Jalabert altijd van harte. Zelden een renner
meegemaakt die te vaak zo kansloos een dag al
leen voorop reed om halverwege de laatste col
meedogenloos ingehaald te worden.
Hij is thans weer in beeld. En hoe! Vroeger
zweette hij zich over de cols heen, won nog wel
eens een etappe (vier stuks in elf starts in La
Grande Bouclé) en hield het verleden jaar dus
voor gezien; het was mooi geweest. Het lijden
was afgelopen.
Wat te doen? Een zwart gat? Iets in de public re
lations? Tuinieren, een huisje op Martinique?
Jalabert kwam harder terug in de Tour dan wie
Mart Smeets
dan ook. Zijn naam en afbeelding komen je tege
moet via grote abri's, vanaf krantenpagina's en
vanaf vele televisieschermen. Hij is commercieel
gegaan en werkt. Hij schrijft een tweetal co
lumns (althans hij geeft zijn woorden aan een
journalist die er een stukje van maakt), hij ana
lyseert voor een Frans nationaal radiostation en
doet het commentaar vanaf de motor voor de
Franse televisie.
Die laatste job springt het meest in het oog; zijn
wijze van commentaar geven wordt erg goed
ontvangen, zijn terreinkennis en zijn weetjes
over renners zijn groot en leuk en zijn hele optre
den in de Tour wordt door heel Frankrijk geap
precieerd.
Eenmaal bij de aankomst moet hij zijn mening
geven voor een dotcomprogramma, geeft hij in
terviews aan drie radiostations en vier schrij
vende collega's en hij doet alles met een vrolijke
lach om de nog altijd vierkante kaken.
In het verleden droeg het publiek hem op han
den; hij was held zonder hele grote palmares,
maar hij had zo'n grote aaibaarheidsfactor en
hij was zo beschaafd bescheiden dat hij voor
eeuwig in de harten van de Fransen gesloten
werd.
Tijdens deze Tour heeft hij zijn eigen beeld nog
weten op te poetsen. Door zijn tomeloze energie
en harde manier van werken, is hij Frankrijks
belangrijkste exponent in de Tour.
Jalabert wordt niet meer op handen gedragen;
hij golft op de nationalistische sentimenten van
zijn landgenoten mee. Hij is geen held meer,
maar Held.
foto Paolo Cocco/AFP
stelde Armstrong zich echter al
weer. Demol: „De nood is bij ons
nooit zo hoog geweest als bij
Ullrich. Ons angstigste moment
was de val op Luz Ardiden. Vol
op zijn heup. Dan denk je: 'Het
zal niet waar zijn. Alles is voor
bij.' De gretigheid waarmee hij
op zijn fietst stapte, stelde ons
echter weer gerust." GPD
vriendin had, komt nog regel
matig in het kerkje. Voor troost.
Mijmerend staat ze dan voor
zijn truien, de Spaanse kampi
oenstrui uit 1968, de gele trui
van 1973 en het tricot dat herin
nert aan zijn Vuelta-zege in
1970.
Dit jaar is er een ander 'herden
kingsteken' bijgekomen, een
glas-in-lood-raam. Oud-cou
reur Henry Anglade ontwierp er
vijf. Ook de legendarische twee
gevechten Coppi-Bartali en An-
quetil-Poulidor vereeuwigde
hij in glas.
Massie verzamelde truien van
tientallen beroemdheden, na
zijn overlijden in 1999 zette Mi
chel Busquet het werk voort.
Tom Simpson, André Darriga-
de, Jacques Anquetil, Charly
Gaul, Felice Gimondi, Greg Le-
mond, Jean Stablinski, Bernard
Hinault, Eddy Merckx, Miguel
Indurain en Johan Museeuw ga
ven een of meer truien. Ook Ne
derlandse coryfeeën, Jan Raas
en Joop Zoetemelk, bleven niet
achter. Er hangen in La Notre
Dame des Cyclistes al met al
meer gele truien dan in de Tour
van 2003 zijn uitgereikt. Ri
chard Virenque - ook doping-
zondaars worden dus door
Maria omarmd - gaf, onvermij
delijk natuurlijk, een bolletjes
trui. Het meest recente pronk
stuk hangt bij de ingang: een
gele trui van Lance Armstrong.
Verderop hangen ook truien
van gewone stervelingen. Nora
en Wim Palm uit Zwolle ston
den een shirt van RTV Steen-
wijk af.
Voor 1,50 euro kunnen bezoe
kers een kaars opsteken. Opdat
Maria, de Notre Dame des Cy
clistes, bij de komende fiets
tochtjes altijd met je meerijdt.
GPD
PAU - De kans is groot dat twee Nederlandse wielertalent
onder wie één Zeeuw, volgend jaar tot het profpeloton bpV
ren. Arno Wallaard en Johnny Hoogerland uit Yersekebeh"
ren tot de renners die manager Patrick Lefevere op het o°
heeft voor de nieuw te vormen Belgische profploeg Bodvi?
Brustor. De twee komen nu nog uit voor de opleidingsnl0°
van Quick Step. Bodysol-Brustor zal een Trade Team 2 68
den. GPD ot"
ROTTERDAM - Paul Bosvelt speelt de komende twee voet
balseizoenen voor Manchester City. De transfer van de 33-ia"
rige international is gisteravond beklonken. Dit is officii
meegedeeld door een woordvoerder van de Rotterdamse club
Paul Bosvelt leverde twee weken geleden zijn aanvoerders
band in uit onvrede met het beleid van Feyenoord. Ookhadhii
problemen met trainer Bert van Marwijk. Gedurende zes sei
zoenen was Bosvelt een drijvende kracht in het elftalvanFev
enoord. Hij genoot enorme populariteit bij het Rotterdamse
legioen.
Feyenoord is een nieuwe weg ingeslagenIn de toekomstplan-
nen is weinig plaats meer voor routiniers van dertig jaar en
ouder. Eerder vertrok spits Pierre van Hooij donk naar Fener-
bahce. Mogelijk maakt Bosvelt vrij dag zijn debuut voor Man
chester City, uitgerekend tegen Feyenoord. Deze wedstrijd
heeft plaats tijdens een internationaal toernooi in het Deense
Aarhus. ANP
SEOUL - De landskampioen uit Eindhoven won gisteren in
Seoul de finale van de Peace Cup Korea. PSV versloegOlym-
pique Lyon met 1-0. Marc van Bommel scoorde inde 23emi
nuut uit een strafschop. De winstbonus was 2 miljoen euro,
PSV bereikte de finale van het toernooi door overwinningei
op het Amerikaanse LA Galaxy (4-1en het Duitse 1860 Mün-
chen (4-2). Het verlies tegen Nacional uit Uruguay (1-3)was
daarmee voldoende gecompenseerd. ANP
HILVERSUM - Martin Verkerk heeft dinsdag in het challen
ger tennistoernooi van Hilversum de eerste overwinning in
het enkelspel behaald sinds de finale van Roland Garros. De
Alphenaar, hersteld van een slijmbeursontsteking in de rech
ter schouder, versloeg in de eerste ronde de Spanjaard Juan
Albert Viloca met 6-4 6-3. ANP
WOERDEN - Nederland zal met veertien wielrenners deelne
men aan de wereldkampioenschappen op de baan in Stutt
gart van 30 juli tot 3 augustus.
Het zijn op de snelheidsonderdelen: Yvonne Hijgenaar (500m
tijdrit, keirin), Theo Bos (1 kilometer tijdrit, keirin en team
sprint) Jan Bos (teamsprint)Martin Benj amin (keirin, team
sprint) en Teun Mulder (1 km tijdrit, teamsprint) en op de
duuronderdelen: Leontien van Moorsel (individuele achter
volging) Adrie Visser (scratchpuntenkoers)Anouschka vai
der Zee (individuele achtervolging), Jens Mouris (individuele
achtervolging, ploegachtervolging), Danny Stam (koppel-
koers), Jeroen Straathof (ploegachtervolging), Peter Schep
(ploegachtervolging), Robbert Slippens (koppelkoers,
scratch, ploegachtervolging) en Jos Pronk (puntenkoers)
ANP
van onze sportredactie
HEERENVEEN - Foppe de
Haan (60) stopt aan het einde
van het seizoen als hoofdtrainer
van SC Heerenveen. Dat heeft
hij gistermorgen tijdens de
persdag bekendgemaakt. De
Haan blijft wel bij de club be
trokken.
Over de wijze waarop wordt nog
overleg gepleegd. „Er is naast
het voetballen een ander leven
en daar wil ik nu wat meer in
houd aan geven", aldus De
Haan. Voorzitter Riemer van
der Velde, die het nieuws van De
Haan met pijn in het hart zei te
ontvangen, gaat het komende
halfjaar ook nadenken over zijn
positie bij de club.
Foppe de Haan begon in 1985
als hoofdtrainer van SC Hee
renveen. Als opvolger van Henk
van Brussel had hij het moeilijk:
de eerste negen competitieduels
leverden slechts twee punten
op. Na drie seizoenen deed hij
een stap terug, om in 1990 voor
één wedstrijd terug te keren
voor de ontslagen Ab Gritter.Op
24 oktober 1992 verving De
Haan de weggestuurde Fritz
Korbach. „Ik heb de voorzitter
gezegd dat ik deze klus niet lan
ger dan een week of twee doe",
aldus De Haan destijds.
Het is dus niet bij twee weken
gebleven. Foppe de Haan is in
middels aan zijn twaalfde sei
zoen op rij begonnen bij Hee
renveen, dat in 1993 onderzijn
leiding naar de eredivisie pro
moveerde en de bekerfinale
haalde. Vier jaar later werd op
nieuw de bekerfinale bereikten
verloren. In '98 dwong Heeren
veen Europees voetbal af, twee
jaar later werd de Champions
League bereikt en het afgelopen
seizoen mocht aan de strijd om
de Uefa Cup worden deelgeno
men.
Nog 27 duels scheiden Foppede
Haan van zijn vijfhonderdste
competitiewedstrijd als coach.
In totaal won Heerenveen onder
De Haan 189 competitieduels,
155 keer werd verloren.
door Dick Sintenie
AMSTERDAM - Met de 23-jari-
ge Zdenek Grygera heeft Ajax
een voor het grote publiek rela
tief onbekende voetballer in
huis gehaald, maar onder insi
ders geldt de verdediger als één
van de beste spelers op zijn posi
tie. De Tsjechische Grygera te
kende voor vier jaar bij de Am
sterdammers.
Niet voor niets zaten diverse
grote clubs voor de Tsjechische
rechtsback op het vinkentouw:
Juventus, Borussia Dortmund
en AS Monaco. De naam Gryge
ra is bij elke zichzelf respecte
rende Europese club in de scou-
tingrapporten opgenomen. Met
zijn club Sparta Praag werd hij
vier maal kampioen.
Trainer Ronald Koeman maak
te zich sterk voor de komst van
de verdediger, ook vanwege
diens veelzijdigheid. Grygera is
een back met aanvallende aspi
raties en een goede voorzet. Bo
vendien kan hij in het centrum
van de verdediging én op lin®
uit de voeten.
Cor Pot, als scout verbond®
aan de KNVB, zag Grygera»
afgelopen jaar vijf keer aan te
werk in de nationale ploeg- J»
heb hem op verschillende posi
ties zien spelen. Dat gaat hem
allemaal moeiteloos af. Hi)
een ander type dan Hatem Tra-
belsi, die nog meer drang naar
voren heeft. Maar ook Gryge|a
kan méér dan een man uitscha
kelen. Hij is een fantastische
aanwinst voor het Nederlands
voetbal in het algemeen envoo
Aj ax in het bij zonder.
Zdenek Grygera tekende gise'
ren bij Ajax een contract voo
vier j aar. Hi j is al met de selec
mee op een vijfdaags trainings
kamp naar Engeland. Vanavon
(Nottingham Forest) en zater
dag (Derby County) speelt A]a
daar een wedstrijd. Na de
keert Grygera terug naar W
in afwachting van een werkve
gunning. GPD
