Alleen met
ie natuur
Dp safari in Nederland
Vier dagen zwerven over de Veluwe
aan!
Nederland uit?
Wereldomroep
erdag 19 juli 2003
urbescherming en toerisme gingen in Nederland
ang moeilijk samen. Nu blijkt dat het hekken-
cipe averechts werkt, worden de toegangspoorten
Agenwijd opengezet. Wie in de vrije natuur zijn tent op
ril zetten, kan paalkamperen bij Staatsbosbeheer, wie
rilde dieren wil zien, lean op dag- of avondsafari en voor
e echte avonturiers is er een vierdaagse, primitieve
nierftocht over de Veluwe.
Rozentunnel in bloei
Nederlandse wijn
Karavaanfestival
Romeinen aan de Rijn
Ritje per zwijnenbus
fed gisteren het zicht nog be-
Icmmerd door metershoge ade-
®varens, vandaag plegen pol-
®pijpestro een aanslag op de
fflkels. Een grote roofvogel
geschrokken op, bij mij
e verbijstering toe. Is het
fezeer zeldzame slangenarend?
een speurtocht naar groot
wild eindigt in een klopjacht op
fene kriebelaars. Gestaag wer-
teken zich langs de benen
nog. Een vierdaagse zwerf-
fet over de Veluwe, met geen
§arantie op een douche maar
»elop een unieke ervaring. Hoe-
t Nederland is niet wild en
avontuurlijk?
Natuurbeleving is het moderne
^utelwoord voor veel groene in-
stanties. Als je mensen de natuur
°pde meest reeële manier laat er-
Varen neemt hun waardering er-
'oor toe, is de gedachte. Voorlo-
P'Sf mijlpaal is vier dagen wan-
felen zonder ook maar een dorp
(ADVERTENTIE)
^SgSSSk
Wereldomroep I MEG!®
kijk op www.wereldomroeo.ril
uprtentie-exploitatie:
en Midden-Zeeland: 0113-315520;
!ws-Vlaanderen: 0114-372770;
ionaal: 020-4562500.
(jactie: 0113-315680
«v.pzc.nl
"ai|. redactie@pzc.nl
stbus314460 AA Goes.
Water is er wel op het paalkampeerterrein, maar dan moetje even pompen.
OorCorno van den Berg
et gevecht om de
hoogste toon tus
sen de diverse vo
gels overstemt het
gepruttel van de
annetjes op het gas. Het sonore
:en van de bomen dient als
itergrondkoortje. Flarden ne-
verhullen de ondergaande
intussen de bomen, het verse
spinnenweb aan de tent glin
stert in het licht. De enige disso
nant vormt een keurig glimmen
de paal, het ijzeren herkennings
punt van het idee achter paal
kamperen. Het is net geen 'wild
kamperen'. Wie wil kamperen
in Nederland was tot nu toe ver
oordeeld tot campings. De varia
tie is groot, van megacampings
met activiteiten voor het hele ge
zin tot rustieke natuurkampeer
terreinen met langdurige stilte
momenten. Maar overnachten
in de natuur was niet mogelijk.
Nu de houthakkers en hun la
waaiige machines plaats hebben
gemaakt voor toeristen die juist
voor de rust komen is het tijd
voor een ommezwaai. Dus sloeg
grootgrondbezitter Staatsbosbe
heer op 24 locaties palen in de
grond, waar binnen tien meter
mag worden gekampeerd. Gra
tis. De paaltjes staan op open
plekken in het bos of aan de
k dreigende donkere wolken ge-
het geheel een dwingend ka-
toer. Het is duidelijk; hier be-
lalt moeder natuur wat er ge-
eurt. De korte bui is verfrissend
i heeft een groot voordeel. Het
fuiven van miljoenen zandkor-
ïls op de metershoge duinen is
erstild. Het oog kan honderden
leters ver reiken, met aan het
Me een groene corridor van
omen en struiken.
rand van een heideveld. Terwijl
de fiets steunt onder alle spul
len, verzucht ik: 'Als zij er geen
paal hadden neergezet, had ik
het nu wel gedaan.' Tussen enke
le reuzen van beuken met veel
jonglingen zoek ik een plekje.
De terreinen zijn vooral bedoeld
voor fietsers en wandelaars en
niet met de auto bereikbaar. De
enige faciliteit bestaat uit water.
Om te wassen welteverstaan, ze
ker niet om te drinken. Als je ge
luk hebt sta je alleen. En hen je
alleen, met de natuur. Terwijl ik
de tentharingen de grond in
duw, laat een specht zijn profes
sionele gehamer klinken. Na de
vogels komen de vleermuizen
bij het invallen van duisternis je
verwelkomen, 's Nachts hoor je
geluiden die normaal gesproken
alleen via de televisie komen.
Van gesnuffel aan je tent (een
nieuwsgierige vos?) tot de merk
waardige roep van de nachtzwa
luw. Waarna vroege vogels een
meertonige natuurlijke wekker
vormen.
De paalkampeerterreinen liggen
langs lange afstand wandel- en fiets
routes.
Bij elke paal mogen in totaal drie ten
ten staan voor maximaal drie dagen.
Reserveren is onmogelijk.
Kamperen kan tot oktober.
Meer informatie: tel. 030-692 61 11,
www.staatsbosbeheer.nl.
te ontdoen). De boswachter legt
uit dat de route per keer ver
schilt en afhankelijk is van
bloeiende bloemen, broedende
vogels, de windrichting en mel
dingen van dieren van bezoekers
of andere boswachters. Aan het
einde van de tocht tekent hij de
gewandelde tocht op een kaart
als aandenken. Nadat de tentjes
zijn opgezet en de maaltijd is ge
nuttigd volgt vaak nog een
avondprogramma zoals een
speurtocht naar vleermuizen of
een kijkje in de wondere wereld
van de nachtvlinder. Maar ter
wijl die bij het invallen van de
duisternis tot leven komen gaat
bij mij heel langzaam het kaars
je uit.
De vierdaagse zwerftocht kost 225
euro per persoon. Er zijn nog toch
ten van 22-25 juli en 19-22 augus
tus, maar die zijn mogelijk al volge
boekt. Wie dit jaar niet aan bod
komt krijgt volgend seizoen voor
rang. Per dag wordt 15 tot 20 kilome
ter gelopen. Vanuit Wolfheze gaat
de tocht via Planken Wambuis, Het
Nationale Park De Hoge Veluwe en
het Deelerwoud naar het Nationale
Park de Veluwezoom. Zelf tent, slaap
zak en slaapmatje meenemen, net
als beker, bord en bestek. Meer infor
matie: tel. 0900-464 38 35,
www.hoqeveluwe.nl.
Wildkans: ree 100%, everzwijn
100%, edelhert 90%, moeflon
60%, damhert 60%.
lp safari in Nederland. Niet per
sp, maar met de benenwagen.
Een dag (of avond) lang struinen
loor de diverse landschappen
snnationaal park De Hoge Velu-
ie. Speuren naar het wild vormt
lerode draad van de tocht. Maar
#k landschappen, de soms ver-
Wende lichtval en diergedrag
omen aan bod. In een land
nar alles is geregeld en geor-
tad, is het een verademing als
durende de dag het weer om-
feat, het programma wijzigt en
ie gebaande paden letterlijk
(orden vermeden. Met een hulp
vaardige en praatgrage boswach-
tr.
Sjdens onze wandeling zijn de
imstandigheden perfect; niet te
Even snuffelen aan de resten van een ree, en dan weer op stap.
warm, veel vers voedsel voorhan
den en een doordeweekse dag
(dus weinig bezoekers). Maar de
teller staat bij de lunch nog op
nul. Als we het immense nest
met de duizenden rode bosmie
ren niet meetellen, tenminste.
Dus wordt onder het genot van
soep en broodjes de route aange
past, proberen we nog stiller te
zijn en speuren we als volleerde
commando's continu de omge
ving af. Waardoor prompt het
programma bijna twee uur uit
loopt.
Maar niet voor niets. Zo'n twin
tig edelherten (mannetjes en
vrouwtjes), drie reeën, een ma
jestueuze kudde moeflons, twee
boomvalken, een havik, een wes-
pendief en twee raven comple
menteren het lijstje. De enige in
woners die we niet zien, zijn wil
de zwijnen. Waarschijnlijk heb
ben ze ons wel gehoord of gero
ken, maar vertrouwen ze die
tweebeners voorlopig niet meer
nu het jachtseizoen is begonnen.
En terecht, want het verschil tus
sen een verrekijker en een ge
weer is lang niet altijd even dui
delijk.
Dagsafari's 37 euro (inclusief gids,
entree en eten/drinken) zijn er op 4
en 31 augustus. Afstand 15 tot 20
kilometer. Avondsafari's 27,50 eu
ro (inclusief gids, entree en versnape
ringen) zijn er op 26 juli, 1,9 en 29
augustus en 12 september. Meer in
formatie: tel. 0900-464 38 35,
www.hoqeveluwe.nl.
Wildkans: edelhert 80%, ree 80%,
everzwijn 60%, moeflon 50% en
vos 5%.
De route wordt besproken, en na het lange lopen is het goed toeven bij de tent.
of stad te zien. Althans, zo staat
het in de aankondiging. De bos
wachter herhaalt het nog maar
eens bij aankomst. Hij weet dat
het bijna 'te mooi om waar te
zijn' is. En hij geeft meteen de ga
rantie dat we wild gaan zien,
véél wild. Op de vraag of we op
zeker geen mensen tegen ko
men is hij minder resoluut, want
'het blijft Nederland.'
De dit jaar begonnen zwerftocht
is in meerdere opzichten uniek.
Het is een samenwerkingsver
band van de Stichting Het Natio
nale Park de Hoge Veluwe en de
Vereniging Natuurmonumen
ten, twee partijen die jarenlang
een totaal verschillende kijk op
de natuur hadden, 's Avonds
mag je in 'het wild' je tent opzet
ten, iets wat normaal gesproken
alleen op de camping van het
park mag. En maak je, met de an
deren, gezamenlijk het eten
klaar. Gelukkig hoeven we de in
grediënten (en de eigen spullen)
niet mee te sjouwen.
Wat het meest opvalt, is het gro
te aantal voor Nederland ken
merkende landschappen waar je
je weg zoekt. Harmonieus wisse
len rijen eeuwenoude beuken de
horizon af met her en der sprui
tende jonge dennen en uitge
strekte heidevelden maken
plaats voor besloten vennetjes.
Het mooiste is wel het gemengde
loofbos met zo'n dertig soorten
bomen en struiken die bijna een
onhollandse jungle vormen. Ter
wijl we erdoor marcheren, ver
telt de boswachter het boeiende
verhaal achter plekken als Bosje
van Staf, Onzalige Bossen, Im-
bosch en Lappendeken.
Omdat de tocht door diverse ter
reinen gaat vergezellen diverse
boswachters ons. Met ook nog
eens elk hun eigen interessege-
FOTO'S CORNO VAN DEN BERG
bied. Zo wordt gedurende de
tocht mijn Nederlands voortdu
rend verrijkt met 'natuurtaal'. Ik
leer bijvoorbeeld wat een zoel is
(natuurlijke modderpoel en
drinkplek voor het wild), wat
een fles is (vennetje in heideland
schap), wat houwers zijn (slag
tanden van mannetjes ever
zwijn) en ik kijk recht in de ogen
van een smaldier (eenjarig
vrouwtjeshert). Maar ook: om
wild te zien moet je op de wind
lopen (ervoor zorgen dat de die
ren je niet kunnen ruiken) en
een hert veegt een boom (om
zijn gewei van de jeukende bast
Het Wereld Natuur Fonds
(WNF) is op jacht naar foute
souvenirs. Via radio, televisie
en krant laat de natuuror
ganisatie weten welke sou
venirs beslist niet in de koffer
mee naar huis mogen. De lijst
wordt jaarlijks langer en kent
diverse verrassingen voor de
meeste reizigers. Welke vindt u persoonlijk on
acceptabel?
Stem mee in de Vakantievraag van de Week.
Ga naar de website van deze krant en klik op de
rubriek Reizen.
Dagje Amsterdam
Vorige week vroegen we u waarvoor u onze
hoofdstad vooral bezoekt. Een bezoek aan musea,
exposities en dergelijke is even populair als een
bezoekje aan de Wallen of de coffeeshops. Het
wereldberoemde tochtje langs de grachten eindigt
als laatste.
Uitslag:
Cultuur snuiven
Ondeugende pleziertjes
Uitgebreid shoppen
Multiculturele sfeer opsnuiven
Tochtje langs de beroemde grachten
30%
30%
20%
13%
7%
Herman ter Balkt, woordvoerder VW Amsterdam Tourist
Board: 'Wij vragen dagjesmensen ook altijd wat ze in Amster
dam doen, met dezelfde uitslag als resultaat. Toch gek dat
zo'n rondvaart niet scoort onder Nederlanders. In ons onder
zoek gaf een soortgelijk percentage van de ondervraagden
aan dat ze Amsterdam per boot verkennen. Bij buitenlandse
toeristen ligt dat weer heel anders. Meer dan de helft van
de Britse en Duitse toeristen ontdekt Amsterdam vanaf het
water. De reden? Schoolreisjes. Veel Nederlandse kinderen
gaan met school naar Amsterdam, maken dan een rondvaart
en hoeven de rest van hun leven niet meer.'
Wat vroeger dan andere jaren, met dank aan het
mooie voorjaarsweer, bloeit de spectaculaire rozen-
tunnel in de tuin van de Menkemaborg in het Groninger
Uithuizen al volop. Bezoekers kunnen onder die tunnel
doorlopen en daarna genieten van de siertuin, plus de
tentoonstelling Zomers vermaak in de borg, die nog tot
en met 28 september duurt. De borg is elke dag van
10.00-17.00 uur geopend, entree 4,50 euro, alleen de tuin
3 euro. Meer informatie: tel. 0595 -43 19 70,
www.menkemaborq.nl.
awel, ook Nederland maakt wijn. Daarvoor kun je on-
I der meer in het uiterste zuiden van ons land terecht. In
net idyllische Jekerdal, even buiten Maastricht, ligt een
heus wijngoed: Hoeve Nekum. De hoeve is een Limburg
se carré-boerderij uit het begin van de zeventiende eeuw.
In juli en augustus zijn er iedere zaterdag om 14.00 uur
rondleidingen, met een bezoek aan wijngaard en wijnkel
der, uiteraard inclusief een wijnproeverij. Meedoen kost
9 euro, maar daar krijg je dan ook niet minder dan drie
wijntjes plus roggebrood met ham of kaas voor. Voor de
excursie, die anderhalf uur duurt, kan men kaarten ko
pen bij de VW Maastricht, tel. 043-325 21 21.
Als het goed is krijg je er het Karavaan-gevoel van, een
bezoek aan een van de uitvoeringen van het zomer
festival Karavaan, dat tot 17 augustus door de kop van de
provincie Noord -olland (van Alkmaar tot Hoorn, van
Schagen tot Den Helder) trekt. Het festival biedt veelal
(openlucht)theater, muziek, mime en dans uit binnen- en
buitenland. En vaak op bijzondere locaties: de duinen,
een boerderij, een botenloods. Een bijzondere voorstel
ling is dit jaar de Odyssey-productie van Beppie Blankert
en Louis Andriessen, maar die is aUeen in Hoorn te zien.
Meer informatie: www.dekaravaan.nl.
Ruim honderd
'Romeinen'
slaan van 2 tot en
met 17 augustus
hun kamp op in Alp
hen aan den Rijn. In
het themapark Ar-
cheon verzorgen zij
tal van demonstra
ties, gevechten, cere
monies en zelfs mo
deshows. De Britse
groep Legio Secun-
da Augusta beeldt
een keizerlijk le
gioen uit zoals dat
in de eerste en twee
de eeuw in Brittan-
nia was gelegerd.
Deze week (26-30
juli) worden de late
middeleeuwen uit
gebeeld, eveneens met demonstraties en ambachten.
Meer informatie: tel. 0172-44 77 44, www.archeon.nl.
Op donderdagavonden in juli en augustus laat de WV
in samenwerking met Connexxion vanuit Hoender-
loo en Beekbergen een 'everzwijnen-bus' rijden naar het
Natuurtheater van Staatsbosbeheer in de Boswachterij
Ugchelen. Vanuit het observatorium kunnen deelnemers
zwijnen, reeën en ander grofwild bekijken. Een Velu-
weranger geeft tekst en uitleg en er wordt een bosborrel
geserveerd. De bus vertrekt op 31 juli om 19.45 uur bij
Het Veluws Hof in Hoenderloo, om 19.55 uur bij VW
Hoenderloo en om 20.05 uur bij VW Beekbergen. Op 7,
14 en 21 augustus is het vertrek drie kwartier eerder.
Deelname kost 15 euro per persoon, aanmelden kan bij
VW Beekbergen of VW Hoenderloo: tel. 055-506 21 11
en 055-378 13 10.
