PZC
ibunaal
getuige
Turkse generaal bezorgd over
te goede band Koerden met VS
Fout VN-tribunaal
bij verhoor getuige
Srebrenica-proces
President Fox lijkt
grote verliezer van
verkiezingen Mexico
Heilige Fermin betreedt Pamplona
Duitse politici lopen risico ontmaskerd te worden
Verdriet om omgekomen vrienden
-nroces
Kritische kanttekeningen
Londen bij geheim proces
tegen twee Britten in VS
Geen bloedbad
Gemeenteraad
in Bagdad
geïnstalleerd
Verdachten
Indonesische
leger wil actie in
Atjeh verlengen
Verjaard
Gelogen
Kritiek
dinsdag 8 juli 2003
Kinderen gedood door granaat
Medicijnman doodt zijn moeder
Leider Lichtend Pad gearresteerd
Tsjechië ontslaat defensiepersoneel
Man valt te pletter door sabotage
BAGDAD - Onder het toeziend
oog van de Amerikaanse be
windvoerder in Irak, Paul Bre
mer, is gisteren de nieuwe
gemeenteraad van Bagdad ge
ïnstalleerd. Het college heeft
vooralsnog alleen een advise
rende rol.
De 37 raadsleden, onder wie zes
vrouwen, werden tijdens bij
eenkomsten in wijken gekozen.
De bestuurders gaan vooral
meedenken over een spoedig
herstel van de gemeentelijke
dienstverlening en over verbe
tering van de openbare veilig
heid.
Bremer sprak in een toespraak
tot de nieuwe raad over 'moge
lijk de belangrijkste dag' sinds
de val van het Saddam-regime
op 9 april, omdat 'het democra
tisch systeem' weer is ingevoerd
in Bagdad. Ook prees hij de
moed van de raadsleden die on
danks dreigementen van tegen
standers van de Amerikaanse
aanwezigheid in Irak in de raad
zitting hebben genomen.
Bremer kondigde aan dat half
oktober een nieuwe dinar zal
worden ingevoerd. Verder zei
Bremer dat hij de Iraakse begro
ting voor de rest van dit jaar
heeft vastgesteld op zes miljard
dollar. Volgens een van zijn
naaste medewerkers is de olie
verkoop goed voor 3,5 miljard
van de inkomsten.
Landen in de regio maken
steeds nadrukkelijker duidelijk
dat zij vinden dat de Irakezen zo
spoedig mogelij k voor hun eigen
zaken moeten gaan zorgen. De
Egyptische president Moebarak
en zijn Syrische ambtgenoot Al
4Assad benadrukten tijdens een
bijeenkomst in de Egyptische
hoofdstad Cairo dat er een einde
aan de Amerikaans-Britse be
zetting moet komen.
De Verenigde Staten daarente
gen blijven na een reeks over
vallen op Amerikaanse militai
ren over troepenversterkingen
nadenken. De vertrekkende op
perbevelhebber van de Brits-
Amerikaanse coalitietroepen in
Irak, generaal Tommy Franks,
vindt het echter nog te vroeg
voor uitbreiding van de Ameri
kaanse aanwezigheid.
Gisteren kwamen door twee
aanvallen in Bagdad twee Ame
rikaanse militairen om.
RTR/DPA/ANP
PHILADELPHIA - De politie
heeft in de Amerikaanse staat
New Jersey op het laatste mo
ment voorkomen dat drie jonge
ren een bloedbad aanrichtten.
De jongens van 14,15 en 18 jaar
waren tot de tanden toe bewa
pend, meldden Amerikaanse
media gisteren. ANP
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Nadat het Joego-
slavië-Tribunaal gisteren zijn
Srebrenica-proces had hervat,
liep de eerste getuige de rechts
zaal in, zei gewoon zijn naam en
vertelde, voor pers en publiek
zichtbaar en hoorbaar, zijn ver
haal. Aanwezige journalisten
brachten er dan ook verslag van
uit.
Uren later verspreidde de griffie
van het VN-hof in Den Haag in
eens een bevel van de Chinese
voorzittend rechter Liu Daqun
dat publicatie verbiedt. De ge
tuige had namelijk al in april om
'beschermende maatregelen'
gevraagd. Daarbij kan bijvoor
beeld de naam van een getuige
geheim worden gehouden of de
zitting achter gesloten deuren
plaatsvinden:
Dat verzoek was bij het bureau
van hoofdaanklaagster Carla
Del Ponte blijven liggen en niet
doorgegeven aan de rechters.
Na de openbare getuigenis kwa
men de aanklagers gisteren la
ter op de dag alsnog met een 'ur
gent mondeling verzoek' bij de
rechters op de proppen.
Die kwamen daarop met een
rechterlijk bevel tot bescher
mende maatregelen: de naam
van de getuige en de inhoud van
zijn getuigenis mogen niet wor
den gepubliceerd. Hetgeen ove
rigens mosterd na de maaltijd
was, want het tribunaal had
beelden en geluid van de zitting
eerder gisteren wereldwijd ver
spreid via internet.
Het kruisverhoor van de getuige
vandaag wordt achter gesloten
deuren gehouden.
De derde Srebrenica-zaak voor
het VN-hof in Den Haag was in
mei begonnen, maar na enkele
dagen geschorst. Twee van de
vier verdachten, Momir Nikolic
en Dragan Obrenovic, hadden
BERLIJN - Duitse parlementa
riërs en hoge regeringsfunctio
narissen lopen het gevaar
ontmaskerd te worden als voor
malige medewerkers van de
Oost-Duitse geheime dienst,
de Stasi. Hun namen komen
mogelijk voor op een lijst met
die van vijftigduizend Duitsers,
die hebben samengewerkt met
de Stasi-Hauptverwaltung A
(HVA), de dienst die verant
woordelijk was voor spionage in
het buitenland. De lijst wordt
binnenkort openbaar.
Het materiaal, dat bekendheid
kreeg onder de codenaam 'Ro-
op de valreep gedeeltelijk
schuld bekend. Het proces gaat
nu verder met de twee resteren
de verdachten, Vidoje Blagoje-
vic en Dragan Jokic.
Nikolic en Obrenovic zullen na
het zomerreces getuigen tegen
Blagojevic en Jokic. Zij zijn de
eerste Bosnisch-Servische offi
cieren die uit de school klappen
over de massamoord op duizen
den moslims uit Srebrenica na
de val van de enclave in juli
1995.
De Amerikaanse advocate van
Jokic, Cynthia Sinatra (schoon
dochter van wijlen de beroemde
zanger), wees de drie VN-rech-
ters erop dat zij nog steeds geen
toestemming heeft gekregen
van de Amerikaanse regering
om voor het tribunaal op te tre
den. Zij vreest daarom voor
strafvervolging thuis. President
Bush heeft een decreet uitge
vaardigd dat Amerikaanse ad
vocaten een speciale licentie no
dig hebben om op te treden voor
het VN-hof in Den Haag. ANP
JAKARTA - Het Indonesische
leger heeft langer dan zes maan
den nodig om de campagne te
gen separatistische rebellen in
de provincie Atjeh succesvol af
te sluiten.
Dat zei generaal Endriartono
Sutarto, de bevelhebber van de
strijdkrachten, gisteren in het
dagblad Kompas. Het leger pro
beert in het noorden van Suma
tra de Beweging Vrij Atjeh
(GAM) uit te schakelen. Func
tionarissen hadden eerder de
hoop geuit de campagne in
hooguit zes maanden af te ron
den. Volgens Sutarto kan de mi
litaire operatie tussen de een en
tien jaar gaan duren. AFP
senholz', is uit het bezit van de
CIA aan Duitsland teruggege
ven. De Amerikaanse spionage
dienst kwam na de 'Wende', de
Duitse hereniging na 1989, on
der nog onopgehelderde om
standigheden in het bezit van de
dossiers.
In de Rosenholz-akten, die op
microfilm zijn vastgelegd en op
cd-rom worden overgezet, staan
de namen van tweehonderddui
zend Duitsers, onder wie tien
duizend West-Duitsers.
Zo'n vijftigduizend van hen
zouden vanaf de jaren vijftig als
'Inoffizieller Mitarbeiter' (IM,
niet-officiële medewerkers)
voor de Stasi actief zijn geweest.
Zij zouden als koerier of in-
door Fidan Ekiz
ISTANBOEL - De Koerden in
het noorden van Irak zien de
Turkse troepen die daar al sinds
de eerste Golfoorlog patrouille
ren, graag zo snel mogelijk ver
trekken. Dat zegt de Turkse
luitenant-generaal b.d. Yasar
Müjdeci in reactie op de arresta
tie van elf Turkse commando's
in het gebied door Amerikaanse
militairen. „We zijn daar nooit
welkom geweest. De Koerden
zien nu, gesteund door de VS,
hun kans schoon."
De Amerikanen lieten de Tur-
structeur hebben meegewerkt
aan spionageopdrachten tegen
het Westen. De overige namen
behoren aan verwanten, vrien
den en andere personen uit de
directe omgeving van de IM-ers.
Zij hebben zich niet met spiona-
ge-activiteiten ingelaten.
Volgens Marianne Birthler,
hoofd van de zogenoemde
'Birthler-Behörde', de over
heidsdienst die de Stasi-archie
ven beheert, staan Duitsland
geen nieuwe, spectaculaire spi-
onageprocessen te wachten.
„Tegen honderden IM-ers uit
het Westen zijn al eerder onder
zoeken ingesteld en deze zaken
ken na zestig uur gevangen
schap vrij en beëindigden daar
mee een impasse die schadelijke
gevolgen dreigde te krijgen voor
de relatie tussen Washington en
Ankara. Turkije wacht echter
nog steeds op een officiële ver
klaring en excuses van de VS.
Die verklaring zal er volgens
Müjdeci nooit komen. „De wer
kelijke reden voor de arrestatie
is dat de Turken niet welkom
zijn in Noord-Irak. Het is geen
geheim dat de Koerdische par
tijleiders Talabani en Barzani
de Turken weg willen hebben
uit het gebied. De Amerikanen
zullen de Koerden niet willen
zijn bovendien verjaard", zei
Birthler tegen de Berliner Zeit-
ung.
Experts van de Birthler-Behör
de sluiten echter niet uit dat een
aantal personen, wier namen in
de Rosenholz-archieven opdui
ken, op het moment hoge func
ties bekleden. Zij zouden actief
zijn in de politiek of zelfs werk
zaam zijn in de Birthler-Behör
de als deskundigen. Volgens
Birthler zullen de dossiers 'bin
nen afzienbare tijd' worden ge
controleerd op de namen van
parlementariërs en hoge ambte
naren.
De Frankfurter Allgemeine
Zeitung (FAZ) meldt dat de
Duitse justitie al jaren geleden
teleurstellen. Maar dat zullen
we natuurlijk nooit horen van
de VS."
Al zo'n twaalf jaar jagen Turkse
militairen in het noorden van
Irak op leden van de Koerdische
PKK. Na de arrestatie van de
leider Abdullah Öcalan legde de
guerrillabeweging de wapens
neer. Daarmee kwam de strijd in
het zuidoosten van Turkije na
dertien jaar tot een eind. Veel
Koerdische militanten vlucht
ten naar Noord-Irak.
„Sindsdien zitten daar Turkse
soldaten en die zullen daar
voorlopig ook blijven", bena
drukt Müjdeci. De Amerikanen
inzage heeft gekregen in de Ro-
senholz-dossiers. Op grond van
het onderzoek van het materiaal
zouden destijds tegen driedui
zend IM-ers strafrechtelijke
stappen zijn ondernomen.
Mogelijk brengt openbaarma
king van de namen duidelijk
heid in het geval van Lothar
Bisky, de nieuw gekozen voor
zitter van de ex-communisti-
sche PDS. Bisky werd al eerder
verdacht van samenwerking
met de Stasi, maar hij ontkende
dit. Duitse media houden er re
kening mee dat Bisky heeft ge
logen en dat zijn naam figureert
in de Rosenholz-akten.
zijn er slechts tijdelijk om Irak
te stabiliseren. Zij rekenen
daarbij op de medewerking van
de Koerden."
De Turkse chef-staf generaal
Hilmi Özkök liet gisteren weten
dat het Turkse leger gelooft dat
het Pentagon vooraf van de ar
restaties wist. Ook Müjdeci doet
berichten dat de arrestatie in
Sulaymaniah niet gepland was,
af als onzin. „Honderd Ameri
kaanse militairen vallen een ge
bouw binnen, boeien en blind
doeken elf officieren en nemen
ze vervolgens mee. Zoiets kun
nen ze nooit doen zonder toe
stemming van het Pentagon."
Op een excuus van Amerikaan
se zijde hoeft Ankara niet te re
kenen. Toch hoeft dat niet te be
tekenen dat de relatie tussen
Ankara en Washington blijvend
is beschadigd. „Na de oorlog in
Irak zijn de betrekkingen verbe
terd. De VS en Turkije hebben
elkaar nodig, ze kunnen niet
zonder elkaar", zegt Müjdeci
Müjdeci is het niet eens met de
kritiek van oud-premier Ecevit
en de voorzitter van MHP (Na
tionale Partij van de Actie) Bah-
celi. Zij beschuldigden de rege
ring van 'zwakheid' en vinden
dat ze harder had moeten optre
den tegen de VS. De Turkse lei
ders, die tijdens van de arresta
tie in het buitenland zaten, had
den sneller moeten handelen.
Het is een schande dat de mili
tairen 60 uur vastzaten, vinden
zij. Bovendien moet de huidige
regering harder optreden tegen
de VS.
„Erdogan en Gül hebben hun
best gedaan", vindt Müjdeci.
„Ze reageerden luchtig op het
incident. Een slimme aanpak.
„Turkije heeft er geen baat bij
de VS de rug te keren. Dat sti
muleert alleen maar een inniger
samenwerking tussen de Ame
rikanen en de Koerden. Daar
moeten we voor oppassen."
GPD
van onze redactie buitenland
LONDEN - Groot-Brittannië
heeft 'ernstige bedenkingen' bij
het Amerikaanse voornemen
oin twee terreurverdachten met
de Britse nationaliteit door een
militair tribunaal te laten be
rechten.
„We hebben dit onderwerp her
haaldelijk aangekaart bij de
Verenigde Staten en zullen dat
intensief blijven doen", zei on
derminister van Buitenlandse
Zaken Mullin gisteren in het La
gerhuis. Mocht blijken dat de
twee Britse verdachten de dood
straf kunnen krijgen, dan stuit
dat op de 'sterkst mogelijke be
zwaren' van de Britse regering,
zei Mullin.
De Amerikaanse president
Bush maakte vorige week be
kend dat zes terreurverdachten
die nu gevangen worden gehou
den op de basis Guantanamo
Bay in Cuba, voor een militair
van onze redactie buitenland
MEXICO-STAD - De Mexi
caanse president Fox lijkt bij de
tussentijdse parlements- en re
gionale verkiezingen van zon
dag een nederlaag te hebben
geleden. De partij van de nu 61-
jarige Fox, de centrumrechtse
Nationale Actie Partij (PAN),
krijgt volgens de eerste cijfers
niet de absolute meerderheid
waar het staatshoofd van tevo
ren op had ingezet.
Volgens de peilingen verliest
Fox' partij veertig van de huidi
ge 202 zetels. De PAN kreeg
ruim 30 procent van de stem
men. De PRI, die 71 jaar regeer
de voordat Fox daar drie jaar
geleden een eind aan maakte,
zou op ruim 34 procent komen.
De PAN komt naar schatting uit
op tussen de 148 en 158 zetels, de
PRI op rond de 225. De linkse
PRD (20 procent) lijkt fors te
klimmen naar bijna honderd ze
tels. De PRI, vaak bekritiseerd
wegens corruptie en bureaucra
tie tijdens haar bewind, toonde
zich verheugd. PRI-leider Ro-
itribunaal moeten verschijnen.
Onder hen zijn de Britten Moaz-
iam Begg en Feroz Abbasi.
Begg werd in februari 2002 ge
leden opgepakt in Pakistan en
zit bijna vijf maanden op
Guantanamo Bay. Abbasi zit
er al achttien maanden. Ze wor
den vermoedelijk verdacht van
banden met Al Qaeda, maar
zijn, zoals alle bijna zevenhon
derd gevangenen op de basis,
niet in staat van beschuldiging
gesteld.
De processen voor een militaire
rechtbank moeten in het geheim
plaatsvinden. Het leger wijst de
verdachten advocaten toe. Voor
een veroordeling is minder be
wijs nodig. Vrijspraak betekent
niet dat de verdachten ook vrij
gelaten moeten worden. De tri
bunalen kunnen de doodstraf
opleggen.
Bush heeft bepaald dat alleen
niet-Amerikanen voor een mili
tair tribunaal mogen verschij
nen. AP
berto Madrazo sprak van 'een
belangrijke overwinning'.
Fox had een meerderheid in het
lagerhuis (vijfhonderd zetels)
hard nodig, om beloofde econo
mische hervormingen te kunnen
doorvoeren. De oppositie wist
dat steeds tegen te houden. Zon
dagavond beloofde Fox de rela
ties met het parlement te gaan
verbeteren.
De stembusgang verliep, op wat
kleine ongeregeldheden na,
zonder noemenswaardige in
cidenten. „De verkiezingen zijn
normaal verlopen in 99,93
procent van de 121.270 stem
bureaus", aldus een woord
voerder van de nationale kies
commissie. De opkomst wordt
voorlopig geschat op 40 procent
van de 65 miljoen kiesgerech
tigden.
De regionale- en parlements
verkiezingen worden gezien als
belangrijke graadmeter voor de
populariteit van Fox. Tijdens
zijn eerste jaar als president
ging het bergafwaarts met de
economieVorig jaar groeide die
met slechts 0,9 procent.
DPA/ANP/AFP/RTR
PAMPLONA - Het beeld van de heilige Fermin wordt tijdens de jaarlijkse processie door Pamplona ge
dragen. Het feest 'San Fermin' duurt een week en staat bekend om de stierenrennen. De deelnemers,
meestal mannen, rennen door de straten van Pamplona voor een aantal stieren uit.
foto Jerry Lampen/RTR
Stasi-spionagelijst openbaar
door Wierd Duk
MOSKOU - Jonge Russen zoeken troost bij elkaar vlak
bij de plaats waar zaterdag vrienden om het leven kwa
men door de zelfmoordaanslagen tijdens een popfesti
val in Moskou. Daar vielen dertien doden en veel ge
wonden toen twee Tsjetsjeense vrouwen zich opbliezen.
De Russische president Poetin zei gisteren dat alle Tsje
tsjeense rebellen 'uit hun grotten moeten worden ge
haald' om te worden vernietigd. Hij beloofde de militai
re campagne voort te zetten en weigert te overleggen
met de rebellen over een vredesplan.
Volgens het Russische staatshoofd maken de Tsjetsje-
nen niet alleen deel uit van het internationaal terroris
me, maar vormen zij mogelijk zelfs het meest gevaarlij
ke onderdeel ervan. „Ik wil nog eens benadrukken dat
geen enkele staat in de wereld zich laat leiden door ter
roristen. In Rusland zal dit ook niet gebeuren", citeerde
persbureau Interfax de president.
foto AlexanderZemlianichenko/AP
HANOI - Vier Vietnamese kinderen van tussen zeven en elf
jaar oud zijn in hun woning omgekomen toen een granaat
waarmee zij aan het spelen waren, ontplofte. Dat meldde gis
teren een woordvoerder van de politie in het Centraal-Vietna
mese district Dak Song.
De moeder van de kinderen hoorde de explosie toen zij in een
andere kamer aan het schoonmaken was. De familie was net
in het huis komen wonen. De politie onderzoekt hoe de gra
naat daar terecht is gekomen.
In Vietnam slingeren naar schatting 350.000 bommen en an
dere niet ontplofte projectielen rond. Ook liggen er nog zo'n
drie miljoen landmijnen. Jaarlijks sterven tweeduizend men
sen als gevolg van ongelukken met blindgangers. DPA
KUALA LUMPUR - Een Maleisische medicijnman heeft zijn
eigen moeder de keel afgesneden en begraven in een poging
haar te genezen van een 'mysterieuze ziekte'Dat meldde gis
teren het Maleisische dagblad The Star.
De vrouw was al geruime tijd ziek en verkeerde in de veron
derstelling dat zij door vijanden was behekst. Haar 27-jarige
zoon had verzekerd dat zij na het genezingsritueel levend en
wel uit het graf zou herrijzen. Toen dat wonder uitbleef,
waarschuwden familieleden de politie. De 'toverdokter' is ge
arresteerd.
Het ritueel werd gadegeslagen door 26 dorpelingen. De medi
cijnman had hen verteld dat ook zij van hun ziekten zouden
worden genezen door aanwezig te zijn. DPA
LIMA - In Peru is de laatste nog vrij rondlopende leider van de
Maoistische rebellenbeweging Lichtend Pad gearresteerd.
Dat heeft de Peruaanse antiterreurpolitie bekendgemaakt.
Florentino Cerron Cardoso werd al geruime tijd gezocht. Hij
is lid van het centraal organiserend comité van Lichtend Pad
en woonde in 1989 de oprichting bij van de verzetsbeweging.
Cerron Cardoso, verdacht van betrokkenheid bij 122 moor
den en 92 terroristische aanslagen, werd zaterdag opgepakt
in Centraal-Peru. In de jaren tachtig voerde Lichtend Pad een
bloedige guerilla tegen de regering, waarbij meer dan 25.000
doden vielen. AFP
PRAAG - Het Tsjechische leger ontslaat de komende drie jaar
tienduizend man burgerpersoneel, bijna de helft van het to
taal. Ook het aantal beroepssoldaten moet 'zeer dramatisch'
omlaag. Vier legerbases worden opgedoekt. Dat meldde het
ministerie van Defensie gisteren.
Het ministerie moet de komende vijf jaar 36,3 miljard kroon
(1,15 miljard euro) bezuinigen. AP
LONDEN - Een onbekende heeft de touwen van de valscher
men van een Britse parachutist doorgesneden waardoor de
twintigjarige man van bijna vier kilometer hoogte te pletter
viel. Tot die conclusies is de Britse politie gekomen, zo meld
den gisteren diverse kranten
Het 'ongeluk' gebeurde vrijdag in het graafschap Lincolnshi
re. De man viel voor de ogen van zeker zeventig mensen te
pletter nadat zijn gewone en reserveparachute zich niet open
den. De autoriteiten gaan vooralsnog uit van moord, al tasten
ze in het duister over mogelijke motieven. ANP
